وطندار
مهاجرت از بزرگترین اتفاقات بشری است. خیلی از تاریخها از مهاجرت شروع میشود. مبدأ اکثر کتابهای تاریخ ایران، مهاجرت قوم آریایی به فلات ایران است.
تاریخ هجری شمسی و قمری از مهاجرت حضرت محمد(ص) از مکه به مدینه شروع میشود. تاریخ جهان مدرن نیز از کشف آمریکا و مهاجرت اروپاییان به قاره آمریکا شروع میشود. اما نکته مهم در تاریخشدن مهاجرت، ارائه روایت از مهاجرت است. مهاجرت به خودی خود اتفاقی بزرگ است، چه در سطح جمعی و چه در سطح فردی؛ اما اگر این اتفاق بزرگ به روایت نرسد در نسیان بشریت دفن میشود. چهار دهه از مهاجرت میلیونی اتباع افغانستانی و عراقی به کشور ایران میگذرد. مهاجرت افغانستانیها به ایران در طول چند دهه اخیر به تناوب ادامه داشته است. آنها با فراز و نشیبهای زیادی روبهرو شدند و امروزه جمعیتی چندمیلیونی در خاک ایران دارند. کتاب «وطندار» که به افغانستانی معنای «هموطن» میدهد، به کوشش محمدسرور رجایی گرآوری شده و انتشارات جامجم هم آن را منتشر کرده است، کتاب روایت ۲۸ افغانستانی از مهاجرت به ایران و تجربه زندگی در ایران است. همه این ۲۸افغانستانی شاعر و نویسندهاند. این ۲۸ روایت همانند قطعات یک پازل است که در کنار هم قراردادنشان تصویری از حضور ۴۰ساله مهاجران افغانستانی در ایران ارائه میکند. البته این تصویر نمایانگر تجربه قشر خاصی از مهاجران افغانستانی (شاعران، نویسندگان و تحصیلکردگان) است و به هیچ وجه نمیتوان آن را تصویری همهجانبه از تجربه حضور چند میلیون مهاجر نامید.