ایران یکپارچه، راهکار موفقیت برجام

ایران یکپارچه، راهکار موفقیت برجام

فریدون عباسی رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی

 اظهارات رئیس‌جمهور و وزیر خارجه پیرامون مذاکرات از اصول و منطق پیروی می‌کند. ما چون به تعهدات خود در رابطه با اجرای مفاد برجام عمل کرده بودیم‌، انتظار منطقی این بود که طرف مقابل هم به تعهدات خود عمل کند. با این وصف از ابتدا مشخص بود که متن برجام اشکال دارد و از سوی منتقدان تذاکرات لازم داده شده بود ولی دولت یازدهم و دوازدهم گوش شنوایی برای این توصیه‌ها نداشتند و گمان می‌کردند با واگذاری بسیاری از دستاوردهای کشور به نتایج برجام مشکل را حل کنند اما موفق نبودند. در حال حاضر مذاکرات موقتا متوقف شده و این مساله هم به علت تغییر دولت در جمهوری اسلامی ایران بود. طبیعتا نظرات دولت سیزدهم با مدیران اجرایی پیشین در حوزه برجام و ادامه مذاکرات متفاوت است. در حال حاضر انسجام مدیریت بیشتری در کشور وجود دارد و به همین واسطه می‌توان گفت که به‌صورت یکپارچه‌تری در حوزه دیپلماسی عمل خواهیم کرد و مذاکرات هم از آن دیپلماسی یکپارچه تاثیر می‌پذیرد. در حال حاضر نظرات مجلس، دولت و قوه قضاییه در این‌خصوص نزدیک است و این می‌تواند در مناسبات بیرونی تاثیرگذار باشد. طرف‌های مقابل ما الان در مقابل خود با یک ایران یکپارچه مواجه هستند و از این‌رو زیاده‌خواهی‌هایی که در گذشته داشتند کمتر خواهد شد. اما با این وصف ما برای حل مساله رفع تحریم باید فشار بر رژیم صهیونیستی را دنبال کنیم. به این معنا که اگر فشار را از درون بر رژیم صهیونیستی بیاوریم و آنها آرامش نداشته باشند ما در مذاکرات موفق می‌شویم. تحرکات ما در منطقه است که می‌تواند روی روند مذاکرات ما در قبال آمریکا و اروپا تاثیر بگذارد. در شرایط فعلی لابی صهیونیستی روی سیاست‌های آمریکا و انگلیس تاثیرگذار است و اگر صهیونیست‌ها در منطقه تحت فشار قرار بگیرند و منافع آنها به خطر بیفتد و از نظر اقتصادی فلج بشوند و امنیت داخلی آنها به مخاطره بیفتد به لحاظ اجتماعی دچار مشکل خواهند شد.  این رویه‌ای است که البته اسرائیل در قبال جمهوری اسلامی ایران هم انجام داده است و ما می‌بایست در این زمینه پیشدستی کنیم. از منظر دیگر، شاید بتوان گفت که موضوع اصلی مذاکرات، بحث حضور ایران در منطقه است و غربی‌ها می‌گویند که ایران باید از منطقه بیرون برود. اگر ما در منطقه دست بالاتر را داشته باشیم موضع جمهوری اسلامی در مذاکرات قوی‌تر خواهد شد. موضوع دیگر بحث برجام است که براساس توافق صورت گرفته و مجموعه شروطی که مجلس، شورای عالی امنیت ملی و رهبر معظم انقلاب تعیین کردند جمهوری اسلامی مفاد این توافق را اجرایی کرده است.
 اما مساله اینجاست که شروط تعیین شده از سوی دولت پیشین رعایت نشده بود. عدول از این شروط باعث ضرر و زیان ما شد. این موضوع ثابت کرد که ما با عقب‌نشینی در جریان مذاکرات نتیجه‌ای نمی‌گیریم. حال غرب در پی آن است که با اضافه کردن بندهایی مسائل جدیدی را بر ایران تحمیل کند اما با ایستادگی مجلس و کاهش تعهدات برجامی، جمهوری اسلامی به حضورش در این توافق ادامه داد. در حال حاضر سیاست دولت و عرصه دیپلماسی این است که ابایی از مذاکرات ندارد اما در چارچوب 1+4 و اگر آمریکا می‌خواهد به این جمع بپيوندد باید تحریم‌ها را لغو و خسارات را پرداخت کند.