روایت مستند زندگی «ام‌البنین کرمان» در سیما

روایت مستند زندگی «ام‌البنین کرمان» در سیما

بسیار صبور، بردبار و آرام با شخصیت قوی و محکم که برای همه مثال‌زدنی بود؛ حتی وقتی سه فرزند و یک نوه‌اش در جنگ هشت‌ساله با عراق شهید شدند ذره‌ای از آرامش و بردباری که در وجودش قرار داشت کم نشد و به گونه‌ای زندگی کرد که به او لقب «ام‌البنین‌کرمان» را دادند.

صحبت از زندگی جلیله‌السادات قوامی، مادر شهیدان محمدعباس، محمدحسن و محمدحسین سیف‌الدینی‌راد و مادربزرگ شهید محسن برهانی است که شخصیت و نحوه زندگی‌اش در تربیت فرزندان شهیدش دستمایه ساخت مستندی به نام «بی‌بی‌جلیله» در سیمای مرکز کرمان شده است. این مستند 30 دقیقه‌ای که ساختاری نیمه‌داستانی دارد به سفارش اداره کل سیمای استان‌های سازمان صداوسیما، توسط سیمای مرکز کرمان ساخته شده است و نگاهی به نحوه زندگی ام‌البنین‌کرمان در گذشته و پس از شهادت سه فرزند و یک نوه‌اش دارد. این مستند به تهیه‌کنندگی مرجان فتحی، کارگردانی محمد قاسمی و نویسندگی نعیمه سیف‌الدینی‌راد ساخته شده است.
   
توجه به زن
مرجان فتحی، تهیه‌کننده سیمای مرکز کرمان که 20سال سابقه تهیه‌کنندگی فیلم‌ها، سریال‌ها و برنامه‌های مختلف را در کارنامه کاری خود دارد در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: مستند 30دقیقه‌ای بی‌بی‌جلیله دررابطه با ویژگی‌های جلیله‌السادات قوامی (ام‌البنین‌کرمان)، مادر سه شهید و یک نوه شهید است که طرحش مصوب سیمای استان‌ها بوده و قابلیت پخش از شبکه‌های سراسری را دارد. وی می‌افزاید: یکی از محورهای اصلی ما در ساخت این مستند توجه به زن به‌عنوان محور اصلی وشکل‌دهنده‌ خانواده است، زیرا این مادر خانواده با یک تربیت دینی و اسلامی توانست چنین فرزندانی را تربیت کرده و تقدیم اسلام کند. وی ادامه می‌دهد: نحوه تربیت فرزندان پاک و صالح، ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و همچنین الگوسازی زنان و تاثیرات آن باعث شدکه طرح ساخت این مستند شکل بگیرد، داستانش نوشته و سپس تصویربرداری آن انجام شود. 
   
مستند داستانی جذاب
محمد قاسمی، کارگردان این مستند نیز می‌گوید: این کار برای من خیلی ارزشمند است، زیرا هدف ما این بود که این کار یک مستند ساده نباشد و به سمت یک مستند داستانی پیش برود، به‌همین‌خاطر نعیمه سیف‌الدینی‌راد این کار را به‌صورت یک مستند داستانی نوشت و من هم سعی کردم روند کارگردانی آن دکوپاژشده پیش‌رود. وی درباره روند داستانی مستند بی‌بی‌جلیله می‌گوید: روند داستانی این مستند به این شکل است که نویسنده‌ ما - دختر بی‌بی‌جلیله- برای شناخت بیشتر شخصیت بی‌بی‌جلیله یک پژوهشی را انجام می‌دهد که در روند این پژوهش، فیلم شکل گرفته و کامل می‌شود؛ اما شکل کلی مستند این‌گونه است که وقتی پژوهش دختر بی‌بی‌جلیله کامل شد و به‌صورت یک کتاب درمی‌آید و درخانه بی‌بی‌جلیله کنار یادگارهای دیگر او قرارمی‌گیرد، مرور ذهنی دختر بی‌بی‌جلیله در آن خانه نمود بیرونی دارد که همین مستند است و پایان مستند هم دختر بی‌بی‌جلیله با تغییری که در او به‌خاطر شناخت بیشتر و بهتر از مادرش به‌وجودآمده از خانه خارج می‌شود و فیلم پایان می‌یابد. محمد قاسمی، با بیان این‌که در ساخت این مستند با حدود 20نفر مصاحبه شده و حداقل 15لوکیشن مختلف همانند مصاحبه در داخل اتوبوس دارد تصریح می‌کند: هماهنگی این مصاحبه‌ها خیلی سخت بود و تهیه‌کننده و تیم تولید تلاش زیادی کردند. این مستند خیلی تنوع دارد و لوکیشن‌ها و آدم‌های مختلف یک روند را طی کردند و سعی کردیم که این تنوع باعث جذابیت مستند شود. وی ادامه می‌دهد: در روند این مستند مخاطب با اطلاعاتی که از گذشته بی‌بی‌جلیله شروع می‌شود و به شهادت سه فرزند و نوه‌اش، اتفاقات پس از آن و فوت بی‌بی‌جلیله ختم می‌شود به یک شناخت از او می‌رسد و این روند کلی ساخت این مستند پرتره است که ساختاری نیمه‌داستانی و جذاب دارد.کارگردان این مستند با اشاره به تصویربرداری شش روز آن، می‌افزاید: از زمان تصویب ساخت مستند بی‌بی‌جلیله در سیمای استان‌ها تا پایان تصویربرداری و مونتاژ آن درکرمان 50روز زمان برد. یکی از ویژگی‌های مستند بی‌بی‌جلیله نویسندگی این مستند توسط نعیمه سیف‌الدینی‌راد، دختر بی‌بی‌جلیله است. وی که حدود 10سال است که با گروه نویسندگان آیینه به مدیریت محمد قاسمی در زمینه نوشتن داستان کوتاه و فیلمنامه همکاری می‌کند می‌گوید: برای ساخت مستند بی‌بی‌جلیله چون من دختر ایشان بودم و ارتباط ملموس و نزدیک با بی‌بی داشتم این کار به عهده من گذاشته شد و من از این پیشنهاد استقبال کردم، زیرا یکی از اهدافم نوشتن زندگی‌نامه بی‌بی‌جلیله و فرزندان شهیدش بود.


حکمت قاسم‌خانی - گروه رسانه