سیاهه عهدشکنیهای آمریکا
جریان تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در تهران و متعاقب آن دستگیری جاسوسان آمریکا در ایران در 13آبان ماه1358 به انعقاد بیانیههای الجزایر و تشکیل(دیوان داوری دعاوی ایران ــ آمریکا) منجر شد که یکی از مهمترین و شاخصترین موافقتنامههای 50سال اخیر کشور ماست.
نخستین مجلس شورای اسلامی (ملی) در خرداد ماه سال 1359 تشکیل و بهدنبال آن کمیسیونی جهت حل مسأله گروگانهای آمریکایی در ایران تشکیل شد، مجلس چهار شرط اساسی را برای آزادی گروگانها اعلام کرد.
1ــ آزاد شدن و رفع انسداد داراییها و اموال ایران
2ــ ختم کلیه دعاوی و قرار توقیفهایی که علیه ایران مطرح یا صادر شده است.
3ــ برگرداندن اموال شاه و خانوادهاش
4ــ عدم دخالت آمریکا در امور داخلی ایران (محبی، 1377: 16).
در ابتدا دولت این چهار شرط را از طریق دولت الجزایر که در واقع میانجی و واسطه بود به دولت آمریکا ابلاغ کرد. مذاکرات راجع به عملیشدن چهار شرط مجلس انجام شد که نهایتا در 29 دی 1359 به امضای بیانیههای الجزایر بین ایران و آمریکا منجر شد اما پس از آن، آمریکا علاوه بر اینکه به تعهدات بینالمللی خود متعهد نبود و تمامی تعهدات خود را زیر پا گذاشت، بلکه محدودیتهای بسیاری را بر ایران اعمال کرد از جمله مهمترین محدودیتها و تحریمها و نقض عهدهای آمریکا عبارتند از:
وزیر خارجه آمریکا مانع ارسال محمولهای به ارزش 300میلیون دلار که شامل قطعات یدکی نظامی ایران که قبلا سفارش و بهای آن پرداخت شده بود (به استناد قانون کنترل صدور تسلیحات، 8 نوامبر 1979) شد.
دستور کارتر مبنی بر این که تحولات ایران تهدیدی برای امنیت آمریکاست. به این دلیل که آمریکا برای تامین نفتخام به ایران متکی بود، لذا طبق این دستور که مبتنی بر بخش 232 قانون گسترش تجارت بود، واردات نفتخام و مشتقات آن از ایران ممنوع شد.
13نوامبر 1979 اداره مهاجرت و تابعیت آمریکا شرایط جدیدی را برای دانشجویان ایرانی اعلام کرد و تاریخ مجوزهای ورود به آمریکا را به حال تعلیق در آورد و روادیدی که قبلا صادر شده بود را لغو کرد.
در 14 نوامبر 1979 آمریکا اموال و داراییهای ایران را مسدود اعلام کرد این مبلغ بالغ بر 12 میلیارد دلار میشد.
توقیف 5.6 میلیارد دلار از سرمایهها و سپردههای ایران نزد شعب خارجی بانکهای آمریکایی
اجازه دولت آمریکا به بانکهای این کشور مبتنی بر برداشت مطالبات خود از سپردههای مسدود شده حتی قبل از سررسید مطالبات. به این وسیله بانکهای آمریکایی بلافاصله دو میلیارد دلار از سپردههای ایران را برداشت کردند.
وزرای خارجه اروپایی به تحریک و فشار آمریکا در 22 آوریل 1980 تحریمهایی را بر علیه ایران اعمال کردند.
حمله نظامی مستقیم در 24 آوریل 1980 به ایران (واقعه طبس) که مخالف تمام کنوانسیونهای بینالمللی بود.
تحریم صادرات علیه ایران در 17 و 18 ماه می1980 در ناپل.
صدور فرمان اجرایی 12205 به عنوان ممنوعیت معاملات خاص با ایران در 7 آوریل 1980.
دکتر علی قادری - تحلیلگر مسائل سیاسی و بینالملل