پروفسور حسین عسکری، استاد تجارت بینالملل دانشگاه جورجواشنگتن در مصاحبه با آکادمی هوش مالی
آموزش سواد مالی برای بقا، اجباری است
سواد مالی، مقولهای ضروری برای مردم همه کشورهاست اما جوامع مختلف رویکرد متفاوتی به آن دارند و مردم در مسیر کسب آگاهیهای مالی با موانعی دست به گریباناند. در این قسمت، پروفسور حسین عسکری، استاد تجارت بینالملل دانشگاه جورجواشنگتن و مشاور اقتصادی پادشاه سابق عربستان، از سواد مالی در این کشور میگوید. آنچه در ادامه میآید، مصاحبه اختصاصی آکادمی هوش مالی با این استاد دانشگاه آمریکاست.
سطح سواد مالی مردم آمریکا را چطور ارزیابی میکنید؟
آموزش سواد مالی در آمریکا موضوع نسبتا جدیدی است. بسیاری از مردم توانایی تجزیه و تحلیل امور ساده مالی را ندارند. حدود ۷۰درصد از آمریکاییها مفهوم سود مرکب را نمیدانند. در میان نسل جوان و دانشجویان هم سطح سواد مالی به رشته تحصیلی آنها بستگی دارد. من کسانی را میشناسم که در رشته پزشکی تحصیل کردهاند اما درباره صعود و نزول بازار سرمایه یا مقایسه بازدهی آن با خرید اوراق قرضه هیچ اطلاعاتی ندارند. برای بسیاری از افراد تحصیلکرده در رشتههای گوناگون، درک امور مالی دشوار است و عموما به یادگیری این مفاهیم علاقهمند نیستند. آنها نمیدانند آموختن این مفاهیم برای داشتن آیندهای بهتر، از اهمیت بسیاری برخوردار است. یکی از استادان سرشناس و نامدار سواد مالی در دانشگاه جورجواشنگتن، آناماریا لوساردی است. دولت آمریکا و فدرالرزرو و البته محققانی مانند خانم لوساردی، نزدیک به 20سال است که مشغول فعالیتهای پژوهشی و آموزشی در حوزه سواد مالی هستند.
آموزش سواد مالی در مدارس آمریکا چگونه است؟
حدود ۵۲سال قبل، وقتی برای اولین بار تدریس در دانشگاه را شروع کردم، هیچ نوع آموزش اقتصادی در دبیرستانها وجود نداشت. در آن زمان از من خواسته شد متون کتابهای درسی علوم اجتماعی و همینطور کیفیت آموزشهای اقتصادی را در مدارس بررسی کنم که البته در آن زمان، کیفیت این آموزهها بسیار ضعیف بود. فرزندان من که در دهههای ۸۰ و ۹۰ میلادی دوره دبیرستان را تمام کردند، هیچ درس و دورهای به نام سواد مالی یا آموزش مفاهیم اقتصادی در مدرسه نگذراندند. حالا در بیشتر دبیرستانها دورهای برای آموزش مفاهیم اولیه اقتصادی در نظر گرفته شده است. فکر میکنم آموزش سواد مالی باید برای دانشآموزان 14سال به بالا اجباری باشد و دانشآموزان در دورههای راهنمایی و دبیرستان دورههای مالی و اقتصادی را بگذرانند. به نظر من، این نوع آموزش نه فقط برای افراد، بلکه برای جامعه هم از اهمیت بسیاری برخوردار است. وقتی شهروندان میخواهند رأی بدهند و نامزدها را با یکدیگر مقایسه کنند، باید درک درستی از مبانی اقتصادی و مالی داشته باشند که متوجه شوند آنها از چه سخن میگویند تا در نهایت، به انتخاب درست برسند. پس دورههای سواد مالی باید مانند تاریخ یا هر درس دیگری که برای بقا مهم است، در فرآیند آموزش گنجانده شود و دولت باید این دورهها را در نظام آموزش اجباری کند.
چرا افزایش سواد مالی جامعه ضروری است؟
سواد مالی به مردم کمک میکند برای زندگیشان برنامهریزی کنند. فرانکو مودیلیانی، برنده جایزه نوبل اقتصاد، استاد من بود و تأثیر بسزایی در زندگیام گذاشت. او فرضیه چرخه زندگی را مطرح کرد که نشان میدهد افراد در سالهای نخست زندگی، پسانداز و درآمد ندارند. آنها در دوره میانی زندگی به کار و کسب درآمد مشغول میشوند و پسانداز میکنند و در دوران بازنشستگی، از پساندازشان استفاده میکنند. این فرضیه بهخوبی نشان میدهد مردم چطور الگوی زندگیشان را انتخاب کنند و برنامهریزی مالی
داشته باشند.
سطح سواد مالی مردم آمریکا را چطور ارزیابی میکنید؟
آموزش سواد مالی در آمریکا موضوع نسبتا جدیدی است. بسیاری از مردم توانایی تجزیه و تحلیل امور ساده مالی را ندارند. حدود ۷۰درصد از آمریکاییها مفهوم سود مرکب را نمیدانند. در میان نسل جوان و دانشجویان هم سطح سواد مالی به رشته تحصیلی آنها بستگی دارد. من کسانی را میشناسم که در رشته پزشکی تحصیل کردهاند اما درباره صعود و نزول بازار سرمایه یا مقایسه بازدهی آن با خرید اوراق قرضه هیچ اطلاعاتی ندارند. برای بسیاری از افراد تحصیلکرده در رشتههای گوناگون، درک امور مالی دشوار است و عموما به یادگیری این مفاهیم علاقهمند نیستند. آنها نمیدانند آموختن این مفاهیم برای داشتن آیندهای بهتر، از اهمیت بسیاری برخوردار است. یکی از استادان سرشناس و نامدار سواد مالی در دانشگاه جورجواشنگتن، آناماریا لوساردی است. دولت آمریکا و فدرالرزرو و البته محققانی مانند خانم لوساردی، نزدیک به 20سال است که مشغول فعالیتهای پژوهشی و آموزشی در حوزه سواد مالی هستند.
آموزش سواد مالی در مدارس آمریکا چگونه است؟
حدود ۵۲سال قبل، وقتی برای اولین بار تدریس در دانشگاه را شروع کردم، هیچ نوع آموزش اقتصادی در دبیرستانها وجود نداشت. در آن زمان از من خواسته شد متون کتابهای درسی علوم اجتماعی و همینطور کیفیت آموزشهای اقتصادی را در مدارس بررسی کنم که البته در آن زمان، کیفیت این آموزهها بسیار ضعیف بود. فرزندان من که در دهههای ۸۰ و ۹۰ میلادی دوره دبیرستان را تمام کردند، هیچ درس و دورهای به نام سواد مالی یا آموزش مفاهیم اقتصادی در مدرسه نگذراندند. حالا در بیشتر دبیرستانها دورهای برای آموزش مفاهیم اولیه اقتصادی در نظر گرفته شده است. فکر میکنم آموزش سواد مالی باید برای دانشآموزان 14سال به بالا اجباری باشد و دانشآموزان در دورههای راهنمایی و دبیرستان دورههای مالی و اقتصادی را بگذرانند. به نظر من، این نوع آموزش نه فقط برای افراد، بلکه برای جامعه هم از اهمیت بسیاری برخوردار است. وقتی شهروندان میخواهند رأی بدهند و نامزدها را با یکدیگر مقایسه کنند، باید درک درستی از مبانی اقتصادی و مالی داشته باشند که متوجه شوند آنها از چه سخن میگویند تا در نهایت، به انتخاب درست برسند. پس دورههای سواد مالی باید مانند تاریخ یا هر درس دیگری که برای بقا مهم است، در فرآیند آموزش گنجانده شود و دولت باید این دورهها را در نظام آموزش اجباری کند.
چرا افزایش سواد مالی جامعه ضروری است؟
سواد مالی به مردم کمک میکند برای زندگیشان برنامهریزی کنند. فرانکو مودیلیانی، برنده جایزه نوبل اقتصاد، استاد من بود و تأثیر بسزایی در زندگیام گذاشت. او فرضیه چرخه زندگی را مطرح کرد که نشان میدهد افراد در سالهای نخست زندگی، پسانداز و درآمد ندارند. آنها در دوره میانی زندگی به کار و کسب درآمد مشغول میشوند و پسانداز میکنند و در دوران بازنشستگی، از پساندازشان استفاده میکنند. این فرضیه بهخوبی نشان میدهد مردم چطور الگوی زندگیشان را انتخاب کنند و برنامهریزی مالی
داشته باشند.