والیبالیها در حباب؛ این اصطلاح از زمانی که کرونا آمده خیلی باب شده. یعنی فقط هتل، تمرین، سالن، مسابقه و دوباره هتل. بدون هیچ رفت و آمد اضافهای. یکی از پیششرطهای برگزاری لیگ ملتهای والیبال که یک سال به دلیل کرونا به تعویق افتاد این بوده است. چند روزی است که ملیپوشان ایران به ریمینی در ایتالیا رفتهاند تا از روز هفتم خردادماه در لیگ ملتها بازی کنند. تیمی که تغییرات زیادی کرده است، از سرمربی گرفته تا بازیکنان. هر چند که از اسکلت اصلی چند بازیکن باقی ماندهاند اما هیچ شکی وجود ندارد که خیلی از این بازیکنان تا دو ماه آینده، یعنی در روزهایی که المپیک توکیو به پایان میرسد از تیمملی خداحافظی میکنند. پس این لیگ ملتها و حضور در المپیک میتواند برای آنها خاطرهساز باشد. دو رویداد مهمی که با فاصله کمی از هم برگزار میشوند.
غافل از جوانگرایی
لیگ جهانی والیبال سال 1990 راهاندازی شد و در نوع خودش در ورزش جهان بینظیر بود چون هیچ ورزشی در سطح دنیا لیگ نداشته مگر لیگ باشگاهی اما این لیگ در رده ملی بود.
این اقدامات فدراسیون جهانی خیلی زود باعث شد اسپانسرها و شبکههای مختلف تلویزیونی روی خوش خود را به والیبال نشان بدهند.
نخستین دوره رقابتها با حضور هشت تیم آغاز شد و با 32 تیم در سه رده ادامه پیدا کرد. سپس بنا به شرایط اقتصادی رقابتها به صورت 16 تیمی درآمد. این تغییرات هم در بخش زنان بود و هم در بخش مردان. جنبههای دلاری و مالی لیگ جهانی روز به روز بالاتر رفت و علاوه بر اینکه تیمهای اول تا ششم پاداشهای نقدی قابل توجهی دریافت میکردند بازیکنان نیز از جوایز نقدی و دلاری بینصیب نمیماندند. حتی به تیمهای حاضر در دور مقدماتی نیز کمک مالی شایانی شد. تبلیغات دور میدان و تلویزیونی نیز نقش مثبتی بر روی رونق رقابتها داشت و تیمها به بهترین شکل ممکن حمایت مالی شدند تا انگیزه بسیار خوبی برای والیبال سراسر جهان به وجود بیاید. حالا والیبال با این رقابتها طرفداران زیادی پیدا کرده بود و بازیکنان با انگیزه بیشتری بازی میکردند.
در زمان ریاست یزدانیخرم به فدراسیون والیبال ایران پیشنهاد شد که ایران به لیگ ملتها برود اما کشور به دلیل وقوع جنگ و شرایط اقتصادی بستر مناسب برای حضور در این رقابتها نداشت. داورزنی رئیس بعدی فدراسیون سال 2013 در نهایت ایران را وارد چرخه رقابتها کرد و ایران بعد از دیدار با مصر و ژاپن برای نخستینبار راهی لیگ جهانی شد.
در نخستین دوره حضور ایران در لیگ جهانی اتفاقات مهمی رخ داد. ایران با هدایت خولیو ولاسکو موفق شد تیمهایی مثل ایتالیا، آمریکا و صربستان را شکست دهد و سورپرایز و شگفتانگیز این رقابتها لقب گیرد. موفقیتهای دیگری مثل انتخاب سیدمحمد موسوی به عنوان دفاع برتر روی تور رقابتها برای والیبال ایران پیش آمد و بازیکنان ما نظیر سعید معروف آنچنان شهرت و محبوبیت پیدا کردند که مثلا طرفداران ژاپنی این بازیکن برای دیدن بازیهای او به کشورهای مختلف میرفتند. همه اینها جنبه تبلیغاتی لیگ ملتها برای والیبال ما بود.
اکنون لیگ ملتها میدانی برای درخشش بازیکنان جوان تبدیل شده است. تیمهای بزرگ دنیا از این رقابتها برای جوانگرایی استفاده میکنند و با همین روش حرف اول والیبال دنیا را میزنند که البته ما از این جوانگرایی غافل بودیم. فشار رسانهها باعث شد تا در تیمملی به بازیکنان جوانی مثل علی اصغر مجرد میدان داده شود.
والیبال کشور ما در همین رقابتهای لیگ ملتهای والیبال شهرت زیادی به دست آورد و راه و رسم مقابله با بزرگان را آموخت. اکنون والیبال ایران نام و اعتماد به نفس بیشتری در سطح بینالمللی دارد.
نخستین تجربه آلکنو
این نخستین تجربه آلکنوی روس روی نیمکت ایران در یک تورنمنت رسمی خواهد بود. هر چند این مسابقه نمیتواند محکی جدی باشد برای ارزیابی مرد روس اما باید گفت که مسابقه دیگری باقی نخواهد ماند چرا که قرارداد آلکنو با پایان المپیک به اتمام میرسد و اصلا معلوم نیست که او پس از این رقابتها در تیمملی بماند یا نه؟ پس از رفتن احتمالی او نقدها فقط در رسانهها مطرح است و نحوه قرارداد او طوری نیست که بشود از آینده گفت و از عملکرد او چیز زیادی نوشت که مورد استفاده قرار بگیرد.
همه تیمها با تمام قوا
یکی از دلایلی که باعث شده تا لیگ ملتهای امسال جالب شود نزدیکی این رقابتها به مسابقات المپیک است. والیبالیستها بلافاصله بعد از لیگ ملتها عازم ژاپن میشوند تا در مسابقات حساس المپیک توپ بزنند. باتوجه به فشرده بودن رقابتهای والیبال و پیشرو بودن المپیک، کشورهای صاحبنام از فدراسیون جهانی درخواست کردند که در این رقابتها از بازیکنان بنام خود استفاده نکنند؛ اما این درخواست مورد موافقت فدراسیون جهانی قرار نگرفت. البته فدراسیون جهانی یک قانون جدید را تدوین کرده است اینکه به تیمهای ملی اجازه داده شده تا در طول مسابقات حداکثر شش بازیکن را از لیست خود تغییر دهند و این تغییر فقط یک بار و در یک تاریخ مشخص خواهد بود. این قانون اجازه استراحت به بازیکنانی که بیشترین بازی را در فصل گذشته و در باشگاههای خود داشتهاند، خواهد داد و آنها میتوانند با کمی وقفه به بازیهای لیگ ملتهای ۲۰۲۱ وارد شوند.
این 17 ستاره
میلاد عبادیپور، رضا عابدینی، سعید معروف، سیدمحمد موسوی، پوریا فیاضی، محمدرضا حضرتپور، مسعود غلامی، امیر غفور، صابر کاظمی، مرتضی شریفی، علیاصغر مجرد، علی شفیعی، میثم صالحی، محمدطاهر وادی، آرمان صالحی، امیرحسین اسفندیار و بردیا سعادت، ۱۷ بازیکنی هستند که قرار است در لیگ ملتها به میدان بروند.
قوانین عجیب!
اتفاقاتی که در این دوره از رقابتهای جام ملتها افتاده آنچنان عجیب است که صدای خیلیها را درآورده است. البته و به دلیل بیماری کرونا چارهای وجود ندارد و بر اساس قانون فدراسیون جهانی همه تیمها ملزم به رعایت همه دستورالعملها هستند. در سالن تمرین خبری از رختکن نیست و در رختکن نیز خبری از دوش نخواهد بود.
زمین بازی ست به ست عوض نمیشود. تیمی که حتی با عذر مستند پزشکی، ۶ بازیکن به بازی نرساند، باخت فنی میخورد، تیمها حق دست دادن و تبادل هدیه ندارند و داوران خط نگهدار نیز حذف شدهاند و از ویدئوچک استفاده خواهد شد. اتفاقاتی که برای اولینبار شاید تیمها را به نوع دیگری به چالش بکشاند.
هر سه روز یک تست کروناقرار است بازیکنان در ریمینی هر سه روز یک بار تست کرونا بدهند. البته فدراسیون جهانی برای تیم یک مامور بهداشت تعیین کرده است. در تیمملی والیبال ایران، سیامک افروزی فیزیوتراپ و پزشک این وظیفه را دارد.
اتاقهای کوچک؛ نمیشود پاها را دراز کرد!اتاقهای کوچک و نامتناسب با قد و قامت بازیکنان والیبال، باعث اعتراض تیمها شده و حتی ویتالی هینن سرمربی تیمملی لهستان و ولادیمیر آلکنو روسی هم به کمیته برگزارکننده لیگ ملتها اعتراض کردهاند. با این حال با این اعتراضها هیچ اتفاقی نیفتاده است و فقط شاید اتاقها و طبقه تیمها را عوض کنند.
سومین حضور ایران
ایران تاکنون دو دوره در لیگ ملتها شرکت کرده است. ایران در سال ۲۰۱۸ به مقام دهم و در سال ۲۰۱۹ به مقام ششم رسید. حتی فدراسیون جهانی والیبال در خصوص ایران نوشت که ملیپوشان امید سکو دارند و تنها به جمع چهار تیم برتر پایانی
فکر میکنند.
بهروز عطایی در گفتوگو با جامجم:
نباید دنبال نتیجه بود
تحقق رویا یکشبه حاصل نمیشود؛ این امر قطعا مقدماتی میخواهد و برای تیمملی والیبال ایران که به دنبال رویای سکو در المپیک است این مقدمه در واقع لیگ ملتهای والیبال است. به فاصله چند روز مانده به آغاز دوره جدید لیگ ملتهای والیبال با بهروز عطایی سرمربی تیمملی جوانان در رابطه با این رقابتها و شرایط تیمملی والیبال ایران همکلام شدیم.
ساز و کار برگزاری این دوره از لیگ ملتها گویا تغییر کرده است.بله. در مجموع نحوه برگزاری رقابت لیگ ملتهای والیبال بهگونهای است که بیشتر شبیه به رقابتهای جامجهانی بهنظر میرسد. در واقع این رقابتها کارزاری درست برای تدارک دیدن تیمها قبل از المپیک است.
اما همه تیمها فقط برای بازیهای تدارکاتی گام به این رقابتها نمیگذارند و اهداف دیگری هم دارند.بله، برخی تیمها دیدگاه دیگری به این رقابتها دارند و با تمام قدرت گام به میدان میگذارند. در دوره اخیر قهرمان المپیک، قهرمان لیگ ملتهای والیبال هم شد. این نشان میدهد که تیمها با استراتژیهای مختلف وارد این رقابتها میشوند.
در رابطه با آلکنو چه نظری دارید، او میتواند تیمملی را به اهدافش برساند؟ولادیمیر آلکنو مدت زیادی نیست که در تیمملی والیبال ایران کار خود را شروع کرده و فرصت زیادی در اختیار نداشت ولی تمرکز زیادی روی موضوع عملکرد تیمملی و بازیکنان دارد. او اهداف خاصی را مدنظر دارد و میخواهد به آنها برسد. من گمان نمیکنم که آلکنو در لیگ ملتهای والیبال به دنبال نتیجهگیری باشد و بیشتر به دنبال این است که ترکیب واقعی را پیدا کند. البته او نیم نگاهی به عملکرد نتیجهگرایانه خواهد داشت.
پس به نظر شما تیمملی والیبال ایران به دنبال نتیجهگیری است؟تیمملی والیبال ایران در این دوره از رقابتها به هر دو بُعد (آمادگی و نتیجهگیری) نگاه خواهد کرد. این تیم بیشتر میخواهد آمادگی لازم را برای حضور در المپیک به دست بیاورد. در این رقابتها هر تیم 15مسابقه انجام میدهد و مربیان یک نگرشی پیدا میکنند که بر اساس آن به بهترین شناخت ترکیبی جهت حضور در المپیک میرسند. رسیدن به جمعبندی نهایی جهت حضور در المپیک بسیار مهم است.
تیمملی دوره گذشته به مقام ششم رسید. در این دوره پیشبینی شما چیست؟نظر من این است که تیمملی والیبال ایران در لیگ ملتهای والیبال نباید دنبال نتیجهگیری باشد. تیم اگر دنبال نتیجه باشد این موضوع میتواند منجر به فرسودگی بازیکنان شود. دنبال نتیجه بودن باعث میشود فشار بر روی چهار، پنج بازیکن زیاد باشد و برای المپیک مشکلات جسمانی و البته بیانگیزگی پیش میآید.
با این اوصاف نتیجه نگرفتن در لیگ ملتها اصلا اهمیتی ندارد، درست است؟تیمملی والیبال ایران در لیگ ملتها چهارم یا پنجم بشود اما در المپیک ضعیف ظاهر شود موفق عمل نکردهایم. فشار و نگرش مبنی بر نتیجه گیری در لیگ ملتها چیزی جز بار روانی منفی برای بازیکنان به دنبال نخواهد داشت.
فدراسیون والیبال برای المپیک، آرمانی را تعریف کرده است که حضور در جمع چهار تیم برتر المپیک است. تیم ایران با همین تیمهای حاضر در لیگ ملتها در المپیک هم بازی دارد و باید در همین رقابتها راه چگونه بردن این تیمها را یاد بگیرد.
گویا قرار است تغییراتی اساسی در نحوه برگزاری لیگ ملتها به وجود بیاید و حتی شاید کلا از جدول رقابتهای بینالمللی والیبال در سالهای آینده حذف شود. نظر شما چیست؟یکی از بزرگترین ضعفهای والیبال دنیا این است که تعداد مسابقات ورزشی هیچ رشته ورزشی به اندازه والیبال نیست. شما در بسکتبال این حجم از مسابقات را نمیبینید. در هندبال، فوتبال و رشتههای دیگر نیز چنین چیزی حاکم نیست. اما والیبال هر سال رقابت لیگ ملتهای والیبال را دارد و دو سال یک بار نیز رقابتهای جهانی برگزار میشود. در کنار آن شاهد رقابتهای المپیک و قارهای والیبال هم هستیم. جامجهانی هم که جای خود دارد. با یک رشتهای مواجه هستیم که مدام برای آن مسابقات متعدد و سنگین در طول سال برگزار میشود. اگر به تعداد بازیهای ملی بازیکنان والیبال هم نگاه کنید متوجه این موضوع میشوید. ورزشکار هیچ رشتهای به اندازه والیبالیستها بازی ملی ندارد. این موضوع تعدد مسابقات خودش بار روانی و جسمانی ایجاد میکند. به همین دلیل است که لیگ ملتهای والیبال کماهمیتتر از مسابقاتی نظیر جامجهانی به شمار میرود. در این رقابتها تیمها با ترکیب اصلی نمیآیند و با بازیکنان ذخیره خود بازی میکنند. این رقابتها بیشتر نگاه تجاری دارد تا نگاه فنی و ارزشگذاری بازیکنان. من گمان میکنم تغییراتی اساسی در رابطه با نحوه برگزاری رقابتهای لیگ ملتهای والیبال اتفاق خواهد افتاد.