رئیس اداره مراقبت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت
روی مردم حساب باز کرده‌ایم
ستاد ملی مبارزه با کرونا، استفاده از ماسک در اماکن عمومی سرپوشیده را از 15 تیر اجباری کرده است. اما سوال اصلی اینجاست که دولت چطور می‌تواند این طرح اجباری را در سطح کشور اجرایی کند و آیا اساسا وزارت بهداشت برای پیاده‌سازی این طرح به تعداد کافی ناظر بهداشتی در اختیار دارد؟ اینها سوالاتی است که با رئیس اداره مراقبت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در میان می‌گذاریم و او نیز در پاسخ می‌گوید وزارت بهداشت برای اجرایی شدن طرح استفاده اجباری از ماسک در درجه اول روی خود مردم حساب باز کرده است، اما از متولیان هرکدام از اماکن عمومی نیز انتظار برخورد با افرادی را دارد که از زدن ماسک خودداری می‌کنند. افرادی که به گفته حسین عرفانی، ممکن است حتی از 15 تیر به بعد کارشان به دادگاه، جریمه نقدی و حبس تعزیری نیز بکشد.
آیا ساز و کار نظارتی برای اجرای دقیق طرح اجباری شدن استفاده از ماسک وجود دارد؟
ما برای اجرایی کردن این طرح در درجه اول روی رفتار خود مردم حساب باز کرده‌ایم. معتقدم که می‌توان با ارائه آموزش و اطلاع‌رسانی مناسب و هشدار به شهروندان برای درک خطر درباره وضع بیماری در جامعه، از آنها انتظار رفتاری معقولانه، عالمانه و داوطلبانه داشت. علاوه بر این، مسؤولیت نظارت بر هر بخش از جامعه به‌عهده یک بخش از ارگان‌های دولتی یا حاکمیتی قرار دارد. به عنوان مثال سینماها، مراکز فرهنگی، قطارهای مترو و اتوبوس‌ها هرکدام متولیانی قانونی دارند که آنها مسؤولیت دارند بر اجرای طرح اجباری بودن استفاده از ماسک نظارت کنند.
البته بسیاری از مجتمع‌های تجاری و فضاهای متعلق به بخش خصوصی، متولی دولتی ندارند.
در این فضاها نیز همان افرادی که مسؤولیت بازگشایی این مراکز را بعد از ثبت‌نام در سامانه مربوط وزارت بهداشت برعهده گرفته‌اند، باید بر اجرای پروتکل‌های ابلاغ‌شده از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا نظارت کنند. البته نظارت کلی بر اجرای طرح اجباری شدن استفاده از ماسک از نظر فنی با وزارت بهداشت و از نظر برخورد قانونی با ضابطان قضایی مثل نیروهای انتظامی است.
یعنی اگر این پروتکل‌ها در مراکز تجاری وابسته به بخش خصوصی رعایت نشود، وزارت بهداشت می‌تواند با مدیران این مراکز برخورد کند؟
بله، حتی اگر این افراد از اجرای پروتکل‌ها امتناع کنند، دستگاه قضایی می‌تواند مطابق قانون این افراد را به جرم به خطر انداختن سلامت عمومی به حبس تعزیری نیز محکوم کند.
با همه این حرف‌ها، اما هنوز می‌بینیم با وجود اجباری بودن استفاده از ماسک در وسایل در حمل‌ونقل عمومی خیلی‌ها در مترو و اتوبوس ماسک نمی‌زنند؟
الان مساله اجباری شدن استفاده از ماسک در همه اماکن عمومی با زمانی که این موضوع فقط در حمل‌ونقل عمومی اجرایی شد، تفاوت دارد. امروز‌رئیس‌جمهور به عنوان بالاترین مسؤول اجرایی کشور و رهبر معظم انقلاب نیز به عنوان بالاترین مقام در سطح کشور از مصوبات ستاد ملی مدیریت کرونا درباره ماسک حمایت کرده‌اند.
اتفاقا ما هم می‌خواهیم مطمئن شویم آن بیانات در مرحله پیاده‌سازی به طور قاطع اجرا می‌شوند.
این هم بازمی‌گردد به همان صحبتی که اول داشتم، یعنی مردم خودشان باید رعایت کنند. مطمئن باشید ما مردم با فرهنگ، متمدن، سلامت‌دوست و همراهی داریم.
با این حال، هنوز می‌بینیم بخش قابل‌توجهی از این مردم پروتکل‌های ابلاغ‌شده را رعایت نمی‌کنند.
توجه داشته باشید ما علاوه بر ناظران خاص یعنی ضابطان قضایی، یک سری ناظران عام هم داریم که خود مردم هستند و بهتر است افرادی که پروتکل‌ها را رعایت می‌کنند با زبان خوش و بدون درگیری به افرادی که این ضوابط را رعایت نمی‌کنند، تذکر دهند. البته اگر نیاز به برخورد باشد، پای ناظران خاص نیز به ماجرا باز می‌شود و ممکن است نیروهای انتظامی و حتی ماموران تعزیرات نیز وارد عمل شوند. حتی ممکن است یک شهروند به خاطر ماسک نزدن مجازات شود.
این مجازات شامل جریمه نقدی می‌شود یا برخورد قضایی؟
درباره جزئیات مجازات اطلاع کافی ندارم، اما مسلما ما اشخاصی را که نکات بهداشتی را در سطح جامعه رعایت نمی‌کنند، به دادگاه معرفی می‌کنیم و قاضی نیز می‌تواند به تناسب مواد قانونی موجود در این زمینه، فرد را به جریمه نقدی یا حبس تعزیری محکوم کند.
ممکن است بعد از اجرایی شدن این طرح از ورود افردی که ماسک ندارند به اماکن عمومی مثل مترو یا اتوبوس به‌طور کامل جلوگیری شود؟
دقیقا نمی‌دانم و ساز و کار این موضوع باید تعریف شود. اما احتمالا این اتفاق خواهد افتاد، چون حضور چنین شخصی در یک مکان عمومی سرپوشیده باعث به خطر افتادن سلامت همه افراد حاضر در محل خواهد شد و رفتار او شبیه شخصی است که مته‌ای در دست گرفته و می‌خواهد کشتی را سوراخ کند و طبیعتا ناخدا اجازه حضور چنین شخصی را در کشتی نمی‌دهد.
به نظر شما الان که قرار است استفاده از ماسک اجباری شود، آیا همه مردم به اندازه کافی به ماسک دسترسی دارند؟
ما بارها گفته‌ایم مردم می‌توانند از ماسک‌های متنوعی استفاده کنند و لازم نیست همه افراد حتما ماسک‌های گران‌قیمت داشته باشند.
با این حال، خیلی‌ها توان مالی برای خرید ماسک‌های ارزان‌قیمت را نیز ندارند؟
این افراد می‌توانند از ماسک‌های خانگی قابل شست‌وشو بارها استفاده کنند تا نیازی به خرید روزانه ماسک نداشته باشند. ما معتقدیم استفاده از ماسک‌های خانگی هم می‌تواند از انتقال بیماری جلوگیری کند.
اما هنوز خیلی از مردم نمی‌دانند چطور باید ماسک خانگی بسازند.
این هم جزو آموزش‌هایی است که ما باید ارائه و تلاش کنیم تا قبل از 15 تیر در رسانه‌های مختلف از جمله صدا و سیما این آموزش‌ها را تکمیل کنیم.
