فوت کوزه‌گری را  از ما بخواهید!

گفت‌وگو با سارا روستاپور و مجریان برنامه «مدرسه مهارتی» شبکه آموزش

فوت کوزه‌گری را از ما بخواهید!

تصور کنید به مدرسه‌ای رفته‌اید که در هر زنگ آن یک مهارت واقعی و کاربردی یاد می‌گیرید؛ اتفاقی که اغلب سر کلاس‌های درس معمولی رخ نمی‌دهد و همین باعث شده تا خیلی‌ها در فضای دیگری به دنبال علاقه و هنر مورد نظرشان بروند. شبکه آموزش نیز بر همین اساس دست به راه‌اندازی مدرسه‌ای با عنوان «مدرسه مهارتی» زده است که در آن انواع و اقسام هنرها، از میوه‌آرایی و خیاطی گرفته تا عکاسی، مکانیکی و هرچه فکرش را می‌کنید یاد می‌دهد. این برنامه به تهیه‌کنندگی سارا روستاپور و مهرداد الفت با حضور دو مجری جوان روی آنتن رفته است.

أشنایی با مهارت‌هایی که نمی‌دانید دوستش دارد
فاطمه شاه‌حسینی، یکی از مجریان این برنامه است که چند سالی می‌شود وارد حوزه اجرا شده و برنامه‌های مختلفی را در کارنامه اجرایش دارد. او درباره تجربه حضورش در این برنامه گفت: همان‌طور که می‌دانید در این برنامه به صفر تا صد مهارت‌های مختلف می‌پردازیم، جریانی که با درخواست‌های بسیاری از طرف نوجوانان همراه شد و البته برایمان جالب است که فقط این گروه بیننده برنامه نیستند و مخاطبان میانسالی هم داریم که درخواست آموزش مهارت‌های مختلف را دارند.
 او افزود: یکی از اتفاقات مهمی که در حین این برنامه رخ می‌دهد، بحث پرداخت به کسب‌وکار و هزینه‌هاست که به واسطه آموزش و صحبت از همین مهارت‌ها رخ می‌دهد. در واقع خیلی از این مهارت‌ها می‌توانند منبع کسب درآمد شوند و اتفاقات خوبی را رقم بزنند. در حین اجرا هم ما این موضوع را مد نظر داشتیم و سوالاتی را مطرح می‌کنیم که بتواند در این مسیر به مخاطب هم کمک کند. شاه‌حسینی با اشاره به موضوعات مختلفی که مخاطبان در درخواست‌هایشان مطرح می‌کنند، گفت: درخواست هنرها و آموزش مهارت‌های سنتی از طرف مخاطبان اتفاقی جالب بود چراکه فکر می‌کردم نوجوان‌های امروزی بیشتر سمت مهارت‌هایی می‌روند که به تکنولوژی و اتفاقات روز مربوط است، درصورتی‌که خیلی از آنها درخواست خیاطی، گلیم‌بافی و هنرهای این‌چنینی را داشتند. همچنین برخی هم از مهارت‌هایی که در شهرشان است می‌گفتند،
مثل سوزن‌دوزی.
این مجری درباره پلاتوهای برنامه هم بیان کرد: صحبت‌ها و پلاتوهایی که در طول این برنامه از آن می‌گوییم هم به بحث مهارتی برمی‌گردد. یعنی هم درباره مهارت خاصی که در برنامه هست صحبت می‌کنیم و هم به اتفاقات محلی می‌پردازیم. شاه‌حسینی در آخر درباره مهارت مورد علاقه خودش گفت: جالب است که من خودم هیچ‌وقت فکر نمی‌کردم به برخی از این مهارت‌ها علاقه داشته باشم و بخواهم سمت آن بروم. مثلا مهارت شمع‌سازی و ساخت کرم‌ها و صابون‌های مختلف خانگی برایم خیلی جالب بود و با خودم گفتم که حتما اگر وقتی پیدا کردم، سراغش بروم. علاوه‌براینها مهارت فن بیان هم اتفاقی است که فکر می‌کنم نوجوانان هم به آن علاقه دارند چراکه خیلی از آنها دوست دارند مجری شوند و فن بیان از ملزومات این فضاست. بخش دیگری که به نظرم مکمل عالی برای هر هنری است، چگونگی معرفی و تبلیغ محصولی است که آن را تولید می‌کنیم و این آیتم هم به نظرم جالب بود و مخاطب آن را دوست دارد.

مهارت کاربردی در زندگی
یکی دیگر از مجریان برنامه محمد میرزازاده است که خودش در گروه مجریان خیلی جوان قرار دارد و به همین دلیل به فضای مخاطبان هم نزدیک است و می‌تواند با گروه هدف برنامه ارتباط برقرار کند. او قبل‌تر در برنامه مهارت‌های مختلف را تجربه و معرفی می‌کرد. میرزازاده در گپی که داشتیم درباره سابقه حضورش در برنامه‌های مهارتی بیان کرد: من در شبکه آموزش سابقه اجرای برنامه مهارتی حدود 200قسمتی «من می‌توانم» را داشتم و به همین واسطه دوستان در شبکه تصمیم گرفتند که اجرای این برنامه را به همراه خانم شاه‌حسینی به ما بسپارند.
او افزود: ما قدم به قدم با هرکدام از آیتم‌ها با مخاطبان برنامه پیش می‌رویم و در این بین با دعوت از کارشناسان و گپ‌وگفت با آنها به مهارت‌های اجتماعی می‌پردازیم. یعنی مهارت‌هایی که در زندگی خیلی به کارمان می‌آیند. میرزازاده با اشاره به بازخوردهایی که خودش از این برنامه تا به اینجای کار گرفته، گفت: در این مدت که با بچه‌ها همراه بودیم، بازخوردهای خیلی خوبی از آنها گرفتیم که برای من هم جالب بود. ما هر روز بخشی از برنامه را به معرفی یک استان، مهارت‌ها و جاذبه‌هایی که در آن است اختصاص می‌دهیم و در واقع یک ایرانگردی رسانه‌ای و مجازی داریم که تا الان بابت آن پیامک‌های خوبی از مخاطبان گرفتیم.
این مجری درباره حضور مهمانان برنامه و هدایت گفت‌وگوهایی که در این بخش اتفاق می‌افتد هم گفت: در هر قسمت زمانی که کارشناسی می‌آید من با توجه به همان سابقه‌ای که از آن گفتم، سعی می‌کردم معلومات و اطلاعاتم را جمع کنم و در واقع آن فوت کوزه‌گری که از آن استاد یاد گرفتم را به مخاطبان هم بگویم و تکمیل‌کننده آن استادکار باشم. این فضا برای خود ما هم خیلی جذاب است چراکه با مهارت‌های مختلف آشنا می‌شویم و از همه مهم‌تر این‌که اینجا برای مهارت‌ها تفکیکی وجود ندارد و هر خانم و آقایی می‌توانند انجام‌دهنده هرکدام از این مهارت‌ها باشند، اتفاقی که از آن هم بازخوردهای زیادی گرفتیم.
میرزازاده که خودش به بخش مهارت‌هایی که در آن خوراکی‌جات وجود دارد مثل میوه‌آرایی علاقه دارد، در آخر یادآور شد: جدا از این‌که من از مجریان این برنامه هستم، به‌عنوان یک مخاطب باید بگویم این برنامه فرصت خوبی است چراکه قدیم‌ترها کسی نبود که حتی به ما بگوید فلان مهارت این ویژگی‌ها را دارد یا آن را معرفی کند اما مدرسه مهارتی این فرصت را در اختیار بیننده می‌گذارد. ما هم سعی‌مان این است که ارتباط خوبی با مخاطبان برقرار کنیم تا به آنها در مورد هرکدام از این فعالیت‌ها توضیح دهیم و در انتخاب‌ها کمک‌شان کنیم.

می‌خواستیم مدرسه تعطیل نشود
سارا روستاپور که ید طولایی در ساخت و اجرای برنامه برای کودکان و نوجوانان دارد، در این برنامه در سمت تهیه‌کننده حاضر شده است. تولد این مدرسه اولین موضوعی بود که داستان آن را از روستاپور جویا شدیم. او با اشاره به مدرسه تلویزیونی ایران که از اوایل ماجرای کرونا کارش را شروع کرده بود، بیان کرد: ما به دنبال آن بودیم که در تابستان مدرسه تعطیل نشود. از سوی دیگر رویکرد شبکه آموزش هم مهارت‌محور است. به همین دلیل تصمیم گرفتیم برای اولین‌بار برای نوجوانان، مدرسه مهارت‌محوری را داشته باشیم که باز هم در روزهای کشدار کرونایی به استقبال مخاطبانش برود. طرح اولیه این ماجرا پیشنهاد شبکه بود و در ادامه ما هم نظرات و طرح‌هایمان را ارائه دادیم تا در نهایت به برنامه‌ای که می‌بینید رسیدیم. او افزود: مهارت‌های مدرسه‌ای که امروز می‌بینید به شکلی است که دخترانه و پسرانه ندارد و هرکسی می‌تواند بیننده آن باشد. علاوه‌بر‌این‌ها دو نفر از مجریان جوان و خوبی که به فضای برنامه می‌خورند را هم انتخاب کردیم. محمد میرزازاده و فاطمه شاه‌حسینی این دو مجری‌اند که نوجوانان هم آنها را دوست دارند. آیتم‌ها و بخش‌های مدرسه مهارتی که شامل اتفاقات مختلفی است هم یکی دیگر از مواردی بود که روستاپور درباره‌اش گفت: ما هر روز حدود 7-6پلی‌بک مهارتی پخش می‌کنیم و در 10 روز 10 مهارت را آموزش می‌دهیم. جریانی که در طول آن سعی کردیم تا با توجه به رشته‌های مختلف، از منابع و فضاهای گوناگون و متنوع استفاده کنیم که هر مخاطبی با هر سلیقه‌ای بتواند از برنامه لذت ببرد و برایش جذاب باشد.

تلاش برای همراهی با دغدغه‌ها
او با اشاره به تعداد آیتم‌های پخش‌شده در برنامه ادامه داد: تا الان هم بیشتر از 250 آیتم رفته‌ایم شامل بیش از 30 مهارت؛ از مکانیکی و بحث‌های فنی گرفته تا سفالگری، نقاشی و ... . همچنین در بخش زنده برنامه هم هر روز آیتم روان‌شناسی داریم که با حضور یک مهمان در این رشته روی آنتن می‌رود و در آن دانش‌آموزان سوالات‌شان را می‌پرسند چراکه این مقطع دوره حساسی است و چالش‌های زیادی برای
 نوجوان وجود دارد. روستاپور اضافه کرد: ما هر روز در بخش زنده‌مان یک رویکرد داریم. مثلا در هفته‌ای که نزدیک تعیین رشته بود در هر قسمت از چند استاد دانشگاه در رشته‌های مختلف دعوت کردیم و آنها درباره رشته‌هایی که داشتند صحبت می‌کردند. در کنار موضوعات روز و پرداخت به دغدغه نوجوانان، در بخش زنده سراغ مهارت‌های جذاب هم می‌رویم مثل چرم‌دوزی، نجوم، حرکات اصلاحی برای نوجوانان که به دلیل کار با گوشی به آن نیاز دارند و موارد دیگری که هرکدام داستان خود را دارند. علاوه‌براین‌ها مشاوره پزشکی برای روزهای کرونا هم از اتفاقات دیگری است که با توجه به حال و احوال نوجوانان سراغ آن می‌رویم.

اولین برنامه تخصصی نوجوانان
این تهیه‌کننده با تاکید روی ویژگی‌های مدرسه مهارتی گفت: با توجه به این بخش‌ها و نگاهی که در این مجموعه داریم به‌راحتی می‌توانم بگویم ما اولین برنامه نوجوانی هستیم که به صورت کاملا تخصصی و مهارت محور روی آنتن رفته است، چراکه هم شامل مهارت‌های زندگی است و هم به مهارت‌های کاربردی که بتوانند از آن استفاده کنند، پرداخته‌ایم. اگر بخواهم باز هم از اتفاقاتی که در برنامه می‌افتد بگویم، می‌شود به روزهای شنبه اشاره کرد که روی اوریگامی و عروسک‌گردانی کار می‌کنیم، دوشنبه‌ها بحث فن بیان داریم و هر روزمان با یک
رویکرد است. به گفته روستاپور در کنار اینها و بین آیتم‌هایی که وجود دارد، گروهی از عوامل برنامه به یک استان سر می‌زنند و درباره آن منطقه، هنرهایی که در آنجاست و ویژگی‌هایش صحبت می‌کنند. او افزود: سعی می‌کنیم در دوساعت برنامه‌ای که داریم تنوع و ریتم تند کار را حفظ کنیم تا مخاطبان هم آن را دوست داشته باشند.

ماجرای انتخاب مهارت‌ها
انتخاب این مهارت‌ها هم موضوع دیگری بود که از تهیه‌کننده برنامه ماجرای آن را جویا شدیم، این‌که با چه نگاهی دست به این گزینش زده‌اند، سوالی بود که او در پاسخ به آن گفت: این انتخاب‌ها واقعا ساده و راحت نبود. من و آقای الفت، تهیه‌کننده دیگر برنامه در جلساتی که با مدیر گروه و مدیر شبکه داشتیم به این نتیجه رسیدیم که در روزهای کرونا خیلی از دانش‌آموزان دوست دارند مهارت‌هایی را یاد بگیرند اما نمی‌توانند از خانه بیرون بروند و کلاس‌های آنلاین هم خیلی هزینه بر است، به همین دلیل از بچه‌هایی که اطرافمان هستند، نظرسنجی کردیم که آنها چه مهارت‌هایی را دوست دارند؟ در ادامه هم با تعدادی کار  را شروع کردیم و گفتیم هر مهارتی را که دوست دارید به ما پیامک دهید. او افزود: بعد هم سعی کردیم تا جایی که می‌توانیم به این درخواست‌ها گوش کنیم، مثلا خیلی‌ها درخواست انواع بافت و آموزش آن را داشتند یا کلاژ، کارهای تزئینی، چاپ پارچه و.... هنرهایی که برای یادگیری آزاد هرکدام آنها دانش آموز باید هزینه زیادی کند به همین دلیل تصمیم گرفتیم با توجه به هدف شبکه که ایجاد فرصت‌های برابر اجتماعی است برای همه دانش‌آموزان چنین فرصتی را تدارک ببینیم؛ جریانی که با استقبال زیادی هم روبه رو شد. در این بین گاهی حتی ممکن است که نوجوان تنها بیننده باشد اما همین باعث می‌شود در ذهنش جرقه بخورد و بتواند هنر مورد علاقه‌اش را پیدا کند.

نوجوانی حساس اما مغفول
در ادامه این گپ و گفت صحبت از دوران نوجوانی و جای خالی برنامه‌های کاربردی و جذاب برای این گروه شد، موضوعی که روستاپور با اشاره به آن عنوان کرد: نوجوانی دوران حساسی است و با توجه به این‌که شبکه‌ای هم برای این گروه داریم اما باز هم ساخت برنامه‌ای که باب میل گروه باشد، کار خیلی سختی است به همین دلیل به نظرم هنوز کسی خیلی وارد این قضیه نشده و خلأ زیادی در این فضا وجود دارد. ما هم 66برنامه تا پایان تابستان داریم ولی در همین فرصت توانستیم مخاطب هدف را جلب کنیم؛ جریانی که اگر ادامه‌دار شود، مطمئنا می‌تواند مخاطبان بیشتری را هم به خود جذب کند. این‌که داستان ادامه این مجموعه مشخص است یا نه هم سوالی بود که روستاپور درباره‌اش گفت: از آنجا که به دلیل ادامه‌دار بودن شرایط کرونایی ناچاریم باز هم مدرسه تلویزیونی را روی آنتن ببریم، دیگر کنداکتور شبکه ظرفیت پخش مدرسه مهارتی را ندارد. با همه اینها شاید در فرصت دیگری بخواهند برای اوقات فراغت نوجوانان فکری کنند و باید دید در آینده چه اتفاقی می‌افتد. با همه اینها بحث نوجوان برای شبکه آموزش خیلی اهیمت دارد و همیشه به دنبال ساخت برنامه‌ای برای آنها بوده و هست.