یا منصور امت
انتقال پیام در شهری بزرگ با جمعیتی زیاد و رفتوآمد پرحجم در آن روشهای مختلفی دارد که در حوزه تبلیغات شهری میگنجد. در تبلیغات شهری، پیام فرست سعی میکند پیام خود را با جذابیت و در عین حال بهصورتی مخابره کند که بیشترین مخاطبان آن را بفهمند و درونی کنند.
اگرچه عنوان تبلیغات اغلب تبلیغات تجاری وکالایی را درذهن متبادرمیکند، تبلیغات فرهنگی وسیاسی بخش مهمی از تبلیغات شهری است که در انتقال پیامهای آموزشی و ایدئولوژیک نقش مهمی بازی میکنند. یکی ازمهمترین شیوههای انتقال پیامهای اینگونه، دیوارنگارهها هستند. دیوارنگاره معمولا به جانمایی مناسبی نیاز دارد؛ جایی که بتواند بیشترین مخاطب را به خود جلب کند، در معرض تماشای زیادی قرار داشته باشد، مزاحمتی در دیدهشدن نداشته باشد و البته در طراحی آن تناسب بین موضوع و محتوا مورد توجه قرار گیرد.البته این دیوارنگارهها باید بیش از هرچیز دارای جذابیتهای بصری باشند، اگر دیوارنگارهای از نظر تصویری و استفاده از المانهای تصویری و گرافیکی جذاب و برانگیزاننده نباشد، هر پیامی، هر چقدر جذابیت داشته باشد، نمیتواند مخاطبان را به خود جلب کند. در سالهای اخیر، توجه به دیوارنگارهها در کنار دیگر ظرفیتهای تبلیغات شهری مانند بیلبوردها، تابلوها و استندها که در خیابانها، عرشهها و پلها نصب میشوند، جایگاه مهمی پیدا کردهاند. دیوارنگارههای میدانهای مهمی مانند میدان انقلاب اسلامی و میدان حضرت ولیعصر(عج) بهصورت مدام در حال تغییر است. البته باید درباره کیفیت گرافیکی آنها مفصلا صحبت کرد، ولی باید دانست استفاده از این ظرفیت در کشور ما در حال آزمونوخطاست و طبیعی است در کنار برخی دیوارنگارههای ارزشمند و جذاب، برخی از آنها دارای ایراداتی هم باشند. این دیوارنگارهها بهعنوان رسانههای بزرگ بصری کمکم به بخشی از تصویرهای مورد انتظار مردم شهر تبدیل میشوند و آنان منتظرند تا ببینند در مناسبتهای مختلف مذهبی، سیاسی و اجتماعی چه نقشی بر دیوارنگارههای میدانهای بزرگ مینشیند و همین امر نشان میدهد این رسانهها توانستهاند جایگاه خود را در بین مردم پیدا کنند. بازتابهای سیاسی و بینالمللی این دیوارنگارهها هم که هرازچندگاه، دررسانههای خارجی دیده میشود، نشان میدهد ناظرانی که ایران و تحولات آن را زیر نظر دارند، به دیوارنگارههای میادین اصلی بهعنوان جایگاهی برای بیان موضع رسمی و ایدئولوژیک جمهوری اسلامی درخصوص رویدادهای مختلف مینگرند. طبیعی است رویداد مهم و تأثیرگذاری مانند شهادت سیدحسن نصرا... هم در این دیوارنگارهها بازتاب داشته باشد. دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) که بعد از ترور ناجوانمردانه شهید نصرا... نصب شد، سعی کرده با سادهترین شکل و با خلاصهکردن تصویر و تأکید بر پیام متنی، مخاطب را تحت تأثیر قرار دهد. این دیوارنگاره بازمینه زرد که یادآورپرچم حزبا... است،بینایی مخاطب راتحت تأثیر قرارمیدهد. تصویری از شهید نصرا... بر بالای آن قرار دارد و زیر تصویر، چند جمله نگاشته شده است. در درشتترین جمله، میخوانیم: «الا ان نصرا... قریب» در این جمله کوتاه با استفاده از صنعت ایهام هم به نام شهید نصرا... اشاره شده و هم نصر و یاری خدا و نزدیکبودن آن به مخاطب انتقال مییابد. در زیر این جمله عربی، ترجمه آن به فارسی و عبارت «یا منصور امت» نوشته شده و البته از عبارت آغاز نصرا... که بهصورت شعار و هشتگ مراسم رسمی تجلیل از شهید نصرا... درآمده، استفاده شده است. به نظر میرسد این دیوارنگاره در پی آن است که در نخستین واکنش با تکیه بیشتر بر متن، مخاطب را تحت تأثیر قرار دهد و شاید بعد از اندکی که از زمان وقوع واقعه دور شدیم، دیوارنگارههای دیگری که در آن تصویر هم نقش فعالتری بازی کند، بتواند پیام اولیه را بهتر به مخاطب منتقل کند.
آرش شفاعی - گروه فرهنگ و هنر