یك روز
برای اغلب مردمی كه در شغل‌های عمومی یا محیط‌های آكادمیك فعالیت می‌كنند (مثل پزشكان، وكلا، روزنامه‌نگاران، دانشجویان و...)، قطعی اینترنت برای یك روز تقریبا شبیه یك «روز برفی» برای دانش‌آموزان خواهد بود: كارشان كمی دچار مشكل می‌شود، اما نه در حد اختلال كامل. البته با در نظر داشتن روند دیجیتالی و اینترنتی‌ شدن ذخیره‌سازی اطلاعات مراجعان و بیماران در كشورهای مختلف، دسترسی به این اطلاعات نخستین بخشی است كه ضربه‌ای جدی از قطعی اینترنت خواهد خورد. در مورد سامانه‌های مالی و بانك‌ها، اختلال كوتاه‌مدت در سطح ارتباطات خرد چندان جدی نیست. مردم كماكان می‌توانند از خودپردازها پول دریافت كنند و تراكنش‌های مالی روزمره‌شان را انجام دهند، البته بدون دسترسی به اینترنت‌بانك یا نرم‌افزارهای بانكی. ولی در دنیای تراكنش‌های ملی و بین‌المللی، همچنین بازارهای بورس، قطعی چند ساعته اینترنت هم می‌تواند خسارات مالی عظیمی به‌دنبال داشته باشد. اما حدس می‌زنید شركت‌های اینترنتی كه حیاتشان به اینترنت وابسته است، در یك روز از خاموشی اینترنت چقدر ضرر خواهند كرد؟ غول‌هایشان یعنی فیس‌بوك و گوگل 
حدود ۳۰۰‌ میلیون دلار! شركت‌های بزرگ و كوچك دیگری هم كه درآمدشان از تبلیغات آنلاین است، ضربه‌‌ای اساسی می‌خورند.
  یك هفته
با یك هفته قطع اینترنت، قضیه به ابعادی ساختاری‌تر خواهد رسید! شبكه برق مدرن در دنیا برای تنظیمات میان ایستگاه‌ها و نیروگاه‌ها به اینترنت وابسته است، بنابراین بدون اینترنت شبكه‌های برق كشورها ناپایدار می‌شود و با آغاز خاموشی‌های محلی، شاهد قطع كامل برق در سطح جهانی خواهیم بود. كابوسی ترسناك كه قطعی اینترنت در مقابلش كمرنگ می‌شود! در پی قطع شدن اینترنت و شبكه برق، زیرساخت‌های دیگری از جمله شبكه گازرسانی هم دچار اختلال و در ادامه قطعی خواهد شد. شبكه موبایل و تلفن هم در این موج قربانی‌های بعدی خواهند بود. در كنار همه چیز، وقتی افراد نتوانند از این طریق با یكدیگر ارتباط برقرار كنند، نگرانی‌ها و ترس شروع به گسترش در جامعه خواهد كرد.  شبكه برق شاهرگ كشورهاست و با هر اختلال گسترده در آن، دیگر شبكه‌ها هم مختل می‌شود. شبكه‌های تلویزیونی و رادیویی كه احتمالا از یك روز قطعی اینترنت با آسیب‌های جزئی عبور كنند، دیگر پس از یك هفته بدون اینترنت و اختلالات برق نمی‌توانند به كار ادامه دهند. بانک‌ها مجبور به توقف خدمات‌شان می‌شوند، حمل‌ونقل هوایی، دریایی و زمینی در حد زیادی متوقف می‌شود و سیستم درمانی هم به بحران می‌خورد. 
  یك ماه
پس از یك ماه، دیگر وضعیت به چنان بحرانی خواهد رسید كه بلوا و به‌هم‌ریختگی در كشورهای مختلف دور از انتظار نخواهد بود. این فاجعه در نتیجه سه مسأله بنیادین رخ خواهد داد:
شبكه سوخت‌رسانی: دولت‌ها شاید بتوانند سوخت‌رسانی را در نبود اینترنت مدیریت كنند، اما وقتی شبكه برق و تلفن مختل شود، دیگر سوخت‌رسانی عملا به كاری غیرممكن تبدیل می‌شود. فقط تصور كنید بدون سوخت‌رسانی چه خواهد شد؟ جای شكی نیست كه توقف سوخت‌رسانی تیر خلاص بر پیكره هر كشوری است!
شبكه آب و فاضلاب: به دلایل واضح، این شبكه از مهم‌ترین و در نتیجه، از مقاوم‌ترین زیرساخت‌ها در كشورهای مختلف در مقابل اختلالات زمینه‌های دیگر است. اما در این مرحله، احتمالا آب و فاضلاب هم دچار مشكل شده‌است و به تنهایی یك بحران تمام‌عیار را به همراه می‌آورد.
تولید و توزیع مواد غذایی: در كشورهای امروز، این صنعت به یمن فناوری و اینترنت، پیشرفت‌ها و تغییرات عظیمی داشته، با این‌كه شاید كمتر به آن توجه می‌شود. همین وابستگی به تكنولوژی، اما در سناریوی ما نقطه آسیب‌پذیر است. در وهله نخست، نبود اینترنت به هماهنگی‌ها در این شبكه در ابعاد كشوری و جهانی لطمه جدی وارد می‌كند. در ادامه و با حذف برق و سوخت، عملا امیدی به توزیع مواد غذایی نمی‌رود و درگیری‌ها بر سر منابع موجود بالا می‌گیرد!
  یك سال و بیشتر
در حالت خوشبینانه و بدون در نظر گرفتن مسائل حاشیه‌ای، كشورهای زیادی موفق می‌شوند زیرساخت‌های اساسی مانند برق و تلفن را با فرض نبود اینترنت بازسازی و شروع به شكل‌دهی ساختار جدید جامع كنند. كشورهای دیگر هم، هر چند موقت، به اقتصادی غیر‌صنعتی و بر محور كشاورزی بازمی‌گردند تا دوباره بتوانند زیرساخت‌ها را سر پا و فعال كنند.
در این بازه زمانی فاجعه‌بار، آمار كشته‌ها از گرسنگی، سرما و بلوا در سراسر جهان بالغ بر صدها میلیون خواهد بود! فضای اقتصاد جهانی؟ چیزی شبیه یك قرن قبل می‌شود، شاید هم بدتر! جوامع انسانی این قابلیت را دارند كه به‌سرعت خودشان را با بدترین شرایط وفق دهند. بر این اساس، همان‌طور كه هزاران سال مردم بدون اینترنت زندگی كرده‌اند، باز هم می‌توانند این كار را انجام دهند. اما مسأله این حالت غایی نیست. پرسش اصلی اینجاست كه آیا كشورها توانایی پشت‌‌سر گذاشتن اتفاقاتی را كه حین این گذار می‌افتد دارند یا پیش از آن‌كه بتوانند به دنیای بی‌اینترنت بیندیشند، همین اتفاقات آنها را از پای درمی‌آورد؟

آیا چنین اتفاقی اصلا امكان دارد؟‌
هر از گاهی در اینترنت و شبكه‌های اجتماعی این سؤال مطرح می‌شود كه در شرایط موجود، آیا قطعی كامل اینترنت اصلا امكان‌پذیر است؟ باید دانست كه اینترنت جهانی ساختاری پراكنده و غیرمتمركز دارد، بنابراین بسیار مقاوم است. جالب است بدانید اصلا یكی از دلایل ایجاد چنین شبكه‌ای در ابتدا همین بوده كه در صورت وقوع جنگ‌های جهانی، مراكز نظامی و امنیتی بتوانند ارتباطشان را حفظ كنند. بنابراین این‌گونه نیست كه بتوان با قطع كردن چند كابل یا حتی از كار انداختن چند سرور اصلی، اینترنت را از كار انداخت! تنها سناریوی معقولی كه در این زمینه مطرح می‌شود، نه آسیب مستقیم به شبكه اینترنت بلكه اختلال در شبكه برق است. به دلیل وابستگی اینترنت به برق، در صورتی كه پدیده‌ای عظیم و ماورائی سبب قطعی گسترده شبكه برق در سراسر جهان شود، آن‌وقت از كار افتادن شبكه اینترنت به‌طور طبیعی اتفاق می‌افتد، زیرا دیگر سرور و شبكه‌ای در كار نخواهد بود كه با ارتباطات آنها اینترنتی برقرار باشد!

چطور شد که توجه شما به اسرای عراقی جلب شد و روی خاطرات آنها کار کردید؟
در مقدمه کتاب در این‌باره نوشته‌ام. داستان از این قرار است که وقتی سربازان به کشوری حمله می‌کنند و شهری را اشغال می‌کنند و دیگر پادشاهان بی‌تاج‌وتخت آنجا هستند. هر کاری بخواهند می‌کنند. عراقی‌ها آمده بودند به شهرهای ما و هر کاری هم دل‌شان خواست، کرده بودند. بخشی از جنگ ما دست عراقی‌هاست و ما تا جایی که می‌توانیم باید این اطلاعات را گردآوری و منتشر کنیم و بدانیم آنها درباره جنگی که با ما داشتند چه می‌گویند.
برای همین است که این کتاب را غنیمت فرهنگی جنگ می‌دانید؟
بله. این کتاب و کتاب‌هایی که اسرای عراقی نوشتند. آنها بیشتر از ۶۰ عنوان کتاب در ایران نوشتند و رفتند. این کتاب‌ها جزو غنایم فرهنگی است و نوعی عذرخواهی ملی را می‌توان در این کتاب‌ها دید با این مضمون که ببخشید اگر کشورتان را ویران کردیم و داریم می‌رویم.
برخی هم نرفتند و ماندند!
 نمی‌خواهم بگویم به اسیران عراقی در کشورمان خوش گذشته اما ارتش ما سختگیری نکرد. ارتش ما پیشانی روشن و بلندی دارد و خوب به این افراد رسیدگی کرده‌است. همین باعث شد برخی از اسرا به کشور خودشان برنگردند و در ایران بمانند.
خوش‌رفتاری ایرانی‌ها با اسرای عراقی به نظرم یک درس است که شاید در کشورهای دیگر اتفاق نیفتاده باشد. نتیجه همین خوش‌رفتاری بود که اسیر جنگی در کشوری که اسیرش بوده خاطراتش را می‌نویسد و
منتشر می‌کند!
برای ما چقدر خواندن این خاطرات مفید است؟ برای مایی که از جنگ هشت‌ساله درد داریم، این عذرخواهی ملی می‌تواند التیام‌بخش باشد؟
نمی‌خواستیم دردی را با این کتاب‌ها درمان کنیم. می‌خواهیم نشان بدهیم کشوری که با ما جنگیده، چطوری به ما نگاه می‌کرده‌است. این آگاهی، شناخت ما را بالا می‌برد. هم عراقی‌ها و هم ما می‌دانیم جنگ هشت‌ساله ابتدا به عراقی‌ها تحمیل شد و بعد به ما. آنها حتی هنوز درگیر جنگ هستند. ما با هیچ کشوری مثل عراق این همه علقه معنوی، عاطفی، دینی و مذهبی نداریم. کربلا در خاک عراق است، نجف را داریم، کاظمین و سامرا را.
این جنگ به صدام دیکته شد، چون قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر پیش از این‌که یک قرارداد بین دو کشور ایران و عراق باشد، یک قرارداد جهانی و بین‌المللی است. در تمام زمان‌ها و در تمام دولت‌ها این قرارداد بین ایران و عراق معتبر است. کما این‌که امروز هم این قرارداد معتبر است و زمان پهلوی دوم هم معتبر بوده. قرارداد الجزایر قابل نقض نبود و این فرصت را به صدام دادند که این قرارداد را نقض و به ایران حمله کند درحالی‌که در بند بند آن سه کلمه تاکیدی وجود دارد: قطعی، دائمی و غیرقابل نقض.
کشور ما 7/3 برابر یعنی نزدیک به چهار برابر کشور عراق است. جمعیت کشورمان هم، زمان جنگ سه‌برابر عراق بود و هنوز هم هست. درمجموع ما هفت‌برابر برتری طبیعی نسبت به عراق داشتیم و دنیای قدرتمند مشوق عراق بود که به ایران حمله کند، به‌طوری‌که ما در ایران از ۱۵ کشور اسیر جنگی داشتیم. بسیاری از آنها را دیده‌ام و با آنها صحبت کرده‌ام.
از کدام کشورها؟
از مصر، اردن، یمن، تونس، مراکش، کویت، عربستان و... .
وقتی پای صحبت این اسرا که می‌نشستید، دنبال چه چیزی بودید؟
جنگ فقط در حد یک خبر به اطلاع ما می‌رسید، در حالی که خیلی چیزها در بطن این خبر وجود داشت که باید آنها را می‌یافتیم. باید جنگ را بهتر و بیشتر بشناسیم، چون آن‌وقت است که می‌توانیم درست‌تر قضاوت کنیم.
جنگ اتفاق مهمی است؛ مبدا تاریخ است. در محاوره روزمره هم این عبارات را شنیده‌ایم: قبل از جنگ، بعد از جنگ یا مثلا قبل از جنگ جهانی دوم یا بعد از جنگ جهانی دوم. مبدا تاریخی باید سند داشته باشد و بخشی از سند جنگ هشت ساله ما، نزد عراقی‌هاست که تا حد ممکن تلاش کردیم به این بخش از سند جنگ هم دست پیدا کنیم.
فکر می‌کنید اسرا به اندازه کافی صادقانه با شما همکاری می‌کردند؟
من بنا را بر حقیقت گذاشتم، چون اجباری در کار نبود. آنهایی که نمی‌خواستند حرف بزنند اصلا پا پیش نگذاشتند. بعضی از اسرا نگاهم نمی‌کردند، بس که از من بدشان می‌آمد. آنهایی که با من مصاحبه کردند، اجباری نداشتند و من هم نمی‌خواستم کسی به زور بیاید صحبت کند. اگر قرار بود مجبورشان کنیم و حرف‌های غیرواقعی بشنویم چه ارزشی داشت و به چه دردی می‌خورد؟! من دنبال حقیقت بودم و این کتاب، تمام کاری بود که می‌توانستم بکنم. کاری که یک نفر می‌توانست بکند. بیشتر از این نمی‌توانستم. من یک نفر بودم که صبح می‌رفتم اردوگاه اسیران عراقی و شب برمی‌گشتم، بیشتر از من بر نمی‌آمد. بعدها تشویق‌شان کردم خاطراتشان را بنویسند، کمک‌شان کردم و نوشته‌هایشان را ترجمه و منتشر کردم. این اتفاقی بود که ما توانستیم انجام بدهیم، اما عراقی‌ها نتوانستند از اسرای ما چنین کتاب‌هایی بگیرند.
خاطرتان هست که در مجموع با چند نفر مصاحبه کردید؟
یادم نیست. سی و چند سال پیش بود. زمانی که این کار را شروع کردم مجرد بودم و حالا نوه دارم.
در مقدمه کتاب این را هم نوشته‌اید که به چه دلیل اسم و رتبه نظامی اسرای عراقی را پای هر مصاحبه ذکر نکرده‌اید. این تصمیم شما به تهدیدهای حزب بعث مربوط بود، اما حالا دیگر حکومت صدام سقوط کرده، چرا در چاپ پنجم این اطلاعات را اضافه نکردید؟
مشخصات را نگاه داشته‌ام و در چاپ‌های بعدی به کتاب اضافه خواهد شد.
برخورد سینما با جنگ این‌طور است که در جریان وقوع جنگ، فیلم‌های سلحشوری و قهرمانانه ساخته می‌شود. بعد از جنگ تلخی‌ها، دردها و زخم‌های جنگ به تصویر درمی‌آید و کمی بعدتر حتی زمینه برای نقد جنگ باز می‌شود. آیا در ادبیات هم همین‌طور است؟
جنگ دو دستور زبان دارد. یکی دستور زبان عصر جنگ که دستور زبان تبلیغی، شعاری و حماسی است. چون باید مردم را برای مقابله با ناملایمات جنگ آماده کند. اینجا و همه جای دنیا همین دستور زبان متداول است، اما دستور زبان بعد از جنگ، تعقلی است. تبلیغ با تعقل فرق می‌کند. ما چه بخواهیم و چه نخواهیم تبلیغ با نوعی مبالغه توام است؛ حتی درباره یک کالا بازرگانی. این روند در ایران و هر کشور دیگری طبیعی است و در ادبیات هم همین روند وجود داشته است.
در کشورهای دیگر جهان، سابقه دارد که اسرای جنگی درباره خاطراتشان در کشوری که اسیر بوده‌اند کتاب بنویسند؟
تلاش کردم پیدا کنم، ندیدم شاید باشد، اما اسیر جنگی وقتی به خانه‌اش برمی‌گردد قلم و کاغذ برمی‌دارد و می‌نویسد چه بر او گذشته است.
بیش از ۶۰ عنوان کتاب را اسرای عراقی با حمایت شما در ایران نوشته و منتشر کرده‌اند. این افراد جزو کسانی بودند که در جریان تدوین کتاب با آنها آشنا شده بودید؟
بله، با تعدادی از آنها در اردوگاه آشنا شده بودم.
تا به حال کارگردانی خواسته بر اساس این خاطرات فیلم بسازد؟ و آیا این کار شدنی هست؟
سینما دنیای من نیست، اما به اقتباس ادبی در سینما اعتقاد دارم.
فکر می‌کنید مخاطب بعد از خواندن این کتاب به چه قضاوتی خواهد رسید؟
نمی‌دانم مخاطب به چه قضاوتی خواهد رسید، اما خودم می‌دانم چه کرده‌ام. رفته بودم ببینم عراقی‌ها جنگ را چطور می‌دیدند، آنها چه کرده بودند و چه فکرهایی می‌کردند. در همین حد! وقتی به صورت پاورقی در روزنامه منتشر می‌شد، استقبال خوبی کردند و بعدها هم کتاب خواهند شد، اما درباره قضاوت مخاطب نظری ندارم.

با خنده‌هایش دل ما را گرم می‌كرد
 فلورا سام، نویسنده، بازیگر و كارگردان: قبل از این‌كه در سریال «مرضیه» با هم همكاری كنیم، در فیلم «قرارمون پارك شهر» همكار بودیم. اما خانم خلیلی ایران نبود كه من برای بازی در سریال مرضیه با او تماس گرفتم و پیشنهاد كار دادم و فیلمنامه را برایش فرستادم. اتفاقا دیشب پیام صوتی ماه‌چهره را گوش می‌كردم كه چقدر از متن خوشش آمده بود و دوست داشت كه در این سریال بازی كند. به‌همین خاطر برای بازی در این سریال به ایران بازگشت و به گروه ما پیوست. خانم خلیلی بسیار خوشرو و مهربان بود. می‌توانم بگویم همه ویژگی‌هایی كه در این یكی دو روز درباره ایشان در فضای مجازی گفته می‌شود، درست بود. بسیار مهربان، گرم و دوست‌داشتنی بود. اما نكته‌ای كه شاید كسی به آن اشاره نكرده، این بود كه سر سریال مرضیه بود كه حالش بد شد و دل درد شدیدی گرفت. ما در ورامین كار می‌كردیم و سریع او را به بیمارستان رساندیم. اما به دلیل این‌كه امكانات آنجا محدود بود، به تهران منتقل شد و حدود 15 روز بستری بود. گویا توده‌ای در پانكراس او دیده شده بود و به همین خاطر تحت‌عمل جراحی قرار گرفت. با این حال وقتی از بیمارستان مرخص شد، بسیار خوش‌برخورد و خوش‌روحیه بود و با همان روحیه سر كارش برگشت. من از زمانی كه خبر فوت او را شنیدم، به این فكر می‌كنم كه چقدر روحیه‌اش را حفظ كرد و به هیچ‌كسی حرفی نزد. هیچ‌وقت خنده‌های قشنگش را فراموش نمی‌كنم. صدای خنده‌هایش را كه می‌شنیدم به او می‌گفتم با خنده‌هایت دل ما را گرم می‌كنی و به لوكیشن ما جان می‌دهی. این خنده‌ها درست زمانی بود كه خودش می‌دانست چه مشكلی دارد. با این حال همیشه خوش خنده بود و روحیه‌اش را حفظ می‌كرد. قوی بودن و شجاعتش قابل ستایش است.



بسیار با‌وقار و متین بود
 عبدالرضا زهره‌كرمانی، بازیگر و كارگردان: خیلی سخت است درباره كسی حرف بزنی كه عزیز همه است. آشنایی من با خانم خلیلی عزیز به‌سال‌های دور برمی‌گردد. سال
85 ــ 84 سریالی به نام «كتابفروشی هدهد»را با خانم برومند كار می‌كردم كه خانم پروین سلیمانی مادربزرگ خانم ماه‌چهره نقش عمه من را بازی می‌كرد. خانم خلیلی در آن كار سر صحنه آمد و با هم بیشتر آشنا شدیم و این دوستی ادامه داشت تا این‌كه من هم مهاجرت كردم و ساكن لندن شدم، چون خانواده خانم ماه‌چهره هم در لندن زندگی می‌كنند، او مدام برای دیدن آنها به لندن می‌آمد و با هم در ارتباط بودیم. وقتی فیلم كوتاه می‌ساختم، سرصحنه می‌آمد. ما مثل یك خانواده بودیم. خانم خلیلی بسیار متین و باوقار و مهربان و فروتن بود. من تجربه از دست دادن عزیز زیاد داشتم. از خانواده‌ام تا دوستانم را در طول این سال‌ها از دست دادم و با رفتن هركدام‌شان بخشی از قلبم انگار از وجودم جدا شد. از زمانی كه خبر فوتش را از پرستو صالحی شنیدم، باورم نمی‌شد. با همسرش تماس گرفتیم كه از فیلمبردارهای خوبمان است و با هم كار كرده‌ایم. وقتی شنیدیم خبر واقعیت است، با دوست مشتركمان به خانه خواهرش رفتیم كه خانواده‌اش هم آنجا بودند.
پسرش در حیاط آب بازی می‌كرد و هنوز نمی‌دانست كه مادرش دیگر نیست كه او را در آغوش بگیرد. در این بین همسرش را دیدیم كه با لباس مشكی به استقبال ما آمد. آنجا بود كه باور كردم ماه‌چهره خلیلی دیگر در بین ما نیست. خداوند به ابراهیم و پرواز عزیز صبر بدهد كه بتوانند فقدان ماه‌چهره عزیز را تحمل كنند.



تا زنده‌ایم قدر همدیگر را بدانیم
 لاله اسكندری، بازیگر: «در چشم باد» تنها همكاری مشترك ما بود كه یك‌سال این همكاری به طول انجامید. آن‌قدر خبر شوك‌آوری بود كه از زمانی كه شنیدم، هنوز باور نمی‌كنم و نمی‌توانم فراموش كنم دختر پر‌انرژی و خندان دیگر بین ما نیست. فقدان چنین عزیزی را به جامعه هنری تسلیت می‌گویم. ماه‌چهره بسیار دختر با‌انرژی و با‌علاقه و مشتاقی بود. یادم می‌آید چون سال‌ها ایران زندگی نكرده بود و به‌تازگی آمده بود، بعضی دیالوگ‌ها برایش نا‌آشنا بود و خیلی از كلمات را متوجه نمی‌شد. به همین خاطر من بعضی وقت‌ها كلمات را برایش معنا می‌كردم. فكر می‌كنم تصویری كه همه از ماه‌چهره دارند این است كه دختر كوشا، با‌انرژی و مهربان بود و برای این‌كه به دنبال علاقه‌اش به بازیگری برود، از خانواده‌اش كه ساكن انگلیس بودند، جدا شد و اوایل دهه 80 به ایران آمد. این‌طور كه شنیدم سال گذشته كه با خانم سام و همسرشان زنده‌یاد آقای اوجی در سریال مرضیه همكاری می‌كردند، متوجه بیماری‌شان شدند. البته بعد از آن متاسفانه ارتباط چندانی با هم نداشتیم. می‌دانم كه اصولا دوست نداشت كسی از بیماری‌اش مطلع شود. به همین خاطر خیلی در این باره صحبت نمی‌كرد. تابستان گذشته هم كه از ایران رفت و به همین خاطر اصلا باور نمی‌كردم، اما افسوس كه جوان‌های این‌چنینی را از دست می‌دهیم. تلخی ماجرا هم همین است كه وقتی زنده‌ایم یادی از همدیگر نمی‌كنیم و سراغی از هم نمی‌گیریم و قدر همدیگر را نمی‌دانیم. اما وقتی از میان ما می‌روند، ابراز تاسف می‌كنیم. ماه‌چهره همیشه خوشرو، خوش‌ خنده و چهره زیبایی داشت و همیشه به او می‌گفتم كه نامت برازنده‌ات است. چون همیشه از بودن با او می‌شد انرژی گرفت. برای من تجربه «در چشم باد» بسیار تجربه شیرینی بود و یكی از نقش‌های اصلی كه با هم در ارتباط بودیم، ماه‌چهره بازی می‌كرد. من فكر می‌كنم سینما یكی از چهره‌های با‌انگیزه و كوشای خودش را از دست داد. امیدوارم روحش در آرامش باشد. چقدر خوشحال شده بود كه مادر شده و از این موضوع انرژی می‌گرفت. عاشقانه فرزندش را دوست داشت و برایش نقشه‌هایی داشت كه نتوانست اجرایی كند. اگر یك‌سال قبل به من می‌گفتند ماه‌چهره خلیلی و مجید اوجی در میان ما نیستند، اصلا باور نمی‌كردم. اما متاسفانه هر دوی آنها را از دست دادیم. ای كاش پیش از این‌كه از این دنیا برویم، قدر همدیگر را بدانیم.



مثل اسمش ماه بود
 نعیمه نظام‌دوست، بازیگر: من و ماه‌چهره حدود 13 سال پیش در سریال «نردبامی بر آسمان» همكار شدیم و دوستی‌مان شكل گرفت و در طول این سال‌ها این دوستی خیلی عمیق شد و مدت زیادی به نوعی با هم زندگی كردیم. یعنی مدام منزل همدیگر بودیم. البته تنها همكاری مشترك ما به همان سریال برمی‌گردد، اما دوستی بسیار عمیقی داشتیم و مدام كنار هم بودیم. ماه‌چهره برای من دیگر همكار و دوست نبود، خانواده و عزیز من بود. ماه‌چهره مثل اسمش همه جوره ماه بود. مثل یك فرشته بود. بسیار دختر باگذشت و مهربانی بود. بسیار آدم با نظمی بود و برای هر كاری نظم و مدیریت خاصی داشت. برای هر كاری تحقیق می‌كرد و هیچ كاری را بی‌دلیل انجام نمی‌داد. همیشه می‌خندید و شاد بود؛ حتی اگر غم داشت. به همین دلیل همیشه به ما انرژی مثبت می‌داد. من از بیماری‌اش خبر داشتم و دنبال كارش می‌رفتم و مداركش را برای دكتر فرستاده بودم، اما از من قول گرفته بود كه به كسی نگویم. برای دیدن خانواده‌اش تابستان سال گذشته از ایران رفت. از زمانی كه متوجه بیماری‌اش شده بودم، حدود 10ماه قبل، شب‌ها خواب نداشتم و مدام نگرانش بودم و به مشهد رفتم و برایش دعا كردم. روزهای آخر كه بیمارستان بود و با هم در ارتباط بودیم، از من خواست كه از بیماری و وضعیتش به كسی حرفی نزنم، چون می‌گفت می‌خواهم برگردم و كار كنم. اما دو روز نشد كه خبر فوتش را شنیدم. خیلی برایم سخت است كه عزیزم را از دست دادم. ماه‌چهره فرشته بود و مثل همیشه سینما قدر فرشته‌هایش را ندانست كه به آرزوهایش برسد و كارهایی را كه دوست داشت، نتوانست انجام بدهد.



همیشه مادر...
 شاهد احمدلو، بازیگر و كارگردان: پیش از فیلم سینمایی «موش» من و خانم خلیلی تله‌فیلم «همیشه مادر» را با هم كار كرده بودیم. خانم خلیلی به‌شدت عاشق كارش بود و در كار بسیار حرفه‌ای و منظم و یكی از افرادی بود كه جزو ریشه‌های اصیل سینما بود. خانم خلیلی بسیار دوست و همراه بود. به گفته خودش یكی از بهترین كارهایی كه در سینما بازی كرد، فیلم «موش» بود كه متاسفانه دیده نشد.
خانم خلیلی از زمانی كه به ایران آمده بود با كارگردانان خوبی كار كرده بود و آشنایی ما هم به بعد از حضورش در فیلم «تله» سیروس الوند برمی‌گردد كه تهیه‌كننده آن فیلم تهیه‌كننده «چند میگیری گریه كنی» هم بود.
متاسفانه من چند ماه قبل از طریق یكی از دوستان مشتركمان از بیماری خانم خلیلی مطلع شدم و بسیار تاسف خوردم. اما با روحیه‌ای كه از ایشان سراغ داشتم و عاطفه و انگیزه‌ای كه در خانواده‌اش دیده بودم، ایمان داشتم كه بیماری سرطان را شكست می‌دهد. به خانواده‌اش و همه دوستان و همكارانش تسلیت می‌گویم و خودم را شریك غمشان می‌دانم.


خانم خلیلی بسیار اهل خانواده بود
 كورش تهامی، بازیگر: تنها همكاری مشترك من و خانم خلیلی به سریال «دختر گمشده» برمی‌گردد. من در مدتی كه با ایشان همكار بودم، به‌جز وقار و متانت چیز دیگری از ایشان ندیدم. خانم خلیلی خیلی اهل خانواده بود و بسیار همكار همراهی بود. یادم می‌آید اگر در كار برداشتی تكرار می‌شد، با خوشرویی همیشگی‌شان همراهی می‌كردند. بسیار آدم خوش‌اخلاقی بود و باعث تاسف است كه این اتفاق افتاد و خانم خلیلی دیگر در جمع ما نیست. خبر فوت ایشان بسیار خبر ناراحت‌كننده و شوك‌آوری بود. من عمیقا درگذشت ایشان را به خانواده و همكاران و دوستانشان تسلیت می‌گویم. افسوس كه چنین همكار مهربانی را از دست دادیم.



پیام تسلیت مرتضی میرباقری، معاون سیما
درگذشت نابهنگام بانوی هنرمند، سركار خانم ماه‌چهره خلیلی، موجب تأثر و اندوهی عمیق شد. هجرت زودهنگام بازیگری توانمند، تحصیلكرده و فرهیخته، خسرانی برای رسانه است. مرحومه ماه‌چهره خلیلی، عشق به وطن را در عمل، با نقش‌آفرینی در سریال‌های فاخر و ارزشمند سیما نشان داد؛ سریال‌هایی چون مختارنامه، در چشم باد، كلاه پهلوی، گذر از رنج‌ها، نردبام آسمان و... آخرین حضور این بازیگر در مجموعه تلویزیونی «مرضیه» بود كه به‌عنوان سریال ویژه ماه محرم سال ٩٨ از سیما پخش شد. اینجانب، درگذشت این هنرمند فقید را حضور خانواده محترم ایشان، خانواده رسانه ملی، جامعه هنری و مردم همیشه قدردان كشورمان تسلیت می‌گویم و برای بازماندگان از خداوند متعال طلب صبر و برای آن هنرمند رحمت و غفران الهی مسألت دارم.


پیام تسلیت سیمافیلم
درگذشت زنده‌یاد ماه‌چهره خلیلی، بازیگر محبوب سینما و تلویزیون، موجب تأثر و اندوه عمیق جامعه هنری و مردم شد. خبر فوت ناگهانی بانوی با‌اخلاق سیما و سینما، باعث تاثر بیش از پیش شد. حرف‌های غرورانگیزش درباره كشور همیشه خاطره‌اش را جاویدان خواهد كرد.
فقدان این بازیگر ارزنده، خسرانی برای فرهنگ و هنر ما و به‌ویژه رسانه ملی است‌. این بازیگر توانمند و اخلاق‌مدار یكی از هنرمندان باسابقه سیما بود. مجموعه كلاه‌پهلوی، مختارنامه، در چشم باد و... یاد و خاطره‌اش را همیشه در اذهان زنده نگه می‌دارد.
مركز سیمافیلم درگذشت این هنرمند فقید را حضور خانواده محترم ایشان، خانواده رسانه ملی، جامعه هنری و مردم همیشه قدردان كشورمان تسلیت می‌گوید.

بررسی عملكرد هفت ساله دولت نشان می‌دهد هر بار كه خبر از یك گشایش اقتصادی از سوی دولت مطرح شده متاسفانه یا اتفاق مثبتی رخ نداده یا نتیجه‌هایی كاملا عكس دریافت شده است. از ابتدای فعالیت دولت یازدهم و روی كار آمدن حسن روحانی به عنوان رئیس‌جمهور، بحث مذاكرات و توافق با آمریكا و كشورهای غربی مطرح شد؛ توافقی كه قرار بود تمام تحریم‌ها را لغو و البته همه مشكلات اقتصادی را حل و فصل كند. توافقی كه در‌نهایت در سال 94 به نتیجه رسید. گر چه هیچ اتفاق ساختاری بعد از برجام برای اقتصاد ایران رخ نداد و صرفا فروش نفت ایران از محدودیت‌های قبل رها شده بود اما گره اقتصاد ایران به برجام آن‌قدر كور و سنگین بود كه وقتی در سال 97 آمریكا با زیرپاگذاشتن این توافق به صورت یكجانبه از برجام خارج شد، تحریم‌های آمریكا نیز دوباره به خانه اول خود بازگشت. رفته‌رفته با وجود اظهار‌نظرهای مقامات ایران از جمله بیژن زنگنه، وزیر نفت مبنی بر این‌كه صادرات نفت ایران از یك میلیون بشكه كمتر نخواهد شد، كشورهای خریدار نفت ایران خودشان را كنار كشیدند. ایران نیز به‌منظور جبران كاهش درآمد‌های نفتی، نفت را در بورس انرژی عرضه كرد تا بخش خصوصی بتواند این كالا را فارغ از تصمیمات سیاستی دولت صادر كند. طرحی كه البته به‌دلیل ضعف‌های موجود چندان مورد استقبال واقع نشد.
 فروش اوراق نفتی
به نظر می‌رسد دولت با انجام اصلاحاتی قصد دارد با فروش نفت به مردم و بدهكار شدن دولت به مردم یا همان پیش‌فروش نفت را به‌عنوان یكی از سناریوهای احتمالی برای افزایش درآمدهای خود مطرح كند؛ به این صورت كه اوراق فروش نفت در بورس عرضه شده و مردم با خرید‌های ریالی در زمان سر‌رسید دلار دریافت می‌كنند. فارغ از این‌كه اجرای این طرح باعث می‌شود دولت از این طریق منابع قابل‌توجهی از نیاز بودجه‌ای كشور را تامین كند اما این اقدام را می‌توان نوعی آینده‌فروشی دانست؛ چنانچه دولت نفت را به مردم فروخته و درآمدهای آن را نیز هزینه خواهد كرد اما دولت بعدی موظف است در موعد سررسید اوراق خریداری شده از سوی مردم، پول خریداران را با آنها تسویه كند؛ به این معنا كه نفت در گذشته فروخته شده و حالا دولت بعدی باید این پول را به خریداران بازگرداند. نكته اینجاست كه اگر تحریم‌ها ادامه داشته باشد و دولت در زمان سررسید نتواند معادل نرخ اوراق فروخته شده را به خریداران پرداخت كند یا باید از بانك مركزی استقراض كند یا دوباره اوراق را تمدید كند كه هر دوی این كارها باعث خواهد شد به نرخ تورم دامن زده شود. همچنین برخی موضوع تضمین بازخرید این اوراق از سوی صندوق توسعه ملی در زمان سررسید را مطرح كرده‌اند در این شرایط حتی اگر دولت منابعی برای خرید این اوراق نداشته باشد این كار را به پشتوانه منابع صندوق توسعه انجام خواهد كرد.
از پست پهپادی تا عرضه اولیه در بورس
یكی از تاكیدات مسؤولان دولت از اواسط سال گذشته همزمان با رشد شاخص بورس عرضه شركت‌های بزرگ دولتی در بورس بوده است. روحانی طی سخنان اخیر خود به این موضوع كه از وزرای دولت می‌خواهم برای عرضه‌های اولیه در هفته‌های آتی برنامه‌ریزی دقیقی انجام دهند اشاره داشته است. عرضه شركت‌های بزرگ دولتی در بورس شاید ساده‌ترین سناریویی باشد كه رئیس‌جمهور طی هفته‌های اخیر از آن یاد كرده است.
آزادسازی دارایی‌های بلوكه شده ایران
پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی از جمله مواردی است كه مجمع تشخیص مصلحت نظام با آن موافقت نكرد و پیوستن به آن را دارای ایرادات و تبعات خطرناكی دانست. یكی از ایرادات، مشخص شدن چگونگی دور زدن تحریم‌ها از سوی ایران است. چرا كه در این صورت شناسایی و تحریم كانال‌های مالی ایران با راحتی بیشتری همراه خواهد بود. با توجه به اصرار برخی از مقامات دولتی برای تصویب این موضوع در مجمع تشخیص مصلحت ممكن است یكی از موارد پیش‌بینی شده برای سناریوی دولت، تصویب اف‌ای‌تی‌اف باشد تا از این طریق برای مدت كوتاهی برخی از اموال بلوكه شده ایران در كشورهای جهان كه این كشورها به دلیل تحریم شبكه بانكی ایران از پرداخت آن سر باز می‌زند پرداخت شود. اگرچه علیرضا معزی، معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهور ضمن این‌كه از تاثیر تصویب اف‌ای‌تی‌اف بر اقتصاد ایران به عنوان یك گشایش اقتصادی نامبرده اما موارد مطرح شده در مورد گشایش اقتصادی را بی‌ارتباط به اف‌ای‌تی‌اف دانسته است. موضوعی كه در صورت اعتماد به آن باید گفت گشایش اقتصادی مطرح شده ارتباطی به تصویب اف‌ای‌تی‌اف نخواهد داشت.
 كاهش نرخ ارز؟
اخیرا عبدالناصر همتی، رئیس‌كل بانك مركزی وعده كاهش نرخ ارز را داده‌‌است. همین موضوع باعث شده تا برخی كارشناسان بین صحبت‌های رئیس‌جمهور مبنی بر گشایش اقتصادی و وعده‌های رئیس‌كل وجه مشتركی یافته و احتمال كاهش نرخ دلار در روزهای آینده را به‌عنوان یكی از احتمالات مطرح درباره گشایش اقتصادی وعده داده شده قلمداد كنند. البته نكته قابل توجه در این میان این است كه اگر دولت توانایی كاهش نرخ ارز را داشته است، چرا تاكنون در این زمینه اقدامی نكرده‌است؟ سناریوی مطرح دیگر در این زمینه این است كه دولت با آزادسازی بخشی از پول‌های بلوكه شده ایران در كشورهای مختلف (از طریق برخی از مذاكرات یا تصمیمات پشت پرده)، قصد ساماندهی بازار ارز از طریق تزریق ارز به بازار را دارد.
ایجاد كانال مالی جدید و سهولت در واردات
در ماه‌های اخیر مذاكرات میان ایران با چین و عراق به عنوان دو كشور دوست برای افزایش تجارت و مراودات اقتصادی افزایش یافته‌است. سفر یكروزه رئیس‌كل بانك مركزی به عراق و سفر نخست‌وزیر این كشور به ایران در كنار اخبار منتشرشده مبنی بر تفاهم اولیه ایران و چین برای انعقاد یك قرارداد بلندمدت از جمله نكاتی است كه احتمال ایجاد یك كانال مالی میان ایران با این كشورها را در راستای تسهیل واردات كالا به ایران تقویت می‌كند.


فقط تثبیت نرخ ارز موجب گشایش است
آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه تهران
شخصا نمی‌توانم هیچ حدسی درباره این موضوع و تصمیم احتمالی دولت بزنم.  البته موضوعاتی مثل ایجاد  بورس نفت و فروش اوراق نفت به مردم در بورس  یا آزادشدن بخشی از اموال بلوکه شده ایران در خارج از کشور به‌عنوان احتمالات این موضوع شنیده می شود که هیچ کدام از این موارد موضوعات جدیدی نیست. تنها موردی که می تواند واقعا تغییر یا گشایش اقتصادی ایجاد کند، تثبیت نرخ ارز است که به نظرم اتفاق مثبتی است و واقعا موجب گشایش اقتصادی در کشور می‌شود،اما در شرایط فعلی امکان پذیر نیست.


شاید به مذاکره مربوط باشد
احمد اسد زاده، عضو هیات علمی دانشگاه تبریز
به نظرم دولت با این حرف و وعده گشایش اقتصادی طی این هفته به نوعی همه را سرکار گذاشته و قرار نیست  اتفاقی تحت عنوان گشایش اقتصادی رخ دهد،چراکه اصولا گشایش اقتصادی موضوعی آنی نیست که طی یک یا چند هفته رخ دهد. اما اگر بخواهم نظر خودم را بگویم با توجه به شناختی که از دولت وجود دارد، این احتمال که موضوع اف ای تی اف یا شروع مذاکراتی دیگر از سوی دولت مطرح شود بیشتر از سایر گزینه‌هاست. به نظر می‌رسد موضوع نیز یکی از این دو مساله باشد،وگرنه این حرف بیشتر یک شو و سرکار گذاشتن مردم است.


گشایش اقتصادی همان کارآمدی دولت است
خسرو پیرایی، عضو هیات علمی دانشگاه شیراز
سوال من این است که چطور می شود نتایج یک جلسه ،منجر به گشایش اقتصادی یا چیزی شبیه آن شود.گشایش اقتصادی در واقع همان کارآمدی در تیم اقتصادی دولت است. ضمن این‌که تمام مسائلی که مربوط به اقتصاد و ایجاد گشایش در اقتصاد است مربوط به دولت و اختیارات دولت است. این‌که چنین تصمیمی از دل جلسه سران قوا  بیرون آمده کمی عجیب است،چرا که مسائل عادی اقتصادی و ایجاد گشایش نیازمند عزم و اراده دولت برای حل مشکلات است.





هر چه هست به دلار مربوط می شود
یعقوب محمودیان، عضو هیات علمی دانشگاه کرمانشاه
به نظرم این گشایش مربوط به آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده ایران در سایر کشورهاست.  البته هر گشایشی از این جنس باشد  احتمالا موضوعی کوتاه مدت و سطحی است که خیلی دارای اهمیت نیست، چراکه به‌اصطلاح یک اقدام موقت و مسکن مانند است و نتیجه آن هم کاهش نرخ ارز خواهد بود، زیرا رئیس کل بانک مرکزی نیز در روزهای گذشته موضوع کاهش نرخ ارز را مطرح کرده بود که به نظرم بین گشایش اقتصادی رئیس جمهور و وعده همتی ارتباطی وجود دارد.




تغییرات در نحوه واگذاری‌ها و خصوصی‌سازی
رضا مقدس، رئیس سابق / دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه
اتفاقاتی مانند تزریق ارز به بازار و کاهش نرخ ارز یا فروش نفت در محلی شبیه بورس برای جبران کسری بودجه دولت و... از موضوعاتی است که مطرح می شود ،اما به نظرم تمام این موارد حالت مسکنی داشته و اتفاقات ساختاری نیست. تنها چیزی که می‌تواند مثبت باشد و احتمال می دهم با توجه به این‌که موضوع در جلسه سران قوا مطرح شده مربوط به ایجاد تغییراتی در بحث واگذاری‌ها و مربوط به قوانینی بورسی باشد که می تواند به تغییرات و تحولاتی منجر شود.



دولت مراقب پیشنهادات طرف های غربی باشد  
محمود دهقانی، اقتصاددان
درباره موضوع گشایش اقتصادی که رئیس جمهور وعده آن را داده ممکن است مسائلی از قبیل آزادسازی بخشی از اموال بلوکه شده ایران در برخی از کشورها باشدکه البته ممکن است بتواند گشایش مقطعی را در برخی امور جاری ایجاد کند،اما با توجه به صحبت‌های رئیس دفتر رئیس‌جمهور مبنی بر پایان دوران تحریم و این‌که بسیاری از کشورها به این نتیجه رسیده اند که تحریم بی‌فایده است و ممکن است به‌زودی برداشته شود به نظر می‌رسد این دو موضوع با یکدیگر ارتباط داشته و حکایت از احتمال توطئه جدیدی از سوی آمریکا درباره مذاکرات جدید  با ایران به قصد بر هم زدن توافق میان ایران و چین باشد. شاید با توجه به مطرح شدن این توافق و نگرانی‌های آمریکا از احتمال تحقق این قرارداد میان ایران و چین،طرف‌های غربی پیشنهاداتی را درباره آزادسازی برخی اموال بلوکه شده ایران مطرح کرده باشند که دولت باید مراقبت کافی را در زمینه پیشنهادات مطرح شده از سوی طرف‌های غربی داشته باشد.




گشایش اقتصادی یک‌روزه و یک‌ماهه نداریم
وحید شقاقی شهری/  رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی
واقعیت این است که در اقتصاد چیزی تحت عنوان گشایش اقتصادی یک‌شبه،یک‌روزه و یک‌ماهه نداریم،بلکه گشایش اصلی اقتصاد باید مبتنی بر سیاست‌گذاری‌های صحیح و ایجاد اصلاح در روند بودجه‌ریزی و قوانین اداره اقتصاد کشور باشد.
زمانی که ساختارهای اقتصادی ما اصلاح شود و قوانین مالیاتی به گونه‌ای تغییر کند که مشوق تولید و مانع فعالیت‌های سفته‌بازانه باشد، می‌توان گفت گشایش اقتصادی رخ داده است، از این رو من این موضوع را که نفت ایران به صورت اوراق به مردم در بورس عرضه شود یا با آزاد شدن بخشی از منابع ارزی بلوکه شده ایران در سایر کشورها بتوانیم‌ با تزریق ارز در بازار و ایجاد یک وفور نسبی از گشایش اقتصادی سخن بگوییم،قبول ندارم بلکه گشایش اقتصادی واقعی در قِبل تصمیمات اقتصادی دولت و نحوه اداره کشور و اقتصاد از سوی دولت است.
مطمئن باشید تصمیم دولت در نهایت می تواند یک عملکرد مسکن‌گونه داشته باشد. برای ایجاد گشایش اقتصادی نیازمند اصلاح برخی ساختارهای اقتصادی هستیم.

داستان 27 روز چشم‌انتظاری خانواده سها رضانژاد با پیدا شدن جسد او در منطقه كردكوی همراه بود. سها 19 تیر امسال همراه یك تور طبیعت‌گردی به ارتفاعات كردكوی استان گلستان سفر كرد و به طرز مشكوكی ناپدید شد. معمای گم‌شدن این دختر با كشف جسد او نزدیكی محلی كه كمپ زده بودند پایان گرفت. صبح شنبه، پدر سها هویت جسد دخترش را تائید كرد.
حسین درخشان، مدیر مركز كنترل و هماهنگی عملیات سازمان امداد و نجات در تشریح عملیات امدادگران هلال‌احمر برای یافتن دختر طبیعت‌گرد گفت: پنجشنبه 19 تیر امسال تیم 25 نفره گردشگری از استان تهران وارد ارتفاعات حفاظت‌شده جهان‌نما از توابع كردكوی شدند. ساعت هشت صبح روز بعد، یكی از اعضای تیم به نام سها رضانژاد 27 ساله كه برای اولین‌بار وارد این منطقه شده بود، از چادر خارج و مفقود شد. این ماجرا ساعت 11 و 20 دقیقه به مركز كنترل و هماهنگی عملیات هلال‌احمر گزارش شد و سریع دو تیم عملیاتی راهی محل شدند. با استقرار تیم‌های هلال‌احمر جست‌وجوی دو مسیر منطقه امام‌وردی و خط‌الراس چكل‌آتشان و تخت میرزا با همكاری محیط‌بانان منابع طبیعی در دستور كار قرار گرفت.
وی افزود: در ادامه طی چند جلسه، مسیرهای احتمالی شناسایی و جست‌وجو در آنها آغاز شد، اما هیچ ردی از دختر طبیعت‌گرد بدست نیامد. همچنین قرار شد از پهپاد برای جست‌وجو استفاده شود كه مه‌آلود بودن منطقه اجازه استفاده از پهپاد را به ما نداد و پس از 9 روز در حالی كه هیچ ردی از  دختر جوان به دست نیامده بود، عملیات جست‌وجو متوقف و قرار شد جست‌وجو موردی در مواقعی كه اخبار موثقی از سوی مراجع ذی‌صلاح بدست آید، انجام شود. سرانجام ساعت 12 ظهر هفدهم مرداد و هنگام جست‌وجو در مناطق صعب‌العبور اطراف منطقه بین چكل‌سر و یارعلی جهان‌نما توسط نیروهای جمعیت هلال‌احمر شهرستان كردكوی جسد دختر گمشده كشف و عملیات برای انتقال جسد به پایین‌دست انجام شد.
درخشان درباره علت پیدا شدن جسد بعد از این مدت گفت: نقطه‌ای که جسد پیدا شد تا محل كمپ، حدود 5/2 كیلومتر فاصله داشت و منطقه‌ای صعب‌العبور بود و امكان جست‌وجو با سگ در آنجا وجود نداشت. امدادگران ساعت هشت صبح جست‌وجو در آن منطقه را آغاز كرده و چند كارگاه در مسیر زدند تا ساعت 12 به جسد رسیده و آن را یافتند. در این مدت امكان دارد، پیكر این دختر زیر شاخ برگ قرار داشته و باران آن را بیرون آورده باشد. شاید هم حیوانات آن را جابه‌جا كرده باشند. مه‌آلودبودن منطقه در روزهای ابتدایی جست‌وجو هم می‌تواند احتمال دیگری باشد.



پدر سها جسد را شناسایی کرد
همسر برادر سها در گفت‌وگو با جام‌جم گفت: «سها عاشق طبیعت‌گردی بود و بارها قبل از این با دوستانش به تورهای یك یا چند روزه رفته بود. همین كه به ما خبر دادند سها گم شده، همسرم و عمو و پدر سها برای پیداكردن او به گرگان رفتند. نیروهای هلال‌احمر با تجهیزاتی كه در اختیار داشتند تمام منطقه را گشتند.»
نزدیك به یك‌ماه از گم‌شدن دختر جوان می‌گذشت و خبری از او نبود تا این‌كه هفدهم مرداد جسدی در منطقه آبشار توسكایی پیدا شد كه احتمال می‌دادند این جسد متعلق به سها باشد. همسر برادر سها در ادامه گفت: «فکر می‌کنم یك كوهنورد محلی جسد را دیده بود و با دستور پلیس، نیروهای امداد هلال‌احمر، با مینی‌بوس برای جست‌وجوی مجدد راهی محل شده بودند.جسد قابل شناسایی نبود چون از ارتفاع زیادی به پایین پرتاب شده بود.ظاهرا در روزهای اول به دلیل ابری و بارانی‌بودن منطقه، امدادگران جسد را ندیده بودند. صبح هجدهم مرداد، پدر سها جسدی را كه پیدا شده بود، دید و تائید كرد كه این جسد سهاست. می‌گفتند جسد قابل شناسایی نبوده اما پدر سها باتوجه به لباس‌های سها و نشانه‌هایی كه از دخترش می‌شناسد، توانست تائید كند كه این جسد به دخترش تعلق دارد.بااین وجود برای طی روند قضایی، آزمایش دی‌ان‌ای انجام خواهد شد.»

همیشه با ساز و کارهای زبانی متون اداری سر ناسازگاری داشته‌ام. از متن‌های تذکردهنده مدیران ساختمان‌ها و اعلان‌های صاحبان مشاغل حرصم گرفته و خواسته‌ام روبه‌روی هر یک از این متن‌ها که بر در و دیوار اینجا و آنجا نصب شده‌اند بایستم، خودکارم را از کیف در آورم و شروع کنم به ویرایش‌شان: «به یک خانم جهت صندوق نیازمندیم»؛ جهت صندوق، کدام سمتی است؛ راست یا چپ؟ «جناب آقای فلانی، ریاست محترم بهمان اداره»؛ ریاست؟! این (یعنی ریاست)، «کار»ی است که طرف انجام می‌دهد، خودش که «رئیس» است نه ریاست و بسیاربسیار ناملایمتی‌های زبانی از این دست که خودتان می‌دانید لابد.
البته این، تنها بخشی از ماجراست؛ اینها را می‌شود به حساب غلط مصطلح و جاافتاده در ادبیات دیوانی و اداری در نظر گرفت؛ از متون دیوانی دربارهای قرون گذشته تا متونی که حالا بین اتاق‌های ادارات در رفت‌وآمدند، دچار این ادبیات بوده‌اند. ماجرا وقتی بغرنج‌تر می‌شود که این ادبیات، دچار ضعف تالیف و اشتباهات فاحش زبانی هم باشد. مثل همین دستخط رئیس دفتر رئیس‌جمهور روی کاپوت واپسین پراید در شانزدهم مرداد. محمود واعظی که در آیین خروج پراید از خط تولید شرکت کرده بوده، به رسم یادگار، بر بدن کم‌جان این خودروی جنجالی، متن آش و لاشی نگاشته که حالا در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود. متن او، هم در ساختار ادبیات اداری که ذکرش رفت دچار ایراداهایی است و هم از منظر زبان معیار فارسی و نشانه‌های سجاوندی در نگارش.ما این متن را به لحاظ دستور زبان فارسی معیار بررسی کرده و ایرادهایش را برشمرده‌ایم.
متن غلط
ابتدا ببینیم محمود واعظی بر کاپوت پراید چه نوشته که حالا مثل خود پراید پرحرف و حدیث و جنجالی شده است. او نوشته:
«بسمه تعالی/به امید این‌که این شرکت بعد از اتمام تولید پراید خودرو جایگزین ایمن، زیباتر با قیمت مناسب در اختیار مردم عزیزمان قرار گیرد. محمود واعظی/رئیس دفتر رئیس جمهور».
متن اصلاح‌شده
خب، ما شکل صحیح منظور جناب رئیس دفتر را بنویسیم و بعد بررسی کنیم متن ایشان دچار چند و چه اشتباهاتی است:
«باسمه تعالی/امیدواریم شرکت سایپا، پس از اتمام تولید پراید، خودروی جایگزین ایمن، زیباتر و با قیمت مناسب در اختیار مردم عزیزمان قرار دهد.محمود واعظی/رئیس دفتر ریاست جمهوری»
دچار چه ایرادهایی است؟
حالا بیایید یکی‌یکی بررسی کنیم. ببینیم این متن کوتاه محمود واعظی چه ایراداتی دارد.
بسمه به جای باسمه
همزه اسم با هر پیشوندی که بر سر آن بیاید باید حفظ شود. این قاعده تنها در «بسم‌ا... الرحمن الرحیم» استثنا شده است. لفظ «اسم» از نوع اسمای ثلاثی مجرد جامد است؛ از ماده سمو به معنای علو است و لام‌الفعلش (واو) حذف شده و به جای آن همزه وصل مسکور در اولش قرار گرفته است. این کلمه، «باسمه» نوشته می‌شود ولی «بسمه» خوانده می‌شود. هر چند «بسمه تعالی» غلط مشهور است و واردآوردن ایراد به متن محمود واعظی در این فقره کمی سختگیرانه است، اما خب ما از رئیس دفتر، که کارش کتابت است، انتظار دقت کامل داریم.
* کجا باید یاد می‌گرفت؟ از متون عربی و قرآن
 آغاز جمله با حرف اضافه
جمله با «به امید این‌که» آغاز شده است. دستور زبان معیار فارسی به ما می‌گوید جمله رسمی، با نهاد یا نهاد محذوف آغاز می‌شود نه با حرف اضافه یا متمم یا باقی ارکان. بنابراین جمله با «ما امیدواریم» یا «امیدواریم» باید آغاز می‌شد.
*  کجا باید یاد می‌گرفت؟ از کتاب فارسی سوم دبستان
 استفاده از ضمیر، در غیاب مرجع
محمود واعظی نوشته است «این شرکت». درست است که ما با پیوست‌های موجود (اطلاع از حضور او در خط تولید پراید در شرکت خودروسازی سایپا» می‌دانیم که اشاره او به «شرکت سایپا»است اما با این حال، وقتی در متن، اشاره‌ای به مرجع «سایپا» نشده است، نمی‌توان از ضمیر اشاره به آن مرجع (این) بهره برد. پیش از این‌که واعظی بنویسد «این شرکت»، مرجع ضمیر اشاره «این»، در متن حضور نداشته است. بنابراین به جای «این شرکت» باید می‌نوشت «شرکت سایپا».
* کجا باید یاد می‌گرفت؟ از کتاب فارسی دوم دبستان
   حذف «ی» میانجی
می‌دانیم دو مصوت (حرف صدادار) نمی‌توانند به دنبال یکدیگر بیایند. مثلا ما نمی‌توانیم در اشاره به پدر خودمان بگوییم «بابا من»؛ از «ی» میانجی استفاده می‌کنیم و می‌نویسیم و می‌گوییم «بابای من». این قاعده درباره مصوتِ «و» نیز صادق است. بنابراین در متنِ واعظی، «ی» میانجی جا افتاده‌است: «خودرو جایگزین»... «خودروی جایگزین».
* کجا باید یاد می‌گرفت؟ از کتاب فارسی اول دبستان
 جایگاهِ نادرست «،» و «و»
برای استفاده از ویرگول، قواعد مشخصی در دستور نگارش فارسی پیشنهاد شده‌است. جز برای مکث، در شمارش نیز از این نشانه سجاوندی بهره می‌گیریم. در متن واعظی آمده «جایگزین ایمن، زیباتر با قیمت مناسب». جایگاه ویرگول در این گزارش مخدوش است. یا باید به این صورت نوشته شود: «جایگزین ایمن و زیباتر، با قیمتِ مناسب» یا آن‌چنان که ما تصحیح کرده‌ایم: «جایگزینِ ایمن، زیباتر و با قیمت مناسب». هیچ‌یک از این دو صورت در متن آقای رئیس دفتر رعایت نشده‌است.
* کجا باید یاد می‌گرفت؟ از کتاب فارسی اول دبستان
 اشتباه در فعل
اشتباه ششم، به عنوان تنها ایرادی که حالا کاربران شبکه‌های اجتماعی به متنِ کوتاه محمود واعظی وارد می‌کنند، اتفاقا سهمگین‌ترین خطای این جمله نیست. درست است که فعل، با توجه به نهاد جمله کاملا غلط است، اما مشخص است نویسنده متن، این بار اتفاقا نه از روی دانشِ اندک، بلکه از سر حواس‌پرتی دچار اشتباه شده‌است. از همین‌رو، اتفاقا از بروز این خطا چندان نباید نگران و ناراحت بود، آن چنان‌که پنج خطای پیشین از جانب مسؤولی که مهم‌ترین متونِ دفتر رئیس‌جمهور را می‌نویسد، کاملا ناامیدکننده است. واعظی در جایگاه فعل، به جای «دهد» نوشته‌است «گیرد». او ظاهرا در پایان جمله، فاعلیتِ نهاد را که «این شرکت» [البته که گفتیم همین هم غلط است] باشد، فراموش کرده‌است. فاضل‌ترین نویسنده‌ها هم ممکن است دچار چنین سهل‌انگاری‌ای بشوند. خیلی بعید است واعظی نداند فعل این جمله باید «دهد» می‌بوده و اگر یک‌بار جمله‌ای را که نوشته‌بود می‌خواند، لابد فعل را اصلاح می‌کرد.
* کجا باید یاد می‌گرفت؟ از کتاب فارسی اول دبستان [البته بدیهی است ایشان این یکی را همان سال اول دبستان یاد گرفته، بلکه این‌جا و در این جمله دچار حواس‌پرتی شده‌است]
 رئیس جمهور به جای ریاست جمهوری
واعظی، متنِ کوتاهش را این‌طور امضا کرده‌است: «محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهور». درست است که او در دفتری کار می‌کند که محل کار رئیس‌جمهوری است، اما اطلاق «دفتر رئیس‌جمهور» به آن محل اشتباه است؛ چرا که آنجا فقط محل کارِ یک رئیس‌جمهوری (هم‌اکنون حسن روحانی)، نیست، بلکه محل استقرار روسای جمهوری ادوار مختلف بوده است. بنابراین آنجا «دفتر ریاست‌جمهوری» است که هم‌اکنون حسن روحانی به عنوان رئیس‌جمهوری در آن مستقر است. حال ممکن است واعظی بر جایگاه ریاست دفتر ریاست جمهوری باقی بماند یا نماند؛ این، فرع بر قضیه است.
* کجا باید یاد می‌گرفت؟ از آموزه‌های دفتری و اداری
 رئیس جمهور به جای رئیس جمهوری
به کار بردن عبارت «رئیس جمهور» نادرست است. چنین پست و جایگاهی در هیچ نظام سیاسی، از جمله جمهوری اسلامی ایران، شناخته نشده‌است. واژه «جمهور» از لحاظ معنای سیاسی با «جمهوری» تفاوت دارد. پیش از اینها، مقاله مفیدی در سایت خوابگرد با امضای روح‌ا... شهسوار منتشر شده که به‌خوبی تفاوت این دو عبارت را تبیین کرده‌است. در بخشی از این مقاله می‌خوانیم: «آنچه پس از تشکیل دولت - ملت‌های مدرن به وجود آمد، جایگزینی مقام «شاه» با جایگاه «رئیس» بود. در کشورهایی که از نظام «جمهوری ریاستی» برخوردارند، مثل فرانسه، این فرد به صورت طبیعی رئیس‌جمهوری نامیده می‌شود: «رئیسِ جمهوری فرانسه» یا «رئیسِ جمهوری ایتالیا» و…». بنابراین، جمهور (مردم)، رئیس ندارند، بلکه این جمهوری (نظام سیاسی) است که رئیس دارد؛ رئیس‌جمهوری، ریاست جمهوری.
* کجا باید یاد می‌گرفت؟ کتاب تاریخ سال سوم دوره راهنمایی تحصیلی (نظام قدیم)
 چه باید کرد؟
اغلب مردم، فارسی را درست نمی‌نویسند؛ این‌که می‌گوییم فارسی، منظورمان این نیست که مثلا از لغات عربی در نوشته‌هایشان استفاده نکنند، نه! ما هم در اصلاح متنِ کوتاهِ محمود واعظی، با لغات عربی کاری نداشته‌ایم و فی‌المثل،
«بعد از» را به «پس از» یا «اتمام» را «به‌پایان‌رسیدن» تغییر نداده‌ایم. منظور، دقت در درست‌نویسی است. اغلب مردم چنین دقتی را به خرج نمی‌دهند. مسؤولان نشان داده‌اند از آنجا که بیش از مردم در معرض نوشتن قرار می‌گیرند، دچار وضع بدتری هستند. چه باید کرد؟ نمی‌دانیم. سال‌ها پیش، شاعری نوشته بود: «من هر چه درد می‌کنم از فارسی‌ست».

دانش‌آموزان؛ مهاجران ابدی
حالا ثبت‌نام در یك مدرسه برای عده‌ای بخشی از پیشرفت تحصیلی محسوب می‌شود، آن‌قدر كه قبولی در ثبت‌نام می‌تواند موفقیتی چشمگیر قلمداد شود، چراكه رسیدن به این موفقیت گاهی كفش پولادین می‌خواهد و همت والا! چیزی كه بدیهی‌ترین حق یك دانش‌آموز است در مواردی آن‌قدر سخت به دست می‌آید كه شیرینی تحصیل را از بین می‌برد. جواب مشكل ثابت خانواده‌ها در ثبت‌نام دانش‌آموزان فقط یك جمله كوتاه است «جا نداریم!» گوش خانواده دانش‌آموزان از این جمله پر است.
وقتی یك دانش‌آموز با این پاسخ رو به رو می‌شود، طبیعی‌ترین واكنش رفتن به مدرسه دوم است. مدرسه دوم اگر حتی جا هم داشته باشد، بهانه كارساز دیگری برای ثبت‌نام نكردن دارد. جمله‌ دیگری كه برای خانواده دانش‌آموزان این روزها خیلی آشناست همین بهانه كارساز مدارس است؛ «این مدرسه در محدوده زندگی شما نیست و باید بروید به مدارس منطقه خودتان!» چرخه معیوب نه در یك دایره كه روی یك خط مستقیم آغاز شده است.
مدرسه «الف» جا ندارد و دانش‌آموز را به مدرسه «ب» می‌فرستد، مدرسه «ب» به بهانه این‌كه محل زندگی دانش‌آموز و آن مدرسه یكی نیست، او را به همان مدرسه اول روانه می‌كند.  مهاجران ابدی، اما سرگردان، این چرخه معیوب را طی می‌كنند.
خارج از محدوده
مردم عادی گاهی اوقات انگار دارند آرام آرام از محدوده زندگی معمولی خارج می‌شوند. معیارهایی كه آنها را مجاز به ماندن در دایره «بهتران» می‌كند، یكی‌یكی از دسترس این مردمان عادی خارج می‌شود. این گزاره در رابطه با ثبت‌نام دانش‌آموزان مصداق‌های گل‌درشت بسیاری دارد به این مفهوم كه شما می‌توانید در محدوده زندگی خودتان مدرسه‌ای برای تحصیل پیدا كنید اگر و تنها اگر پول داشته باشید یا آشنا!
تعداد زیادی از والدین به دلیل آنچه مدارس از آن با عنوان «خارج از محدوده» بودن یادمی‌كنند و آن را مجوزی برای عدم ثبت‌نام از دانش‌آموز می‌دانند به ستادهای ثبت‌نام مراجعه كرده‌اند، اما تقریبا در هیچ یك از موارد مشكل آنها حل نشده و فقط در موارد معدود طبق گفته‌های از والدین، پیگیری كارش به ستاد ثبت‌نام منطقه ارجاع شد که البته با ابلاغ این ستاد مبنی بر ثبت‌نام دانش‌آموز، مدیر مدرسه حاضر به انجام این کار نشد!
مرزبندی‌های مدارس علاوه بر این‌كه باعث شده تا به امروز تعدادی از دانش‌آموزان كلاس اولی موفق به ثبت‌نام در مدارس نشوند و موجب نگرانی خانواده‌ها و رفت‌وآمد به ستادهای ثبت‌نام منطقه و اداره كل شده است، مشكل دیگری را هم پدید آورده، مشكلی كه آنها را به خارج از محدوده سوق می‌دهد؛ مشكلی به نام پول.
 راهكار اول؛ پول داشته‌باشید
علیرضا سلیمی، عضو پیشین كمیسیون آموزش مجلس و عضو هیأت رئیسه مجلس فعلی است. از او درباره مشكلات فراوان مردم هنگام ثبت‌نام ‌دانش‌آموزان می‌پرسم، این‌كه چرا این مشكلات سال‌های سال است تكرار می‌شود یك بحث است و بحث دیگر چاره‌اندیشی مسؤولان برای این معضلات. جالب این‌كه این نماینده مجلس فهرست مشكلات پیش روی خانواده‌ها در ثبت‌نام را طولانی‌تر می‌كند. او به جام‌جم می‌گوید: «مشكلات بیشتری طی این مدت به چشم خورده‌است. در برخی موارد شاهد این بودیم كه مدارس از خانواده‌ها تقاضای وجه داشتند، مواردی از این مشكل وجود داشته كه حتی برخی از آنها را به مسؤولان مربوط هم گوشزد كردیم.» مورد اشاره این نماینده مجلس را می‌توان در گلایه‌های خانواده ‌دانش‌آموزان هم دید. چرخه معیوب حالا خودش را بیشتر نشان می‌دهد؛ چرا كه نقطه سومی ( مدرسه سوم) هم به آن اضافه شده‌است به این مفهوم كه شما با مراجعه به یك مدرسه با درخواست پول مواجه می‌شوید، اگر نپذیرید ثبت‌نام نمی‌شوید و ارجاع داده می‌شوید به مدرسه‌ای دورتر، در مدرسه دوم بهانه خارج از محدوده سراغتان می‌آید و چون شما مجاز به ثبت‌نام در آن محدوده نیستید تنها راه باقیمانده ثبت‌نام در مدارس غیرانتفاعی است با هزینه‌هایی از 13میلیون تا 19 میلیون تومان! فرش قرمزی كه برخی مدارس دولتی برای مدارس غیرانتفاعی پهن می‌كنند.
راهكار دوم؛ سفارش بشوید
ادامه سیاهه مشكلات خانواده‌ ‌دانش‌آموزان هنگام ثبت‌نام به نقل از علیرضا سلیمی مورد عجیب دیگری را به چشم می‌آورد. راهكاری كه برخی مدارس برای افرادی كه پولی ندارند تا در مدارس غیرانتفاعی ثبت‌نام كنند پیدا كردن آشنایی است كه توصیه كند! علیرضا سلیمی به جام‌جم می‌گوید: « مشكل دیگر در این ماجرا مشكل سفارش‌های خاص است. به این مفهوم كه بسیاری با توصیه‌های خاص خود برخی ‌دانش‌آموزان را ثبت‌نام می‌كنند و اجازه نمی‌دهند مسیر برای عموم هموار باشد. برای این مشكل باید فكری كرد، یعنی مدرسه باید موظف به ثبت‌نام باشد و اولویت اولیه ثبت‌نام منطقه محل سكونت ‌دانش‌آموز باشد.»
این روزها حكایت اغلب مناطق تهران همین است، مدارس دولتی خوب كه البته طرفداران بسیاری دارند ثبت‌نام در آنها به این آسانی‌ نیست و به گفته برخی خانواده‌ها باید آشنایی پیدا كنند تا با سفارش او مجوز ثبت‌نام در این مدارس را كسب كنند، از سوی دیگر تعداد و ظرفیت مدارس دولتی در مناطق كم است بنابراین گاهی برای ورود دانش‌آموزان با همان نقل قول معروف «جا نداریم» روبه‌رو می‌شوند. و همه اینها در حالی است كه برخی خانواده‌ها به آسانی می‌توانند در رشته دلخواه در مدارس غیردولتی ثبت‌نام كنند فقط كافی است پول‌شهریه را داشته‌باشند.
تخلف گلچین كردن ‌دانش‌آموز
 تخلف رایج دیگر در این ماجرا انتخاب دانش‌آموزان از سوی مدیران مدارس است. علیرضا سلیمی معتقد است برخی مدیران برای ثبت‌نام ‌دانش‌آموزان نگاهشان به كارنامه ‌دانش‌آموز است و فقط ‌دانش‌آموزان درسخوان را ثبت‌نام می‌كنند و وزارت آموزش و پرورش باید در این وادی نظارت كامل داشته‌باشد و با متخلفان برخورد شدید داشته‌باشد.
 غلامرضا اسماعیلی هم كه پیش از این مدیر دبیرستانی در تهران بوده و حالا در كسوت یك بازرس آموزش و پرورش از مدارس مختلف این شهر سركشی می‌كند همین اعتقاد را دارد. او به جام‌جم می‌گوید: در موارد بسیاری مدیران برخی مدارس از ثبت‌نام برخی دانش‌آموزان كه داخل محدوده جغرافیایی تعیین‌شده برای مدرسه حضور دارند پرهیز می‌كنند؛ اتفاقی كه از نظر اسماعیلی به دلیل وجود تخلف گلچین كردن دانش‌آموز از سوی برخی مدیران مدارس رخ می‌دهد. او می‌گوید: «برخی مدیران به علت كمك خوبی كه والدین یك دانش‌آموز به مدرسه می‌كنند یا به دلیل معدل بالای آن دانش‌آموز، او را حتی اگر در خارج از محدوده تعیین‌شده سكونت داشته‌باشد، پیش از شروع ثبت‌نام برای مدرسه خود گلچین می‌كنند و همین مسأله به كمبود ظرفیت ثبت‌نام در برخی مدارس دامن می‌زند.» نكته قابل توجه آن است كه سهمیه ثبت‌نام و محدوده جغرافیایی هر مدرسه از سوی ادارات آموزش و پرورش شهرستان‌ها تعیین می‌شود و مدیران قاعدتا نباید از آنچه در‌این‌باره از سوی آموزش و پرورش به آنها ابلاغ شده است، تخلف كنند. اسماعیلی اما تاكید می‌كند چند سالی است كمبود سرانه‌ای كه آموزش و پرورش در اختیار مدیران دولتی قرار می‌دهد و البته ضعف نظارتی این نهاد، موجب بروز این تخلفات می‌شود. این در حالی است كه به گفته او، براساس آخرین بخشنامه وزارت آموزش و پرورش هیچ مدیری حق ندارد حتی در قالب كمك‌های داوطلبانه از والدین پول دریافت كند، اما این بازرس آموزش و پرورش تاكید دارد اكنوندرصد زیادی از مدیران مدارس دولتی مناطق مختلف تهران و البته شهرستان‌ها این پول‌ها را دریافت كرده‌اند و وقتی هم بازرسان آموزش و پرورش به مدیران تذكر می‌دهند، آنها بی‌پولی و اختصاص مبلغ اندكی به عنوان سرانه مدارس را بهانه می‌كنند؛ اتفاقی كه در مجموع منجر به سخت‌تر شدن شرایط ثبت‌نام در مدارس دولتی به‌خصوص برای خانواده‌های كم‌بضاعت می‌شود و دود این بی‌قانونی درنهایت به چشم این دسته از والدین می‌رود.
علیرضا سلیمی، تكمله‌ای بر این مشكل رایج دارد. او هم می‌گوید: « برخی معلمان و مدیران در مدارس از جمله غیرانتفاعی منافعی دارند كه ثبت‌نام دانش‌آموزان را با مشكل روبه‌رو می‌كنند. نباید اجازه داد كسی برای منافع شخصی خودش منافع عامه را به‌راحتی تلف كند. بسیاری برای رونق بخشی به وضعیت مدارس خودشان در وضعیت ثبت‌نام دانش‌آموزان خلل وارد می‌كنند. »
آگاهی مسؤولان و ادامه مشكلات مردم
شنیدن مشكلات فراوان خانواده‌ها هنگام ثبت‌نام از زبان نماینده مجلس تناقض تلخی به همراه دارد،‌ این‌كه نماینده‌ای با پیشینه عضویت در كمیسیون آموزش مجلس آن هم برای چندین سال آگاه به این مسائل است، اما از مسؤولان كاری‌بر‌نمی‌آید. این تناقض را غم‌انگیزتر می‌كند. مروری بر گفته‌های محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش در هنگامه اخذ رای اعتماد در مجلس هم نشان می‌دهد این مشكلات ناشی از ناآگاهی نیست و حتی وزیر مربوط هم كاملا آگاه به این مشكلات است، اما كاری از پیش نمی‌رود.
به عنوان مثال محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش هنگام كسب رأی از مجلس شورای اسلامی در مورد مشكل مرزبندی محدوده‌ای گفته بود: «باید با جبر جغرافیایی در آموزش مقابله كنیم. برای بسط عدالت آموزشی باید امكان انتخاب دانش‌آموزان را بالا ببریم، الان دانش‌آموزان مدارس دولتی در جبر جغرافیایی گرفتار شده اند؛ یعنی چه؟ جبر جغرافیایی یعنی یك دانش‌آموز از یك طرف خیابان نمی‌تواند به آن سمت خیابان در مدرسه‌ای كه ترجیح می‌دهد، ثبت‌نام بكند چرا كه با ضوابط فعلی منطقه‌بندی ما سازگار نیست.» نتیجه این آگاهی اما چه شد؟ هیچ.    



اعمال سلیقه مدیران در سایه بی‌پولی مدارس
محمدرضا نیك‌نژاد / كارشناس آموزش و پرورش
آموزش و پرورش كشور در حوزه نظارت بر مدیران مدارس دچار تناقض است، به گونه‌ای كه در برخی موارد نظارت این نهاد بر اعمال مدیران حداكثری است و در برخی موارد كه آموزش و پرورش باید سفت و سخت به مساله ورود پیدا كند، نظارت این نهاد حداقلی است. مساله‌ای كه آن را در موضوع ثبت‌نام در مدارس دولتی به وضوح مشاهده می‌كنیم و می‌بینیم كه در این فرآیند آموزش و پرورش قدرت بیش از حدی را برای اعمال سلیقه در اختیار مدیران مدارس قرار داده و بخش زیادی از این مدیران نیز در سایه نظارت حداقلی آموزش و پرورش، بیش از اندازه به دریافت وجه از والدین در هنگام ثبت‌نام اتكا می‌كنند.
البته در سال‌های اخیر كاهش شدید میزان سرانه دریافتی از مدارس به گونه‌ای بوده‌است كه ما باید تا حدودی بابت دریافت هزینه ثبت‌نام به مدیران مدارس حق بدهیم.
این در حالی است كه تا یكی دو دهه گذشته اصولا بحث دریافت وجه هنگام ثبت‌نام از سوی مسؤولان آموزش و پرورش تقبیح می‌شد، اما چند سالی است كه حتی مسؤولان این نهاد نیز گاهی در صحبت‌هایشان اعتراف می‌كنند كه چرخ مدارس دولتی بدون پول خانواده‌ها نمی‌چرخد.
همه این مسائل باعث شده برخی از مدیران مدارس هنگام ثبت‌نام كاملا دست به اعمال سلیقه بزنند و هر كسی زور بیشتری داشته باشد، پول بیشتری از خانواده‌ها بگیرد.
از سوی دیگر، دشواری‌های معیشتی امروز سبب شده‌است كه هم خانواده‌ها پول كمتری داشته باشند و هم مدارس با مشكلات اقتصادی متعددی مواجه باشند. در این شرایط نیز طبیعتا برای مدیران مدارس دانش‌آموزانی در اولویت ثبت‌نام هستند كه والدینشان بتوانند پول بیشتری به مدرسه بپردازند.
این اتفاق نیز موجب ایجاد روابط ناسالمی بین برخی مدیران و خانواده‌ها شده و همین مسائل موجب بروز تخلفات بعدی از سوی این مدیران و ایجاد تبعیض بین دانش‌آموزان می‌شود.
نكته دیگر این كه با وجود تعیین محدوده‌های جغرافیایی مشخص از سوی آموزش و پرورش برای ثبت‌نام دانش‌آموزان، قدرت بلامنازع مدیران مدارس برای ثبت‌نام سبب می‌شود گاهی بعضی از این مدیران محدوده‌های تعیین‌شده را نیز رعایت نكنند و ثبت‌نام دانش‌آموزان ساكن خارج از محدوده را كه دارای برتری علمی هستند یا خانواده‌های ثروتمندتری دارند، به ثبت‌نام دانش‌آموزان داخل محدوده كه از این دو‌مزیت بی‌بهره‌اند، ترجیح بدهند.
البته همه مدیران مدارس دولتی دست به این تخلفات نمی‌زنند، اما متاسفانه به دلیل ضعف نظارتی آموزش و پرورش این اتفاق در میاندرصد بالایی از مدیران رخ‌می‌دهد. ریشه اصلی این ضعف نظارتی نیز به نبود ابزارهای قدرتمند برای اعمال فشار بر مدیران بازمی‌گردد.  امروزه تخصیص سرانه بسیار اندك به مدارس دولتی باعث شده‌است كه اكثر قریب به‌اتفاق این مدارس به لحاظ مالی از دولت جدا شوند و وقتی دولت نمی‌تواند نظری درباره كم یا زیاد شدن بودجه این مدارس بدهد، پس قدرتی نیز برای نظارت بر رفتار مدیران آنها در اختیار ندارد و همین مساله دست برخی مدیران را برای اعمال‌سلیقه هنگام ثبت‌نام باز می‌گذارد.    

 پاسخ به اتهامات
از نخستین دقایق حادثه انفجار بیروت، شبكه‌های سعودی كه همواره در راستای سیاست‌های صهیونیستی حركت كرده‌اند، این بار نیز فرصتی یافتند تا انگشت اتهام را به سوی مقاومت لبنان نشانه بگیرند.در این میان دو شبكه العربیه و الحدث در همان لحظات نخستین ادعا كردند براساس اطلاعات اولیه، این انفجار در انبار سلاح و مهمات حزب ا... در بندر بیروت اتفاق افتاده است.
بر همین اساس بخش مهمی از سخنرانی روز جمعه نصرا... به پاسخگویی به این اتهامات بی‌اساس مربوط بود.
دبیركل حزب‌ا... لبنان با اشاره به این اتهامات گفت: ضمن تاسف شدید باید بگویم از همان ساعات اولیه بروز فاجعه، برخی رسانه‌های داخلی و عربی و برخی گروه‌های سیاسی(غربگرایان موسوم به 14مارس) به پیشداوری پرداخته و مدعی شدند آنچه رخ داده، عبارت از انبار موشكی و مهمات حزب‌ا... بوده است.وی تصریح كرد: بنده با قاطعیت اعلام می‌كنم ما هیچ چیزی در بندر نداریم. نه انبار سلاحی، نه‌موشكی، نه تفنگی، نه بمبی، نه حتی یك گلوله و نیترات و به هیچ وجه نه در حال حاضر، نه در گذشته و نه در آینده و تحقیقات این مساله را اثبات خواهد كرد.نصرا... به جوسازی و اتهام‌زنی طرف‌های وابسته به غرب اشاره كرد و گفت: آنها شیوه «دروغ بگو، دروغ بگو» تا مردم باور كنند را در پیش گرفته‌اند و این اوج مظلومیت حزب ا... است.نصرا... خاطرنشان كرد: تحقیقات، موضع ما را مبنی بر این‌كه هیچ مواد و تجهیزاتی در اسكله نداریم، مورد تایید و تاكید قرار خواهد داد و این‌كه آنچه علیه ما صورت گرفته، گمراه‌سازی ظالمانه است.
دبیركل حزب ا... تاكید كرد ما هرگز اسكله را اداره نمی‌كنیم و در آن دخالتی نداریم و نمی‌دانیم در داخل آن چه چیزی وجود دارد.
وی افزود، تحقیقات در حال انجام است و حقایق و واقعیت‌ها به‌سرعت آشكار خواهد شد، زیرا موضوع پیچیده نیست.

 هر شهری داستانی دارد و برخی شهرها به دلیل تاریخ و جغرافیای شهر و داستان‌هایش، همراهان بیشتری دارد.هنوز هم مردمان زیادی از صبح نیشابور می‌گویند و شب بغداد.هنوز هم مردمانی تاریخ می‌خوانند تا راز صبح و شب این‌ شهرها را بدانند، هر چند نه نیشابور، نیشابور قدیم و با صبح‌های محسور كننده‌اش و نه بغداد شب‌هایی اساطیری دارد.شهرها اما در حافظه تاریخ می‌مانند و در نوشته‌ها رد خود را به جای می‌گذارند تا مردمان همه دوره‌ها از آنها یاد كنند.شهرها قصه‌های خودشان را دارند و برخی شهر‌ها اما دلرباترند و مانند لبخندی همیشگی بر چهره دنیا همیشه در معرض دیدند و تحسین‌كنندگانشان فراوان،مثل استانبول كه درباره‌اش بسیار می‌نویسند و بیشتر مردم به‌خصوص مردم خاورمیانه یا به این شهر سفر كرده‌اند یا این‌كه برای خود در گوشه‌ای، سفر به این شهر را نوشته‌اند تا همیشه یادشان باشد كه باید روزی روزگاری استانبول را از نزدیك ببینند.برخی شهرها دلربایند و پر از كرشمه و همه نگاه‌ها را به سمت خود می‌كشانند.حتی اگر شده با قطعه‌ای موسیقی یا عكسی یا نوشته‌ای و بیروت یكی از این‌ شهرهاست.شهری كه معروف است به «عروس خاورمیانه»،
 غروب 14 مرداد بر اثر یك انفجار به شهری مخروبه تبدیل شد.بندر بیروت منفجر شده و ما در این نوشته به دلیل آن كاری نداریم فقط می‌دانیم كه دلمان هنوز هم برایم بیروت می‌سوزد و مدام این سوال را از خودمان و دیگران می‌پرسیم، چرا؟ از آن چراهایی كه معمولا جوابی برایش پیدا نمی‌شود و تنها می‌توان به امید روزی بود كه بیروت دوباره زنده شود.
 شهرها دوباره زنده می‌شوند
همان منصور ضابطیان که به بیروت سفر كرده و سفرنامه‌اش به بیروت را هم نوشته ،می‌گوید:شهر‌ها دوباره ساخته می‌شوند، مردم دوباره آنها را می‌سازند هرچند این ساختن زمان می‌برد، شاید سال‌ها.بیروت در طول تاریخ خرابی‌هایی را به خود دیده، اما آباد شده.ذات بشر این است شهرهایی كه خراب می‌شوند  رادوباره می‌سازد.خرابی بیروت از بوسنی كه بیشتر نیست، مگر این شهر دوباره ساخته نشد.مگر همه شهرهایی كه در جنگ‌های جهانی با خاك یكسان شد، ساخته نشد؟
این گفته ضابطیان مرا یاد یك شهر می‌‌اندازد كه بعد از خرابی و انفجار هرگز ساخته نشد و این احتمال هم هست دیگر كسی برای آبادانی آن پا به این منطقه نگذارد. شهر چرنوبیل؛ انفجار در نیروگاه اتمی چرنوبیل این شهر را مخروبه كرد و بسیاری را كشت و آنهایی كه ماندند از این شهر رفتند و چرنوبیل شده منطقه ممنوعه و الان دیگر خزه‌ها و گیاهان روی بقایای این شهر را گرفته‌اند. اما بم هم خراب شد، زلزله این شهر را با خاك یكسان كرد، اما كم كم سرپا ایستاد و یواش یواش ساخته شد.رودبار را هم زلزله با خاك یكسان كرد، اما دوباره ساخته شد. هر شهر قصه‌‌ای دارد، شهرهایی كه خراب می‌شوند به هر دلیلی دوباره ساخته و برخی آبادتر می‌شوند و برخی هم دیگر روزهای اوج خود را تكرار نمی‌كنند.حالا بیروت هم به ویرانه‌ای تبدیل شده و همه اما امیدوارند این شهر دوباره ساخته شود.شاید همین امید است كه مردم زیادی را به توییتر كشاند و هشتگ « من قلبی سلام لبیروت» ترند جهانی شد و به اهالی لبنان و بیروت ثابت كرد كه بیشتر مردم دنیا آرزو می‌كنند این شهر دوباره مثل قبل زنده و پر از زندگی شود.
 آرامش در كنار شلوغی
به ضابطیان می‌گویم، آنهایی كه به بیروت سفر كرده‌اند بر این باورند كه این شهر، شهر زندگی است، شهری زنده كه رد خاطراتش برای همیشه در ذهن می‌ماند.‌بیروت از زاویه نگاه شما چگونه شهری است؟ می‌گوید: بیروت شهر شریف و بسیار خوش‌ آب و هوایی است كه مشابه آن را در خاورمیانه كمتر می‌شود پیدا كرد.بیروت شهر مدرنی است،زمانی كه در بیروت هستی با همه شلوغی‌هایی كه این شهر دارد ( 5/6 میلیون جمعیت دارد و یك‌ونیم میلیون خودرو، یعنی به ازای هر چهار نفر، یك خودرو ) اما ترافیك شلوغی اذیتت نمی‌كند، شهر موسیقی است و دریا.وقتی زیبایی‌های این شهر یادت می‌آید، غمگین می‌شوی كه انفجار بیروت خرابش كرد.
می‌گویم: جنوب بیروت بیشتر مسلمان‌نشین هستند و شمالش مسیحی‌نشین، اما بدون هیچ‌ مشكلی مردمانشان كنار هم زندگی می‌كنند، آیا آب و هوا و جغرافیای شهر بر روحیه مردمش اثر گذاشته كه آنها چنین مهربان كنار هم زندگی می‌كنند؟
  می‌گوید:تجربه شخصی‌ام ثابت كرده شهرهایی كه به دریا متصلند مردمانش مدارای بیشتری دارند.در شهرهای بندری مردم یكدیگر را راحت‌تر تحمل می‌كنند. شاید به خاطر رفت و‌آمدی كه در شهرهای ساحلی انجام می‌شود مردم با هم مهربان‌ترند و راه مدارا با هم را بلدند.مردم لبنان و بیروت بسیار شریفند.جز شرافت چیزی از آنها ندیده‌ام هرچند مثل همه كشورها و شهرهای جهان طبیعی است كه اختلافات سیاسی و بداخلاقی‌های سیاسی هم در لبنان و بیروت وجود داشته‌باشد؛ اما تصورم این است زیاد بر روحیه مردمش تاثیری نداشته.
 امپراتور موسیقی عرب
این نویسنده درباره صفت عروس خاورمیانه كه به بیروت داده‌اند، می‌گوید: اطلاعات دقیقی در این‌باره ندارم اما تا جایی‌كه می‌دانم ردپای فرانسوی‌ها را در این شهر می‌توان دید. دوره‌ای بیروت مستعمره فرانسه بوده و شباهت‌هایی به پاریس دارد. بعضی‌ها از بیروت به‌نام پاریس خاورمیانه هم یاد می‌كنند.بیروت ویژگی‌‌های منحصر به‌فردی دارد كه یكی از آنها ادبیات خاص بیروت است كه در شعرها و ترانه‌ها زیاد آن را می‌بینیم. بیروت امپراتور موسیقی عرب هم هست، همه‌جور موسیقی را در این شهر می‌توان شنید، از موسیقی‌های قدیمی و كلاسیك تا موسیقی‌های جدید. شهر گردشگر‌پذیری هم هست و یكی از مقاصد گردشگری است به این دلیل كه شهری ارزان است و مسافران زیادی از عربستان و كشورهای حاشیه خلیج‌فارس زیاد به بیروت رفت‌و‌آمد دارند، چون هم زبانش عربی است و برای آنها راحت است اما ساختار و فضای شهر به اروپا نزدیك‌تر است.ایرانی‌ها هم سفر به این شهر را دوست دارند؛ چون روادید لازم ندارد و از طرفی امكانات متنوع، بیروت را به شهری جذاب تبدیل كرده كه ایرانی‌ها را وسوسه می‌كند سفری به این شهر داشته‌باشند.
در چند روز گذشته ویدئوها و عكس‌های زیادی از بیروت بعد از انفجار منتشر شده از مراسم عروسی كه به‌هم می‌ریزد تا پیرزنی كه در خانه‌اش كه تقریبا خراب شده، مشغول نواختن پیانوست و تا مردمی كه در كنار هم مشغول تمیز كردن شهر از شیشه‌های شكسته و خرابی‌ها هستند. بیروت تبدیل به شهری خراب شده اما دوباره آباد خواهدشد، مثل همه شهرهایی كه روزی فروریختند و دوباره ساخته شدند. بیروت هم دوباره ساخته خواهدشد.


دانشگاه، كلیسا و تله‌كابین
 ضابطیان درباره رستوران‌ها و كافه‌های بیروت می‌گوید: غذاهای مدیترانه‌ای از نظر ما ایرانی‌ها بسیار خوشمزه‌ است، چون به ذائقه ما نزدیك است. بیروت شهری است در كنار دریای مدیترانه و نكته‌ای كه در غذاهای لبنانی دیده می‌شود، حجم زیاد آنهاست كه ویژه‌اش كرده‌است. مردم بیروت تحت تاثیر زندگی فرانسوی بوده و هستند و فرهنگ كافه‌نشینی در لبنان و بیروت به چشم می‌آید. ضابطیان درباره كلیسا و مجسمه مریم مقدس كه در بالای كوه قرار دارد و دست‌هایش را به سمت شهر باز كرده و شبیه مجسمه مسیح در ریو دوژانیروست و بیشتر مردم با تله‌كابین به این كلیسا رفت و آمد می‌كنند، می‌گوید:‌ نام آن منطقه جونیه است و در نزدیكی بیروت قرار دارد و یكی از دیدنی‌ترین جاهایی است كه در دنیا دیده‌ام. همیشه حسرت كسانی را می‌‌خورم كه در دانشگاه آنجا درس خوا‌نده‌اند. دانشگاهی در این منطقه هست كه به دانشگاه آمریكایی‌ها معروف است و برای رفت و‌ آمد به آن باید از تله‌كابین استفاده كنی و این حس غریبی است.به نظر من اگر الهیه تهران را منتقل كنی به نمك‌آبرود، تبدیل می‌شود به منطقه جونیه بیروت.

    الان فكر می‌كنم حدودا پنج شش ساله باشد. سه سال است دیگر نیستی. با همان چشم‌های عمیق و لبخند به لب که زل زده‌ای به اهل خانه و فقط تماشا می‌كنی. پسر حالا بزرگ‌تر شده و نبودنت بیشتر به چشمش می‌آید. این كرونا دیر یا زود تمام می‌شود و پسرت باید مدرسه برود. پای برگه‌های اردو رفتن و كارنامه‌هایش باید ا امضا شود. شاید به مادرش چیزی نگوید و گلایه‌ای نكند، اما بیخ دلش خواهد لرزید و همان دقایق قبل از خواب به چشم‌های بشاشت زل زده و بغض خواهد كرد. آقای محسن حججی شما را می‌گویم كه حالا سه سال از خاطره آن عكس می‌گذرد. همان‌كه مثل بمب توی مجازی تركید. همان كه یك اسكرین شات از آن ویدئوی هراس‌آور بود. تو با دست‌هایی بسته و لب‌هایی ترك خورده چشم دوخته بودی به دوربین داعشی‌ها و لرزش دوربین گواهی می‌داد كه انگار دارد از یك شیر در زنجیر فیلمبرداری می‌كند و ترس نزدیك است زهره‌اش را بتركاند. سه سال است همان چشم‌ها حالا همه جا هستند. بی‌شمار پیكسل شده‌اند روی كوله زائران اربعین. بی‌شمار نقاشی شده‌اند روی جلد دفترهای بچه‌ها. بی‌شمار صفحه زمینه تلفن‌همراه و لپ‌تاپ شد آن چشم‌ها. به قول حاج علی توی دستگاه امام حسین می‌خواهی باشی نباش.. تصمیم گرفتی باشی. برای همیشه در قلب همه به خاطر همین هیچ‌جا نبودی... اوج جوانی‌ات كه می‌شد به گردش و تفریح و لذت بود را بی‌دوربین و بی‌خبر رفتی به روستاها. از آستین خدا بیرون آمده بودی كه از كار مردم گرهی واكنی. خدا كارهایت را دید، خرید. عزیز كرده‌اش شدی. بردت پیش خودش.  می‌دانی آقا حسن. كار كارستانت اما اینجا بود كه برای دهه هفتادی‌ها و هشتادی‌ها شدی قهرمان. این نسل الحمدلله تعریفی از جنگ و قهرمان نداشتند هرچه بود یا از دریچه سینما دیده بودند یا تلویزیون و رسانه. قهرمان واقعی كه هم سن و سال خودشان باشد و از بین خودشان بلند شده باشد و رفته باشد وسط معركه و آن قیامت را بر پا كرده باشد را تابه حال زیست نكرده بودند. تو به نسل خودت به هم‌سن و سال‌های خودت هویت و اعتباری بیش از قبل بخشیدی. از وسط عصر اینستاگرام و لایك و فالو و آنفالو و كتونی و تیشرت برند پر زدی به ذات و فطرت انسان و شد آنچه دیدی و دیدیم...  آقا محسن! حال ایران خوش نیست. حال جهان خوش نیست. از آن بالا تو بهتر می‌بینی. حالا كه فرمانده‌ات هم كنارت هست. به این فكر كن اگر بودید دوتایی چه كار می‌كردید. شما آن ورید دستتان بازتر است. محرم دارد می‌رسد. یك عصری با حاج قاسم بروید دم خیمه سیدالشهدا وقت بگیرید. ملاقات كنید. بگویید محرم نزدیك است حواسشان به ما زمینی‌ها باشد. دق می‌كنیم. ببین كی گفتم.

    در هفته گذشته رئیس جمهور اعلام كرد طی روزهای‌آینده شاهد اخبار خوب اقتصادی و به عبارتی یك گشایش اقتصادی در كشور خواهیم بود. هرچند امیدواریم تحقق اخبار خوش در روزهای آینده واقعی باشد، اما باید توجه داشت هیچ اقتصادی در دنیا با یك تصمیم یا طی یك هفته پویا نشده و دچار گشایش یا تحول اقتصادی نخواهدشد. یكی از تصمیمات یكباره دولت طی سال‌های گذشته تولد پدیده‌ای تحت عنوان ارز 4200 تومانی بود كه به منظور یكسان سازی نرخ ارز و كنترل بازار ارز اجرا شد. موضوعی كه در نهایت منجر به هدر رفت منابع ارزی كشور و كاهش توان دولت در كنترل آن شد. این اطمینان وجود دارد كه دولت برای كسب منافع خود تصمیمات جدیدی گرفته و گشایش خاصی در اقتصاد كشور رخ نمی‌دهد. از زمانی كه اعلام شد قرار است این هفته تصمیمات مهمی در حوزه اقتصاد گرفته شود، برخی كارشناسان آزاد شدن پول‌های بلوكه شدن ایران یا پیوستن ایران به اف‌ای‌تی‌اف (گروه ویژه اقدام مالی) را مطرح كردند كه دبیر شورای اطلاع‌رسانی دولت این موضوع را تكذیب كرد. از سوی دیگر حدف چهار صفر به عنوان اقدامی در جهت گشایش اقتصادی مطرح شد كه به نظر نمی‌رسد این موضوع نسبتی با واقعیت‌های موجود داشته‌باشد؛ چرا كه بانك مركزی بارها در این باره اظهارنظر كرده و جزئیات آن اعلام شده‌است. احتمالی كه به واقعیت نزدیك است عرضه سهام شركت‌های نفتی یا پیش‌خرید نفت است تا دولت با عرضه اوراق فروش نفت در بورس بتواند بخشی از كسری‌بودجه خود را جبران كند. متاسفانه این تصمیمات خلق‌الساعه تبعات بدی برای اقتصاد ایران دارد و اداره هیچ اقتصادی به صورت سورپرایزی نیست. برای هر تصمیم اقتصادی باید فعالان و كارشناسان اقتصادی در مورد آن نظر بدهند؛ اما اكنون اتاق بازرگانی ایران به عنوان فعالان بخش‌خصوصی از تصمیم رئیس‌جمهور اطلاع ندارند. تجربه نشان‌داده مردم از این‌گونه تصمیمات خوشحال نمی‌شوند بیشتر نگرانی متوجه آنهاست. زمانی كه رئیس‌جمهور اطلاع می‌دهد یك خبر مهم اقتصادی در راه است به طور معمول مردم و فعالان اقتصادی منتظر یك گشایش بزرگ هستند؛ اما زمانی كه این اتفاق نمی‌افتد بی‌انگیزگی و بی‌اعتمادی به جامعه تزریق می‌شود كه كمترین آسیب آن خروج سرمایه از كشور است. برای داشتن یك اقتصاد هدفمند حتما باید فعالان و كارشناسان، اقتصاددانان و جامعه‌شناسان در مورد آن نظر بدهند در غیر این صورت باعث می‌شود تا هدفی كه دنبال می‌شود به نتیجه مطلوب نرسد.

     خوشبختانه در چند روز گذشته شاهد كاهش آمار ابتلا به كرونا و مرگ ‏و میر ناشی از آن در كشور بودیم. این خبر خوشایندی است اما باید بدانیم كه كاهش آمار، هم در ابتلا و هم در مرگ‏ومیر به خاطر نتیجه رفتاری مثبتی است كه توسط مردم انجام شده است.  در هفته‏های گذشته ماسك زدن اجباری شد، مردم تا حدودی مسائل بهداشتی را رعایت كردند، كمتر در اجتماعات شركت كردند و كوشیدند فاصله‎گذاری اجتماعی را رعایت كنند؛ همه اینها دست به دست هم داد و اثر مثبت و موثری را بر جای گذاشت كه چند روزی است قابل مشاهده است.  در واقع رعایت اصول ایمنی و بهداشتی، بعد از دو تا سه هفته خود را نشان می‏دهد؛ در همه اپیدمی‎های مشابه نیز همین معادله ریاضی وجود دارد به طوری كه اگر رفتار مردم صحیح باشد بعد از چند هفته، كاهش آمارهای ابتلا و مرگ و میر بروز می‌كند.  دركشورهای دیگر، نمودار سینوسی شبیه ایران اتفاق افتاده است. زمانی كه مردم بیشتر از قبل، ماسك می‏زنند، در اجتماعات كمتر حاضر می‏شوند و فاصله‏گذاری اجتماعی را رعایت می‏كنند، آمار ابتلا به ویروس پایین می‏آید و زمانی كه مردم رعایت نمی‌كنند و حس می‏كنند ویروس ضعیف شده و بی‏توجهی به پروتكل‎های بهداشتی، جزو عادات آنها می‏شود، آمار ابتلا و مرگ ‎و میر دوباره بالا می‏رود. همه مردم جهان باید بدانند كه ویروس تا آخر عمر، با زندگی بشر عجین شده است و تا زمانی كه واكسن یا دارویی برای مداوای این بیماری كشف نشود، باید به رعایت‏های پروتكل‏های بهداشتی عادت كنند. افزایش آمار ابتلا به بیماری، بیمارستان‎ها را از بیمار پر می‏كند و اثر فرسایشی بر كادر درمانی می‎گذارد و مراقبت از بیماران را دچار مشكل می‏كند و همه اینها دوباره باعث افزایش آمار ابتلا و مرگ‏‌و‌میر می‎شود. در تعطیلات سه روز اخیر، بسیاری از شهروندان به سفر رفتند،‌ كاری كه اثر آن حتما دو تا سه هفته دیگر، با افزایش آمار ابتلا و مرگ‏ و میر دوباره خود را نشان می‏دهد و نمودار سینوسی تكرار می‏شود. رفتار این بیماری به‌شدت به رفتار و توجه مردم وابسته است و تا زمانی كه آنها به پروتكل‎ها بی‎توجه باشند، ماسك نزنند، در اجتماعات حاضر شوند و فاصله‏گذاری اجتماعی را رعایت نكنند، شاهد شتاب تند ابتلا به بیماری خواهیم بود.  توجه به پروتكل‎های بهداشتی باید جزو عادات روزمره مردم شود، در این صورت است كه می‎توان امیدوار بود ویروس كرونا را شكست می‏دهیم و  شاهد كاهش شیب آمار ابتلا و مرگ‏ و میر خواهیم بود.

    دونالد ترامپ در آخرین ماه‌های باقی‌مانده تا انتخابات ریاست‌جمهوری، تغییراتی را در عرصه سیاست‌خارجی در ارتباط با ایران اعمال كرده و در همین خصوص، برایان هوك از مسؤولیت خود كناره‌گیری كرده و الیوت آبرامز، نماینده آمریكا در امور ونزوئلا جانشین او شده است. البته باید در نظر گرفت این اولین تغییری نیست كه در دولت ترامپ روی داده  و  تاكنون بسیاری از چهره‌های كلیدی در دولت ایالات متحده آمریكا تغییر پیدا كرده‌ و این نشان‌دهنده به‌هم ریختگی حاكم در این دولت به خاطر تصمیم‌گیری‌های نسنجیده و نابخردانه‌ای است كه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریكا در مورد مسائل مختلف بین‌المللی صورت می‌دهد. شاهد بودیم بخش عمده این اقدامات نسجیده، هم در مورد جمهوری اسلامی ایران و هم در مورد چین بوده است. از سویی دیگر، رئیس‌جمهور آمریكا از بسیاری از پیمان‌های بین‌المللی هم بیرون آمده و این حكایت از آشفتگی‌ای است كه در این نوع سیاست‌ورزی وجود دارد. بنابراین تصور نمی‌كنم از این پس بنا باشد تغییری در این سیاست‌ها داده شود و ما همچنان شاهد استمرار این شیوه رفتار در عرصه بین‌المللی و دیپلماتیك از سوی مقامات آمریكایی خواهیم بود. شواهد حاكی از به‌هم ریختگی سیاست خارجی آمریكا دارد و از این رو به نظر می‌رسد تغییر برایان هوك و جایگزین آبرامز، حلقه‌ای دیگر از این زنجیره است و در ادامه هم شاهد این تغییرات خواهیم بود. این ارزیابی و تحلیل از سوی برخی كارشناسان مطرح بود كه برایان هوك در وظایفی به‌ویژه در حوزه ایران كه به او محول شده بود، موفق نبوده و هوك نتوانست توقعاتی مبنی بر ایجاد فشار حداكثری علیه جمهوری اسلامی ایران به منظور عقب‌نشینی كشورمان از مواضع فعلی را برآورده كند. این مطلبی است كه البته كارشناسان و اهالی رسانه به آن پرداخته‌اند، اما با این وصف باید در نظر گرفت عناصر تند دیگری هم پیش از او بر سر كار بودند و می‌خواستند با تشدید فشار علیه جمهوری اسلامی ایران كشورمان را به عقب‌نشینی وادار كنند، اما نه تنها نتوانستند به موفقیتی در این زمینه دست پیدا كنند، حتی در زمینه كار كردن با دونالد ترامپ هم به مشكل خوردند و امروز علیه شخص رئیس‌جمهور آمریكا موضعگیری می‌كنند.
بنابراین جدا از علت این مساله این تغییرات نشان‌دهنده آشفتگی سیاست‌های داخلی و خارجی و نبودن ثبات در دولت آمریكاست. در عین حال برخی بر این باورند انتخاب آبرامز حاكی از اتخاذ سیاست افراط‌گرایانه بیشتری علیه ایران است، اما باید خطاب به این افراد گفت ایالات متحده تاكنون هركاری كه از دستش برمی آمده اعم از تحریم و توطئه و تهدیدهای نظامی علیه كشورمان انجام داده و بعید است گزینه دیگری برای آمریكا وجود داشته باشد.

    آنچه امروز در لبنان می‌گذرد، واقعا تاسفبار است. همان‌طور که سید حسن نصرا...، سید مقاومت نیز تاكید كرده است، ما در برابر یك حادثه و فاجعه بزرگ قرار داریم بیش از 150 شهید و هزاران مجروح و ده‌ها مفقود تقدیم كردیم.ابعاد این فاجعه بسیار گسترده و عمیق است. ده‌ها هزار خانواده از خانه‌هایشان بیرون شدند، املاك و ارزاق ده‌ها هزار نفر تحت تأثیر قرار گرفت. این تبعات، بزرگ و خطرناك است. بدیهی است در اصل این ماجرا، ابهامات زیادی وجود دارد. زمان و مكانی كه این فاجعه رخ داد، این ابهامات را پررنگ‌تر می‌کند. نباید فراموش كرد دشمنان مقاومت از جمله آمریكا و رژیم‌صهیونیستی در طول ماه‌های گذشته (مانند قبل) سعی كرده‌اند بیروت را به كانون بحران و ناآرامی سیاسی تبدیل كنند. همچنین آنها همواره تلاش كرده‌اند با وضع تحریم‌های اقتصادی علیه همه مردم لبنان، آنها را از گفتمان و مسلك مقاومت دور كنند. اما ملت لبنان زیر بار این توطئه‌ها نرفت. در حال حاضر نیز واشنگتن، تل آویو و متحدان آنها حساب ویژه‌ای روی شرایط بحرانی و ناآرامی فعلی در لبنان باز كرده‌اند.
ایران همواره مانند یك برادر در كنار لبنان بوده است. در شرایطی كه برخی گروه‌های غربگرا و ضد مقاومت در لبنان و طرفداران آنها به ایران بابت اهتمام این كشور در حفظ امنیت كامل منطقه و لبنان ناسزا می‌گفتند، ایران بار دیگر برادرانه در كنار بیروت ایستاد. البته رفتارهای ایران و وقار و عظمت این كشور، بازتاب و انعكاسی از ارزش‌های نهفته در انقلاب اسلامی این كشور است. انقلابی كه تاثیر آن بر منطقه و جهان غیرقابل انكار است.
امروز، لبنان تنها نیست. بسیاری از كشورهای اسلامی در كنار بیروت هستند. بدون شك بیروت قدرتمندانه خواهد ایستاد و تسلیم توطئه‌های همیشگی دشمنان مقاومت نمی‌شود. بیروت دوباره برمی‌خیزد و بار دیگر در برابر تهدیداتی كه پیش روی لبنان و منطقه قراردارد خواهد ایستاد. سخنان اخیر سید حسن نصرا... به‌وضوح نشان داد مقاومت، جان خود را برای امنیت لبنان و منطقه در طبق اخلاص می‌گذارد. در هر حال، ما در برابر حادثه‌ای قرار داریم كه نتایج انسانی بزرگ و تبعات اقتصادی فراتر از یك بحران اقتصادی در لبنان به دنبال داشته و دارد. با این حال جریان مقاومت با جهادی همه جانبه و گسترده، در بازسازی كشور و بازتعریف معادلات زیربنایی آن در حوزه اقتصاد و تجارت نقشی اساسی ایفا خواهد كرد.آری! حزب ا... اجازه تعبیر خواب صهیونیست‌ها و آمریكا در بیروت و منطقه را نداده و نخواهد داد.