تماس تلفنی ترامپ با رئیس جمهور اوکراین او را تا مرز استیضاح پیش برده است؛ اما این تنها تماس دردسرساز تاریخ سیاست نبوده است
تماسهای فتنهانگیز
تلفن! ابزاری مهم در جهان سیاست. در بسیاری از آوردگاهها و بزنگاههای مهم در حوزه روابط بینالملل، سیاستمداران از طریق مکالمات تلفنی فوری با یکدیگر، تصمیمات مهم اولیه را در قبال بحران اتخاذ کرده و حتی از این طریق، به ارسال پیامهای سلبی و ایجابی به یکدیگر میپردازند.
با این حال این ابزار مهم ارتباطی، در برخی مواقع برای سیاستمداران دردسرساز شده و در برخی مواقع، به پاشنه آشیل قدرت آنها تبدیل میشود و آن درست زمانی است که اطلاعات محرمانه مکالمات تلفنیشان، به بیرون درز پیدا میکند. در این گزارش به مرور برخی تلفنهای دردسرساز برای سیاستمداران میپردازیم؛ تلفنهایی که مسیر زندگی سیاستمداران را تغییر داده یا حتی منجر به استعفا و برکناری آنان از قدرت شدهاست.
تازهترین قربانی تلفنی در اوکراین
اولسکی هونچاروک، نخستوزیر اوکراین تازهترین قربانی افشای مکالمات تلفنی در عالم سیاست محسوب میشود. او به تازگی از سمت خود استعفا کرده، هر چند که زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین هنوز استعفای وی را نپذیرفته است. روزنامه کییف پست نوشته که دلیل استعفای نخستوزیر اوکراین، درز محتوای تماس تلفنی او بود که در آن زلنسکی را به دلیل «درک بدوی» از اقتصاد، «احمق» خطاب کرده بود.
تلفن دردسرساز برای ترامپ
چندی پیش، افشای یک مکالمه تلفنی مسألهدار(به لحاظ امنیتی) و درز آن به فضای عمومی جامعه آمریکا، منتج به اعتراض دموکراتهای آمریکا و در نهایت به جریان افتادن پروسه استیضاح ترامپ شد. نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان و آدام شیف، رئیس کمیته اطلاعاتی مجلس تأکید کردهاند ترامپ در مکالمه تلفنی خود با زلنسکی رئیس جمهور اوکراین، وی را بابت افشاگری علیه جو بایدن و پسرش(که فعالیتهای تجاری گستردهای در اوکراین دارد) تحت فشار قرار داده است. در متن استیضاخ ترامپ آمده که وی در ارتباط با پرونده موسوم به اوکراین گیت که ارسال کمکهای مصوب کنگره به اوکراین را به انجام تحقیق درباره هانتر بایدن، فرزند جو بایدن رقیب انتخاباتیاش منوط کرده ، مرتکب سوءاستفاده از قدرت
شده است.
فرار موقت نخست وزیر کانادا
در 30 مارس 2019 جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا با رسوایی تلفنی بی سابقهای در تاریخ کشورش رو به رو شد! دو نفر از مقامات ارشد ترودو در تماس تلفنی با دو مقام ارشد قضایی کانادا، از آنها خواسته بودند دستور منع تعقیب شرکت مهندسی SNC-Lavalin را صادر کنند. این شرکت مهندسی، مورد حمایت جاستین ترودو بود. اتهام اصلی این شرکت، پرداخت رشوه به مقامات لیبیایی در جریان یک مزایده است. در این مکالمه 17 دقیقهای، دو مقام دولتی کانادایی، به دادستان کل این کشور تأکید میکنند جاستین ترودو، در جریان این تماس قرار داشته و حامی این شرکت مهندسی است. اگرچه نخست وزیر کانادا فعلا از این پرونده جان سالم به در برده است، اما مانور برخی رسانههای کانادایی روی این موضوع نشان میدهد این پرونده هنوز مختومه نشده است.
نخست وزیری که فرار کرد
در پنجم می 2015 شهرهای مقدونیه شاهد برگزاری تظاهراتی سراسری و گسترده علیه نیکولا گرونفسکی، نخستوزیر سابق این کشور بود. اتهام دولت گرونفسکی، شنود غیرقانونی مکالمات تلفنی هزاران شهروند مقدونیهای بود.زوران زائو، رهبر حزب مخالف سوسيال دموكرات، صراحتا نیکولا گرونفسکی را عامل استراق سمع مكالمات بيش از 20 هزار نفر از مردم مقدونيه دانست و تصریح کرد این اقدام غیرقانونی، بهدستور شخص نخست وزیر صورت گرفته است. البته گرونفسکی تا سال 2016 در مقابل مخالفان ایستادگی کرد و سپس از قدرت کنار رفت. با این حال دامنه این رسوایی همچنان گریبانگیر گرونفسکی است. برخی منابع اعلام کردهاند که او هم اکنون در صدد پناهندگی به کشوری دیگر است.
رسوایی تلفنی سریالی در انگلیس
شاید بزرگترین رسوایی تلفنی، که دامنه گستردهای به لحاظ مقامات دخیل در این پروژه داشته است، مربوط به کشور انگلیس باشد. سال 2011 افشای شنودهای تلفنی که از سال 2005 میلادی تا آن زمان، توسط روزنامهها و نشریات متعلق به رابرت مرداک انجام گرفت به رسوایی بزرگی در این کشور اروپایی تبدیل شد. به گفته پلیس انگلیس، تلفنهای حدود 4000 نفر از مردم، اعضای خانواده سلطنتی انگلیس، چهرههای مشهور دنیای هنر و ورزش، خانواده سربازان کشته شده در جنگ افغانستان و قربانیان جرایمی مانند قتل، توسط این نشریات و شرکتهای رسانهای در این بازه زمانی ششساله شنود شده است. همچنین افشا شد که مقامات امنیتی و پلیس انگلیس، در قبال سکوت در برابر این اقدام شرکتهای زیر نظر مرداک، رشوه دریافت کرده بودند. در یکی از این موارد و متعاقب افشای استراق سمع هفتهنامه (News of the world) از پیامهای صوتی افراد مشهور، ورزشکاران و سیاستمداران، دو نفر از افسران ارشد پلیس لندن در فوریه سال جاری استعفا کردند. کار به جایی رسید که رئیس پلیس لندن نیز از سمت خود استعفا کرد. مرداک نیز شرکت خبری «نیوز کورپوریشن» 168 ساله خود را تعطیل کرد. ابعاد این پرونده به شدت گسترده بوده و هنوز هم برای شهروندان انگلیسی و قربانیان شنود تلفنی در انگلیس افشا نشده است. دیوید کمرون، نخستوزیر وقت انگلیس در آن زمان، بابت استعفا از سوی برخی رسانهها تحت فشار قرار گرفت اما مدعی شد اساساً از ماجرا خبر نداشته است.
شنود صدر اعظم
در 29 اکتبر 2013 میلادی، افشاگری تکاندهنده روزنامه نیویورک تایمز در خصوص شنود مکالمات تلفنی آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان، توسط آژانس امنیت ملی آمریکا، خشم برلین را برانگیخت. نیویورکتایمز در گزارشی تازه نوشت آژانس امنیت ملی آمریکا نه تنها اطلاعات مربوط به ارتباطهای تلفن همراه صدراعظم آلمان، بلکه جزئيات مکالمات وی را نیز شنود میکرده است. پس از این افشاگری، دایان فایناشتاین، رئیس کمیته اطلاعاتی وقت کنگره آمریکا رسما اعلام کرد فکر میکند تلفن همراه خانم آنگلا مرکل صدراعظم آلمان از سال ۲۰۰۲ میلادی به اینسو از سوی آژانس امنیتملی ایالات متحده شنود میشده است. در آن زمان، مقامات دولت اوباما از مرکل خواستند از پیگری این ماجرا بپرهیزد و صدر اعظم سرزمین ژرمنها نیز از ترس افشای همراهی برخی اعضای دستگاه امنیتی کشورش با آژانس امنیت ملی آمریکا در این پروژه جاسوسی طولانی مدت، در سال 2015 میلادی دستور داد پرونده مختومه شود. سرانجام هارالد رانگه، دادستان کل آلمان، مدعی شد به دلیل کمبود اسناد محکمهپسند در جهت اثبات شنود تلفن همراه صدراعظم آلمان از سوی سازمانهای اطلاعاتی آمریکا، پرونده تحقیق در این باره بایگانی و مختومه میشود.
رسوایی فرماندار ریک
در فوریه 2013 خبر استعفای ریک شیهی، معاون فرماندار ایالت نبراسکا به مهمترین خبر این ایالت تبدیل شد. استعفای اجباری وی از قدرت، پس از آن رخ داد که منابع رسانهای، از افشای هزاران تماس تلفنی وی به برخی زنان و استفاده ابزاری وی از آنها خبر دادند. این تماسها، طی چهار سال متوالی( از سال 2009 الی 2013) صورت گرفته بود. استعفای ریک شیهی در یک کنفرانس مطبوعاتی صورت گرفت. این موضوع، ضربه زیادی به حزب جمهوریخواه (حزب متبوع شیهی) وارد کرد. فرماندار ایالت نبراسکا ضمن ابراز تأسف از این موضوع، اعلام کرد ریک شیهی شیشه اعتماد عمومی را در این ماجرا شکسته است.
جنجال در کلمبیا
استعفای برخی مقامات امنیتی کلمبیا در سال 2009 میلادی در پی شنود تلفنی گسترده مکالمات سیاستمداران، قضات و روزنامهنگاران این کشور، یکی از استثناییترین رسواییهای تلفنی در جهان محسوب میشود. سال 2009، این مقامات امنیتی به دلیل این شنود گسترده از سمت خود استعفا کردند، اما نکته جالب توجه، به مرجعی باز میگردد که دستور شنود را به آنها داده بود. بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی منابع رسمی و رسانهای در کلمبیا، سردسته ها و روسای باندهای مخوف مواد مخدر، به برخی مقامات امنیتی کلمبیایی دستور داده بودند ضمن شنود مکالمات تلفنی گسترده در این کشور، اطلاعات و دادههای رد و بدل شده در این مکالمات را در اختیار آنها (باندهای مواد مخدر) قرار دهند تا بتوانند موانع ، تصمیمات و حتی افراد مزاحم خود را در این طیف گسترده شناسایی کنند.
مکالمه جنجالی ریگان
آگوست سال 2019 میلادی و در حالی که 15سال از مرگ رونالد ریگان، رئیس جمهور پیشین ایالات متحده سپری میشد، شاهد افشای یک مکالمه تلفنی ضبط شده از وی بودیم. تیم نفتالی، مدیر سابق کتابخانه ریاست جمهوری نیکسون و استادیار تاریخ در دانشگاه نیویورک، متن پیاده شده از نوار این مکالمه را در نشریه «آتلانتیک» منتشر کرد. این نوارها مدتها بود مهر و موم شده و در زمره اسناد محرمانه قرار داشتند.
در یک مکالمه تلفنی مربوط به سال ۱۹۷۱ که به تازگی افشا شده، رونالد ریگان مکالمهای نژادپرستانه با ریچارد نیکسون داشت. در آن زمان، ریگان فرماندار جمهوریخواه ایالت کالیفرنیا بود و نیکسون نیز در کاخ سفید به عنوان رئیس جمهور مشغول به کار بود. این مکالمه یک روز پس از آنکه سازمان ملل به پیوستن جمهوری خلق چین به این سازمان رأی داد، میان طرفین صورت گرفت. در آن مکالمه، ریگان نمایندگان کشورهای آفریقایی را که به پیوستن چین به سازمان ملل رأی داده بودند ،با عناوینی بسیار توهین آمیز و نژادپرستانه مورد عتاب قرار داد و در نهایت عنوان کرد: اینها (آفریقاییها) کفش پوشیدن هم بلد نیستند و کاش همه آنها بمیرند.