مروری بر سیاستمدارانی كه سوءمدیریت در مواجهه با شیوع كرونا آنها را از قدرت بركنار كرده یا در آستانه سقوط سیاسی قرار داده است
حمله كووید-19 به رویای سیاستمداران
شاید كمتر سیاستمداری تصور میكرد كه از سال 2019 میلادی به این سو، نحوه مواجهه با ویروسی به نام كرونا به عاملی برای بقا یا سقوط دولتها تبدیل شود! كرونا متاسفانه بسیاری از افراد و انسانها را در سرتاسر دنیا قربانی خود ساخته، اما نقش آن در سقوط دولتها، احزاب و سیاستمداران از قدرت را نیز نمیتوان نادیده انگاشت. در اینجا به مرور وضعیت برخی سیاستمدارانی میپردازیم كه طی دو سال اخیر و بهواسطه ناتوانی در كنترل و مهار كرونا، قدرت را دركشورهایشان از دست دادند یا در آستانه سقوط كامل از قدرت قرار دارند.
قربانی شرقی كرونا در عالم سیاست
یوشیهیده سوگا، نخستوزیر ژاپن اخیرا تائید كرد كه از نامزدی برای رهبری حزب حاكم لیبرال دموكرات منصرف شده است. این تصمیم وی در عمل زمینهساز كنارهگیری او از قدرت پس از تنها یك سال زمامداری است. انتخابات برای تعیین رهبر حزب لیبرال دموكرات ژاپن قرار است ۲۹ سپتامبر (هفتم مهر) برگزار شود. یوشیهیده سوگا گفت كه پیش از این خود را برای نامزدی در این انتخابات آماده كرده بود، اما مدیریت بحران همهگیری كرونا و هدایت كارزارش به طور همزمان از او انرژی زیادی میگیرد. نخستوزیر ژاپن گفت: «تصمیم گرفتم در انتخابات رهبری حزب شركت نكنم زیرا مایلم بر روی تدابیر مقابله با كرونا تمركز كنم.»مدیریت همهگیری ویروس كرونا در ژاپن انتقادهایی را برانگیخته است. منتقدان بر این باور هستند كه واكنش دولت به شیوع بیماری كووید -۱۹ كند و نامتناسب بوده است. برگزاری مسابقات المپیك توكیو با وجود مخالفت افكار عمومی نیز بر ارزیابی رایدهندگان از عملكرد دولت تاثیر منفی گذاشت. محبوبیت دولت یوشیهیده سوگای ۷۲ ساله طی ماههای گذشته بهشدت كاهش یافته بود. شیوع بیسابقه كرونا در ژاپن همزمان با افزایش نارضایتیها از برگزاری مسابقات المپیك، این روند را تقویت كرده بود.حزب لیبرال دموكرات ژاپن اكثریت كرسیهای پارلمان را در اختیار دارد. به این ترتیب رهبر آینده این حزب مسوولیت اداره دولت را نیز برعهده گرفت. كنارهگیری یوشیهیده سوگا از قدرت به حزب لیبرال دموكرات ژاپن این امكان را میدهد تا با چهرهای جدید كارزار خود را برای انتخابات پیشرو آغاز كند. یوشیهیده سوگا ماه سپتامبر سال ۲۰۲۰ جانشین شینزو آبه شد كه به دلیل «مشكلات سلامتی» از قدرت كنار رفت. فومیو كیشیدا، وزیر خارجه اسبق ژاپن اكنون با كنارهگیری یوشیهیده سوگا، نامزد اصلی رهبری حزب لیبرال دموكرات محسوب میشود. با این حال احتمال نامزدی تارا كونو، وزیر اصلاحات اداری و شیگرو ایشیبا، وزیر دفاع پیشین نیز وجود دارد.
رئیس جمهوری كه مخالف واكسن است!
نام ژائیر بولسانورو برای كسانی كه تحولات آمریكای لاتین را دنبال میكنند، آشناست! رئیس جمهوری كه نماد افراطیگری و نژادپرستی در برزیل محسوب میشود و كماكان خود را فردی وابسته به دونالد ترامپ رئیسجمهور سابق آمریكا میداند!
بولسونارو اكنون بهواسطه سوءمدیریت در دوران شیوع ویروس كرونا، در آستانه بركناری از قدرت یا شكست در انتخابات قرار گرفته است. براساس نظرسنجی منتشر شده دیتافولا (Datafolha)، اكثر مردم برزیل حمایت خود را از طرح استیضاح ژائیر بولسونارو، رئیسجمهور برزیل اعلام كردهاند. نظرسنجی دیتافولا نشان داد كه ۵۴ درصد از برزیلیها از پیشنهاد مجلس عوام برزیل برای آغاز مراحل استیضاح بولسونارو حمایت میكنند، اما ۴۲ درصد مردم مخالف آن هستند.بولسونارو همچنین متهم شده كه پس از اطلاع از وجود یك فساد عظیم در وزارت بهداشت اقدامی نكرده و در خرید واكسن كرونا زد و بندهایی داشته است. رسواییها فشارهای زیادی بر رئیسجمهور برزیل آورده است و انتظار میرود انتخابات ریاست جمهوری سال آینده برزیل با چالشهایی روبهرو باشد. در نظرسنجی جداگانهای كه دیتافولا منتشر كرد، ۵۱ درصد از برزیلیها اظهار داشتند كه آنها بولسونارو را به عنوان رئیسجمهور قبول ندارند. گفته میشود این رئیسجمهور به فساد اداری متهم شده و شكست او در مدیریت بحران كرونا، باعث افزایش نارضایتیها شده است. طی روزهای اخیر، هزاران نفر در برزیل دست به اعتراضات سراسری زده و خواستار استعفای بولسونارو شدهاند.
فریادهای ناتمام ترامپ بر سر كرونا
بدون شك دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریكا یكی از اصلیترین قربانیان شیوع كرونا در عالم سیاست محسوب میشود! شیوع ویروس كرونا و عدم توانایی دولت ترامپ در مواجهه حداقلی با این چالش، كه حتی با تمسخر اولیه این ویروس توسط رئیسجمهور سابق آمریكا همراه بود، سبب شد تا این ویروس در همه نقاط این كشور جولان دهد. در انتخابات ریاست جمهوری 2020، ناتوانی و عدم جدیت و فقدان قدرت پیشبینی ترامپ در جلوگیری از شیوع گستردهتر كرونا سبب شد تا محبوبیت وی در برخی ایالات كاهش پیدا كند. این موضوع برای ترامپ در ایالات جورجیا، آریزونا، پنسیلوانیا، میشیگان و ویسكانسین دردسرساز شد و در مقابل، زمینه پیروزی بایدن را در این آوردگاه سیاسی فراهم ساخت.دونالد ترامپ در ادامه تلاشهایش برای ایجاد تردید در مورد نتیجه انتخابات ریاست جمهوری، ضمن اشاره به چند فرضیه عجیب توطئهآمیز، ادعا كرد كه منشاء ویروس كرونا برای خدشهدار كردن وجهه او بوده است. یكی از ویدئوهایی كه ترامپ در اینخصوص آماده كرد، با تیتر درشت «چگونه یك انتخابات را بدزدیم» آغاز میشود. صدای متن ویدئو میگوید: «با یك ویروس شروع كنید، آن را به آمریكا بیاورید، بدون وقفه درباره آن حرف بزنید، با برخی فرمانداران (ایالتی) تماس بگیرید، بیماران را در خانههای سالمندان جا بدهید، هزاران نفر را بكشید، رئیسجمهور را مذمت كنید، به سرزنشهایتان ادامه دهید و بازهم سرزنش كنید.» راوی میگوید در پسزمینه همه اینها، تصاویر بیمارستانها و گورستانها را نشان بدهید!
راوی در ادامه این فیلم كه توسط طرفداران ترامپ منتشر شده میگوید: «واحدهای بازرگانی كوچك را در قرنطینه بگذارید. برای ترغیب رای پستی اقدام كنید، جنگ نژادی را تحریك كنید و ...» این ویدئو كه كمی طولانیتر از یك دقیقه بود، حاوی ادعاهای ثابتنشده ترامپ درخصوص شكست در انتخابات 2020 است. با این حال، تردیدی وجود ندارد كه شیوع كرونا و ناتوانی ترامپ در مبارزه با این ویروس، تاثیر بهسزایی در شكست وی در مقابل جوبایدن و دموكراتها داشت.
شکست مودی در بنگال غربی
نام نارندرا مودی، نخست وزیر فعلی هند را نیز باید در زمره قربانیان سیاسی کرونا قرار داد! اردیبهشت ماه امسال، حزب مخالف مودی در ایالت بنگال غربی هند موفق به شکست حزب متبوع در انتخابات ایالتی شد. این انتخابات، یکی از مهم ترین آوردگاههای سیاسی در هند محسوب میشد. بسیاری از رایدهندگان هندی تاکید دارند که سوء مدیریت دولت مودی در مواجهه با کرونا، در رای آنها به حزب رقیب دولت بیشترین تاثیر را داشته است.
بسیاری از عملکرد مودی به دلیل تمرکز بر انتخابات به جای در اولویت قرار دادن کنترل کرونا در این کشور به شدت انتقاد میکنند و به نظر میرسد بالا رفتن تعداد مبتلایان به کرونا در هند باعث کاهش شدید محبوبیت حزب حاکم شده باشد.برخی کارشناسان کمیسیون انتخابات فدرال را به دلیل صدور مجوز راهپیماییهای انتخاباتی و رایگیری (که در آن ازدحام شدید مردم به وضوح مشاهده شد) مقصر میدانند.
ماماتا بانرجه 66 ساله پس از آنکه حزب کنگره ترینامول دو سوم اکثریت آرا و بیش از 200 کرسی از 294 کرسی را تصاحب کرد، برای سومین بار به عنوان رئیس بنگال غربی شناخته شد. بانرجه اکنون تنها زن وزیر ارشد هند به شمار میرود. این در حالی بود که نارندرا مودی، همکاران و سیاستمداران منطقه در 5 ایالت این کشور باوجود اوج گرفتن کرونا با قدرت کمپینهای انتخاباتی خود را برگزار کردند اما شکست در بنگال، رویاهای مودی برای تضمین جایگاه خود در قدرت را نقش بر آب ساخت! این شکست، میتواند مقدمهای برای شکست کامل مودی در انتخابات سراسری و حذف وی از معادلات سیاسی دهلینو باشد.
روزهای کرونایی تلخ خانم صدراعظم
گرچه آنگلا مرکل صدراعظم آلمان از قبل تصمیم خود را جهت کنارهگیری رسمی از قدرت اتخاذ کرده است، اما کاهش اعتماد مردم به حزب متبوع وی ( حزب دموکرات مسیحی) بابت مدیریت متزلزل در دوران شیوع کرونا، وی را تا حدودی در خصوص آینده قدرت سیاسی در برلین نگران ساخته است. تایج یک نظر سنجی نشان میدهد که محبوبیت احزاب دولت ائتلافی آلمان در بین شهروندان به واسطه انتقاداتی که در مواجهه با کرونا وجود داشته، کاهش پیدا کرده است. بر اساس آخرین نظرسنجیها، محبوبیت احزاب تشکیل دهنده دولت ائتلافی آلمان یا همان میزان رضایت از دولت فعلی این کشور، به حدود 35 درصد رسیده است. این مساله میتواند جانشینی مرکل را در هالهای از ابهام قرار دهد! انتقاد شدید احزاب مخالف دولت مرکل از افزایش چشمگیر بودجه نظامی در بحبوحه بحران کرونا، نقش به سزایی در این کاهش محبوبیت داشته است.از سوی دیگر، نتایج نظرسنجیها در آلمان همچنین نشان میدهد که اکثر شهروندان این کشور مخالف تداوم محدودیتها در کشورشان هستند. طی ماههای اخیر نیز اعتراضات گستردهای در برخی شهرهای آلمان علیه محدودیتهای کرونایی برگزار شد که در برخی مناطق به خشونت و درگیری معترضان با پلیس ختم شد.در حال حاضر، مناقشات در دولت ائتلافی آلمان درباره چگونگی ادامه روند مبارزه با بحران کرونا تشدید شده است.
حزب سوسیال دموکرات در دولت ائتلافی، شریک خود (حزب دموکرات مسیحی) در دولت را به شکست در مبارزه با بحران کرونا متهم کرده است. نوربرت والتر بوریانس، رئیس حزب سوسیال دموکرات بخصوص به مدیریت بحران آنگلا مرکل، صدر اعظم در بحران کرونا انتقاد وارد کرده است. وی در گفتوگو با یک رسانه آلمانی اعلام کرده است: ما رئیسی در دولت داریم که در هماهنگیها در این بحران چیزهای زیادی را از دست داده است. بخصوص رهبران سیاسی شریک ائتلافی ما حزب دموکرات مسیحی وظایف خود را به درستی انجام نمیدهند.
وی در این گفتوگو همچنین انتقاد شدیدی به پیتر آلتمایر، وزیر اقتصاد و ینز اشپاهن، وزیر بهداشت کشورش وارد کرده و گفت: جای پیشرفت زیادی در اقدامات آنها برای مقابله با کرونا وجود دارد. نقاط ضعف شریک ائتلافی ما باید توسط اولاف شولتز، معاون صدر اعظم و دیگر وزرای حزب سوسیال دموکرات برطرف شود.
آیا کرونا به سقوط آزاد جانسون منجر میشود؟
یافتههای جدیدترین نظرسنجی نشان میدهد که محبوبیت بوریس جانسون به کمترین سطح خود از آغاز نخست وزیری رسیده و تنزل کرده است. اصلیترین مولفهای که در این نظرسنجی، به عنوان عامل اصلی نارضایتی از جانسون مشخص شده، شیوع ویروس کروناست.
در حال حاضر ۳۴ درصد شرکتکنندگان در نظرسنجی موسسه اپینیوم که در روزنامه آبزرور منتشر شده از عملکرد جانسون رضایت داشته و ۴۹ درصد ناراضیاند که این نارضایتی نسبت به نظرسنجی پیش ۲ درصد بیشتر شده است.در میان احزاب سیاسی انگلیس، محافظهکاران با ۷درصد فاصله از حزب کارگر کماکان پیش بوده و ۴۲ درصد محبوبیت مردمی را به خود اختصاص دادهاند. لیبرال دموکراتها با ۷ درصد و سبزها با ۵ درصد محبوبیت در ردههای بعدی قرار دارند. با این حال به نظر میرسد ائتلاف میان حزب کارگر و حزب لیبرال دموکرات، میتواند در انتخابات منجر به سقوط دولت جانسون شود.
بوریس جانسون طی ماههای نخست شیوع کرونا در انگلیس، با لجاجتی خاص، از تعطیلی حداقلی اماکن عمومی و ادارات جلوگیری کرد. او معتقد بود که میتوان با تکیه بر استراتژی «ایمنی جمعی» ویروس کرونا را شکست داد. هزینه این رویکرد دولت انگلیس، رسیدن این کشور به نقطه فعلی است! بسیاری از تحلیلگران و متخصصان مسائل پزشکی و درمانی در انگلیس، دولت بوریس جانسون را متهم ردیف اول این ماجرا میدانند. نخستوزیر انگلیس با تقلید از عملکرد ترامپ در روزهای ابتدایی شیوع کرونا، این ویروس را مورد تمسخر قرار داد و حتی برخلاف توصیههای بهداشتی و پزشکی، با همه دست میداد و توجهی نسبت به تعطیلی جلسات پرجمعیت نداشت. حتی جانسون در دستورالعملی که موردانتقاد سازمان بهداشت جهانی قرار گرفت، استراتژی«فاصلهگذاری اجتماعی» را رد کرد و در مقابل استراتژی «ایمنی جمعی» را در دستور کار قرار داد. جانسون معتقد بود که با ابتلای حداقل ۷۰ درصد از افراد، جامعه در قبال ویروس کرونا مصون خواهد شد و البته دهها هزار نفر نیز جان خود را از دست خواهند داد! بنابراین، دولت انگلیس حتی حاضر نشد در روزهای نخست شیوع ویروس، اماکن عمومی، رستورانها و مسابقات ورزشی و مراکز آموزشی را تعطیل کند. دولت انگلیس زمانی از این رویکرد خطرناک عقبنشینی کرد که بسیاری از افراد به کرونا مبتلا شده بودند.