«جام‌جم» چگونگی افزایش تجارت ایران و روسیه را بررسی می‌کند
پیش‌شرط‌های تجارت 10میلیارد دلاری
روسیه یکی از پرجمعیت‌ترین کشورهای اروپایی است که با توجه به همسایگی و اتخاذ رویکردهای استراتژیک مشترک سیاسی و اقتصادی به‌عنوان یکی از شرکای راهبردی ایران محسوب می‌شود. علاوه بر موارد مذکور دو کشور عضو پیمان شانگهای، بریکس و اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز هستند که همین امر سبب شده در سال‌های اخیر مبادلات دو همسایه با توسعه محسوسی روبه‌رو شود. هم‌اکنون کشور ایران و روسیه توافق کرده‌اند که تا سال 2025 حجم مبادلات خود را به هفت میلیارد و 500 میلیون دلار برسانند هرچند که رسیدن به ظرفیت تجارت 10 میلیارد دلاری نیز دور از دسترس نیست.
چندی پیش ولادیمیر عابیدونوف، رئیس شورای بازرگانی ایران و روسیه گفته بود: در صورت سرمایه‌گذاری مشترک روسیه در بخش لجستیک با ایران و راه‌اندازی ساز‌و‌کار پرداخت با ارزهای ملی، گردش تجاری ایران و روسیه در پنج سال به‌طور قطع به 40 میلیارد دلار می‌رسد. آمارهای گمرک نشان می‌دهد طی 15 سال اخیر تجارت ایران و روسیه روند بسیار متفاوتی را طی کرده‌است. از سال 1387 تا 1390 صادرات ایران به روسیه بین 330 تا 370 میلیون دلار در نوسان بوده اما از سال 1398 و با مطرح شدن حضور ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، حجم صادرات ایران به روسیه اکنون به بیش از 700میلیون‌دلار رسیده است.
جزئیات تجارت به روسیه
در سال گذشته بیش از یک میلیون و ۴۱۹ هزار تن کالای ایرانی به ارزش ۷۴۳ میلیون و ۸۸۲ هزار دلار از ایران به روسیه صادر شده و این کشور را با یک پله صعود به دهمین مشتری کالاهای ایرانی تبدیل کرد.به همین دلیل می‌توان گفت صادرات کالا به روسیه نسبت به سال 1400 نشان‌دهنده رشد ۲۵درصدی از نظر وزنی، افزایش ۵۷درصدی از نظر ارزش ریالی و رشد ۲۹درصدی از نظر ارزش دلاری بوده است. در نیمه نخست سال جاری نیز یک میلیون و 69 هزار و 214 تن کالای ایرانی به ارزش 440 میلیون دلار به مقصد روسیه صادر شده، این در حالی است که در همین بازه زمانی یک میلیون و 808 هزار و 807 تن کالا نیز از این کشور به ارزش 925 میلیون و 369 هزار دلار وارد کشورمان شده است.با این حال در نیمه نخست سال گذشته 621 هزار و 529 تن کالای ایرانی به ارزش 338 میلیون و 638 هزار دلار به روسیه صادر شده بود، این در حالی است که در همین بازه زمانی یک میلیون و 460 هزار و 313 تن کالا نیز از این کشور به ارزش 876 میلیون و 46 هزار دلار وارد کشورمان شده است.بنابراین می‌توان گفت صادرات ایران به روسیه به لحاظ وزنی 72درصد و به لحاظ ارزشی 30درصد رشد داشته است؛ از طرف دیگر واردات ایران از این کشور نیز به لحاظ ارزشی 6درصد رشد ولی به لحاظ وزنی با کاهش 25درصدی روبه‌رو شده است.
چالش‌های توسعه تجارت با روسیه
هادی تیزهوش تابان، رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه به جام‌جم می‌گوید: درحال حاضر مجموع تجارت ایران و روسیه طی سال‌های گذشته به سه تا چهار میلیارد دلار رسیده است.وی افزود: با این حال پر واضح است که این دو کشور ظرفیت و پتانسیل تجارت 10میلیارد دلاری را برای سال‌های آینده دارند که این امر نیازمند توسعه زیرساخت‌های دریایی، جاده‌ای و ریلی است. به طوری که برای توسعه تجارت با این کشور با مشکل محدودیت کشتی برای حمل بار روبه‌رو هستیم و تعداد آنها بسیار کم است، از لحاظ جاده‌ای نیز عمده کامیون‌های باری نیز خارجی هستند.تیزهوشان تابان در ادامه با اشاره به دیگر مشکلات تجاری ایران با روسیه تصریح کرد: بازرگانان هم‌اکنون با مشکل برگشت ارز حاصل از صادرات مواجه هستند، البته آنها مشکلی با این امر در صورتی که قیمت آن مناسب باشد، ندارند که در این زمینه باید بانک مرکزی تصمیمات درستی اتخاذ کند.وی در بخش دیگری از سخنان خود گریزی به تعرفه تجاری ایران و روسیه زد و گفت: دو کشور مشمول توافق تجارت آزاد اتحادیه اقتصادی اوراسیا هستند به همین دلیل طبیعتا تعرفه تجاری آنها صفر خواهد شد.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه یادآور شد: با وجود تلاش‌های متعدد وزارت خارجه، سازمان توسعه تجارت و دولتمردان برای صادرات بیشتر به روسیه دچار مشکلاتی هستیم و برخی از کالاهای ایرانی شرایط ورود به روسیه را ندارند.
تیزهوش تابان در‌خصوص عمده کالاهای وارداتی و صادراتی به روسیه نیز افزود: عمده صادرات کالاهای ایرانی به روسیه شامل محصولات کشاورزی خصوصا صیفی‌جات، میوه‌جات، خشکبار، لبنیات و محصولات شیلاتی است و در مقابل ایران از روسیه مواد اولیه و چوب وارد می‌کند.
این فعال بخش خصوصی گفت: امیدواریم با توسعه کریدور شمال به جنوب شاهد افزایش ترانزیت از خلیج‌فارس به سمت روسیه باشیم که می‌تواند درآمد زیادی برای کشورمان به همراه داشته باشد.
تعرفه تجاری ایران و روسیه تا پایان سال صفر می‌شود
عضو اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه با بیان این‌که تا پایان سال تعرفه تجاری ایران و روسیه صفر می‌شود، گفت: تجارت با پول ملی، تجارت آزاد و گشایش مرزهای گمرکی ایران با روسیه، ارمنستان و بلاروس به‌زودی انجام می‌شود. کامبیز میرکریمی بیان کرد: با توسعه تجاری ایران و کشورهای اوراسیا تا پایان سال مشکلات فعالان اقتصادی در حوزه گمرک، تعرفه‌ها و بازار رقابتی حل خواهد شد.
وی بااشاره به جهش صادراتی باتوسعه زیرساخت‌های حمل‌و‌نقلی، افزود: زیرساخت‌های نرم‌افزاری در حوزه موافقت‌نامه‌های تجارت آزاد با کشورها به‌طور جدی و با سرعت در حال اجراست که مذاکره‌کننده‌های ایران و روسیه تفاهم‌های خوبی داشتند و بعد از نهایی‌شدن در پارلمان کشورهای مختلف از‌جمله ایران ابلاغ و اجرایی خواهد شد.
امین محمودی - گروه اقتصاد
جزئیات تجارت به روسیه
در سال گذشته بیش از یک میلیون و ۴۱۹ هزار تن کالای ایرانی به ارزش ۷۴۳ میلیون و ۸۸۲ هزار دلار از ایران به روسیه صادر شده و این کشور را با یک پله صعود به دهمین مشتری کالاهای ایرانی تبدیل کرد.به همین دلیل می‌توان گفت صادرات کالا به روسیه نسبت به سال 1400 نشان‌دهنده رشد ۲۵درصدی از نظر وزنی، افزایش ۵۷درصدی از نظر ارزش ریالی و رشد ۲۹درصدی از نظر ارزش دلاری بوده است. در نیمه نخست سال جاری نیز یک میلیون و 69 هزار و 214 تن کالای ایرانی به ارزش 440 میلیون دلار به مقصد روسیه صادر شده، این در حالی است که در همین بازه زمانی یک میلیون و 808 هزار و 807 تن کالا نیز از این کشور به ارزش 925 میلیون و 369 هزار دلار وارد کشورمان شده است.با این حال در نیمه نخست سال گذشته 621 هزار و 529 تن کالای ایرانی به ارزش 338 میلیون و 638 هزار دلار به روسیه صادر شده بود، این در حالی است که در همین بازه زمانی یک میلیون و 460 هزار و 313 تن کالا نیز از این کشور به ارزش 876 میلیون و 46 هزار دلار وارد کشورمان شده است.بنابراین می‌توان گفت صادرات ایران به روسیه به لحاظ وزنی 72درصد و به لحاظ ارزشی 30درصد رشد داشته است؛ از طرف دیگر واردات ایران از این کشور نیز به لحاظ ارزشی 6درصد رشد ولی به لحاظ وزنی با کاهش 25درصدی روبه‌رو شده است.
چالش‌های توسعه تجارت با روسیه
هادی تیزهوش تابان، رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه به جام‌جم می‌گوید: درحال حاضر مجموع تجارت ایران و روسیه طی سال‌های گذشته به سه تا چهار میلیارد دلار رسیده است.وی افزود: با این حال پر واضح است که این دو کشور ظرفیت و پتانسیل تجارت 10میلیارد دلاری را برای سال‌های آینده دارند که این امر نیازمند توسعه زیرساخت‌های دریایی، جاده‌ای و ریلی است. به طوری که برای توسعه تجارت با این کشور با مشکل محدودیت کشتی برای حمل بار روبه‌رو هستیم و تعداد آنها بسیار کم است، از لحاظ جاده‌ای نیز عمده کامیون‌های باری نیز خارجی هستند.تیزهوشان تابان در ادامه با اشاره به دیگر مشکلات تجاری ایران با روسیه تصریح کرد: بازرگانان هم‌اکنون با مشکل برگشت ارز حاصل از صادرات مواجه هستند، البته آنها مشکلی با این امر در صورتی که قیمت آن مناسب باشد، ندارند که در این زمینه باید بانک مرکزی تصمیمات درستی اتخاذ کند.وی در بخش دیگری از سخنان خود گریزی به تعرفه تجاری ایران و روسیه زد و گفت: دو کشور مشمول توافق تجارت آزاد اتحادیه اقتصادی اوراسیا هستند به همین دلیل طبیعتا تعرفه تجاری آنها صفر خواهد شد.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه یادآور شد: با وجود تلاش‌های متعدد وزارت خارجه، سازمان توسعه تجارت و دولتمردان برای صادرات بیشتر به روسیه دچار مشکلاتی هستیم و برخی از کالاهای ایرانی شرایط ورود به روسیه را ندارند.
تیزهوش تابان در‌خصوص عمده کالاهای وارداتی و صادراتی به روسیه نیز افزود: عمده صادرات کالاهای ایرانی به روسیه شامل محصولات کشاورزی خصوصا صیفی‌جات، میوه‌جات، خشکبار، لبنیات و محصولات شیلاتی است و در مقابل ایران از روسیه مواد اولیه و چوب وارد می‌کند.
این فعال بخش خصوصی گفت: امیدواریم با توسعه کریدور شمال به جنوب شاهد افزایش ترانزیت از خلیج‌فارس به سمت روسیه باشیم که می‌تواند درآمد زیادی برای کشورمان به همراه داشته باشد.
تعرفه تجاری ایران و روسیه تا پایان سال صفر می‌شود
عضو اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه با بیان این‌که تا پایان سال تعرفه تجاری ایران و روسیه صفر می‌شود، گفت: تجارت با پول ملی، تجارت آزاد و گشایش مرزهای گمرکی ایران با روسیه، ارمنستان و بلاروس به‌زودی انجام می‌شود. کامبیز میرکریمی بیان کرد: با توسعه تجاری ایران و کشورهای اوراسیا تا پایان سال مشکلات فعالان اقتصادی در حوزه گمرک، تعرفه‌ها و بازار رقابتی حل خواهد شد.
وی بااشاره به جهش صادراتی باتوسعه زیرساخت‌های حمل‌و‌نقلی، افزود: زیرساخت‌های نرم‌افزاری در حوزه موافقت‌نامه‌های تجارت آزاد با کشورها به‌طور جدی و با سرعت در حال اجراست که مذاکره‌کننده‌های ایران و روسیه تفاهم‌های خوبی داشتند و بعد از نهایی‌شدن در پارلمان کشورهای مختلف از‌جمله ایران ابلاغ و اجرایی خواهد شد.
امین محمودی - گروه اقتصاد
