رمزگشایی از هشدار آمریکا به صندوق بین المللی پول
دکتر هادی آجیلی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی
سلطه واشنگتن بر سازمانهای بینالمللی، معضل مزمن و مستمری است که از زمان پایان جنگ جهانی دوم شاهد آن هستیم. بخشی از این سلطه، جنبه ساختاری دارد. به عبارت بهتر، مقامات آمریکایی با نقشی که در پیدایش برخی سازمانهای بینالمللی و متعلقات و زیرشاخههای آنها ایفا کردند، ساختار و قوانین داخلی و اساسنامه و حدود و ثغور عملکرد این سازمانها را به گونهای تعریف کردند که در نهایت، تضمین کننده منافع ایالات متحده باشد. حمایت مالی گسترده آمریکا از سازمانهای بینالملل که خود را در قالب پرداخت حق عضویتهای کلان سالانه و حتی کمکهای بلاعوض به این نهادها نشان میدهد کاخ سفید کماکان قصد دارد به عنوان تنها بازیگر تعیین کننده و صاحب نظر اصلی در این محافل ایفای نقش کند.
اگرچه روسای جمهوری آمریکا بیشتر ترجیح دادهاند از طریق لابیگریهای پنهانی و غیرآشکار در سازمانهای بینالمللی، اهداف خود را پیش ببرند، اما به نظر میرسد دولت ترامپ ابایی از آشکارسازی مناسبات پشت پرده قدرت در سازمانها و نهادهای بینالمللی ندارد. رئیسجمهور آمریکا هر گونه دستور، درشتگویی و حتی یاوه گویی خطاب به سازمانهای بینالمللی و حتی تهدید این سازمانها مبنی بر قطع حمایتهای مالی واشنگتن و خروج از آنها را مصداق احیای عظمت آمریکا می داند. دونالد ترامپ این فرمول رفتاری را در قبال بسیاری از سازمانهای بینالمللی مانند سازمان تجارت جهانی، سازمان بهداشت جهانی و یونیسف به کار برده است.
این بار دولت دونالد ترامپ در شرایطی که محبوبیت او در نظرسنجیهای متعدد ایالتی و عمومی در آمریکا روز به روز کمتر میشود، صندوق بینالمللی پول را خطاب قرار داده و در خصوص موافقت این نهاد با وام درخواستی جمهوری اسلامی ایران ( بابت مواجهه با شیوع کرونا) هشدار داده است. ارزیابی و تحلیل رفتار ترامپ با توجه به سوابق وی طی سالهای اخیر چندان دشوار به نظر نمیرسد. با این حال، اصل ماجرا که مربوط به ساختار و متعاقبا کارکرد نهادها و سازمانهای بینالمللی در قبال تامین حقوق حقه اعضای خود میشود، با حضور یا بدون حضور ترامپ در کاخ سفید به قوت خود باقی است.