افغانستانیها خروج مخفیانه آمریکا از پایگاه بگرام را توهینآمیز دانسته و بهشدت از آن انتقاد کردهاند
لگد آخر
سرانجام پس از دو دههاشغالگری و بحرانسازی، نیروهای آمریکایی، پایگاه بزرگ بگرام در افغانستان را ترک کردند. پایگاهبگرام در ۲۰سال گذشته مکانی بود که تصمیمات ژنرالهای آمریکایی در مورد افغانستان آنجا گرفته شدهاست.از بوش پسر گرفته تا اوباما و ترامپ، سفرهای متعددی به این پایگاه داشتهاند و از نزدیک در جریان فعالیتهای نظامی و غیرقانونی نیروهای آمریکایی و دیگر نیروهای ناتو قرار گرفتهاند. بگرام، شهری باستانی در 80کیلومتری شمال کابل و در استان پروان افغانستان است. این شهر کوچک به دلیل آن که اولین پایگاه هوایی ارتش افغانستان در آنجا بنا شد، شهرت پیدا کرد. نواحی بگرام دارای زمینهای حاصلخیز و تاکستانهای وسیع بوده و به دلیل تلاقی چند رودخانه از زمانهای باستان مورد توجه پادشاهان و سیاستمداران قرار داشت. اکنون روستاهای سرسبز بگرام به تفرجگاه مردم کابل مبدل شدهاست اما طی دو دهه اخیر، بگرام نماد خوبی برای مردم افغانستان و منطقه محسوب نمیشد. پایگاه نظامی یا همان میدان هوایی بگرام در طول این مدت به محل اصلی استقرار اشغالگران آمریکایی در افغانستان تبدیل شد.
میدان هوایی بگرام فرودگاه نظامی شده و میزبان پروازهای ترکیبی در نزدیکی شهر قدیمی بگرام در ۱۱کیلومتری جنوب غربی مرکز(چاریکار) ولایت پروان در شمال افغانستان است.زیربنای این فرودگاه را شوروی سابق بنا نهاد و بعد از خروج شوروی و اشغال افغانستان توسط ناتو این فرودگاه به دست آمریکا بازسازی شد که درنهایت 5ژوئن2020ارتش آمریکا این فرودگاه را به نیروهایی افغانستان واگذار کرد.میدان هوایی بگرام دارای سه آشیانه بزرگ، یک برج کنترل، چند ساختمان پشتیبانی و ۱۳۰هزار متر مربع فضای پرواز است.این پایگاه هوایی یک زندان با حدود ۵۰۰۰زندانی هم دارد که گفته میشود بسیاری از آنها عضو گروه طالبان هستند.در برههای از حضور نظامی آمریکا در افغانستان، بیش از 100هزار نیروی آمریکایی در این پایگاه حضور داشتند.
در حقیقت، وسعت این پایگاه که استفاده از آن فقط در انحصار نیروهای آمریکایی بود به اندازه یک شهر کوچک است. در قلب آن دو باند پرواز و بیش از 100جایگاه استقرار جنگندهها وجود دارد. این پایگاه یک بیمارستان مجهز به ۵۰تخت دارد و انبارهای بزرگ آن مملو از تدارکات و وسایل گوناگون است.
ترک شبانهبگرام
فرماندهان نظامی افغانستان میگویند نیروهای آمریکایی شبانه پس از قطع برق پایگاه هوایی بگرام در حومه کابل و بدون اطلاع به فرمانده جدید این پایگاه، آن را ترک کردند.ژنرال میرعبدا...کوهستانی، فرمانده جدید پایگاهبگرام به خبرنگاران گفت:«ما در مورد خروج آمریکاییها از این پایگاه شایعاتی شنیدیم و ساعت 7صبح متوجه شدیم این خبر حقیقت دارد و آنها بگرام را تخلیه کردهاند.»
سخنگوی ارتش آمریکا حاضر نشد در مورد انتقاد نظامیان افغانستان اظهار نظر کند و به بیانیه هفته گذشته ارتش آمریکا ارجاع داد. در آن بیانیه گفته میشود پس از اعلام تاریخ خروج کامل نیروهای آمریکایی در اواسط ماه آوریل از سوی جو بایدن،روند تحویل پایگاههای آمریکایی به ارتش افغانستان آغاز شدهاست.سخنگوی ارتش آمریکا افزود،آنها تخلیه پایگاهها را با دولت افغانستان هماهنگ کردهاند.به گفته مقامات ارتش افغانستان، قبل از ورود نیروهای این کشور به پایگاهبگرام گروه زیادی از مردم این پایگاه را غارت کردهبودند.بیشتر نیروهای ناتو هفته گذشته بدون سروصدا خاک افغانستان را ترک کردهاند.باقیمانده نیروهای آمریکایی نیز قرار است تا انتقال مسؤولیت حفاظت از فرودگاه کابل به نیروهای ترکیه در کابل بمانند. چنانچه ایندیپندنت گزارش دادهاست، ساعتها پس از خروج نیروهای آمریکایی، عکسهای پایگاه هوایی بگرام در افغانستان نشان میدهد برخی افراد محلی در تعطیلی آخر هفته محل را غارت کردهاند، توپهای بسکتبال، بلندگوهای استریو، لپتاپها، کلاههای ایمنی دوچرخهسواری و سایر خردهریزها را بردهاند. همچنین عکسها نشان میداد نیروهای افغان داشتند از وسایلی که در فرودگاهبگرام جا ماندهبود استفاده میکردند، بعضی از آنها گیتار میزدند. برخی تصاویر نیز نشان میداد مردان افغان محلی بیرون این پایگاه هوایی، وسایل دستدوم میفروشند.
آمریکا به مهرههای خود نیز رحم نکرد
منابع غربی تاکید کردهاند که ترک بدون اطلاع قبلی پایگاهبگرام توسط آمریکا، ضربه بسیار سختی را به متحدان و مهرههای آمریکا در افغانستان وارد ساختهاست.ارتش آمریکا اخیرا تأیید کرد که به دلایل امنیتی، زمان دقیق انتقال نیروهای خود را از پایگاه استراتژیک بگرام به مقامهای افغانستان اطلاع ندادهاست. مقامهای ارتش افغانستان از جمله فرمانده جدید افغان پایگاهبگرام از اقدام بدون اطلاع ارتش آمریکا برای ترک این پایگاه هوایی انتقاد کردهبودند. جان کربی، سخنگوی پنتاگون در نهایت اعتراف کرد:«ما به این نتیجه رسیدهبودیم که بهتر است اطلاعات زمان خروج نظامیان آمریکا از پایگاهبگرام را تا حد ممکن سربسته نگه داریم.بازگشت نظامیان آمریکایی به دلیل تهدیدات طالبان باید به روشی امن و منظم انجام میشد.»
کربی همچنین در پاسخ به خبرنگاران که از او پرسیدندآیا اتخاذ این روش، نشاندهنده بی اعتمادی آمریکاییها به شرکای خود است، گفت که او نمیتواند در مورد تفسیر افغانها از این تصمیم آمریکا اظهار نظر کند. او گفت این اقدام آمریکا به معنای آن نیست که آنها به شرکای افغان خود اعتماد دارند یا نه!
در هر حال سخنگوی پنتاگون در این کنفرانس مطبوعاتی تلاش کرد ثابت کند تغییرات در نحوه کنترل پایگاهبگرام دقیقا مانند شش پایگاه قبلی در افغانستان صورت گرفتهاست.جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا در ماه آوریل اعلام کردهبود میخواهد خروج نظامیان آمریکا از افغانستان را تا بیستمین سالگرد حملات ۱۱سپتامبر به پایان برساند. امروز آمریکا متهم است که در نحوه خروج از افغانستان، ذرهای دغدغهها و نگرانی متحدان یا وابستگان خود در افغانستان را در نظر نگرفتهاست. نعمتا ، یک سرباز افغان در این خصوص به ایندیپندنت عنوان کردهاست:«در یک شب تمام حسننیت ۲۰ساله را از بین بردند، با این شیوهای که آنها شبانه رفتند، بدون اینکه به سربازهای افغان که بیرون در منطقه گشت میزدند، حرفی بزنند.»
طالبان در صدد تسخیر بگرام
شبکه بیبیسی اخیرا در گزارشی در خصوص پایگاهبگرام تاکید کردهاست که نیروهای طالبان، نگاه خاصی به پایگاهبگرام دارند. آنها در صدد تسخیر این پایگاه نظامی هستند. خروج از بگرام سردسته تحولات این روزهای افغانستان است. این نماد قدرت نظامی آمریکا زمانی پایگاه اصلی نیروهای شوروی نیز بود. اکنون نیروهای امنیتی افغانستان به زودی با چالش تأمین امنیت این شهر وسیع در داخل یک شهر دیگر، مواجه هستند.بیبیسی در این خصوص تاکید کردهاست:«بگرام حیاتی است؛ هم از نظر نمادین و هم استراتژیک. طالبان که در ولسوالیهای این کشور در حال پیشرفت هستند، به بگرام به عنوان یک جایزه بزرگ چشم دارد. حتی در اکتبر گذشته، ساکنان این شهر گفتند طالبان در حال حاضر در میان آنها هستند. دیوارهای این پایگاه مملو از تجهیزات و داراییهای نظامی است. اما این گنج یک هدف اصلی برای طالبان است. شماری از فرماندهان فاسد نظامی و کسان دیگری نیز به این ثروتها چشم دوختهاند.برای تعداد بیشماری از مردم که زندگی و معیشت آنها مدتهاست از این پایگاه تامین شدهاست ـ و اکنون احساس میکنند که رها شدهاند - فصل جدید بگرام به شدت نگرانکننده است.
آنچه در بگرام به جا ماندهاست
به گفته منابع نظامی افغان، آمریکاییها 3/5 میلیون قلم جنس از جمله دهها هزار بطری آب، نوشیدنی انرژیزا و غذاهای آماده نظامی به جا گذاشتهاند. ژنرال کوهستانی در این خصوص میگوید:«وقتی میگویی 5/3 میلیون قلم جنس، تمام اقلام کوچک، مثل تمام تلفنهای همراه، تمام دستگیرههای در، تمام پنجرههای تمام سربازخانهها، تمام درهای سربازخانهها را شامل میشود.»
نیروهای آمریکایی همچنین هزاران وسیله نقلیهشهری، که سوئیچ بسیاری از آنها در دسترس نیست تا روشن شوند و صدها خودروی زرهی به جا گذاشتهاند. آمریکاییها تسلیحات کوچک و مهمات نیز برای آنها به جا گذاشتهاند، ولی نیروها هنگام خروج تسلیحات سنگین را با خود بردهاند.