این بازیگر محبوب و دوست‌داشتنی چند سال است كه به دلیل بیماری امكان فعالیت ندارد و آخرین حضور او در عرصه بازیگری، بازی در نمایش تانگوی تخم‌مرغ داغ به كارگردانی هادی مرزبان بود كه سال 93 در تالار وحدت روی صحنه رفت.
خبر خوش درباره كاویانی این‌كه به كوشش امیر پوریا، منتقد سینما قرار است ساعت‌18 امروز نكوداشتی برای این بازیگر در خانه سینما برگزار شود؛ این برنامه در ادامه جلسات كانون فیلم خانه سینما و با عنوان «گوشه‌های كم‌پیدای سینمای ایران» برگزار خواهد شد و ضمن مرور كارنامه هنری فردوس كاویانی، برخی همكاران او همچون مسعود جعفری جوزانی، علیرضا خمسه، حمید جبلی و صدرالدین زاهد درباره این هنرمند سخنرانی خواهند كرد. همچنین نمایش گوشه‌هایی از تئاترهای قدیمی، فیلم‌ها و سریال‌های او و پخش پیام تصویری اختصاصی داریوش مهرجویی از قسمت‌های دیگر این مراسم است.
یك بازیگر فوق‌العاده
ضمن آرزوی سلامتی برای فردوس كاویانی عزیز، به مناسبت نكوداشت او سراغ فرهاد جم، همبازی او در سریال موفق و ماندگار «همسران» و بازیگر نقش علی رفتیم و گپ و گفتی انجام دادیم كه ماحصلش پیش روی شماست.
فرهاد جم درباره نكوداشت فردوس كاویانی به جام‌جم گفت: «خیلی خوشحالم كه برای فردوس كاویانی، مراسم نكوداشتی برگزار می‌كنند و امیدوارم كه خیلی لحظات جذابی برای خود فردوس باشد و حالش را خیلی بهتر از این كند كه هست.»
بازیگر آثاری چون پری و معصوم درباره همكاری با كاویانی در همسران توضیح داد: «من زمان تولید سریال همسران، دانشجویی بودم كه داشتم اولین كار تصویری‌ام را انجام می‌دادم و فردوس، بازیگر باتجربه تئاتر و تصویر بود و من خیلی زیاد از او یاد گرفتم. درحقیقت، همسران برای من از همه جهات یك كلاس درس بود و دوستان عزیز من، چیزهای زیادی به من دادند. فردوس هم روش و نوع كار خودش را داشت و وسواس زیادی در كارش به خرج می‌داد و تا چیزی كه می‌خواست اتفاق نمی‌افتاد، راضی نمی‌شد. بداهه‌ای كه در وجود آقای كاویانی عزیز بود با متن طناز آقای بیژن بیرنگ جفت و جور شد و توانست همسران را به اثری زیبا و دوست‌داشتنی تبدیل كند.»
جم درباره این‌كه كاویانی چطور همبازی ای در بازیگری بود هم گفت: «آقای‌كاویانی بازیگر مثبت و همراهی بودند، اما اگر چیزی خلاف میلشان بود، به سادگی نظرشان را برنمی گرداندند و پای صحبت و نظرشان می‌ماندند. یا قانع می‌شدند یا همان كاری كه می‌خواستند اتفاق می‌افتاد. با این حال ایشان برای من بازیگر و پارتنری فوق‌العاده بودند.»
این بازیگر افزود: «همسران از همان چیزهایی است كه می‌گویند در زمان مناسب و در مكان مناسب قرار گرفته بود. من هم در زمان و مكان مناسب قرار گرفتم و در این كار حضور داشتم. فكر می‌كنم همسران برای همه
برد-برد بود. گرچه كم و زیاد، اما به هرحال برد بود.»
جم ضمن اظهار تاسف درباره این‌كه بعد از همسران، دیگر با فردوس كاویانی همبازی نشد، درباره وضعیت فردوس كاویانی در سال‌های اخیر هم توضیح داد: «دورادور و تا حدودی از وضعیت ایشان از طریق دوستان، جراید و رسانه‌ها مطلع بودم و می‌دانم كه حال خوبی ندارند. امیدوارم بتوانم در مراسم نكوداشت آقای كاویانی حضور داشته باشم و ایشان را ببینم.»
این بازیگر، برگزاری نكوداشت برای كاویانی را خوب و مثبت ارزیابی كرد و گفت: «اگر دوستان مسؤول قبل از این‌كه عزیز فرهیخته‌ای را از دست دهیم، یاد آنها باشند و با برگزاری نكوداشت‌ها و دورهمی‌هایی بگویند كه ما با آثار شما زندگی كرده‌ و لذت‌ها برده‌ایم، خیلی خوب است. امیدوارم نكوداشت‌های این‌چنینی در زمان حیات هنرمندان بیشتر اتفاق بیفتد. چون نكوداشت‌ها و بزرگداشت‌های بعد از درگذشت بیشتر برای دوستان بازمانده است و آنجا بیشتر می‌نشینند حرف می‌زنند و قهوه و چایشان را میل می‌كنند و می‌روند!»
جم درباره این‌كه آیا نمی‌توان با سپردن نقش‌هایی به هنرمندان قدیمی از آنها تكریم كرد هم توضیح داد: «دنیای حرفه‌ای مناسبات خودش را دارد، اما اگر واقعا نقشی مناسب سن و سال و وضع جسمانی هنرمندان قدیمی وجود داشته باشد، چه خوب كه به این بازیگران پیشنهاد شود. با این حال من بحث اخلاقی را ارجح بر دنیای حرفه‌ای می‌دانم و فكر می‌كنم این قدردانی خیلی در روحیه هنرمند تاثیر می‌گذارد. به هر حال بازیگری هم سن و سالی دارد و شخصی به دلیل بالارفتن و كهولت سن شاید دیگر نتواند در فیلم و سریالی بازی كند، اما مهم این است كه آدم‌ها و به‌ویژه جوان‌ها یادشان باشد و بدانند كه این بازیگر در گذشته چه كارهایی انجام داده است و قدردان او باشند.»

ریشه‌یابی برخورد گستاخانه   اروپا با ایران
رهبر انقلاب اسلامی بخش پایانی سخنانشان را به مسائل جاری و كلی كشور اختصاص دادند و تأكید كردند: خوشبختانه ملت و نظام، عظمت و اقتدار و ثبات خود را به دنیا نشان داده‌اند و به دشمنان تحمیل كرده‌اند.
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای با اشاره به اذعان عمدتا پنهان مقامات كشورهای مختلف در مذاكرات گوناگون و سطح بالای سیاسی جهان گفتند: حتی در مذاكرات و محافلی كه ما حضور نداریم، حرف از قدرت ملت ایران و نظام جمهوری اسلامی در میان است كه این واقعیت نشان می‌دهد نظام مردمی ایران توانسته است عظمت و اقتدار خود را به كوری چشم دشمنان، به اثبات برساند.
رهبر انقلاب اسلامی، «دست یاری پروردگار» را عامل اصلی ایستادگی و موفقیت ملت در مقابل فشارها و توطئه‌های 40 ساله دشمنان خواندند و افزودند: اقتدار روزافزون جمهوری اسلامی در مقابل چشمان حسرت‌زده دشمنان، نشانه بی‌تردید حمایت خداوند متعال از انقلاب اسلامی و ملت ایران است.
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای در ریشه‌یابی برخورد گستاخانه غربی‌ها از جمله اروپایی‌ها با ایران در مسائل جاری برجامی، به خصلت «تكبر» آنان اشاره كردند و گفتند: خودبزرگ‌بینی موجب می‌شود غربی‌ها نتوانند حقایق را درك كنند، البته این تكبر در مقابل ملت‌ها و كشورهای ضعیف برای آنان موفقیت به همراه می‌آورد، اما در مقابل ملت‌هایی كه نمی‌هراسند و از حق خود دفاع می‌كنند، غربی‌ها را دچار شكست می‌كند.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به سخنان صریح وزیر امور خارجه درباره ۱۱ تعهد برجامی اروپایی‌ها در مقابل ایران و عمل نكردن آنها حتی به یك تعهد، گفتند: وزیر امور خارجه كه واقعا زحمت هم می‌كشد و ملاحظات دیپلماتیك هم دارد، به صراحت از عمل نكردن اروپایی‌ها حتی به یكی از تعهداتشان سخن می‌گوید.
ایشان خاطرنشان كردند: ما به تعهدات خود در برجام و حتی بالاتر از آن عمل كرده‌ایم و حالا كه به علت رفتار آنها شروع به كاهش اجرای تعهداتمان كرده‌ایم، اروپایی‌ها طلبكارانه و با پررویی می‌گویند چرا این كار را می‌كنید.
ایشان تأكید كردند: شما اروپایی‌ها كه هیچ یك از تعهدات خود را اجرا نكرده‌اید، به چه حقی از ما می‌خواهید كه به تعهدات خود پایبند باشیم؟ بدانید كه ما تازه كاهش تعهدات را شروع كرده‌ایم و این فرآیند قطعا ادامه خواهد یافت.
رهبر انقلاب با انتقاد بسیار شدید از دزدی دریایی انگلیسی‌های خبیث گفتند: آنها كه خباثتشان برای همه آشكار است كشتی ما را با راهزنی دریایی ربوده‌اند اما سعی می‌كنند به آن شكل قانونی بدهند. البته عناصر مؤمن در جمهوری اسلامی این كارها را بی‌جواب نمی‌گذارند و در فرصت و جای مناسب پاسخ خواهند داد.
رهبر انقلاب اسلامی با ابراز خرسندی از دل بریدن ملت و مسؤولان از بیگانگان افزودند: به بركت این دل بریدن، كشور از درون در حال جوشیدن است و این حركت تحسین‌برانگیز حتما به موفقیت‌های بیشتری منجر خواهد شد.
ایشان توانمندی‌های افتخارآفرین دفاعی كشور را نتیجه فشارها و دل بریدن از بیگانگان در دوران دفاع مقدس خواندند و افزودند: حركت كنونی نیز به بركت تكیه بر خود در زمینه‌های مختلف از جمله اقتصادی به نتایج مهمی خواهد رسید.
رهبر انقلاب افزایش مراجعه دستگاه‌های دولتی به جوانان مبتكر، فعال و خوشفكر را از جمله نتایج دل بریدن از بیگانگان دانستند و تأكید كردند: استمرار جوشش درونی به فضل الهی به استغنای واقعی ایران عزیز از بیگانگان منجر خواهد شد.



12 توصیه رهبر انقلاب به ائمه جمعه
   رهبر انقلاب اسلامی، ائمه جمعه سراسر كشور را به تبیین اهمیت و جایگاه نماز جمعه، توصیه مؤكد كردند و در جمع‌بندی اولین محور از سخنان خود، گفتند: بدانیم كه نماز جمعه، مسؤولیت بزرگ و سنگینی است كه ویژگی‌های ممتازی دارد و باید این فرصت را مغتنم شمرد.
   حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای، محور دوم سخنان خود را به «لزوم توصیه به تقوا» در خطبه‌های نماز جمعه اختصاص داده و افزودند: یكی از نیازهای امروز جامعه ما تقوا است كه زمینه‌ساز حل مشكلات مادی و معنوی جامعه خواهد شد، اما این تقوا باید به‌صورت مصداقی و عینی در خطبه‌های نماز جمعه تبیین شود و نه به‌صورت توصیه كلی و بدون بیان مصادیق.
ایشان «تقوا در فضای مجازی» را از نیازهای جامعه دانسته و افزودند: یكی از گرفتاری‌های امروز ما، رواج دروغ، تهمت، شایعه و مسائلی از این قبیل در فضای مجازی است كه باید در خطبه‌های نماز جمعه لزوم رعایت تقوا در فضای مجازی، تبیین شود.
رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان كردند: «بیان چگونگی رعایت تقوا در مسائل خانوادگی و وظایف پدران و مادران در تربیت دینی و اخلاقی فرزندان»، «بیان مصادیق تقوا در روابط زوجین و در مسائل مربوط به اسراف در جامعه» و نیز «اجتناب از دروغ و تهمت در كسب و كار و معاملات»، از جمله مصادیق عینی و عملی تقوای مورد نیاز جامعه است كه باید در نمازهای جمعه بیان شوند.
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای یكی دیگر از مصادیق رعایت تقوا را «اجتناب از ناامید كردن جوانان» برشمردند و افزودند: برخی در مدارس، دانشگاه‌ها و حتی در محیط‌های كسب و كار، به‌گونه‌ای صحبت می‌كنند كه جوان از آینده ناامید می‌شود. ناامید كردن جوان یعنی گرفتن فرصت و قدرت عنصر جوان از كشور و جامعه اسلامی و این خود یك منكر است.
   «سلوك عملی ائمه جمعه و نحوه ارتباط آنان با مردم» سومین محوری بود كه رهبر انقلاب اسلامی به آن پرداختند.
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای گفتند: رفتار و عمل ائمه جمعه باید به‌گونه‌ای باشد كه مردم از آن دین، تقوا، صداقت و انقلابی‌گری را استشمام كنند.
   ایشان «مردمی بودن و اُنس با مردم به‌صورت واقعی و غیرتصنعی» را از ضروریات سلوك عملی ائمه جمعه برشمردند و افزودند: پیگیری مشكلات مردم با چهره باز و گشاده، اجتناب از رفتن به سمت صاحبان ثروت و قدرت و افراد چرب‌زبان و مراقبت از نزدیكان و فرزندان، از موارد مهم در سلوك عملی ائمه جمعه است.
   رهبر انقلاب اسلامی در بیان نكته چهارم با تأكید بر «ضرورت غنی‌سازی خطبه‌های نمازجمعه» گفتند: خطبه‌ها باید پر مغز، آموزنده، راهگشا و حاوی پاسخ به سؤالات مختلف مردم به‌ویژه جوانان باشد.
   ایشان «ارتباط و انس با جوانان» را بهترین راه درك مسائل و ابهامات ذهنی آنان دانستند و به ائمه جمعه توصیه كردند هر هفته وقت مشخصی را به دیدار با جوانان اختصاص دهند تا بتوانند خطبه‌های قابل استفاده بیان كنند.
   حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای «استفاده از جوانان مؤمن، با فكر و مورد اعتماد را در ستادهای نماز جمعه» ضروری خواندند و به ائمه جمعه توصیه مؤكد كردند خطبه‌ها را كوتاه، بلیغ و رسا بیان كنید.
   رهبر انقلاب اسلامی «حمایت از جهتگیری‌ها و جریان‌های انقلابی» را از وظایف ائمه جمعه كشور برشمردند، اما تأكید كردند: در عین حمایت از جریان‌های انقلابی باید به همه طرف‌ها روی خوش نشان دهید.
   «حمایت از تشكل‌های جوان و خودجوش فرهنگی در سراسر كشور» و «اتخاذ مواضع انقلابی و منطبق با سیاست‌های نظام» دو توصیه مؤكد دیگر رهبر انقلاب به ائمه جمعه بود.
   ایشان خاطرنشان كردند: كشور با «روحیه انقلابی» قابل پیشرفت كردن است و با حركت انقلابی به اوج تكامل می‌رسد و هرگونه كوتاه آمدن از این مواضع، نه فقط به ضرر انقلاب بلكه به ضرر ملت، كشور و آینده ایران خواهد بود.
   رهبر انقلاب اسلامی، ائمه جمعه را از برخورد با دستگاه‌ها در نمازجمعه پرهیز دادند و افزودند: گاهی یك منكر و مشكل بزرگ وجود دارد كه با وجود پیگیری‌های مكرر حل نمی‌شود، بیان این موارد كه خیلی هم نادر است، در نماز جمعه ایراد ندارد اما نباید به محض دیدن مشكلی در دستگاه‌های دولتی، قضایی یا مراكز دیگر، آن را در خطبه‌ها مطرح كرد، چرا كه تأثیر مثبت ندارد، موجب افزایش شكاف‌ها و اختلاف‌ها می‌شود و مردم را دچار تشویش می‌كند.
   ایشان طرح عملكردهای مثبت و امیدبخش در نماز جمعه را كاملا ضروری خواندند و افزودند: حركتی در زمینه رونق تولید در كشور شروع شده كه لازم است مصادیق این جریان امیدبخش در خطبه‌ها بیان شود.
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای، تمركز دستگاه‌های تبلیغاتی دشمن بر «ناكارآمدنمایی نظام» و «ناامید كردن مردم» را یادآور شدند و افزودند: باید با بیان واقعیات امیدبخش، مردم را در مقابل هجوم رسانه‌های بیگانه كمك كرد.

  پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، حجت‌الاسلام حاج‌علی‌اكبری رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، نمازجمعه را از بركات انقلاب و از عوامل اصلی حفظ نظام اسلامی خواند و افزود: امروز در ۹۰۰ شهر نمازجمعه اقامه می‌شود و طی ۴۰ سال گذشته با برگزاری بدون وقفه ۲۰۷۹ هفته نماز جمعه حدود ۲۰۰ هزار ساعت محتوا در خطبه‌های نمازجمعه شهرهای كشور ارائه شده است.
حجت‌الاسلام حاج‌علی‌اكبری، نماز جمعه را رسانه‌ای موثر خواند وخاطرنشان كرد: نهاد نمازجمعه به عنوان قرارگاه مردمی تحقق بیانیه گام دوم، هدف اصلی خود را دستیابی به نمازجمعه تراز انقلاب اسلامی با ویژگی‌هایی همچون جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی قرار داده و ائمه جمعه سعی می‌كنند نقش خود را در تبیین گفتمان انقلاب اسلامی متناسب با شرایط كنونی و نیازهای جامعه ایفا كنند.

چشم و گوش رسانه
مركز نظارت و ارزیابی صدا و سیما سال 1379 در پی فرمایش رهبر معظم انقلاب تأسیس شد و بنا بود كه مجموعه برنامه‌های در حال پخش به لحاظ هدفمند بودن، رعایت ویژگی‌های هنری یك محصول رسانه‌ای و عاری بودن از اغراض و هدف‌های نامناسب بررسی شوند. یكی از زیرمجموعه‌هایی كه به مدت 19 سال است در این مركز فعالیت دارد، اداره‌كل نظارت و ارزیابی سیماست. در كنار آن چهار اداره‌‌كل دیگر نیز متناظر با چهار حوزه تولیدی مشغول به فعالیتند كه عبارتند از: صدا، برون‌مرزی، سیاسی و استان‌ها. همچنین مدیریت فضای مجازی كه انعكاس و بازتاب برنامه‌ها و فعالیت‌های عوامل برنامه‌ساز در این محیط را مورد توجه دارد. برای ترسیم جایگاه اداره‌كل نظارت و ارزیابی سیما، باید مثلثی را در نظر گرفت بین سیاستگذار، مخاطب و حوزه كارشناسی. سیاستگذار  انتظار دارد آنچه برای محصولات رسانه‌ای تبیین می‌شود، به اجرا درآید. مخاطب از برنامه‌های رسانه ملی نیز توقع آموزش، سرگرمی، اطلاع‌رسانی و... دارد. بین این دو ضلع، حوزه كارشناسی قرار می‌گیرد؛ حوزه‌ای كه می‌كوشد با درك انتظارات سیاستگذار و دریافت نیاز مخاطب، نظر سیاستگذار در تولید محصول رسانه‌ای جلب و نیاز مخاطب نیز پاسخ داده شود. البته بیان این نكته ضروری‌است كه رابطه بین اضلاع این مثلث، متعامل و دوسویه است. این مهم در زمینه مهندسی پیام، همواره در این اداره‌كل مورد توجه بوده است. حوزه مخاطب را نظرسنجی‌ها رصد می‌كنند و حوزه كارشناسان نیز در كمیته‌های تخصصی محتوایی تعریف شده است. اداره‌كل نظارت و ارزیابی سیما حوزه‌های كارشناسی محسوب می‌شود كه حلقه وصل بین سیاستگذار و مخاطب است. بنابراین نگاه به این اداره‌كل، مشاوره‌ای و كارشناسی است، نه یك حوزه ایرادگیر و بازدارنده. اداره كلی كه افراد زبده و كارآزموده كه نزدیك 20 سال در حوزه رسانه، ستاد، تولید و... تجربه دارند، درباره برنامه‌ها اعلام نظر می‌كنند.البته حوزه تولید هم این ملاحظات را دارد، اما نكته این است كه بعد از پخش برنامه‌ها نیز باید بررسی ویژه‌ای صورت بگیرد. بحث خوانش مخاطب یكی از این محورهاست. به این معنی كه برنامه‌ساز با هدف دیگری برنامه می‌سازد، اما وقتی مخاطب آن را می‌بیند (به‌ویژه با نقش‌آفرینی فضای مجازی) تصویر، برداشت یا معنای متفاوتی از آن برنامه برداشت می‌شود. از سوی دیگر رؤسای همه سازمان‌ها علاقه‌مندند، به‌طور دائم زیرمجموعه خود را پایش كنند. فعالیت‌های اداره‌كل سیما هم از شؤون ریاستی است و پیش از این‌كه برای حوزه‌های صف، پژوهشی و... مؤثر باشد، مشاور اصلی در حوزه تصمیم‌گیری است. این‌كه شأن ریاستی در قبال یك اتفاق خاص چگونه است؟ آیا باید اغماض كند، دستور اصلاح دهد انجام شود یا تذكر داده شود؟ بنابراین، به‌نوعی گفته می‌شود كه مركز نظارت و ارزیابی و به‌ویژه اداره‌كل نظارت سیما چشم و گوش و معتمد رئیس سازمان است.


تپق مجریان!
 همیشه لحن مجری یا کارشناسان برای مردم سئوال است که آیا گزارش‌هایی درباره این‌كه برخی مجریان نمی‌توانند پرسش‌های مناسب مطرح كنند یا ادبیات صحیح ندارند، تهیه می‌شود تا لحن اجراهایشان مورد ارزیابی قرار بگیرد. تراهی در  این باره می گوید: اتفاقا دسته دوم گزارش نیز گزارش‌های ارزیابی نام دارد. این گزارش‌ها براساس اهمیت و ضرورت‌های رسانه و مهندسی پیام با در نظر گرفتن مؤلفه‌هایی تدوین می‌شود. به‌عنوان مثال، مجریان 17 شبكه تلویزیونی بررسی و بعد اعلام می‌شود كدام مجری‌ها از منظر اجرا توانمندتر هستند یا كدام به این دلیل كه پرسش‌های خوبی نمی‌تواند طرح كند یا ارتباط مناسبی با مخاطب برقرار نمی‌كند یا دائم تپق می‌زند یا از كلمات نامناسب و ادبیات نازیبا و غیرملموس استفاده می‌كند ضعیف هستند. یا برعكس در همه موارد عملكرد مناسبی دارند. در این‌گونه موارد به صورت موردی عمل نمی‌شود، بلكه در یك گزارش با بازه سه ماهه ارزیابی صورت می‌گیرد. همچنین در خصوص فیلم‌های سینمایی ممكن است یك صحنه خشن در فیلمی دیده شود كه گزارش نقطه‌ای داده می‌شود. اما اگر قرار باشد درونمایه (تِم) سریال‌ها در یك بازه زمانی از منظر خشونت بررسی شود نوع ارائه این گزارش متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال سریال‌های رمضان 98، با مضمون خشونت بوده یا مثلث عشقی بوده یا به ماه رمضان كمتر توجه شده، یا به این مناسبت مذهبی ارتباطی نداشته یا غمناك بوده است. بررسی این‌گونه موارد در گزارش ارزیابی و روندی صورت می‌گیرد. علاوه بر گزارش‌های نظارتی و ارزیابی، گزارش‌های دیگری نیز در اداره‌كل سیما تهیه می‌شود كه «گزارش بررسی» نام دارند. تدوین این گزارش‌ها عمدتا با تمركز بر رصد و بررسی براساس مؤلفه و اجزای برنامه صورت می‌گیرد. مؤلفه‌هایی نظیر موسیقی، مجری، زبان و ادبیات فارسی و سامانه راهنمای الكترونیكی شبكه‌ها (EPG) كه از داده‌های نظارتی نیز در جمع‌بندی استفاده می‌شود.



بخشش، لازم نیست اعدامش كنید
علاوه بر موارد اشاره شده، برخی مسائل فرامتنی نیز در تدوین یك گزارش نظارتی مؤثرند. به این معنا كه گزارش‌های اداره كل نظارت سیما ضمن اثرگذاری نباید سبب ایجاد حساسیت همكاران حوزه تولید شود. تراهی در این زمینه توضیح می‌دهد: در تدوین گزارش‌ها بدون توجه به سیستم نمی‌توانیم گزارش دهیم. باید ببینیم الآن اوضاع و احوال سیستم‌مان چطور است و بعد گزارش تدوین شود. به عنوان مثال یكی از مجریان از نظر اداره‌كل سیما بهتر است دیگر اجرا نكند، اما از نظر مدیر شبكه و گروه، آن مجری در كنار برخی ایرادات، محاسنی نیز دارد. در اینجا گزارش باید جامع‌نگر باشد و ویژگی‌های مثبت نیز در نظر گرفته شود. مگر این‌كه خطاهای آن مجری زیاد و تكرار شده و در حال ایجاد یا افزایش هزینه برای سازمان باشد. در اینجا به این مجری كارت قرمز داده می‌شود؛ اما باز هم اصراری نیست؛ البته انتظار آن است كه مراجع تصمیم‌گیر در نظر داشته باشند كه اقدام نظارتی و هشدار لازم داده شده است. نكته بعدی در تنظیم گزارش‌های نظارتی، توجه به ایجاد ظرفیت برای پذیرش از سوی حوزه تولید است. نمی‌توان گزارشی ارائه کرد كه فقط اداره كل نظارت سیما آن را قبول داشته باشد. گزارش باید به نحوی تنظیم شود كه ملاحظه نظارتی با عنوان یك اشكال و ایراد واضح بدون ایجاد شبهه و ابهام مورد پذیرش قرار گیرد. البته این نكته نیز مورد توجه است كه اداره‌كل نظارت سیما به دنبال ایجاد حساسیت در مجموعه تولید یا عوامل برنامه‌سازی نیست، به همین دلیل هم گزارش‌های نظارتی به عوامل و تهیه‌كننده برنامه‌ها داده نمی‌شود تا آنها مضطرب نشوند. تلاش بر آن است كه نظرات و ملاحظات برای حوزه مدیریت باشد تا آنها بتوانند بنابر صلاحدید، استفاده مدیریتی كنند؛ زیرا روش مطلع كردن عوامل برنامه متفاوت و ممكن است برخی افراد توبیخ شوند، برخی با یك تذكر متنبه شوند و در مورد عده‌ای نیز با گفت‌وگو حل شود. این موارد توسط شبكه پیگیری می‌شود.


سرعت و دقت
 اداره‌كل نظارت و ارزیابی سیما با حساسیت ویژه‌ای شروع به كار كرد.
كار ما تدوین گزارش كارشناسی است و چهار مؤلفه آن را اثرگذار می‌كند. سرعت و دقت، دو بخش از این مؤلفه‌ها هستند كه درباره برنامه‌ها بعد از پخش، بسیار مورد توجه قرار می‌گیرند. به این صورت كه اگر اشكالی روی آنتن مشاهده شد به سرعت گزارش داده شود تا اصلاح صورت گیرد و در بازپخش تكرار نشود. همچنین ممكن است از منظر ناظر برنامه، مساله‌ای در رسانه ملی مطرح شود كه بعدها تبدیل به یك گلوله برف شود، بنابراین اگر الان جلوی آن گرفته نشود، در آینده تبدیل به اشكال‌های بزرگ‌تر خواهد شد كه نمی‌توان جلوی آن را گرفت؛ این مساله به دقت برمی‌گردد. نكته بعدی صحت است. اگر در یك حوزه نظارتی گفته شود مشكلی وجود دارد، حداقل پنج نفر دیگر هم باید آن را تأیید كنند و بگویند بر اساس شاخص‌ها این اشكال وارد است. مساله دیگر منصفانه رأی دادن و لحاظ كردن همه شرایط در گزارش است. به عنوان مثال در برنامه زنده به صورت غیرقابل پیش‌بینی اتفاقاتی می‌افتد كه مربوط به این نوع برنامه‌هاست. مثل دیر رسیدن مهمان و.... اگر این مؤلفه‌ها رعایت شود، گزارش‌های نظارتی با حداقل هزینه اجتماعی و كمترین زمان به حوزه صف (سیما) منتقل می‌شود. در اداره‌كل نظارت و ارزیابی سیما بخش اعظم مخاطبان گزارش‌ها، مدیران شبكه‌های سیما و معاونت سیما هستند كه از این طریق بر حوزه سیما اشراف بیشتری می‌یابند.
درباره برخی اشتباهات، به عنوان مثال صحبت كردن یك مجری درباره یك قومیت خاص، حداقل كاری كه می‌توان كرد عذرخواهی است. ولی باید این اتفاق در سریع‌ترین زمان ممكن بیفتد، به همین دلیل بر این باورم كه این گزارش‌ها اگر با رعایت مؤلفه‌های گفته شده ارائه شود هزینه اجتماعی كمتری به دنبال خواهد داشت.
 گزارش‌های ما در سه سطح است. یكی براساس زمان است. برخی نكات نظارتی از درجه حساسیت بالایی برخوردار است كه این موارد، روزانه ارسال می‌شود و اگر میزان حساسیت به قدری باشد كه كاغذبازی اداری مانع آن باشد از طریق تلفن به مدیر شبكه گزارش می‌شود. برخی دیگر از گزارش‌های نظارتی حساسیت كمتری دارد، لذا با توجه به صلاحدید به صورت هفتگی یا ماهانه ارسال و گاهی در قالب بسته تجمیعی ارائه می‌شود.
 از نظر رویكرد نیز گزارش‌ها به چند دسته تقسیم‌بندی می‌شوند. دسته اول گزارش‌های نظارتی كه به معنی اشكال و ایراد نقطه‌ای و موردی است. به عنوان مثال گفته مجری یك برنامه یا یك كارشناس ممكن است برای مخاطب سوءتفاهم ایجاد كند یا باعث شود سازمان و نهادی علیه یكی از شبكه‌های سیما اعتراض كند. اینجا گزارش نظارتی یا همان نقطه‌ای و موردی ارائه می‌شود كه ایراد به كل برنامه برنمی‌گردد، بلكه به صورت نقطه‌ای متوجه لحن مجری یا كارشناس برنامه است.


تشویق برنامه عصر‌جدید
ما برنامه‌های قوی را تشویق می‌كنیم كه شاید برخلاف تصور رایج باشد. به عنوان مثال چندی پیش برنامه «عصر جدید» با حضور تهیه‌كننده و مجری این برنامه در اداره‌كل نظارت و ارزیابی سیما مورد تشویق قرار گرفت، چون در كمترین زمان ممكن به یكی از برنامه‌های پرمخاطب و شاخص رسانه ملی تبدیل شد، از ظرفیت مشاركت مخاطبان و نیز تعامل با بینندگان به بهترین وجه استفاده كرد. برنامه از شاخص‌های جذابیت و سرگرم‌كنندگی برخوردار است و مجری نیز با نقش‌آفرینی مؤثر در هدایت محتوایی و اثرگذاری، موفق عمل كرده است یا با دعوت از علی ضیا (مجری و تهیه‌كننده «فرمول یك» شبكه یك) ضمن آسیب‌شناسی، از این برنامه به‌دلیل برجسته‌سازی شخصیت‌های مردمی با معرفی افراد موفق از میان مردم عادی مورد قدردانی قرار گرفت. نكته بعدی، حذف برنامه‌های ناكارآمد است. در برخی از موضوعات حساس مثل موضوعات جنسی كه طرح آن در رسانه همراه با ملاحظات و با توجه به آیین‌نامه‌های ویژه‌ای است و امكان پرداخت به این مساله در همه شبكه‌ها و تمام ساعات وجود ندارد، گزارش‌هایی تنظیم و از بازپخش برنامه جلوگیری شده یا این‌كه بعد از اعمال اصلاحات، روانه آنتن شده ‌است.



هدف مچگیری نیست
یكی از دشواری‌های كار نظارت نگارش گزارش است؛ این را مدیركل نظارت و ارزیابی سیما می‌گوید و ادامه می‌دهد: گزارش‌دهی حساس است كمااین‌كه گاهی گزارش با لحن و زبانی نگاشته می‌شود كه منجر به اخراج فردی می‌شود و گاهی با یك تذكر غائله خاتمه می‌یابد. نشست و برخاست با حوزه تولید در گزارش‌ها مؤثر است. در این گپ و گفت‌ها مشخص می‌شود كه مثلا یك ایراد ظاهری به سبب انعكاس نور بوده یا فلان مهمان ضوابط پوششی را رعایت نكرده و سعی شده با كادربندی اشكال برطرف شود. گاهی آسیب‌شناسی می‌شود كه مثلا یك مجری خاص با توجه به شاخص‌ها و مؤلفه‌ها برای اجرا مناسب نیست؛ چرا؟ چون مثلا خوش‌چهره نیست، یا با توجه به اجرا برای جوانان، نشاط و پویایی لازم را ندارد، نوع بیان و كلام، پوشش، تعامل با مخاطب و مهمان و ... ضعف یا قوت در هر یك از این موارد سنجیده و آسیب‌شناسی می‌شود.
نكته دیگر، اعتبار و پایایی گزارش‌هاست. یعنی اگر گزارشی ارائه می‌شود، صرفا سلیقه‌ای نیست. برای این منظور گزارش نظارتی با یك كارشناس شروع می‌شود ودر سلسله مراتب به مدیركل می‌رسد و در حوزه ریاست نیز كارشناس دیگری حضور دارد كه خارج از حوزه اداره‌كل سیما اعلام نظر می‌كند كه آیا گزارش معتبر است یا خیر؟ خطایی كه پیش آمده چه مقدار امكان دارد برای دیگران هم رخ دهد یا به‌طور كل یك استثناست و اشكال وارد نیست.  گاهی ممكن است ناظر برنامه ایرادی جزئی را رصد كند، اما یك اشكال بسیار مهم را نادیده بگیرد؛ بنابراین، وزن دهی به گزارش نیز در پایایی مؤثر است. مساله بعدی روشمند بودن گزارش است كه براساس شیوه نظارتی، هم سلسله مراتب و هم ادبیات گزارش رعایت می‌شود. یعنی براساس نرم‌افزار نظارت صورت می‌گیرد و اشكال تصویری برش داده می‌شود تا چند نفر آن را ببینند، سپس گزارش می‌شود. نكته بسیار مهم دیگر، رویكرد گزارش‌های نظارتی است كه همكاران اداره‌كل هیچ‌گاه به‌دنبال مچگیری نبوده‌اند، بلكه به‌دنبال یاری رساندن به حوزه تولید بوده‌اند.



بود و نبود جسارت!
ممكن است بگویید نظارت‌ها را بیشتر كنید تا تعداد خطاها كمتر شود اما به این مساله هم باید توجه كرد كه در حوزه برنامه‌سازی نكته‌ای وجود دارد به نام جسارت. اداره‌كل نظارت و ارزیابی سیما حق ندارد جسارت برنامه‌ساز را در پرداختن به موضوعات مختلف از او سلب كند، چون در این صورت برنامه‌ساز به سمت تولید برنامه‌های یكنواخت و شبیه هم خواهد رفت و به موضوعات جدید نمی‌پردازد. ضمن این‌كه ارسال گزارش‌های زیاد برای یك برنامه صرفا به‌معنای ضعیف بودن آن برنامه نیست، بلكه هدف، كاهش درصد خطای آن برنامه است. بر این اساس، در سال 98 تأكید بر تعامل با حوزه تولید و مدیران صف در اولویت اصلی این اداره‌كل قرار گرفته تا برنامه‌های خلاقانه با محتوای غنی‌تر از قبل روانه آنتن شبكه‌ها شود.
بی‌گمان، اجرای فرآیند نظارت و ارزیابی بدون تلاش‌های متعهدانه و دلسوزانه همكاران اداره‌كل به‌ویژه دو مدیر محترم خانم‌ها آقارجبی مدیر نظارت و درخشانی مدیر ارزیابی میسر نیست و همچنین باید از زحمات 50 نفر از همكاران ناظر و ارزیاب كه با دقت و هوشمندی تمام برنامه‌های شبكه‌های تلویزیونی را رصد و بررسی می‌كنند تشكر و قدردانی كنم.



نظارت بعد و قبل از پخش برنامه
برخی برنامه‌های مهم همزمان با پخش، نظارت می‌شود و با مدیر شبكه، مدیر پخش یا عوامل پخش در ارتباطیم؛ مثل ویژه برنامه‌های تحویل سال كه در همان زمان اشكالات طرح و اصلاح می‌شوند. از طرف دیگر، اغلب برنامه‌ها به‌ویژه در شبكه‌های عمومی به‌صورت زنده پخش می‌شوند و امكان نظارت پیشینی وجود ندارد، اگر شبكه‌ها را به سه دسته تقسیم‌بندی كنیم: شبكه‌های عمومی از جمله شبكه‌های یك تا پنج، شبكه‌های تخصصی كه به موضوع خاصی می‌پردازند از جمله شبكه‌های سلامت، ورزش، قرآن، آموزش و افق و شبكه‌های اختصاصی كه به یك مخاطب یا ساختار خاص اختصاص دارد مثل جام‌جم، نمایش، تماشا، نسیم، مستند، كودك و امید، می‌توان نتیجه گرفت كه اغلب برنامه‌ها به صورت زنده پخش می‌شوند.
 این واقعیت را هم باید پذیرفت كه عملا امكان بازبینی قبل از پخش همه برنامه‌ها وجود ندارد. باید در نظر گرفت با توجه به تعداد شبكه‌های سیما (17 شبكه 24 ساعته) و میزان ساعت پخش (حدود 25 هزار دقیقه در روز) اگر همه همكاران در سازمان هم بسیج شوند به نظر می‌رسد نیرو باز به آن اندازه نیست كه همه برنامه‌ها بازبینی شوند. پس مجبوریم دست به انتخاب بزنیم كه در اینجا اولویت با برنامه‌های زنده است. همچنین بسیاری از برنامه‌ها به لحاظ سختی تولید دیر به پخش می‌رسند. ما همیشه از این‌كه سریال‌ها را قبل از پخش بازبینی کرده و اصلاحات را اعلام كنیم استقبال كرده‌ایم؛ اما سریال‌ها عموما دیر به پخش می‌رسند. حتی گاهی مدیران پخش می‌گویند ما خودمان آن را با دور تند دیده‌ایم. بنابراین، همیشه شدنی نیست، اما وقتی بعد از پخش ایرادات مشخص می‌شوند حداقل در بازپخش تكرار نمی‌شوند. كلاه‌قرمزی نوروز 97 سبب ایجاد ناآرامی در خوزستان شد. آن هم فقط به دلیل پخش چند ثانیه از نقشه ایران و یك عروسك با لباس لری كه باید لباس عربی می‌داشت. همین دو ثانیه به‌سرعت در بازپخش اصلاح شد.


خطاهای مجریان
البته طی این مدت، اشكالاتی هم وجود داشته كه قابلیت تبدیل به گلوله برف را داشتند كه دلایل مختلفی داشته است از جمله بهره‌گیری از افراد جدید در حوزه اجرا. اگر اشكال‌های یك مجری در یك بازه سه ماهه گزارش شده و این فرد خود را با ضوابط چه به لحاظ ظاهری، تعامل، ادبیات و... تطبیق داده باشد، ولی بعد از سه ماه مجری جدید بیاید باید همین روند برای وی هم طی شود. اداره‌كل نظارت سیما در برخی موضوعاتی كه اكثر برنامه‌ها و شبكه‌ها به آن دچارند از قبل مواردی را تحت عنوان آسیب‌شناسی ابلاغ می‌كند. به‌عنوان مثال در ماه رمضان اشكال‌های سال‌های گذشته شمارش می‌شود و در قالب مجموعه‌ای در اختیار شبكه‌های تلویزیونی قرار می‌گیرد تا از تكرار دوباره این خطاها جلوگیری شود.به‌عنوان مثال پخش برنامه‌های زنده از هیات‌های عزاداری ملاحظات زیادی دارد و پخش مستقیم آنها باید با برنامه‌ریزی دقیق همراه باشد، اما پیشنهاد كلی براساس تجربه سال‌های گذشته آن است كه حتی‌الامكان مراسم هیات‌ها زنده پخش نشود. البته در مورد حضور برخی از مهمان‌های حوزه تولید در برخی موارد ملاحظاتی دارد. به‌عنوان مثال اداره‌كل نظارت سیما اعلام می‌كند چون فلان مهمان پوشش مناسب ندارد، با مخاطب ارتباط نمی‌گیرد و درباره اهداف برنامه صحبت نمی‌كند یا به سؤالات به‌درستی پاسخ نمی‌دهد، در برنامه‌ها حضور نیابد؛ اما ممكن است صرفا به‌دلیل این‌كه تهیه‌كننده دستمزد آن فرد خاص را از قبل پرداخت كرده یا اگر این فرد حذف شود برنامه بدون مهمان می‌ماند مجبور به استفاده از آن فرد شود. البته چنین مواردی ناچیز است و تكرار آن نیز، آن هم به دفعات، قابل قبول نیست. البته باید به این سیاست حوزه تولید هم واقف بود كه مسؤولان در تلاشند از حضور چهره‌ها به سمت حضور الگوها و افراد عادی اما موفق جامعه حركت كنند. گاهی نیز برنامه‌ای برای پاسخگویی به شبهه‌ای خاص تولید می‌شود كه از طرف نهادی سفارش شده كه ممكن است ناظران اداره‌كل نظارت سیما از این سیاست بی‌اطلاع باشند. به‌عبارتی ملاحظات ویژه‌ای در تولید آن برنامه دخیل بوده كه در تدوین گزارش نظارتی باید در نظر گرفته شود.



وضعیت خطوط قرمز
چرا مسائل مختلف و خطوط قرمز به صورت آیین‌نامه و ضوابط به عوامل برنامه‌ساز داده نمی‌شود؟ تراهی توضیح می‌دهد: سال‌هاست سیاست‌ها و ضوابط برنامه‌سازی در قالب كتاب منتشر شده و در اختیار همكاران تولید قرار دارد. اداره‌كل نظارت و ارزیابی سیما نیز هر ساله ضمن بازنگری این ضوابط، به دنبال غنی‌سازی محتوای آن از منظر كاربردی و كاركردی است. البته باید توجه داشت برخی ضوابط ثابت است، اما بعضی نیز براساس شرایط، مناسبت یا موضوعی خاص تدوین می‌شود. ضوابط موردی در بخشنامه‌ها، مناسبت‌ها، حوادث اجتماعی، سیاسی و... شكل می‌گیرد كه این موارد هم به راحتی در دسترس برنامه‌سازان قرار می‌گیرد. بر این اساس، پاسخ به این سؤال روشن است و انتظار می‌رود عوامل تولید و برنامه‌سازان به ضوابط رسانه ملی اشراف كامل داشته باشند. قضاوت نهایی در حیطه عملكرد اداره‌كل نظارت و ارزیابی سیما قرار می‌گیرد؟ وی ادامه می‌دهد: هم‌اكنون در زمینه نظارت اجرایی، وظیفه اداره‌كل، گزارش‌دهی و اطلاع‌رسانی به مدیران ارشد سازمان و معاونت سیما در سطوح مختلف است. پیگیری گزارش‌ها با طرح در جلسات مشترك سازمانی، تلاش برای ایجاد حساسیت در حوزه تولید نسبت به اشكال‌ها و ایرادات و تعامل مؤثر با عوامل برنامه‌ساز و در برخی موارد دریافت بخشنامه‌های موردی از معاونت پژوهش، برنامه‌ریزی و نظارت و نیز حوزه ریاست مبنی بر رعایت سیاست‌ها و توجه ویژه به چارچوب‌های سیاستگذاری صورت می‌گیرد.



ارزیابی درباره موسیقی
از جمله گزارش‌هایی كه در اداره‌كل نظارت و ارزیابی سیما تدوین می‌شود، گزارش درباره موسیقی‌هایی است كه از شبكه‌های تلویزیونی پخش می‌شود. به‌جز ایام مناسبتی خاص، موسیقی یكی از اجزای جدول پخش شبكه‌های تلویزیونی است. تراهی درباره این بخش از كار اداره‌كل نظارت می‌گوید: دفتر موسیقی و سرود به عنوان مرجع تشخیص موسیقی‌ها تعیین شده است. دفتری كه تمام موسیقی‌هایی را كه از تلویزیون پخش می‌شود كارشناسانه ارزیابی می‌كند و به آنها مجوز می‌دهد. در این مورد شبكه‌های تلویزیونی نمی‌توانند به اداره‌كل نظارت سیما اشكال بگیرند كه این حوزه كارشناس موسیقی نیست چون نظارت همكاران اداره‌كل براساس مجوزهای دفتر موسیقی و سرود صورت می‌گیرد. هم اكنون ماهانه به طور متوسط بین 25 تا 35 درصد موسیقی‌های پخش شده از شبكه‌های تلویزیونی فاقد مجوز از دفتر موسیقی و سرود است. البته یك سوم از این موسیقی‌ها، مواردی هستند كه به دفتر موسیقی برای اعلام نظر ارسال نشده‌اند. همچنین برخی از این موسیقی‌ها نیز مجوز پخش از شبكه خاصی را دارند؛ اما در شبكه دیگری پخش می‌شوند كه از نظر اداره‌كل نظارت سیما فاقد مجوز پخش هستند. در برخی موارد نیز شبكه‌ها مدعی هستند برای ساخت یك موسیقی بسیار زحمت كشیده شده و اكنون آماده پخش است و اگر مركز موسیقی مجوز پخش ندهد ممكن است این سرمایه به هدر رود كه البته به آنها اعلام می‌شود قبل از هزینه كردن برای ساخت موسیقی در مورد خواننده، شعر، آهنگ و... از دفتر موسیقی استعلام بگیرند.



جمع‌آوری واژگان بیگانه
اقدام دیگر ما، پیشنهاد برنامه‌سازی است. یعنی در مواردی پس از بررسی جدول پخش شبكه‌ها مشخص می‌شود كه با وجود آسیب‌ها برنامه‌های لازم و مرتبط وجود ندارد. به‌عنوان مثال استفاده زیاد از واژگان بیگانه، نوعی آسیب اعلام می‌شود و راه‌حل پیشنهادی اداره‌كل نظارت سیما برای رفع این مساله، ضمن اجتناب از به‌كارگیری واژگان بیگانه، تولید و پخش برنامه‌های جذاب درباره زبان فارسی یا اجرای برنامه‌ها با حضور مجریان مسلط به ادبیات فارسی است.
تدوین گزارش‌ها باید مبتنی بر جایگاه كارشناسی باشد و ناظران سیما باید براساس قوانین مصوب و ابلاغی رسانه ملی، نظارت و ارزیابی كنند. بر این اساس از چهار مرجع و منبع استفاده می‌شود.
 اسناد بالادستی، قوانین مادر مرتبط با صدا و سیما و رهنمودهای حكیمانه رهبر معظم انقلاب كه بر این اساس كتاب شاخص‌های نظارت و ارزیابی تدوین شده و مبنای عمل همكاران است. در این كتاب به تجربه‌های سازمانی در حوزه نظارت نیز توجه شده است.
 ضوابط و سیاست‌های ابلاغی كه در مناسبت‌های مهم از جمله ماه رمضان، محرم، نوروز، دهه فجر و ... ابلاغ می‌شود كه در این مواقع اداره كل نظارت و ارزیابی سیما موظف است، برنامه‌های پخش شده را با ضوابط ابلاغی تطبیق و گزارش‌های لازم ارائه كند.
 مصوبات شوراهای عالی سازمان به‌ویژه شورای معاونان و دستورهای رئیس محترم سازمان در مسائل مختلف بخشنامه و ابلاغ می‌شود كه نظارت بر حسن اجرای آنها در برنامه‌های تلویزیونی بر عهده این اداره‌كل است.
 راهبردهای محتوایی و عملكردی كه خود حوزه تولید تدوین می‌كند. به عنوان مثال حوزه سیما درباره انتخابات برنامه‌های خود را اعلام می‌كند و از اداره كل نظارت و ارزیابی انتظار می‌رود عملكرد حوزه تولید را بر اساس این راهبردها رصد و نظارت كند. البته باید یادآوری كنم كه اداره‌كل سیما در موضوعات مشخص از جمله انتخابات، با بهره‌گیری از تجربه‌های پیشین اشكال‌ها و ایرادهای قبلی را یادآوری می‌كند و در مواقع ضروری در قالب طرحنامه در اختیار حوزه‌های تولید قرار می‌دهد كه مبنایی برای نظارت و ارزیابی است.

12 سال داشت، نامش سهیل بود و در بخش گتاب روستای كرتیچ‌كلا (بالا‌میركلاء) بابل زندگی می‌كرد. پدرش به رسانه‌ها می‌گوید: «یك شب برنامه عصر جدید را می‌دیدیم. آن قسمتی بود كه شركت‌كننده طنابی به دور گردنش انداخت و حركات نمایشی اجرا می‌كرد. پسرم پرسید: بابا اینها چنین كاری انجام می‌دهند خفه نمی‌شوند؟ گفتم: اینها سال‌ها تمرین كرده‌اند و یك دكتر هم آنجا حضور دارد كه اگر مشكلی پیش آمد كمكشان كند. گفتم پسرم این كارها خیلی خطرناك است و نیاز به تمرین و مهارت زیادی دارد. به فرزندم تاكید كردم از این كارها را انجام ندهی، گفت نه فقط سوال می‌كنم.»
طبق روایت خانواده، پسر شنیده اما گوش نداده است. سهیل با دیدن حركات نمایشی برخی گروه‌‌های شركت‌كننده در برنامه تلویزیونی عصر جدید قصد انجام این حركات را داشته و روزی كه اعضای خانواده برای انجام كاری بیرون رفته بودند، فكر خود را عملی می‌كند. خسرو نصیرایی، پدر سهیل ادامه می‌دهد: پسر من گاهی كارهای خطرناك انجام می‌داد من هم به او هشدار داده بودم كه چنین كارهایی را وقتی تنهاست انجام ندهد. روز حادثه با پرچمی كه در خانه داشتیم و در طبقه پایین خانه بود می‌خواسته به تقلید از حركاتی كه در آن برنامه دیده بود خودش را تاب دهد كه پرچم را بالای میله‌ای كه روی ستون خانه بود گذاشته و آویزان شده اما گیر افتاد و نتوانست خودش را نجات دهد.
اعضای خانواده پس از مراجعه به خانه با جسد حلق‌آویز فرزندشان مواجه شدند.
پلیس چه می‌گوید؟
پدر سهیل به ایسنا گفته است: فرزندم بازیگوش بود و خیلی به این برنامه‌ها توجه می‌كرد، اگه جلویش را می‌گرفتم تكرار برنامه را می‌دید و در حال حاضر نمی‌توان بچه‌ها را كاملا از این برنامه‌ها دور نگه داشت. به دوستانش گفته می‌خواهم برنامه عصر جدید اجرا كنم اما توضیح نداد، به ما هم چیزی نگفته بود و از خلوتی خانه استفاده كرد... او به دنبال امتحان برنامه‌های هیجان‌انگیز بود اما از این آزمون برنگشت. رئیس مركز اطلاع‌رسانی پلیس مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار گروه حوادث جام‌جم در این‌باره بیان كرده است: فوت پسر 12 ساله را تایید می‌كنیم اما علت و انگیزه‌اش مشخص نیست و موضوع تقلید از برنامه ادعای پدر این طفل است و نمی‌توان آن را تایید و تكذیب كرد. البته تحقیقات اولیه نشان می‌دهد متوفی اختلاف با خانواده و مشكلی در زندگی‌اش نداشته است.
تنها 5 كیلومتر تا بهشت
كودكان، من و شما نیستند كه با دیدن سریال و برنامه تلویزیونی بتوانند خوب و بد آن را تمیز و تصاویرش را تجزیه و تحلیل كنند. هرچقدر از سواد رسانه‌ای بگوییم و درصدد آموزش آن در مدارس و... باشیم، در بعضی موارد با توجه به توانایی‌های ذهنی كودك و قدرت استدلال او در مواجهه با خطر زیاد نمی‌توان روی آموزش‌های پیشگیرانه حساب باز كرد.
 به‌همین خاطر از این دست اتفاق‌های تلخ در ایران و آن‌سوی مرزها بسیار افتاده است. مثلا همین چند سال پیش محمدمهدی، 12 ساله خواست به تقلید از سریال پنج كیلومتر تا بهشت روح شدن را امتحان كند تا در آن حال نزد خانواده‌اش بیاید اما رفت و برنگشت. او مقابل چشمان برادر كوچك‌ترش روسری را به میله بارفیكس قلاب كرد، حلق‌آویز شد و تمام.
كی مقصره؟
ماجرای محمدمهدی حسابی برای سازندگان سریال دردسرساز شد و پای آنها را به دادگاه كشاند اما سوال اینجاست كه واقعا رسانه در این میان تا چه حد موثر و مقصر است؟ رسانه می‌تواند برای برنامه‌هایش گروه سنی در نظر بگیرد كه این مهم با توجه به فراگیر بودن تلویزیون چندان محلی از اعراب ندارد و سر آخر كار به‌دست خانواده می‌افتد. یعنی تلویزیون می‌تواند پیش از پخش برنامه اعلام خطر كند كه مثلا هرگز در منزل حركات شركت‌كنندگان این برنامه را امتحان نكنید. مجری و عوامل برنامه می‌توانند در طول آن تذكر دهند یا علامت ممنوعیت سنی زیر برنامه درج شود، اما به‌واقع همان‌گونه كه در قصه تلخ سهیل شاهد بودیم، گاهی كنجكاوی‌بچه‌ها آن هم در سن و سالی خاص آن‌قدر زیاد است كه كار از دست تلویزیون خارج و برای خانواده‌ها هم دشوار می‌شود. به‌ویژه آن‌كه امروز اینترنت و شبكه‌های اجتماعی مجازی هم به میدان آمده‌اند و این‌كه كودك یا نوجوان تصاویری با محتوای خطرناك یا نامناسب ببیند، احتمالش بیش از پیش است و جلوگیری از آن سخت.

ماجرا از چه قرار است؟

خب بدیهی بود وقتی سخنگوی دستگاه قضا پشت تریبون می‌آید خبرنگارها سوال‌هایی درباره پرونده‌های قضایی معطل می‌پرسند و می‌خواهند جزئیات بیشتری در اختیارشان قرار بگیرد. در این نشست نیز، هم سر خبرهای درون‌قوه‌ای مثل تدوین دستورالعمل رعایت كرامت افراد باز شد و هم از پرونده‌های جنجالی مفسدان متعدد اقتصادی كه می‌دانید چندتایی‌شان با صنعت سینما در ارتباط بوده‌اند سخن به میان آمد. هیچ‌كدام اینها اما نكته قابل‌توجهی كه به كار ما بیاید نداشت تا این‌كه آقای سخنگو وقتی به پرونده بانك سرمایه و متهم معروفش یعنی هادی رضوی كه او را به عنوان سرمایه‌گذار در برخی آثار هنری می‌شناسیم رسید، برق سه فازمان پرید وقتی كه گفت حكم این متهم صادر شده اما در حال تایپ است. البته اگر بخواهیم عین جملاتش را بیاوریم، می‌شود این: «برای پرونده بانك سرمایه نیز ۱۹ جلسه دادگاه برگزار شده و حكم هادی رضوی صادر شده و در حال تایپ است». و نیز درباره حكم محسن پهلوان، متهم مرتبط با پدیده شاندیز نیز گفته: «حكم وی صادر شده اما هنوز در فرآیند تایپ هستیم». شاید باورتان نشود اما ما شوخی‌مان نگرفته؛ متن خبر همین است، منتشرشده در اغلب خبرگزاری‌ها. حكم منتشرشده اما فعلا در دست تایپ است! یا اگر به عبارت دقیق‌تر بخواهیم بگوییم در حال طی فرآیند تایپ است!


چند نكته و یك عكس

در این باره، چند نكته به ذهن ما می‌رسد و البته از كار خبرنگاری خودمان هم تصاویری می‌آید و جلوی چشممان رژه می‌رود كه همه‌اش را اینجا كوتاه برایتان می‌گوییم. راستی تا یادمان نرفته این را بگوییم كه ما روزی سه چهار هزار كلمه تایپ می‌كنیم چون اینجا در این صفحه نمی‌توانیم به جای این گزارش این جمله را تایپ كنیم: «گزارش این صفحه در حال تایپ است!»
 كار رسانه، گفتن است نه نگفتن!
دیدیم كه ملت در توییتر پیله كرده‌اند كه چرا «در دست تایپ‌بودن» یك پرونده، تبدیل به خبر شده است و مگر این ارزش خبری دارد و اینها. گفته‌اند مگر جزئیات حكم صادرشده، اعلام شده است كه خبرش را منتشر كرده‌اید؟ بله، وقتی سخنگوی یك قوه درباره ماجراهای دستگاه متبوعش سخن می‌گوید ارزش خبری دارد حتی اگر در واقع چیزی نگوید و بگوید حرف‌هایش در دست تایپ است. همین خودش خبر است دیگر. شما فكرش را بكنید ما با همین یك خط خبر در حال تایپ یك گزارش هزار كلمه‌ای هستیم، آن‌وقت خبرگزاری‌ها حق نداشته باشند در قالب خبری كوتاه به آن بپردازند و چند كلمه‌ای تایپ كنند؟ چرا می‌خواهید حق قرار گرفتن در طول «فرآیند تایپ» را از یك رسانه بگیرید؟! نگفتن، كار رسانه نیست. كار رسانه گفتن است؛ حتی اگر گفتنِ چیزهایی باشد كه گفتن‌شان به تاخیر افتاده چون گفته‌ها در دست تایپ بوده است.
 پروسه بغرنج حروفچینی در ادارات!
لابد شما هم كارتان به ادارات افتاده است. می‌دانید كه تایپ‌كردن نامه‌ها خودش مقوله و داستان و ماجرایی است و این‌طور نیست كه حروفچینی یك نامه صد تا 200 كلمه‌ای، به‌سادگی صورت بپذیرد و اغلب مقوله‌ای بغرنج است كه ممكن است از صبح تا ظهر طول بكشد. خدای ناكرده درباره همه ادارات سخن نمی‌گوییم بلكه درباره قاطبه نظام بروكراسی در حال سخنگویی هستیم! خب بدیهی است كه وقتی كاری در اداره‌ای مدت‌ها طول می‌كشد، از پروسه انجام آن به «فرآیند» تعبیر شود. بنابراین این‌كه برای شما عجیب به نظر می‌رسد كه حكم صادرشده برای فلان پرونده در حال طی «فرآیند تایپ» است، از این روست كه شما احتمالا گذرتان چندان به ادارات و اینها نیفتاده است.
 ما می‌دویم، شما تایپ كنید!
یاد عكسی معروف افتادم از برگزاری دادگاه‌‌های نظامی پس از جنگ جهانی اول. عكس، تعدادی از خبرنگارهای آن روزگار را نشان می‌داد كه برای رسیدن به دستگاه تلگراف، به‌شدت در حال دویدن و پیشی‌گرفتن از هم هستند. متاسفانه با هر نوع جست‌وجویی آن را نیافتم تا بگذارم اینجا و شما هم ببینید. اما خب نمونه مشابه نزدیك‌تری هم داریم. نه برای رسیدن سریع به دستگاه تلگراف، اما خب نمی‌دانم هم برای رسیدن به چه! منظورم عكس‌هایی است كه چندی پیش از خبرنگاران آمریكایی منتشر شد در حالی كه آنها را در حال خارج ‌شدن از دادگاه یكی از مشاوران دونالد ترامپ نشان می‌داد. البته خارج ‌شدن كه چه عرض كنم، اگر ندانید ماجرا چیست گمان می‌برید داخل دادگاه خبر انفجاری قریب‌الوقوع را داده‌اند و به همه گفته‌اند الفرار! آنها برای این‌كه رسانه‌شان اولین جایی باشد كه اعترافات آقای مشاور را مخابره می‌كند، در حال دوی سرعت بودند. این را گفتیم كه كمی از خودمان تعریف كنیم. البته دست پیش را نگیرید و نگویید كه خب این سرعت‌ به ‌خرج‌ دادن‌ در خبررسانی وظیفه ماست و نمی‌تواند مایه مباهاتمان باشد، ما هم نخواستیم این را بگوییم. فقط منظورمان این است كه خب حالا كه ما مثل دونده‌های دوی سرعت می‌دویم و هر روز مثل یك ماشین تایپ خودكار هزاران كلمه تایپ می‌كنیم و البته كه وظیفه‌مان را انجام می‌دهیم، كاش مسؤولان هم كمی سرعت تایپشان را بالا ببرند در انجام امور. همین! و من‌ا... توفیق.

صبح سه‌شنبه مینی‌بوسی با 22 سرنشین از روستایی در بوئین و میاندشت اصفهان راهی خوانسار شد. عقربه‌های ساعت، 9 صبح را نشان می‌داد كه به گردنه فرعی شاه ولایت رسید. ده كیلومتر تا خوانسار مانده بود كه ناگهان مینی‌بوس تغییر مسیر داد و به سمت دره كنار جاده حركت كرد.  مینی‌بوس بنز، بعد از عبور از گاردریل كنار جاده به پایین سقوط كرد و واژگون شد. رانندگان خودروهای عبوری كه شاهد این حادثه بودند سریع با اورژانس و هلال احمر تماس گرفتند و دقایقی بعد امدادگران خود را به محل حادثه رساندند.  بر اثر واژگونی مینی بوس، زنان و كودكان در اطراف اتوبوس پرت شده و تعدادی زیر لاشه مینی‌بوس گرفتار شده بودند كه معاینه امدادگران از مرگ اغلب آنها حكایت داشت. 

روایت امدادگران اورژانس
 مهدی مسلمی، مسؤول امور پایگاه‌های اورژانس 115 خوانسار در تشریح این سانحه رانندگی به جام‌جم گفت: مینی‌بوس با رسیدن به گردنه خوانسار، به درون دره سقوط كرده بود. پس از وقوع حادثه، خودروهای عبوری با اورژانس تماس گرفته و اعلام كردند یك دستگاه مینی‌بوس به دره سقوط كرده و زودتر خودتان را برسانید. 
وی افزود: با تمام سرویس‌های انتظامی و نظامی هماهنگ كردیم و به محل حادثه رفتیم. وقتی رسیدیم، با اتاق فرمان اورژانس اصفهان هم صحبت كردیم و آمبولانس‌های گلپایگان و آمبولانس هلال احمر خوانسار نیز از راه رسیدند.
شرایط بسیار عجیبی در صحنه وجود داشت. كسانی كه مینی‌بوس روی‌شان سقوط كرده بود، فوت شده بودند. اما بعضی‌ها هم اتفاقی برایشان نیفتاده بود و عده‌ای دیگر هم قادر به صحبت كردن نبودند. در نتیجه این حادثه، 11نفر در صحنه حادثه و دو نفر نیز در بیمارستان خوانسار فوت شدند. 
ناصر توانایی، كارشناس فوریت‌های پزشكی خوانسار كه دقایقی بعد از تصادف در محل حضور داشت هم در این باره به خبرنگار جام‌جم گفت:مسافران این مینی‌بوس، حامل افرادی بود كه عازم یك اردوی تفریحی در پارك سرچشمه خوانسار بودند. مسیر حركت مینی‌بوس نیز از شهر بوئین و میاندشت به سمت خوانسار بود. زمانی كه به صحنه حادثه رسیدیم، چند نفر بالای سر جاده ایستاده بودند و مینی‌بوس ته دره بود. افراد حاضر در صحنه حادثه، دائم می‌گفتند سریع كمك كنید كه گفتیم ما نزدیك‌تر بودیم، زودتر رسیدیم و بقیه آمبولانس‌ها هم به‌زودی از راه خواهند رسید. 
وی ادامه داد در تمام صحنه‌های حوادث، شیون و ناله وجود دارد، اما بر اساس تجربه‌ای كه داریم، حادثه‌دیدگان را دسته‌بندی كرده و بر اساس شرایط آنها، اقدامات درمانی لازم را انجام می‌دهیم. طی این مدت، سایر آمبولانس‌های كمكی نیر از راه رسیدند و بعد از انجام اقدامات درمانی، مصدومان به مراكز درمانی منتقل شدند. مصدومان حادثه به‌دلیل شكستگی، درد داشتند. در صحنه، شاهد بی‌قراری حادثه دیدگان نبودیم، اما در اورژانس بیمارستان، شاهد این التهابات بودیم. 
براساس اعلام اورژانس، در این تصادف 10زن و 3 کودک جان باخته و حال تعدادی از مصدومان وخیم است که احتمال افزایش قربانیان این سانحه وجود دارد.

مرگ در آتش قاچاق
وقتی امدادگران در حال امدادرسانی در عمق دره بودند، 1100كیلومتر آن‌طرف‌تر تصادف پژوی قاچاقچیان سوخت با اتوبوس حادثه تلخ دیگری را رقم زد.
سرهنگ یدا... ستوده، فرمانده پلیس راه جنوب سیستان و بلوچستان در تشریح این تصادف به خبرنگار جام‌جم گفت: ساعت 9 صبح سه‌شنبه یك فقره تصادف فوتی در كیلومتر ۳۲ محور ایرانشهر -بم به مركز فوریت‌های پلیسی ۱۱۰ اعلام و بلافاصله گشت تصادفات پلیس راه همراه نیروهای امدادی برای بررسی موضوع به محل حادثه اعزام شدند.
وی افزود: در بررسی‌های اولیه مشخص شد یك دستگاه پژو پارس حامل سوخت قاچاق كه از بم به سمت ایرانشهر در حركت بود با یك دستگاه اتوبوس اسكانیا كه از ایرانشهر به مقصد شیراز در حركت بود، برخورد كرده است. پس از این تصادف هر دو خودرو شعله‌ور شده و راننده و سرنشین پژو پارس و پنج سرنشین اتوبوس (راننده، كمك راننده، شاگرد و دو نفر از مسافر) كه در شعله‌های آتش گرفتار شده بوده قبل از رسیدن نیروهای امدادی و اطفای حریق جان باختند.
سرهنگ ستوده خاطر نشان كرد: كارشناس پلیس راه علت تصادف را انحراف به چپ خودرو پژوی پارس اعلام كرده است.
محمودرضا ناصح، رئیس اورژانس پیش بیمارستانی دانشكده علوم پزشكی ایرانشهر هم به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: پس از این تصادف، یك فروند بالگرد و سه دستگاه آمبولانس به محل حادثه اعزام شدند كه به علت شدت آتش‌سوزی هفت نفر جان خود را از دست داده بودند و برای نجات جان آنها اقدامات موثر واقع نشد.
​​​​​​​
دوباره قاچاق
صبح دیروز واژگونی خودروی پژو ۴۰۵ حامل اتباع بنگلادش در جاده بندرلنگه به پارسیان سه كشته برجا گذاشت. در این سانحه، دو تبعه بنگلادش و راننده جان باختند و هفت نفر دیگر هم مصدوم و به بیمارستان منتقل شدند.  سرعت بالای خودرو و ناتوانی در كنترل آن توسط راننده، علت این حادثه مرگبار اعلام شده است.

« خیلی چاکرم... مخلصم ... در خدمتم ...» این‌‌ها برخی از کلماتی هستند که وقتی به محمد رضا طالقانی،پیشکسوت کشتی تلفن می‌کنی، همان اول صحبت می‌شنوی. اصلا هم کاری به این ندارد که چه کسی پشت خط است و برای چه کاری شماره او را گرفته است.اگر تلفنش را به هر دلیلی جواب ندهد، شماره‌ات را که ببیند حتما  زنگ می‌زندو عذرخواهی می‌کند که جواب نداده ! همه این‌ها وقتی اتفاق می‌افتد که او نمی‌داند توکه شماره‌اش را گرفته‌ای روزنامه‌نگاری و قرار است با او گفت‌وگو کنی. این مرام طالقانی است، مرامی که به آن می‌گویند، مرام پهلوانی.اگر همه آدم‌ها خصلت‌های خوب و بد را در درون خود دارند و بنا به شرایطی برخی از آنها را بروز می‌دهند، پس خصلت‌های پهلوانی هم در درون همه ما هست و فقط بعضی از ما توانایی این را داریم که آنها را به سبک زندگیمان تبدیل کنیم. قاعدتا مرام و سبک پهلوانی از روی تشک کشتی شروع نمی‌شود، کشتی از قدیم و الایام بهانه‌ای بوده برای آموختن مرام پهلوانی.شاید به این دلیل که قدرتمندترین مردها هم باختن و به اصطلاح خاک شدن را تجربه کرده‌اند و می‌دانند فاصله بین بردن و باختن اندک است و آنچه می‌ماند، جوانمردی در زمان مبارزه است و در همان فرصت کوتاه.

اقتدا به امیرالمومنین (ع) 
محمدرضا طالقانی بچه درخونگاه تهران است.یکی از قدیمی‌ترین و با اصل و نصب‌ترین محله‌های تهران. بچه مذهبی بوده و هست.انقلابی هم بوده و هست.کنار مردم بوده و هست و برای همین است مردم دوستش دارند.اهل ادا و اصول و خودنمایی نیست که بیاید برای خودی نشان دادن به مردم کمک کند و همه اعتبارش را بگذارد که قدم خیری برای نیازمندان یا بیماران بردارد.مرامش کمک کردن است؛ مرام پهلوانی‌اش که اولین اصولش را از بچگی از پدرش یاد گرفته است.خودش می‌گوید: بچه که بودم گاهی با پدرم همراه می‌شدم.شب‌ها پدرم غذا و خوردنی برای مردمی می‌برد که سرپناهی نداشتند و کنار خیابان و حاشیه پارک‌ها می‌‌خوابیدند.چند سالی است به آنها می‌گویند کارتن خواب.پدرم به من می‌گفت که مولای ما امیرالمومنین (ع) است پس باید همان کارهایی را انجام بدهیم که مولا انجام می‌داده.امیرالمومنین (ع) حتی به دشمنان خود کمک می‌کرده.روزها با آنها می‌جنگیده اما شب و در خفا بدون این که کسی متوجه شود برای آنها غذا می‌برده چون فقیر بوده‌اند. وقتی مقتدای ما امام علی (ع) است، دیگر جای اما و اگر نمی‌ماند.باید همه به هم کمک کنیم در شرایط سخت در روزهای نداری و بخصوص این روزها که شرایط اقتصادی اصلا خوب نیست و بیشتر مردم مشکل معیشتی دارند.

حال دلم خوب است 
طالقانی به گفته خودش ماهی یک میلیون و سیصد هزار تومان حقوق بازنشستگی می‌گیرد.پول دار نیست، اما به لطف خداوند صاحب اعتبار است و این اعتبار را برای رضای خدا و خوشحالی مردم هزینه می‌کند.عضو هیات مدیره حدود پانزده مرکز خیریه است که به ایتام و نیازمندان و بیماران خاص کمک می‌کنند.خودش می‌گوید:سال‌هاست بازنشسته شده‌‌ام اما سرم خیلی شلوغ است، همه وقتم را صرف امور خیر کرده‌ام، حالم خوب است، حال دلم خوب است.اصلا کار خیر برای همین است که حال دلت را خوب کند.نیازمندان هستند تا ما به آنها کمک کنیم و حال خودمان را خوب کنیم.خدا ما را وسیله قرار می‌دهد و اگر دست رد بزنیم خودمان ضرر می‌کنیم.نیکی کردن و رئوف بودن در ذات همه انسان‌هاست، فطرت ما به سمت کار خیر گرایش دارد اما برخی از ما این فطرت را نادیده می‌گیریم.شاید به این دلیل که در شرایطی بزرگ شده‌ایم که وادارمان کرده خسیس شویم.متاسفانه کم نیستند مردمی که از رحمت و برکت خداوندگار غافل شده  و خست را پیشه کرده‌اند.گرانی است، بی‌پولی است و برخی می‌ترسند اگر به دیگران کمک کنند، مالشان کم شود.این‌ها ایمانشان سست است، اگر به خدا و رحمت و برکت خدا ایمان داشته باشی، می‌دانی که اگر یک ریال ببخشی خدا صدها هزار ریال به تو می‌دهد.در معامله با خدا که نباید شک کرد.آدم‌های خسیس نه تنها به دیگران کمک نمی‌کنند که به فرزندان خود هم آموزش‌های نادرستی می‌دهند؛‌بچه‌ها آنها را نگاه می‌کنند و یاد می‌گیرند.اگر پدر و مادر خیر باشند، فرزندانشان یاد می‌گیرند و این سلسله ادامه پیدا می‌کند اما اگر مدام از نداری ناله کنند و به بچه‌ها یاد ندهند که باید بخشنده بود، جامعه ما در آینده دچار مشکل می‌شود و دیگر کمتر کسی به نیازمندان کمک خواهد کرد.

فقر وسیع شده است 
طالقانی، سال‌هاست در میان مردم است،از نزدیک همه اتفاقات جامعه را می‌بیند و حال مردم را رصد می‌کند.می‌گوید: راستش را بخواهید تا حالا فقر را چنین وسیع ندیده بودم.خیلی بد است، برازنده ایران نیست که این همه فقیر داشته باشد.وقتی این همه نیازمند و  فقیر می‌بینم، سوالم از دولتمردان این است که چه کرده‌اید که به این روز افتاده‌ایم؟ بیکاری و بی‌پولی از مرز هشدار گذشته و به فاجعه نزدیک شده است؛‌ متاسفانه پولدارها روز به روز پولدارتر می‌شوند و مردم کف جامعه فقیرتر و بی‌پول تر .
روزانه بیشتر از پنجاه تلفن دارم که نیازمند نان شبشان هستند، تا جایی که می‌توانم کمک می‌کنم اما من ثروتمند نیستم و تا جایی می‌توانم کمک مالی کنم. به برخی می‌گویم ندارم و نمی‌توانم و جالب این‌جاست که وقتی می‌گویم ندارم،‌بعضی‌ها فحش می‌د‌هند و می‌گویند پس در تلویزیون حرف مفت نزن!‌ در جواب این آدم‌های مستاصل چه باید بگویم.دولت باید برای بیکاری، برنامه داشته باشد که متاسفانه ندارد.مردم زیادی هستند که جویای کارند اما جایی نیست که بروند و کار کنند.کارخانه‌‌ها و کارگاه‌های زیادی تعطیل شده و مردم مانده‌اند سرگردان ! 
​​​​​​​
امان از جوان‌های وابسته به جیب والدین
طالقانی از آن آدم‌هایی نیست که قضایا را از یک جهت نگاه کند و جانب انصاف را نگه ندارد.
از برخی جوان‌ها گلایه دارد و می‌گوید:‌جوان‌‌های زیادی را می‌شناسم که فقط مصرف کننده هستند و وابسته جیب پدر و مادر. فقط می‌روند دانشگاه و برمی‌گردند ! مثلا درس می‌خوانند.در کنار درس خواندن حتی به خودشان زحمت نمی‌دهند مهارتی را یاد بگیرند که وقتی مثلا مهندس شدند، بلد باشند کاری را انجام دهند.فقط یک مدرک می‌گیرند و بعد بیکار می‌چرخند چون کار بلد نیستند.کار عار نیست، من از بچگی کار می‌کردم.
 در فرش فروشی کار کرده‌‌ام، آدمس فروشی هم کرده‌ام.سی سال جان کندم، از صفر شروع کردم، هم کار کردم، هم درس خواندم هم کشتی گرفتم.پله پله بالا آمدم، شاگردی خیلی‌ها را کردم و اصلا از بازگو کردن این‌ها ناراحت نیستم چون معتقدم باید تلاش کرد، همه عمر باید زحمت کشید، هیچ‌کس با یک گوشه نشستن و ناله کردن به جایی نمی‌رسد، باید مردم و جوانان تلاش کنند از آن طرف
 دولت مردان هم باید با برنامه‌ریزی و کارآفرینی شرایط ایجاد کار را فراهم کنند.همه این‌ها مانند حلقه‌های یک زنجیر بهم وصلند.

آمار بیكاری همچنان بالاست
 پروانه سلحشوری، نماینده مردم تهران در خصوص گزارش مركز آمار مبنی بر افزایش یک میلیون نفری نرخ اشتغال گفت: اگر آمار ارائه شده توسط مركز آمار را فرضا واقعی بدانیم با توجه به گستردگی جمعیت بیكار كشور به نظر می‌رسد تلاش‌ها و اقدامات تمام دستگاه‌ها برای بهبود اشتغال‌زایی مطلوب نبوده است.
وی افزود: سیاست‌هایی كه منجر به افزایش اشتغال‌زایی در كشور شد متعلق به حوزه خاصی نیست و در همه حوزه‌ها این امر صورت گرفته است، اما از نظر بنده بیشترین میزان كارآفرینی در حوزه فناوری اطلاعات بوده است، هرچند جوانان متخصصی كه در حوزه دانش‌بنیان نیز تربیت شده‌اند به طرز قابل‌توجهی توانسته‌اند اقتصاد دانش‌بنیان را اشتغالزا كنند و آن را گسترش بدهند كه این امر سوای فعالیت‌های دولتی در زمینه اشتغال‌زایی است.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی یادآور شد: در حوزه صنعتی به‌‌رغم تحریم‌های ظالمانه آمریكا و عدم تأمین مواد اولیه بسیاری از كارخانه‌ها، تلاش‌های ملی همه‌جانبه‌ای صورت گرفته است به‌طوری كه هرچند با ركود نسبی در بسیاری از حوزه‌ها مواجه بودیم ولی از طرف دیگر رونق تولید نیز در بخش‌های دیگر خودنمایی می‌كرد.
سلحشوری با اشاره به تصویب قانون عدم به‌كارگیری بازنشستگان در دستگاه‌های اجرایی افزود: با تصویب این قانون بسیاری از جوانان مشغول به‌كار شدند، به‌طوری كه میزان جذب جوانان در دستگاه‌های اجرایی بیش از نیروهای بازنشسته سابق این دستگاه‌ها بود؛ از طرفی دیگر آمار فراخوان‌های دولتی برای جذب نیرو بالا بوده است.
وی افزود: تا رسیدن به حد آرمانی اشتغال‌زایی و رفع بیكاری در كشور فرسنگ‌ها فاصله وجود دارد، ولی دولت تلاش خود را برای اشتغال‌زایی در كشور انجام داده كه نمونه آن را می‌توان در حمایت‌های صندوق كارآفرینان امید مشاهده كرد، ولی همت مردم به‌خصوص جوانان در این امر نیز بسیار مؤثر بوده و پویایی آنان باعث رفتن به سمت اشتغال‌های نوپا و مبتنی بر دانش در كشور
 شده است.
این نماینده كمیسیون فرهنگی با بیان این كه آمار بیكاری همچنان در كشور بالاست، اظهار كرد: ایران یكی از كشورهای با ظرفیت بالا در حوزه گردشگری است به همین دلیل اگر بتوانیم موانع بین‌بخشی را از سر راه برداریم، می‌توانیم در سال‌های آینده شاهد رونق این صنعت و به تبع آن اشتغال‌زایی گسترده و پایدار در این حوزه باشیم.
سلحشوری گفت: بانك‌ها، آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها نیز تقاضاهای زیادی برای جذب نیرو داشته‌اند با این حال به صورت كلی اگر بتوانیم موانع اشتغال‌زایی را از سر راه بخش خصوصی برداریم، می‌توانیم شاهد شكوفایی اقتصادی و بالطبع اشتغال‌زایی گسترده شویم.



 ناامیدان از كار بیشتر شده‌اند
 محمدرضا بادامچی، نماینده مردم تهران و عضو كمیسیون اجتماعی مجلس در خصوص كاهش 3/1‌درصدی میزان بیكاری در كشور نسبت به سال گذشته گفت: من آمار را مطالعه نكرده‌ام ولی به نظر می‌رسد كسانی كه در دوره‌های قبلی از پیدا كردن شغل نامید شده‌اند دیگر از جست‌وجوی كار مطلوب خود دست برداشته‌اند یا خیلی از این افراد به كشورهای همسایه و اروپایی مهاجرت می‌كنند تا در آن كشورها به كار مطلوب خود بپردازند كه این امر سبب شده از میزان جمعیت فعال كم شده و از طرف دیگر آمار اشتغال‌زایی زیادتر به نظر برسد.
وی افزود: بسیاری از بنگاه‌های آموزشی آموزش‌شان براساس نیازهای كشور نیست مثلا در یك شغل 50 نفر نیاز داشتیم ولی 300 نفر آموزش دادیم به همین دلیل بیكاران زیادی در كشور وجود داشته و چندین برابر نیاز بازار كار آموزش صورت می‌گیرد.
بادامچی با اشاره به این كه سیاست‌های اقتصادی دولت سبب اشتغال‌زایی شده افزود: تحریم‌ها موانعی برای اشتغال‌زایی ایجاد كرده است ولی دولت نیز برای رفع آنها تلاش كرده از طرف دیگر اشتغال‌زایی بی‌ضابطه نیروها در سازمان‌های مختلف سهم زیادی در تغییر آمارها داشته است.


بسیاری از دستگاه‌های اجرایی آمارهای صوری ارائه می‌دهند
 محمدعلی وكیلی، نماینده مردم تهران و عضو هیات رئیسه مجلس، در خصوص افزایش نرخ اشتغال‌زایی در كشور گفت: پیرامون این آمار حرف و حدیث‌های زیادی وجود دارد چون بسیاری از دستگاه‌های اجرایی آمارهای صوری ارائه می‌دهند، از طرف دیگر بسیاری از افرادی كه متقاضی كار در دستگاه‌های اجرایی بوده را این سازمان‌ها جزو شاغلین خود تلقی كرده و در آمارها آورده‌اند. وی افزود: اگر بیمه كردن افراد را مبنای اشتغال‌زایی در كشور بدانیم، آمار اشتغال واقعی به نظر می‌رسد و قابل اعتنا و اعتماد هست. با این حال اگر فرض را بر صحت این آمار بگذاریم مهم‌ترین دلیل آن توجیه‌دار كردن تولید در كشور است چون به دلیل تحریم‌ها تولید داخلی در همه بخش‌ها خصوصا صنایع فولادی، معدنی، نساجی، لوازم خانگی و ساختمانی رونق نسبی گرفته و ارزش افزوده زیادی پیدا كرده است. نماینده مردم تهران یادآور شد: از طرف دیگر امكان واردات در كشور وجود ندارد و ارز نیز گران شده است، به همین دلیل تولید داخلی رونق گرفته و كارخانه‌ها به سقف تولید رسیده‌اند و مشكل بازار فروش‌شان نیز حل شده است. عضو هیات رئیسه مجلس اظهار كرد: در بسیاری از بخش‌ها نیز مشكل تحریم سبب عدم تأمین اقلام اساسی  بوده كه سبب ركود تولید شده است، با این حال در حوزه گردشگری به دلیل گران شدن سفر خارجی، نرخ گردشگری داخلی با افزایش بی‌سابقه‌ای روبه‌رو بوده كه بر اشتغال كشور افزوده است.



آمار عجیب
 محمدصادق الحسینی، كارشناس مسائل اقتصادی درخصوص گزارش مركز آمار مبنی بر ركوردشكنی میزان اشتغال‌زایی در كشور گفت: برای من این آمار بسیار جالب و درعین‌حال عجیب است، چون در یك سال گذشته به دلیل شوك‌های اقتصادی كه به كشور وارد شد، شاهد تعطیلی و عدم فعالیت بسیاری از بنگاه‌ها و واحدهای تولیدی بودیم كه این امر طبیعتا باعث كاهش اشتغال‌زایی می‌شد. وی افزود: افزایش نرخ ارز در بلندمدت می‌تواند به رشد اشتغال‌زایی در كشور منجر شود، البته به شرطی كه این شوك هضم شده و برنامه‌ریزی درست صورت گیرد. ولی بعید به نظر می‌رسد این شوك در این مدت كوتاه یك‌ساله توانسته باشد به اشتغال‌زایی گسترده در كشور منجر شود.
این كارشناس مسائل اقتصادی تصریح كرد: به نظر می‌رسد پس از سپری شدن یك سال باید جمعیت فعال كشور افزایش می‌یافت با این حال نه تنها این امر اتفاق نیفتاد، بلكه شاهد كاهش معنادار آن نیز بوده‌ایم.
الحسینی یادآور شد: كاهش نرخ بیكاری عمدتا به دلیل كاهش عجیب نرخ جمعیت فعال كشور به‌وقوع پیوسته است، بنابراین طبیعتا كاهش جمعیت فعال نشان‌دهنده عوامل زیادی است، به‌طوری كه افراد زیادی از بازار كار ناامید شده و به كاریابی‌ها مراجعه نمی‌كنند و از جمعیت فعال خارج می‌شوند كه این امر سبب می‌شود كاهش نرخ بیكاری خبر خوبی برای بخش اقتصادی نباشد.
وی با بیان این كه نرخ جمعیت فعال با كاهش نیم درصدی روبه‌رو بوده است، اذعان كرد: با توجه به این‌كه 300 هزار نفر جمعیت فعال كم شده و 380 هزار نفر به شاغلان اضافه شده، كاهش 3/1 آمار بیكاری بسیار بعید و عجیب به نظر می‌رسد؛ بنابراین این آمار واقعی نیست و نباید آن را مبنای درست برای تحلیل‌های اقتصادی قلمداد كرد.


شاید كسی كه نیم ساعت هم كار كرده، شاغل محسوب شده باشد
 امرا... امینی، استاد دانشگاه علامه درخصوص گزارش مركز آمار مبنی بر ركوردشكنی میزان اشتغال‌زایی در كشور گفت: با تعطیلی بسیاری از كارخانه‌ها و واحدهای تولیدی در كشور و به تبع آن بیكار شدن كارگران این واحدها به نظر می‌رسد این گزارش صحت نداشته باشد، چون نه تنها نمودی از این آمار در كشور وجود ندارد، بلكه دقیقا برعكس آمارهای این گزارش را ما هر از چند گاهی در كشور می‌بینیم.
وی افزود: مركز آمار باید مستندات خود را درباره این گزارش اعلام كند، چون باور كردن این آمار بسیار سخت است، مگر این كه تعاریف اشتغال و بیكاری عوض‌شده باشد و ما در جریان آن قرار نگرفته باشیم، شاید كسی كه نیم ساعت هم كار كرده باشد جزو جمعیت شاغل محسوب شده باشد.
این كارشناس اقتصادی اذعان كرد: از تمام فارغ‌التحصیلان دانشگاه كه با بنده ارتباط دارند هیچ‌كدامشان مشغول به كار نشده‌اند، پس چطور شاغلین افزایش یافته و بیكاران كمتر شده‌اند.
امینی درخصوص این كه كدام سیاست‌های دولت سبب افزایش اشتغال‌زایی شد، گفت: دولت به سمت افزایش تولید محصولات مختلف نرفته چون ابزار تولید، افزایش مالیات و سیستم‌های پولی و بانكی بانك‌هاست ولی هیچ‌كدام از این امور در خدمت تولید نیست. وی یادآور شد: سیاست‌های تولیدی كشور كه باید به سمت اشتغال‌زایی بروند باید اصلاح شوند؛ چون كشور در شرایط فعلی در جنگ اقتصادی به سر می‌برد. این در حالی است كه همچنان دولت به سمت واردات تمایل دارد كه این امر سبب كاهش اشتغال‌زایی و بیكار شدن قشر عظیمی از افراد می‌شود.
این كارشناس اقتصادی گفت: سیاست‌های اقتصادی فعلی ضد تولید و اشتغال‌زایی است؛ مثلا در حوزه كشاورزی افزایش منطقی در قیمت خرید تضمینی شاهد نیستیم و از طرف دیگر قیمت سموم و دیگر نهادهای كشاورزی وارداتی نیز افزایش یافته ولی خوشبختانه همچنان كشاورزان به توسعه كشاورزی مبادرت می‌ورزند.


اشتغال‌زایی در بخش‌های غیررسمی صورت گرفته
 علی سرزعیم، معاون وزیر كار در خصوص گزارش مركز آمار مبنی بر ركوردشكنی میزان اشتغال‌زایی در كشور گفت: چند عامل می‌تواند به طور همزمان در افزایش میزان اشتغال و كاهش بیكاری نقش داشته باشد به‌طوری كه اولا با افزایش نرخ ارز جذب گردشگر افزایش یافته است كه این امر سبب افزایش اشتغال‌زایی می‌شود. وی افزود: علاوه بر این، فعالیت‌های بخش‌های غیررسمی زیادتر شده است طوری كه با تشدید تحریم‌ها، شركت‌های بزرگ آسیب‌دیده و بالطبع نیروهای آنان در بخش‌های غیررسمی مشغول به فعالیت شوند. از طرف دیگر اگر افراد از دستیابی به كار ناامید شوند و دیگر دنبال كار نباشند، جزو جمعیت فعال حساب نمی‌شوند كه این امر نقش اساسی در آمار بیكاری ایفا می‌كند. این كارشناس مسائل اقتصادی با بیان این كه برعكس نرخ ارز، متغیر اشتغال جزو آخرین متغیرهایی است كه در سطح كلان واكنش نشان می‌دهد، تصریح كرد: گزارش مركز آمار را ندیده‌ام ولی به نظر می‌رسد افزایش اشتغال عمدتا در بخش‌های جایگزین واردات (شركت‌هایی كه به تولید كالاهای غیروارداتی می‌پردازند) و كشاورزی (با توجه به بارندگی‌های اخیر) صورت گرفته باشد.


اعطای وام‌های گسترده سبب اشتغال‌زایی شده است
داوود محمدی، نماینده مردم تهران در مجلس در خصوص ركوردشكنی اشتغال‌زایی در كشور گفت: مسؤولان دولتی در حال برنامه‌ریزی هستند تا بتوانند در زمینه‌های مختلفی كه در كشور وجود دارد اشتغال‌زایی ایجاد كنند. در گذشته به مساله ایجاد كارآفرینی در كشور اهمیت كمی داده می‌شد، اما در حال حاضر دولت با دادن وام‌های گسترده قصد دارد این بخش را به‌دلیل اشتغال‌زایی رونق دهد. نماینده مردم تهران تصریح كرد: طبق آمارهای مختلفی كه همواره مسؤولان به ما می‌دهند با اعطای وام‌های مختلف توانسته‌اند اشتغال‌زایی خوبی در بخش‌های صنعتی و كشاورزی ایجاد كنند، هرچند بنگاه‌های تولیدی كشور در حال حاضر با تحریم‌ها دست و پنجه نرم می‌كنند. محمدی با بیان این كه افزایش تحریم‌ها سبب شده بسیاری از كارگاه‌ها در تأمین مواد اولیه خود دچار مشكل شوند، افزود: دولت موظف است تا جایی كه ممكن است تمهیداتی اتخاذ كند تا مشكلات این كارگاه‌ها جدی نشود، هرچند نهادهای دیگر مانند مجلس نیز این مساله را رصد كرده و اقدامات مكفی را انجام می‌دهد. وی بیان كرد: برای رونق تولید و اشتغال‌زایی در بودجه امسال و برنامه ششم توسعه بخش‌های زیادی آورده شده است، به‌طوری كه بسیاری از وزارتخانه‌ها از جمله وزارت جهاد كشاورزی مكلف شده است با دادن وام‌هایی كه كار مطالعاتی آن به بهترین شکل صورت گرفته باشد زمینه‌ساز اشتغال‌زایی و تولید گسترده در كشور شود. عضو كمیسیون آموزش مجلس با بیان این كه بیشترین اشتغال‌زایی در بخش كشاورزی است، یادآور شد: رونق تولید و اقتصاد مقاومتی كه مورد تاكید شدید رهبر معظم انقلاب است باید توسط مسؤولان جدی گرفته شود و برنامه‌ریزی دقیق و علمی برای آن صورت گیرد تا شاهد اشتغال‌زایی در كشور باشیم. محمدی افزود: با وجود این همچنان بحران بیكاری در كشور خودنمایی می‌كند، چون در این حوزه مشكلاتی وجود دارد و بنگاه‌های ما در اقلام اساسی خود كه وارداتی بوده، دچار مشكلاتی هستند.

همین چند روز پیش بود كه دارویی كه برای بیماران قلبی - عروقی تجویز می‌شود؛ یعنی داروی لوزارتان، به‌عنوان یك داروی سمی شناخته شد. هرچند بلافاصله نمكی، وزیر بهداشت عنوان كرد امروز در بازار هیچ دارویی كه بخواهد مشكلی برای مردم ایجاد كند، نیست و قرص‌های والزارتان و لوزارتان موجود در بازار عاری از هرگونه خطری هستند، اما رسانه‌ها از ممنوعیت این دارو در بسیاری از كشورها مانند ایالات متحده گفتند. ماجرای داروهای خطرناك اما به داروی بیماران قلبی -عروقی ختم نشد. داروهای تاریخ گذشته و مصرف آن در برخی بیمارستان‌ها، داستان‌های عجیب و غریب دیگری را این روزها روایت كرده‌اند.
در حال پیگیری
 همین هفته گذشته بود كه در یكی از بیمارستان‌های پایتخت، خبر مسموم شدن یك مادر شیرده به خاطر سرم تاریخ انقضا گذشته منتشر شد. داستان از تزریق یك سرم شروع و بعد به انتشار جوابیه‌های مسؤولان ختم شد. مهدی رضایی، معاون درمان دانشگاه علوم پزشكی تهران خبر سرم تاریخ گذشته را تأیید كرد و گفت: «بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد خبر تزریق سرم‌های تاریخ گذشته صحت دارد و شكایت فرد بیمار از طریق سامانه شكایات وصول شده و هم‌اكنون در حال پیگیری است.» او توضیح داد پیگیر موضوعات مربوط به مصرف داروی تاریخ گذشته است و نظارت و برخورد قانونی با خاطیان را در برنامه دارند. رضایی اما تنها فردی نبود كه درباره این واقعه واكنش نشان داد. همان زمان، كیانوش جهانپور، مدیركل روابط عمومی وزارت بهداشت درباره موضوع تزریق سرم تاریخ گذشته به یك بیمار در یكی از بیمارستان‌های خصوصی پایتخت، عنوان كرد: «در مورد این قصور، مسؤول فنی داروخانه و مسؤول فنی بیمارستان باید پاسخگو باشند و معاونت درمان و معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشكی تهران و سازمان غذا و دارو از طریق مراجع قانونی مشخص شده به‌موضوع رسیدگی می‌كنند و طبق قانون با تخلف صورت گرفته برخورد می‌شود.» او توضیح داد كه در بیمارستان‌های دولتی وابسته به وزارت بهداشت، در سال‌های اخیر فرآیندهایی طراحی شده تا آمار داروی تاریخ انقضا گذشته در انبارداری‌ها به صفر برسد. به گفته جهانپور «در برخی موارد در بیمارستان‌ها و داروخانه‌های خصوصی مواردی مشاهده می‌شود كه به صورت غیرحرفه‌ای داروی تاریخ مصرف گذشته را به فروش می‌رسانند یا برای درمان بیمار استفاده می‌كنند و این یكی از اشكالات فرآیندها در مراكز خصوصی است.»
اما سؤال اینجاست كه آیا استفاده از داروی تاریخ انقضا گذشته به همین مورد ختم می‌شود و دیگر آماری از استفاده داروهای تاریخ انقضا گذشته وجود ندارد؟ جواب این سؤال خیر است؛ موارد دیگری هم وجود دارد كه بی‌محابا در بیمارستان‌ها انجام می‌شود. موضوع سرم تاریخ انقضا گذشته، یكی از نمونه‌های كوچك از مشكلات داروست. شرایط برای برخی از داروهای خاص، داروهایی كه در داخل ایران تولید نمی‌شود و حتی حالا دیگر اجازه واردات ندارد، طور دیگری است. شاید به‌خاطر همه این مشكلات، احتمال دیدن داروهای تاریخ گذشته كه زمانی در انبارها دپو شده بودند، دیگر خارج از انتظار نباشد.
فقط برای 50 درصد امید
 روش دیالیز سی.آر.آر.تی یا درمان جایگزینی كلیوی پیوسته، روشی برای برداشت مواد زائد نیتروژنی، توكسی‌ها، انكترونیت و آب است كه مخصوص بیماران با ای.كی.آی (بیماران با آسیب حاد كلیوی)، بیماران با شرایط همودینامیك ناپایدار (بیمارانی با انقباضات (سیستول)، انبساط قلب (دیاستول) و ضربان قلبی نامنظم) و بیماران مبتلا به نارسایی پیشرفته قلبی و سپسیس (بیمار با عفونت خونی) و بیماری كه به مسمومیت دارویی مبتلا شده است، استفاده می‌شود. روش دیالیزی كه بسیار هم برای بیمار پرهزینه است.
 آریا جنابی، فوق‌تخصص بیماریی‌های نفرولوژی و جراح كلیه و رئیس بخش دیالیز بیمارستان رسول اكرم(ص) است. او درباره استفاده از روش سی.آر.آر.تی به ما می‌گوید: «این روش یك روش 50 - 50 درصدی است و درواقع می‌تواند جواب بدهد یا این كه نه.» هرچند جنابی توضیح می‌دهد این روش از دیالیز جایگزین دارد و می‌تواند روش دیالیز معمولی برای بیماران انجام شود، اما ممكن است بیمارستانی برای تـأمین مالی بیشتر بخواهد از این دارو استفاده كند. به خاطر شرایط بیمار، دیالیز به صورت آهسته و از 24ساعت تا 72 ساعت، زمان می‌برد و برای بیمارانی كه در بخش‌های ویژه مانند، آی.سی.یو و پست
آی.سی.یو استفاده می‌شود؛ بنابراین این طور كه به نظر می‌رسد استفاده از هر داروی تاریخ انقضا گذشته یا با دوز زیاد و كم، برای بیماری كه در شرایط وخیم سلامتی قرار دارد، می‌تواند باعث برهم زدن ریتم تنفسی بیمار، ایجاد مشكل یا حتی درنهایت مرگ شود، اما سؤال اینجاست كه چرا برخلاف استفاده از ریسك بالای داروی تاریخ انقضا گذشته، باز هم همراه بیماری می‌خواهد از دارویی كه ممكن است، جان بیمار را به خطر بیندازد، استفاده كند؟
روشی برای بیماران با شرایط خاص
خودش را زارعی معرفی می‌كند، همراه بیماری كه با وجود این كه می‌دانسته دارو تاریخ انقضا گذشته است، دارو را از بیمارستان خریده است. او درباره تصمیم خرید داروی تاریخ انقضا گذشته به ما می‌گوید: «ما داروخانه‌ها و همه بیمارستان‌هایی را كه می‌دانستیم سی.آر.‌آر‌.تی
در آنها ممكن است، وجود داشته باشد، زیر و رو کردیم، اما هیچ جا این دارو وجود نداشت.» این همراه بیمار، حتی از هر دو شركتی كه زمانی دارو را وارد می‌كردند هم پرس‌وجو كرد. از اردیبهشت امسال اما این دارو دیگر به كشور وارد نمی‌شود. زارعی توضیح می‌دهد اتفاقا بعد از این كه متوجه می‌شوند كه در تهران و تنها در انبار یك بیمارستان هم این دارو وجود دارد، به بیمارستان مراجعه می‌كنند. در دستور فروش اما زمانی كه می‌بیند، دارو تاریخ انقضا گذشته است، از پزشك معالج بیمارش پرس‌وجو می‌كند. او می‌گوید: «موضوع را با پزشك معالج بیمارم، درمیان گذاشتیم.» و نكته همین است. این كه پزشك صراحتا اظهار كرده استفاده از این دارو، درنهایت پنجاه، پنجاه است و تا 50درصد می‌توان امیدوار بود بیمار درمان شود. 50درصد زنده ماندن، برای زارعی و خانواده این بیمار امید زیادی بوده است. او می‌گوید در شرایطی كه یكی از اعضای خانواده‌تان در شرایط بد بحرانی است، دانستن این كه ممكن است، دارویی او را حتی اگر درصد كمی هم باشد، نجات دهد، ولو تاریخ انقضا گذشته باشد، تنها گزینه می‌شود. 50درصد امیدواری، منجی آنها می‌شود و مدام در گوش‌هایشان می‌پیچد. حالا فرقی هم ندارد كه این امیدواری واهی باشد و با یك داروی تاریخ انقضا گذشته باشد، این می‌شود كه آنها داروی تاریخ انقضا گذشته را خریداری می‌كنند تا یك روز بیشتر عزیزشان را ببینند. هرچند اجل مهلت نمی‌دهد و قبل از استفاده از دارو، بیمار فوت می‌کند.
در این بین اما بیمارستانی كه باید حامی بیماران باشد و به رسالت خود، یعنی نجات انسان‌ها در ‌شأن انسانی، عمل كند، بیشتر به مسائل مادی توجه دارد. طبق آخرین خبرهای رسیده از این بیمارستان، سازمان غذا و دارو در بازرسی خود، فهرست داروهای تاریخ انقضا گذشته را درآورد، اما باید دید كه برخورد این سازمان با بیمارستان درجه یك چگونه است!
تعدادشان اندك است!
طبق قانون تعزیرات حكومتی امور بهداشتی و درمانی ماده 20، نگهداری یا عرضه یا فروش داروهای فاسد یا تاریخ انقضا گذشته كه باید معدوم شوند، جرم بوده و متخلف به مجازات محكوم می‌شود، بنابراین استفاده از داروی تاریخ انقضا گذشته جرم است و طبق قانون با این تخلف باید برخورد شود. متولی تخلف دارویی در كشور، سازمان غذا و داروست و اگر بیماری از مراكز درمانی، داروخانه و بیمارستانی كه داروی تاریخ انقضا گذشته استفاده می‌كند، شكایتی دارد، باید با این سازمان در میان بگذارد. هرچند كه شهرام شعیبی، سخنگوی این سازمان به ما می‌گوید كه خود این سازمان هم به‌صورت دوره‌ای شش تا 12‌بار در سال، از انبارهای دارو بازدید می‌كنند. او با اشاره به استفاده از داروی تاریخ انقضا گذشته در كشور می‌گوید: «درصد كمی از بیمارستان‌ها یا داروخانه‌ها هستند كه داروی تاریخ انقضا گذشته دارند.» او معتقد است این تخلف هم به خاطر این است كه مدیریت خرید در بیمارستان‌ها وجود نداشته و همین باعث بروز این مشكل شده است. سخنگوی سازمان غذا و دارو توضیح می‌دهد كه طبق قانون، داروی تاریخ انقضا گذشته باید امحا شود. در غیر این صورت سازمان غذا و دارو به‌شدت با این تخلف برخورد می‌كند. شعیبی وجود داروی تاریخ انقضا گذشته در بازار را انكار نمی‌كند. او حتی می‌گوید كه بازرسان این سازمان به جز داروهای تاریخ مصرف گذشته شاهد فروش داروهای تقلبی و حتی مواد مخدر در برخی داروخانه‌ها هم بوده‌اند و برخورد شدیدی هم با آنها شده است، اما مشكل اینجاست كه برخورد با این داروخانه‌ها هیچ‌گاه رسانه‌ای نمی‌شود. این روزها حال و روز بیمارانی كه نیاز به داروی خاص دارند، مناسب نیست، آنها و اعضای خانواده‌شان علاوه بر بیماری و هزینه‌های سنگین درمان باید در كوچه پس‌كوچه‌ها دنبال داروی وارداتی بگردند و نگران این باشند كه فرصت‌طلبان به آنها داروی تقلبی یا داروی تاریخ انقضا گذشته نفروشند.

 دو كاروان از كرج و قزوین توی پروازند با میانگین سنی پنجاه و خرده‌ای، نازنین‌ها خیلی‌هاشان اولین بار است سوار پرواز می‌شوند، معصومیت و گره نخوردنشان به مدرنیته حال خوب من است، نیم ساعتی طول می‌كشد تا روی نمره صندلی‌هاشان بنشینند، می‌نشینم روی صندلی شماره 
سی و سه اف و كمربند می‌بندم، از ذهنم می‌گذرد حالا رائفی‌پور بود از این سی و سه و اف و پرواز ساعت دو و نیم یك چیزی در‌می‌آورد، استغفرا... می‌گویم نخودی می‌خندم، شاید همین صندلی شماره سی و سه باعث شده من یادش بیفتم، دفتر كوچك جیبی را از جیبم در‌می‌آورم و اسم راننده اسنپ و رائفی‌پور را هم می‌نویسم، مراسم دو در جلو و دو در عقب به صحت و سلامت برگزار می‌شود، امسال آمد و شد حاجیان ایرانی را عربستان به‌عهده نگرفته و گفته تمامشان را خودتان ببرید و بیاورید، خیلی رسانه‌ها گفتند با مشكل رو‌به‌رو می‌شویم، تا حالا كه مشكلی نبوده ان‌شاءا... توی برگشت هم مشكلی نباشد.
 دو و نیم شب پریدیم و كسی نمی‌دانست در آن لحظه آن پذیرایی كه به ما دادند صبحانه بود یا شام، یك املت گشنیز بی‌مزه كه نه خوشمزه بود و نه جایی را توی معده پر می‌كرد و بعدش چای و آب خنك...
با مصطفی راجع به این سفر كه تجربه‌اش را داشته راجع به مدینه حرف زدیم، پلك‌هایم سنگین شده، سه روز مانده به آخر دریا را دارم می‌خوانم، سفرنامه یك خانم اشرافی به حج است، هندزفری توی گوشم می‌گذارم، رسم است وقتی یكی دارد می‌رود حج یك چیزی تو راهی می‌دهندش، دم آمدنم علی برایم یك صوت دعای جامعه كبیره تلگرام كرده، فایل را پلی می‌كنم و چشم می‌بندم... من دارم به آسمان می‌روم پلك‌هایم سنگین می‌شود، چیزی نمی‌شنوم ... و مختلف الملائكه ...
ادامه دارد