سال 67 که صدام متوجه شده بود جنگ رو به پایان است، همه کینه‌ورزی خود را به خدمت گرفت تا مهلک‌ترین ضربه‌ها را به ایران بزند آن‌هم نه به رزمندگانی که در جبهه‌ها می‌جنگیدند، به مردم عادی به مردم شهرها که سرباز نبودند و در حال گذراندن زندگی عادی، خود بودند. این کینه‌توزی و شرارت را به مردم شهرها و روستا‌های مرزی بیشتر نشان می‌داد به این دلیل که هواپیماها و نیروهایش به آنها بیشتر دسترسی داشتند. روزی بر سر مردم سردشت بمب‌های شیمیایی ریخت و روز دیگر بر سر مردم مریوان. بمب‌هایی که این شهرهای زیبا با طبیعتی بکر و دوست‌داشتنی را به مخروبه‌ای تبدیل و مردم را آواره و مجروح می‌کرد یا آنها را به شهادت می‌رساند. صدام که از کردهای ایران و عراق متنفر بود بمباران مریوان را از اسفند 66 شروع کرد و در سال 67 مثل امروز این شهر و چند روستایش را بمباران شیمیایی کرد.
هنوز هم بعد از گذشت چندین سال مردم مریوان تجربه تلخ و دردناک این روز را به یاد می‌آورند و تعریف می‌کنند که این بمباران‌ها مردم بی‌پناه و بی‌سلاح را چگونه آواره کوه‌‌ها و شهرهای دیگر کرد و چه تعداد کودکی که از والدین خود دورماندند و بعدها یا به آنها رسیدند و یا نرسیدند.
بهار است و مریوان که در کنار دریاچه زریبار است، زیبایی‌ بی‌مانندش را به رخ می‌کشد و نگاه‌ها را به سمت خود می‌برد. مریوان بعد از آن بمباران نحس دوباره توانست برخیزد و روی پای خود بایستد و نام عروس زاگرس را بر خود نهد و نگاه‌ها را به سمت خود ببرد.
دوره دوره کروناست و سفر ممنوع. اما می‌توان سفر به مریوان را در برنامه‌های آینده خود گذاشت و زمانی که دوره کرونا به پایان رسید به مریوان و روستاهای اطرافش رفت به‌خصوص در بهار و تابستان و طعم خوش طبیعت‌گردی واقعی را تجربه کرد. سفر به منطقه‌ای که در دل کوه و آب جا خوش کرده و آرامش را به مسافرانش هدیه می‌دهد.
 دریاچه‌ای که جان منطقه است
آرش نورآقایی، فعال حوزه گردشگری درباره جغرافیا و اقلیم مریوان می‌گوید: مریوان جزو کردستان است، استانی کوهستانی که حیات‌وحش و گونه‌‌های گیاهی خاص خود را دارد. مریوان نزدیک اورامانات است، منطقه‌ای که در کرمانشاه و کردستان امتداد دارد و زیبایی‌های ویژه‌ای را به این مناطق داده است. مریوان نزدیک اورامانات تخت است که نزدیک دریاچه زریبار است. زریبار برای مردم کردستان به‌خصوص مردم مریوان دریاچه‌ ویژه‌ای است و احترام خاصی برای آن قائلند. بسیاری از گونه‌ای جانوری و گیاهی که مخصوص کردستان است به‌واسطه زریبار که معمولا پرآب هم هست، بقا یافته‌اند. مریوان به مرز عراق نزدیک است و بازارهای مرزی که در این منطقه فعالند باعث رونق مریوان شده است. این را هم اضافه کنم که مردم دو طرف مرز با هم مناسبات خوبی دارند و همین باعث شده که نژاد و اقوام منحصربه‌فردی شکل بگیرند که مخصوص مریوان و آن طرف مرز است.
در مریوان مراسم خاصی که ریشه در ایران باستان دارد، برگزار می‌شود که معروف‌ترین آنها پیرشالیار است که در اواسط اردیبهشت و اواسط بهمن برگزار می‌شود و تا قبل کرونا، گردشگران زیادی برای دیدن این مراسم به مریوان می‌رفتند و باعث رونق گردشگری در این منطقه شده بود. طبیعت زیبای مریوان و روستاهایش هم از جاذبه‌های گردشگری این شهر است. از دریاچه که به سمت مریوان حرکت کنی یکی از زیباترین جاده‌‌های ایران را به چشم می‌بینی. جاده‌ای سرسبز و پرپیچ‌وخم که بهترین توت‌فرنگی‌های ایرانی در مزارع اطرافش پرورش پیدا می‌کنند.
میوه‌های منطقه مریوان و کردستان بنا به جغرافیای منطقه میوه‌‌های خوشمزه‌ای است که می‌تواند بازار خوبی داشته باشد. مردم مریوان پوشش خاص خود را دارند که یکی از شاخصه‌های این منطقه است و باعث توجه مردم دیگر مناطق به آنها می‌شود. به‌خصوص گیوه‌هایی که فقط در این شهر تولید می‌شود و کفش بیشتر مردم مریوان است. پس پوشاک هم یکی از جاذبه‌های گردشگری کردستان به‌خصوص مریوان است.
 اورامانات؛ روستاهای چشم‌نواز
 از نورآقایی درباره محل‌های اقامت مریوان می‌پرسم، می‌گوید: مریوان از سال‌های قبل از پیروزی انقلاب به عنوان یکی از مقاصد گردشگری در نظر گرفته شده بود برای همین چند هتل خوب در این شهر ساخته شده که مسافران از آن استفاده می‌کنند و به نظرم نسبت به دیگر شهرهای مرزی هتل‌های خوبی است. خوش‌ آب و هوایی منطقه باعث شده که مسافران زیادی در این هتل‌ها اقامت کنند (تأکید می‌کنم این برای قبل کرونا بود). بومگردی هم در منطقه اورامانات توسعه پیدا کرده که حتی باعث جذب گردشگران خارجی هم شده بود. علاقه‌مندان به بوم‌گردی به منطقه اورامانات می‌رفتند و زمانی را هم برای سیاحت در مریوان اختصاص می‌دادند. در منطقه اورامانات، روستاهای زیادی وجود دارد که به دلیل کوهستانی بودن منطقه به شکل پلکانی هستند، چیزی شبیه به ماسوله که شهرت زیادی دارد. روستاهای پلکانی اورامانات حتی زیباتر از ماسوله است اما به نظر می‌رسد کمتر به آنها توجه شده است. روستاهایی در قد و قامت ابیانه و کندوان. روستاهای اورامانات می‌توانند با توسعه و برنامه‌ریزی به یکی از مقاصد خوب گردشگری تبدیل شوند. امیدواریم بعد از کرونا و احیای صنعت گردشگری به منطقه اورامانات و مریوان بیشتر توجه شود چون می‌تواند مقصد گردشگری بسیاری از ایرانیان و خارجی‌ها باشد.


محمد درویش؛ فعال محیط زیست درباره مهربانی مردم مریوان با حیات وحش و پرندگان دریاچه زریبار و لک‌لک‌هایی که در اطراف این دریاچه آشیانه می‌سازند، می‌گوید: تا قبل از
سال 92 مردم مریوان و کردستان به شکار پرندگان به‌خصوص کبک علاقه زیادی داشتند و کاک احمد عزیزی یکی از معروف‌ترین این شکارچیان بود که هم با تفنگ شکار می‌کرد و هم با قفس. سال 92 روزی بعد از شکار با چند کبک خونین و مرده وارد خانه‌اش می‌شود و دختر کوچکش یلدا این اتفاق را می‌بیند و گریه می‌کند و می‌گوید من همچین پدری که پرنده‌‌‌ها را شکار کند، نمی‌خواهم. کاک احمد از این قهر دختر خود بسیار ناراحت می‌شود و تصمیم می‌گیرد دیگر شکار نکند و تفنگ‌های خود را بشکند و قفس‌های شکار کبک را هم بسوزاند. فعالان محیط زیست که از این تصمیم باخبر می‌شوند به کاک احمد پیشنهاد می‌دهند برای تأثیر بیشتر این تصمیم او تفنگ‌‌های خود را در میدان شهر بشکند که او قبول کرد و این کار را انجام داد و بعد از آن شکارچیان زیادی تفنگ‌‌های خود را شکستند و قفس‌ها را سوزاندند که این حرکت به سونامی شکستن تفنگ شکاری شهرت یافت و سازمان محیط زیست مجسمه کاک احمد را ساخت و در پارک مریوان نصب کرد به‌عنوان سمبل حفاظت از حیات‌وحش. از سال 92 به بعد رفتار مردم کردستان کلا با حیات‌وحش و محیط‌زیست بهتر شده به صورتی‌که می‌توان از آن به‌عنوان نمونه‌ای موفق نام برد.