طبیبان قصه‌گو

گزارشی از پشت صحنه برنامه «پنجره باز» که این روزها روی آنتن شبکه سلامت می‌رود

طبیبان قصه‌گو

اگر به شنیدن داستان زندگی آدم‌هایی علاقه دارید که با امید و تلاش توانسته‌اند در راهی که پیش گرفته‌اند موفق شوند و موانع را یکی‌یکی پشت سر گذاشته و قهرمان زندگی خود باشند، پیشنهاد می‌کنیم به تماشای برنامه «پنجره باز» شبکه سلامت بنشینید. البته با این تفاوت که راویان قصه‌های شنیدنی این برنامه همان پزشکان و پرستارانی هستند که به خاطر شیوع کرونا و در این یک سال اخیر ارتباط نزدیک‌تری با آنها پیدا کرده‌ایم. این برنامه از اوایل دی ماه با اجرای آرش ظلی‌پور روی آنتن رفته و شامل آیتم‌های کاربردی و در عین حال مفرحی چون خنده‌بازار و 115 با محوریت کمک‌های اولیه و اورژانس و حتی بخش عروسکی با حضور آقای تمارض است که در عین سرگرم‌شدن می‌توان درس‌های بزرگی را از زندگی افرادی گرفت که مقابل دوربین می‌نشینند و بی‌پرده رازهای زندگی‌شان را بیان می‌کنند. این برنامه هر روز ساعت 18 پخش می‌شود و به نوعی می‌توان گفت ادای احترام به جامعه پزشکی و کادر سلامت است. جام‌جم به پشت صحنه «پنجره باز» رفته و گزارشی از پشت صحنه آن داشته و با تهیه‌کننده، کارگردان، سردبیر و مجری برنامه گفت‌و‌گو کرده که در ادامه می‌خوانید:

در استودیوی «وی‌کست» چه خبر است؟
استودیوی «وی‌کست» در کارخانه نوآوری آزادی قرار دارد که چند ماهی است تیم سازنده «پنجره باز» در آنجا مستقر شده‌اند. وارد محوطه کارخانه که می‌شویم، بعد از گذر از یک کافه و یکی دو سوله که چند جوان در حال بازی با فوتبال دستی هستند، به استودیو می‌رسیم. تلویزیون لابی روشن است و یکی از عوامل در حال تماشای بازپخش برنامه «سیم آخر» است. تهیه‌کننده و سردبیر برنامه در حال گفت‌وگو با یکی از مهمانان در لابی هستند. کنار لابی، استودیوی وسیعی قرار دارد که دکور این برنامه در سمت راست آن و درست مقابل دکور برنامه «چاپ اول» شبکه خبر است که به گفته یکی از عوامل مدتی است این دکور بدون استفاده مانده. مقابل دکور وسیع برنامه پنجره‌ای قرار دارد که مجری از پشت آن آیتم معرفی مهمان را اجرا می‌کند. تعدادی دوربین در پشت صحنه قرار دارد که متعلق به این استودیوست. البته «پنجره باز» با سه دوربین و یک کرین ضبط می‌شود که نیم ساعتی به ضبط مانده فیلمبردارها پشت دوربین‌هایشان مستقر شده و گروه در حال آماده شدن برای ضبط این برنامه هستند. از آنجا که این برنامه در نوروز و حتی ماه رمضان هم پخش خواهد شد، به گفته یکی از عوامل در طول روز  پنج شش برنامه ضبط می‌شود و با این حساب حدود 80 قسمت از آن تولید شده است. سراغ آقای تمارض را می‌گیریم و متوجه می‌شویم که آیتم بخش عروسکی چند روز قبل ضبط شده و امروز قرار است آیتم‌های مهمان‌ها ضبط شود. سردبیر به اتاق رژی می‌رود که یک اتاق تاریک در زیرزمین سوله است. میکروفن‌ها چک می‌شود و همچنین قاب‌بندی دوربین‌ها. مهمان با فاصله کنار مجری می‌نشیند و قبل از برنامه گپ کوتاهی با هم می‌زنند. با وجود فاصله‌ای که بین مجری و مهمان وجود دارد، مهمان ترجیح می‌دهد ماسکش را برندارد.


نگاهی متفاوت به جامعه سلامت
سید محمدحسین پورفاضلی که تهیه کنندگی «پنجره باز» را برعهده دارد، در گفت‌وگو با جام‌جم در خصوص شکل‌گیری طرح برنامه می‌گوید: چند سالی است که اتفاقات خوبی در وزارت بهداشت در حوزه برنامه‌سازی می‌افتد. به همین دلیل طرح این برنامه با همکاری مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت اوایل سال 98 آماده شد. قرار شده و «پنجره باز» نگاه متفاوتی به اهالی جامعه سلامت داشته باشد که تا به امروز به این جوانب کمتر توجه شده بود. یعنی سوالاتی در این زمینه وجود داشت که ما را بر آن داشت تا برنامه‌ای طراحی کنیم و به آدم‌هایی بپردازیم که برای رسیدن به جایگاه فعلی‌شان عقبه‌ای داشته‌اند. بنابراین طرح این برنامه به شبکه سلامت ارائه شد و مورد موافقت مدیران این شبکه قرار گرفت.
وی ادامه می‌دهد: «پنجره باز» تاک‌شویی است که با اهالی سلامت اتفاق می‌افتد و موضوعات از دوران کودکی و نوجوانی این افراد شکل می‌گیرد. یعنی یکی از اهداف ما شناخته‌شدن این افراد بود. بنابراین با تیمی که در این زمینه تشکیل دادیم، این افراد را شناسایی کردیم.
پورفاضلی می‌افزاید: مهمانانی که وارد برنامه می‌شوند، نمادی از تبلور امیدی است که ما دنبالش هستیم؛ یعنی به سختی شروع کرده‌اند به حدی که وقتی داستان زندگی‌شان را تعریف می‌کنند، مردم شاید کمتر باور کنند. به تعبیری این افراد قهرمان داستان زندگی خودشان هستند و برای مخاطبان هم داستان‌های جذابی برای گفتن دارند.
وی درباره تعامل با مخاطب و بازخوردهایی که از مخاطبان گرفته هم می‌گوید: خوشبختانه تعامل خوبی بین مخاطبان و برنامه برقرار است و مخاطبان نگاه مثبتی به برنامه داشتند. حتی خودشان مهمان به ما معرفی می‌کنند. جالب است بدانید خود مهمانان نیز به ما مهمان دیگری را معرفی می‌کنند؛یعنی جزئی از برنامه می‌شوند.
پورفاضلی درباره حضور عروسک آقای تمارض در برنامه هم بیان می‌کند: همیشه نگاهی که به جامعه پزشکی وجود دارد خشک و رسمی و جدی بوده. بنابراین وقتی خواستیم برنامه‌ای تولید کنیم که از همراهی مخاطب بهره‌مند شویم، نیاز به عناصر نمایشی داشتیم. بنابراین از موسیقی و استندآپ و آیتم عروسکی استفاده کردیم.
این تهیه‌کننده درباره انتخاب مجری  نیز می‌گوید: ما به دنبال مجری‌ای بودیم که هم مطرح باشد و هم کمتر در حوزه سلامت دیده شده و این‌که خودش اهل گفت‌وگو باشد و قابلیت‌های نمایشی هم داشته باشد که به آرش ظلی‌پور رسیدیم.


در کنار درخت آرزوها
دکور برنامه به گونه‌ای طراحی شده که فضایی برای بازی آقای تمارض وجود داشته باشد. بالای سر مجری هم تابلو شعری وجود دارد که روی آن نوشته شده: «در شب ابرگین غم مشعله‌ها درآوری در دل تنگ پرگره پنجره باز می‌کنی». برنامه به مناسبت روز مادر ضبط می‌شود و مجری در آیتم‌های سلام و خداحافظی پایانی که هر کدام را در بخشی از این دکور می‌گیرد، این موضوع را بیان می‌کند. مقابل مجری مونیتوری قرار دارد که می‌تواند برنامه را از آنجا ببیند. برنامه آغاز می‌شود و مهمان که اولین زنی است که در جنگ ایران و عراق اسیر شده و سپس اولین آزاده زن است با مجری به گفت و گو می‌نشیند. ما هم در حین ضبط باید در پشت پنجره و کنار درختی برنامه را دنبال کنیم که روی آن آرزوهای کودکان کار قرار دارد که متعلق به همان برنامه‌ای است که زنده‌یاد میناوند اجرا می‌کرد و نتوانست آن برنامه را به پایان برساند. بعد از آن آیتم معرفی مهمان گرفته می‌شود که مجری پشت پنجره قرار می‌گیرد و مهمان در بک تصویر در حال کتاب خواندن است. سردبیر و مجری بیوگرافی مهمان را چک می‌کنند و این آیتم ضبط شده و ادامه گفت‌وگو با مهمان گرفته می‌شود. مجری برای ضبط برنامه بعدی لباسش را عوض کرده و دیالوگ‌هایش را با سردبیر و کارگردان مرور می‌کند. مهمان دوم هم داستانی شنیدنی دارد. خانمی که سرطان سینه داشته و بدون جراحی بهبود پیدا کرده که بهتر است بیننده برنامه در روزهای آینده بوده و از زبان خودش شنونده داستان زندگی‌اش باشید.


داستان‌های شنیدنی از زبان پزشکان
مهدی حاجی میرآقا از تجربه سردبیری این برنامه می‌گوید: برنامه «پنجره باز» اصولا موضوع‌محور نبوده و اتفاقا کاراکترمحور است. یعنی ما در هر برنامه مهمانی داریم که داستان زندگی‌اش را برای مخاطبان تعریف می‌کند. یعنی می‌گوید که چطور به شغلش علاقه‌مند شده و چه مسیری را برای این جایگاهی که دارد طی کرده است. نکته مهم درباره این برنامه این است که «پنجره باز» اصلا برنامه تخصصی نیست و مهمانان سعی می‌کنند داستانی را تعریف کنند که برای مخاطب شنیدنی باشد. البته پیش از برنامه گپ کوتاهی می‌زنیم تا نقاط عطف زندگی‌شان را کشف کنیم و در اختیار مجری قرار می‌دهیم تا در گفت‌وگوها به کار بگیرد. به عنوان مثال همه مهمانان برنامه توانسته‌اند جان آدم‌های بسیاری را نجات بدهند. نکته جالب این‌که این افراد بسیار جدی هستند و گاهی خودمان هم تعجب می‌کردیم که چطور برنامه شیرین و جذاب شده. به هر حال در این زمینه توانایی مجری هم مهم است که بتواند نکات شنیدنی را از دل داستان‌شان پیدا کند. مهمتر این‌که اعتمادی که مهمانان به برنامه پیدا می‌کردند باعث می‌شد خودشان مهمانان دیگر که داستان‌های شنیدنی داشتند را هم به ما معرفی کنند. بنابراین من فکر می‌کنم این برنامه ظرفیت ادامه‌دارشدن در فصل‌های بعد را دارد.


گفت و گو با سلبریتی‌های پزشکی
حسن نظری، کارگردان هنری برنامه درباره این تیم تولید و تهیه به جام‌جم می‌گوید: ایده اصلی برنامه و آیتم‌ها و انتخاب مهمانان همگی با مشورت و کار گروهی شکل گرفته و به مرحله اجرا درآمد. حتی در انتخاب مجری که خوشبختانه آرش ظلی‌پور مجری باانگیزه و بانشاطی است و توانست خیلی خوب با مخاطبان ارتباط برقرار کند. با مهمانان هم خیلی خوب صحبت می‌کند و گپ می‌زند. به خصوص این‌که مهمانان برنامه از جامعه پزشکان هستند و افراد جدی که عمدتا برای اولین بار است که مقابل دوربین می‌نشینند و از این رو برقراری ارتباط با آنها و یافتن نکات شنیدنی از داستان زندگی‌شان کار راحتی نیست که مجری ما توانسته از عهده آن بربیاید. وی ادامه می‌دهد: معمولا این افراد در برنامه‌هایی که حضور داشتند فقط درباره تخصص‌شان صحبت کرده‌اند و چنین تجربه‌ای نداشتند. بنابراین مجری هم سعی می‌کند جذابیت را در گپ با مهمان برای مخاطبان ایجاد کند. می‌توانم بگویم افرادی که مهمان «پنجره باز» می‌شوند، عمدتا سلبریتی‌های جامعه پزشکی هستند.
نظری با اشاره به این‌که برنامه در 120 قسمت تولید می‌شود و فصل اول آن تا خرداد سال آینده ادامه دارد، عنوان می‌کند: ما اصلا به دنبال ساخت برنامه تخصصی نبودیم و دنبال ایجاد جذابیت و فضای مفرحی در برنامه بودیم. یعنی می‌خواستیم حال خوب را در برنامه به مخاطبان منتقل کنیم. این کارگردان در پایان می‌گوید: ویژه‌برنامه‌ای در 14 قسمت برای ایام نوروز داریم که شامل حضور مهمانانی است که یک بار در «پنجره باز» حضور داشتند و حال با یک نفر دیگر وارد برنامه می‌شوند. به عنوان مثال پدر و دختری داشتیم که پزشک بودند و حالا در کنار هم مهمان برنامه خواهند شد. در کنارش مهمان هنرمند هم خواهیم داشت. آیتمی هم از چهره‌های ماندگار جامعه پزشکان خواهیم داشت.



چالش متفاوت اجرا در «پنجره باز»
آرش ظلی‌پور نخستین اجرای یک برنامه غیر ورزشی را با «پنجره‌باز» تجربه می‌کند. وی درباره ویژگی‌های اجرای این برنامه می‌گوید:
 ظاهرا اجرای این برنامه تجربه متفاوتی برای شما در حوزه اجراست؟
 بله هم از این نظر که تا به حال در شبکه سلامت مجری نبودم و هم این‌که اجرای من در حوزه برنامه‌های ورزشی بود و در حوزه سلامت کار نکرده بودم. البته که فضای این برنامه بسیار متفاوت بوده و برنامه تخصصی در زمینه پزشکی نیست. نظر مدیر شبکه و گروه همین بود که برنامه‌ای ساخته شود که حال مردم را خوب کند.
 ارتباط و گفت‌وگو با این افراد برایتان مشکل نبود؟
 فکر می‌کنم بیش از نیمی ازمهمانان برنامه برای نخستین بار است که مقابل دوربین می‌نشینند. با این حال ارتباط با آنها برای من سخت نیست. من در هیچ زمینه‌ای ادعایی ندارم به جز یک چیز؛ آن هم ارتباط برقرارکردن با آدم‌هایی است که اصلا نمی‌شناسم؛به عنوان مثال دکتر مسلم بهادری که 94 سال دارد و با دکتر قریب همکاری کرده بود که خیلی زود با هم ارتباط گرفتیم.
 پیش از برنامه این ارتباط برقرار می‌شود یا هنگام گفت‌وگو؟
 گاهی این فرصت پیش نمی‌آید که قبل از برنامه گپ بزنیم، اما در خلال برنامه این اتفاق می‌افتد. چون من در برنامه با مهمانان گپ می‌زنم تا استرس آنها کم شود. چون قرار نیست گفت‌وگوی خشک و رسمی و جدی داشته باشیم.
 گاهی مهمانان در برنامه نکاتی را بیان می‌کنند که باعث شگفتی مخاطب می‌شود. به عنوان مثال پزشکی که مقابل دوربین گفت از مدرسه فرار می‌کرده. یعنی شما سعی می‌کنید گفت‌وگو را به سمتی ببرید که به راحتی بعضی از مسائل گفته شود؟
 من سعی می‌کنم فضا را برای مهمان به گونه‌ای صمیمانه ایجاد کنم که به راحتی بتواند نکات مهم و شنیدنی زندگی‌اش را بیان کند.
 این ویژگی را مدیون تجربیات‌تان در مطبوعات هستید؟
 صددرصد. اصولا مجری‌هایی می‌توانند در برنامه‌ها خوب گفت‌و‌گو کنند که تجربه ژورنالیستی داشتند. من هم ادعا می‌کنم که بهتر از من فقط رضا رشیدپور است که می‌تواند خوب گفت‌وگو کند.
 این‌که بتوانید آقای تمارض را باور کنید و با او ارتباط برقرار کرده و بتوانید این باور را به مخاطب القاء کنید برایتان سخت نبود؟
 یکی از دلایلی که من این برنامه را انتخاب کردم، شخصیت آقای تمارض و تجربه کار با عروسک بود. چون فکر می‌کنم در آیتم عروسکی سخت‌ترین مدل بازیگری را تجربه می‌کنم. چون یک نفر را می‌بینی که عروسک را به حرکت در می‌آورد و صدایش از جای دیگری می‌آید و ارتباط و باور‌کردنش کار راحتی نیست. اما تیم عروسکی ما بسیار حرفه‌ای هستند و به من کمک بسیاری کردند. مطمئنم مردم هم با این شخصیت می‌توانند ارتباط برقرار کنند.
 فکر می‌کنید این برنامه پتانسیل ادامه‌دارشدن در چند فصل را داشته باشد؟
 به نظرم «پنجره باز» پتانسیل خوبی دارد و می‌تواند همچنان ادامه داشته باشد. به خصوص این‌که من معتقدم حضور تماشاچیان حس بهتری به برنامه می‌دهد. بنابراین خوب است که تماشاچی هم به برنامه اضافه شود.