بهانه‌ای برای کاشت درخت
توجه به بحث‌های محیط‌زیستی در قاب رسانه تلویزیون از این منظر اهمیت دارد که می‌تواند در کنار آگاهی‌بخشی به مخاطبان، فرهنگ‌ساز باشد. تلویزیون در این میان برنامه‌ها و محتواهای مختلفی را با همین محور تولید و روانه آنتن کرده است. در این میان، برنامه‌ای به‌تازگی روی آنتن رفته که قصد دارد از یک زاویه تازه به بحث‌های محیط‌زیستی و کاشت درخت نگاه کند.
این برنامه در حقیقت در راستای برنامه‌ای است که دولت قبل برای کاشت درخت بنا کرده بود؛ برنامه‌ای که به وزیر جهاد کشاورزی و برخی سازمان‌ها محول شد تا برنامه کاشت یک میلیارد درخت ظرف چهار سال در دستور کار قرار گیرد. سایه‌سار به نوعی وعده فوق را از دستگاه‌ها پیگیری کرده و از افرادی صحبت می‌کند که سهمی برای کاشت درخت و حفاظت محیط‌زیست داشته‌اند. این برنامه با اجرای گیتی خامنه، مجری نام‌آشنای تلویزیون است که خودش هم علاقه و دغدغه‌های محیط‌زیستی دارد. این برنامه بخش‌های متنوعی دارد که در هر‌کدام تلاش شده با محوریت محیط‌زیست و توجه به درخت، با مخاطبان صحبت شود. سایه‌سار هرروز در قالب یک برنامه 20 دقیقه‌ای به بررسی عملکرد دستگاه‌های مرتبط با کاشت درخت پرداخته و با برقراری ارتباط با عوامل دست‌اندرکار، به بررسی موضوعات حول حوزه کاشت درخت می‌پردازد. بخش‌های متنوع و همراه کردن مخاطب با پویش‌های مختلف، از‌جمله مواردی بوده که سایه‌سار را از دیگر برنامه‌ها متفاوت کرده است.
تولید یک محتوای رسانه‌ای سبز
آن‌طور که تهیه‌کننده برنامه سایه‌سار می‌گوید، هدف از تولید این برنامه، درگیر کردن تمام مخاطبان و صحبت پیرامون بحث محیط‌زیستی کاشت درخت بوده. سید‌حمیدرضا رضایی، تهیه‌کننده برنامه سایه‌سار در‌خصوص این برنامه به جام‌جم می‌گوید: برنامه تلویزیونی سایه‌سار در راستای پویش ملی کاشت یک میلیارد درخت، فعالیت خواهد کرد و پرداختی متفاوت نسبت به موضوع کاشت درخت خواهد داشت. ما از ابتدا هیچ رده سنی را درنظر نگرفتیم چرا که احساس می‌کردیم موضوع کاشت درخت فراگیر و در زندگی همه مستتر است. از ابتدای طراحی و برنامه‌ریزی که در اتاق فکر 8 ــ 7 ماهه داشته، این مسأله را درنظر داشتیم. فقط خواستیم یک محتوای شیرین رسانه‌ای بسازیم. به همین دلیل یک مخاطب خاص را درنظر نگرفتیم و تلاش‌مان این بود که تمام قشرهای مخاطبان را درنظر بگیریم. ما شعار را این گذاشتیم که امروز آینده را خواهیم کاشت. این شعار خودش طیف وسیعی از مخاطبان را در‌بر می‌گیرد. همیشه در اتاق فکر این را می‌گوییم که جامعه وقتی پیشرفت می‌کند که پیران سرزمین، درختانی بکارند که شاید هیچ‌وقت زیرسایه آن ننشینند. یعنی ما درباره آینده صحبت میکنیم. درباره فردایی که ما میراث‌دارش هستیم.
اما نقطه قوت این برنامه، انتخاب چهره آشنای گیتی خامنه است که در کنار بیان شیوا و روایت‌گونه‌ای که دارد، می‌تواند در جذب مخاطب کمک بسیاری کند. تهیه‌کننده سایه‌سار در‌خصوص دلیل انتخاب این مجری تاکید می‌کند: خانم خامنه به‌شدت دغدغه محیط‌زیست دارند و از طرفی چهره محبوبی هستند که برای بسیاری از نسل‌ها خاطره‌انگیز هستند. به‌خاطر این سیال بودن شخصیت‌شان، ارتباط‌شان را با نسل جدید هم حفظ کرده‌اند. برای همین بهترین گزینه برای اجرای برنامه بودند. در عین‌حال، اساتید خوبی مثل یوسف مرادی در کنارمان داریم. او از فعالان بنام در حوزه مستند هستند. با ایشان مستندهایی از افرادی می‌سازیم که زندگی‌شان را وقف این حوزه کرده‌اند؛ افرادی که کل زندگی‌شان را گذاشته‌اند که کاشت درخت انجام دهند و واقعا دغدغه‌مند این موضوع هستند.
هم مستند، هم گفتوگو
نکته دیگر درباره سایه‌سار، تولید مستند در کنار گفتوگو با فردی است که مستندش روی آنتن می‌رود. رضایی در این رابطه می‌گوید: ما مستند برخی افراد را ضبط کردیم، در استودیوی برنامه از آنها دعوت میکنیم و از‌شان به‌عنوان قهرمانان سبز تقدیر میکنیم. هرچه جلو رفتیم، احساس کردیم چقدر افراد اینچنینی وجود دارند. مثلا سراغ فردی رفتیم که با دوچرخه ایران و جهان را می‌گردد و درخت می‌کارد. شعاری هم که دارد این است «به جای این‌که قفس بخریم، درخت بکاریم.» همه اینها ایدئولوژی‌های عجیبی است که تماشای آن برای مخاطب می‌تواند فرهنگ‌ساز باشد. مثلا یک خانم در روستایی از گیلان قصه جالبی داشت که شاه‌بلوط در دامنه هیرکانی می‌کارد و زندگی خودش را وقف این موضوع کرده. ما در استان‌هایی که گشتیم سوژه‌های اینچنینی بسیاری دیدیم. وی در‌خصوص اتاق فکر برنامه برای رسیدن به موضوعات، این‌طور بیان می‌کند: هسته اصلی اتاق فکر ما آقایان جلیلی معاونت فرهنگی سازمان، میثم مرادی مدیر شبکه و محسن فراهانی مدیر گروه اجتماعی شبکه یک هستند که به‌صورت مستمر در اتاق فکر حضور دارند یا نتیجه اتاق فکر‌هایی که داشتیم، به این بزرگان منتقل می‌شود. در نهایت جمع‌بندی آن به شکل محورهای برنامه ظاهر می‌شود. دقتی که در محتوای برنامه داریم بالاست، کما این‌که اسم سایه‌سار هم چند ماه طول کشید تا نهایی شود.
بررسی عملکرد دستگاه‌ها
این تهیه‌کننده در‌خصوص جزئیات بررسی عملکرد حوزه‌ها در مورد کاشت درخت هم این‌طور بیان می‌کند: برنامه سایه‌سار قرار است یک روز به مهمانان ویژه و تقدیر اختصاص داشته باشد و سه روز در هفته، عملکرد دستگاه‌های مختلف و حضور مردم برای پویش یک میلیون درخت در استان‌های مختلف را مورد بررسی قرار دهد. در روزهای دیگر هم باکس 10 دقیقه‌ای از مستندهای محیط‌زیستی کل ایران داریم. یعنی هفت روز هفته را با سایه‌سار در کنار مخاطبان خواهیم بود.فعالیت‌هایی که برنامه سایه‌سار دارد، یادآور برخی صفحات مجازی است که کسب‌وکارشان را پیرامون کاشت درخت گذاشته‌اند. اما سایه‌سار از سمت و سوی دیگری به این موضوع نگاه می‌کند. رضایی در این‌خصوص می‌گوید: ساز‌و‌کاری که ما در برنامه داریم، بر‌اساس فصل و متناسب با آن است تا دوستدار محیط‌زیست باشد. با دوستانی صحبت کردیم که در مناطق هیرکانی یا کرمان و متناسب با فصل، کاشت درخت دارند. در واقع این اولین‌بار است که چنین اتفاقی از طریق رسانه‌ملی صورت می‌گیرد. در عین‌حال هدیه مهمانان برنامه هم بر این اساس و با محوریت درخت است.
کاشت درخت به نام شهیدان
رضایی در گفتوگو با جام‌جم تاکید می‌کند: مخاطبان برنامه اگر دغدغه محیط‌زیستی داشته باشند، می‌توانند با ارسال پیامک به 3000012 درخواست کاشت نهال را ارائه کنند. ما کاشت را بر‌اساس مناطق و فصل انجام می‌دهیم و یک شناسنامه برایش درست میکنیم. اولین درخت در سایه‌سار، توسط مادر شهید شاه‌آبادی کاشته شد. همچنین عنوان درخت ایثار را هم داریم که مادران شهدا به نام شهیدان‌شان درخت می‌کارند. به فکر پویشی برای کاشت درخت زیتون هستیم تا به یاد شهدای غزه و فلسطین کاشت درخت را داشته باشیم. یا یک پویش داریم که از مخاطبان می‌خواهیم از درختی که خاطره دارند برایمان عکس و فیلم تهیه کنند و برایمان بفرستند. به‌طور کلی، بهانه کاشت درخت زیاد است.
سپیده اشرفی - گروه رسانه
تولید یک محتوای رسانه‌ای سبز
آن‌طور که تهیه‌کننده برنامه سایه‌سار می‌گوید، هدف از تولید این برنامه، درگیر کردن تمام مخاطبان و صحبت پیرامون بحث محیط‌زیستی کاشت درخت بوده. سید‌حمیدرضا رضایی، تهیه‌کننده برنامه سایه‌سار در‌خصوص این برنامه به جام‌جم می‌گوید: برنامه تلویزیونی سایه‌سار در راستای پویش ملی کاشت یک میلیارد درخت، فعالیت خواهد کرد و پرداختی متفاوت نسبت به موضوع کاشت درخت خواهد داشت. ما از ابتدا هیچ رده سنی را درنظر نگرفتیم چرا که احساس می‌کردیم موضوع کاشت درخت فراگیر و در زندگی همه مستتر است. از ابتدای طراحی و برنامه‌ریزی که در اتاق فکر 8 ــ 7 ماهه داشته، این مسأله را درنظر داشتیم. فقط خواستیم یک محتوای شیرین رسانه‌ای بسازیم. به همین دلیل یک مخاطب خاص را درنظر نگرفتیم و تلاش‌مان این بود که تمام قشرهای مخاطبان را درنظر بگیریم. ما شعار را این گذاشتیم که امروز آینده را خواهیم کاشت. این شعار خودش طیف وسیعی از مخاطبان را در‌بر می‌گیرد. همیشه در اتاق فکر این را می‌گوییم که جامعه وقتی پیشرفت می‌کند که پیران سرزمین، درختانی بکارند که شاید هیچ‌وقت زیرسایه آن ننشینند. یعنی ما درباره آینده صحبت میکنیم. درباره فردایی که ما میراث‌دارش هستیم.
اما نقطه قوت این برنامه، انتخاب چهره آشنای گیتی خامنه است که در کنار بیان شیوا و روایت‌گونه‌ای که دارد، می‌تواند در جذب مخاطب کمک بسیاری کند. تهیه‌کننده سایه‌سار در‌خصوص دلیل انتخاب این مجری تاکید می‌کند: خانم خامنه به‌شدت دغدغه محیط‌زیست دارند و از طرفی چهره محبوبی هستند که برای بسیاری از نسل‌ها خاطره‌انگیز هستند. به‌خاطر این سیال بودن شخصیت‌شان، ارتباط‌شان را با نسل جدید هم حفظ کرده‌اند. برای همین بهترین گزینه برای اجرای برنامه بودند. در عین‌حال، اساتید خوبی مثل یوسف مرادی در کنارمان داریم. او از فعالان بنام در حوزه مستند هستند. با ایشان مستندهایی از افرادی می‌سازیم که زندگی‌شان را وقف این حوزه کرده‌اند؛ افرادی که کل زندگی‌شان را گذاشته‌اند که کاشت درخت انجام دهند و واقعا دغدغه‌مند این موضوع هستند.
هم مستند، هم گفتوگو
نکته دیگر درباره سایه‌سار، تولید مستند در کنار گفتوگو با فردی است که مستندش روی آنتن می‌رود. رضایی در این رابطه می‌گوید: ما مستند برخی افراد را ضبط کردیم، در استودیوی برنامه از آنها دعوت میکنیم و از‌شان به‌عنوان قهرمانان سبز تقدیر میکنیم. هرچه جلو رفتیم، احساس کردیم چقدر افراد اینچنینی وجود دارند. مثلا سراغ فردی رفتیم که با دوچرخه ایران و جهان را می‌گردد و درخت می‌کارد. شعاری هم که دارد این است «به جای این‌که قفس بخریم، درخت بکاریم.» همه اینها ایدئولوژی‌های عجیبی است که تماشای آن برای مخاطب می‌تواند فرهنگ‌ساز باشد. مثلا یک خانم در روستایی از گیلان قصه جالبی داشت که شاه‌بلوط در دامنه هیرکانی می‌کارد و زندگی خودش را وقف این موضوع کرده. ما در استان‌هایی که گشتیم سوژه‌های اینچنینی بسیاری دیدیم. وی در‌خصوص اتاق فکر برنامه برای رسیدن به موضوعات، این‌طور بیان می‌کند: هسته اصلی اتاق فکر ما آقایان جلیلی معاونت فرهنگی سازمان، میثم مرادی مدیر شبکه و محسن فراهانی مدیر گروه اجتماعی شبکه یک هستند که به‌صورت مستمر در اتاق فکر حضور دارند یا نتیجه اتاق فکر‌هایی که داشتیم، به این بزرگان منتقل می‌شود. در نهایت جمع‌بندی آن به شکل محورهای برنامه ظاهر می‌شود. دقتی که در محتوای برنامه داریم بالاست، کما این‌که اسم سایه‌سار هم چند ماه طول کشید تا نهایی شود.
بررسی عملکرد دستگاه‌ها
این تهیه‌کننده در‌خصوص جزئیات بررسی عملکرد حوزه‌ها در مورد کاشت درخت هم این‌طور بیان می‌کند: برنامه سایه‌سار قرار است یک روز به مهمانان ویژه و تقدیر اختصاص داشته باشد و سه روز در هفته، عملکرد دستگاه‌های مختلف و حضور مردم برای پویش یک میلیون درخت در استان‌های مختلف را مورد بررسی قرار دهد. در روزهای دیگر هم باکس 10 دقیقه‌ای از مستندهای محیط‌زیستی کل ایران داریم. یعنی هفت روز هفته را با سایه‌سار در کنار مخاطبان خواهیم بود.فعالیت‌هایی که برنامه سایه‌سار دارد، یادآور برخی صفحات مجازی است که کسب‌وکارشان را پیرامون کاشت درخت گذاشته‌اند. اما سایه‌سار از سمت و سوی دیگری به این موضوع نگاه می‌کند. رضایی در این‌خصوص می‌گوید: ساز‌و‌کاری که ما در برنامه داریم، بر‌اساس فصل و متناسب با آن است تا دوستدار محیط‌زیست باشد. با دوستانی صحبت کردیم که در مناطق هیرکانی یا کرمان و متناسب با فصل، کاشت درخت دارند. در واقع این اولین‌بار است که چنین اتفاقی از طریق رسانه‌ملی صورت می‌گیرد. در عین‌حال هدیه مهمانان برنامه هم بر این اساس و با محوریت درخت است.
کاشت درخت به نام شهیدان
رضایی در گفتوگو با جام‌جم تاکید می‌کند: مخاطبان برنامه اگر دغدغه محیط‌زیستی داشته باشند، می‌توانند با ارسال پیامک به 3000012 درخواست کاشت نهال را ارائه کنند. ما کاشت را بر‌اساس مناطق و فصل انجام می‌دهیم و یک شناسنامه برایش درست میکنیم. اولین درخت در سایه‌سار، توسط مادر شهید شاه‌آبادی کاشته شد. همچنین عنوان درخت ایثار را هم داریم که مادران شهدا به نام شهیدان‌شان درخت می‌کارند. به فکر پویشی برای کاشت درخت زیتون هستیم تا به یاد شهدای غزه و فلسطین کاشت درخت را داشته باشیم. یا یک پویش داریم که از مخاطبان می‌خواهیم از درختی که خاطره دارند برایمان عکس و فیلم تهیه کنند و برایمان بفرستند. به‌طور کلی، بهانه کاشت درخت زیاد است.
سپیده اشرفی - گروه رسانه
