معترضان به قتل جورج فلوید، سیاهپوست 46 ساله غیرمسلح توسط یک افسر پلیس سفیدپوست، لحظه‌ای خیابان‌های این شهر را ترک نمی‌کنند.آنها بی‌تفاوتی ترامپ و دیگر مقامات سیاسی و امنیتی آمریکا در قبال کشتار سیاهپوستان را برنتافته و با نیروهای پلیس در ایالت مینه‌سوتا درگیر شده‌اند. دونالد ترامپ، رئيس جمهور آمریکا بدون آن که جنایت بزرگ پلیس را محکوم کند،  با لحنی تهدیدآمیز از آمادگی ارتش و گارد ملی برای مقابله با معترضان سخن گفته است. او معترضان به قتل جورج فلوید را اراذل و اوباش خوانده و دستور شلیک مستقیم به آنها را صادر کرده است. با این حال، میشل باشله، کمیسر عالی سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر در واکنش به مرگ جورج فلوید از مقامات آمریکایی خواسته  تا به قتل مردان سیاهپوست غیر مسلح از سوی پلیس این کشور خاتمه دهند.
معترضان در اعتراض به رفتار نژادپرستانه پلیس و دولت آمریکا پنجشنبه شب به یک کلانتری در شمال شهر مینیاپولیس حمله کردند. گروهی از تظاهرکنندگان در جریان این حمله ساختمان کلانتری ناحیه سوم مینیاپولیس را به آتش کشیدند. بنا به اعلام پلیس مینیاپولیس ماموران این کلانتری پیش از به آتش کشیده‌شدن ساختمان، محل را ترک کرده بودند. در این میان همکاری دموکرات‌ها و جمهوریخواهان در سرکوب تظاهرات معترضان به نژادپرستی کاملا قابل تامل است! شبکه یورونیوز در این خصوص می‌گوید: «تیم والز، فرماندار دموکرات مینه‌سوتا نیز دستوری اجرایی را امضاء کرده که به گارد ملی ایالات متحده اجازه می‌دهد برای برقراری آرامش در مینیاپولیس وارد عمل شود. قرار است ۲۰۰ مامور پلیس ایالت مینه‌سوتا و تعدادی بالگرد نیز به مینیاپولیس اعزام شود.»
 پازل شورش در آمریکا
مدت‌هاست مقامات آمریکایی درباره بحرانی‌بودن شرایط داخلی در این کشور هشدار می‌دهند. بخشی از این هشدارها، مربوط به ایجاد حس تنفر میان شهروندان آمریکایی نسبت به یکدیگر بوده و بخشی دیگر، مربوط به تقویت فاکتورهای نژادپرستی و تسویه نژادی در این کشور است.این مولفه‌ها سال‌هاست در معادلات اجتماعی و سیاسی آمریکا شکل گرفته و  حضور ترامپ در کاخ سفید صرفا منجر به تقویت آنها شده است.
آبان سال گذشته( نوامبر 2019) ، رکس تیلرسون وزیر خارجه سابق آمریکا در سخنانی هشداردهنده از احتمال وقوع جنگ داخلی در این کشور گفت.اظهارات تیلرسون به خوبی نشان می‌دهد موجودیت ایالات متحده چگونه در معرض خطر قرار گرفته است : «من از مقامات هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه آمریکا می‌خواهم در این برهه زمانی، رفتاری متمدنانه و عقلانی داشته باشند. من نسبت به طغیان سیاسی موجود در ایالات متحده احساس نگرانی می‌کنم. این طغیان در حد یک جنگ داخلی در آمریکاست. هر دو حزب باید با یکدیگر (برای جلوگیری از وقوع این پدیده) همکاری کنند.»
زمانی که  در انتخابات ۲۰۰۸ ریاست‌جمهوری آمریکا، باراک اوباما توانست بر جان مک‌کین پیروز شود، امیدهای زیادی در دل مخالفان نژادپرستی زنده شد. گروه‌های رنگین‌پوست؛ آفریقایی‌تبارها و اسپانیولی‌تبارها نقش مثبت و موثری در پیروزی اوباما  ایفا کردند. آنها تصور کردند که رویای مارتین لوترکینگ مبنی بر آزادی سیاهپوستان آمریکایی از چنگال نژادپرستان، به صورت کامل تحقق یافته است!
 گروکشی ترامپ  از شبکه‌های اجتماعی
رئیس جمهور آمریکا به بهانه‌هایی مانند ارسال اطلاعات غلط در شبکه‌های اجتماعی در دوران شیوع کرونا و حمایت این شبکه‌ها از اعتراضات در آمریکا، دستور محدود کردن فعالیت آنها را صادر کرده است. ترامپ  اخیرا فرمانی اجرایی امضا کرد که بر اساس آن قرار است حمایت‌های وسیع حقوقی که شرکت‌های شبکه‌های اجتماعی از آن بهره‌مند‌ هستند، محدود شود.طبق این فرمان اجرایی دولت او می‌تواند بندهای موجود در قوانین مربوط به حمایت‌های حقوقی از شبکه‌های اجتماعی را تغییر دهد یا حذف کند.
صدور این دستور، بی‌ارتباط  با تشدید اعتراضات ضدنژادپرستی در مینیاپولیس و دیگر ایالات آمریکا نبوده است. آنچه مسلم است این که ترامپ باجگیری از شبکه‌های اجتماعی را در دستور کار قرار داده و به صورت غیر مستقیم به آنها هشدار داده که رد و بدل شدن هرگونه پیامی در انتقاد از سیاست‌های اجتماعی، درمانی و سیاسی کاخ سفید  و متعاقبا انتقاد از نژادپرستی صاحبان قدرت در آمریکا،  نتیجه‌ای جز محدودیت بیشتر و حتی جلوگیری از فعالیت این شبکه‌ها ندارد.
 ترامپ، تامین کننده منافع نژادپرستان
پروفسور چارلز تالیافرو، استاد دانشگاه سنت اولاف در ایالت مینه‌سوتا معتقد است ترامپ کاری جز تحقیر مخالفان خود ندارد. این عضو انجمن فلاسفه آمریکا در گفت‌و‌گو با جام‌جم می‌گوید: ترامپ توان حزب جمهوریخواه
(و نهادهای اجرایی و حاکمیتی آمریکا) را به سویی پیش می‌برد که تامین‌کننده منافع گروه‌های نژادپرست و اسلام ستیز باشند. بسیاری از مردم آمریکا در دوران ریاست جمهوری ترامپ نادیده گرفته شده‌اند. فراموش نشود او با رای مردمی پیروز نشد، بلکه با رای الکترال توانست رئیس‌جمهور شود.
 ترامپ ذره‌ای  به فکر انسان‌ها نیست
یورام وایلر، نظریه‌پرداز و محقق آمریکایی نیز اقدامات ترامپ در قبال انسان‌های فقیر و آسیب پذیر و به‌خصوص سیاهپوستان را محصول نگاه معامله‌گرایانه وی در قبال انسان‌ها می‌داند. وی در گفت‌وگو با جام‌جم تاکید کرده است: از ترامپ متنفر هستیم. او منفورترین رئیس‌جمهور کشورماست. من کتاب هنر معامله، اثر ترامپ را مطالعه کرده‌ام. او خود در این کتاب اقرار کرده تمام زندگی‌اش حول محور معامله و کسب سود ( سود شخصی) تعریف می‌شود. در قالب همین نگاه، ترامپ افراد فقیر و آسیب‌پذیر را از آپارتمان‌های خود بیرون می‌راند و دارایی‌های آنها را به کاخ‌های بزرگ و با شکوه برای افراد ثروتمند تبدیل می‌کند. او برای انسان‌ها، فقرا و رنگین‌پوستان ذره‌ای ارزش قائل نیست و فقط به فکر منافع خود است.

سال گذشته در راستای همراهی انگلیس با آمریکا، یک نفتکش ایرانی هنگام عبور از تنگه جبل‌الطارق از سوی نیروی دریایی انگلیس توقیف شد اما با واکنش تند ایران و اقدام متقابل کشورمان در توقیف یک نفتکش انگلیسی، لندن مجبور شد پس از تهدیدات توخالی اولیه، در اقدامی منفعلانه نفتکش ایرانی را آزاد کند. این‌بار اما در ماجرای اعزام محموله‌های بنزین ایران به ونزوئلا، شرایط با گذشته بسیار متفاوت است.
آمریکا در عرصه رسانه‌ای با تردستی تلاش می‌کند که نشان دهد سیاست فشار علیه ایران جواب‌داده و امکان صدور نفت و مشتقات آن از سوی جمهوری‌اسلامی فراهم نیست. اما حرکت پنج تانکر پر از سوخت از مقصد بندرعباس به سمت ونزوئلا یکباره همه تحلیل‌ها را فروریخت. نفکتش‌های ایران به تاخت به سمت ونزوئلا که درگیر تحریم‌های آمریکایی و شورش‌های حمایت‌شده از سوی ایالات‌متحده است حرکت کردند و نکته ظریف ماجرا حرکت آنها از مسیر عبور کشتی توقیف‌شده ایرانی در سال گذشته بود. این بار اما نیروی دریایی ملکه که در منطقه جبل‌الطارق چند پایگاه نظامی دارد جرات نگاه چپ انداختن به تانکرها را نداشت. «فورچون» اولین نفتکش ایرانی بود که از این منطقه گذشت و درپی‌آن نفتکش‌های دیگر نیز به مسیر خود ادامه دادند. ادامه حرکت نفتکش‌ها با روان مقامات آمریکایی بازی می‌کرد. ترامپ رئیس‌جمهور، پمپئو وزیر خارجه و دیگر مقامات ریز و درشت آمریکایی در اظهارنظرهای رسمی خود بارها تاکید کردند که جلوی قدرت‌نمایی ایران را خواهندگرفت. رسانه‌های غربی و شبکه‌های خبری اپوزیسیون ایرانی هم به کرات در برنامه و گزارش‌های خود به این موضوع پرداختند و درباره اقدام ایران و حرکت احتمالی متقابلانه آمریکا باب بحث و گفت‌و‌گو را با کارشناسان داخلی و خارجی بازکردند. این تحلیل‌ها و بررسی‌ها همچنان ادامه داشت تا این‌که «پتونیا» دومین کشتی حامل بنزین و گازوئیل هم از جبل‌الطارق گذشت و آمریکایی‌ها همچنان امید داشتند که همراهان اروپایی آنها خودی نشان‌دهند و جلوی کشتی‌ها را در جبل‌الطارق بگیرند اما صدای کاخ‌سفید در تلاطم آب‌های آتلانتیک گم شد و به جایی نرسید. حالا آمریکا ناامید از همراهی اروپا باید فکری برای اعتبارش بکند. بالاخره ادعای ابرقدرتی جهان را دارد و این هیبت برساخته از فضاسازی‌های رسانه‌ای چندوقتی‌است که در معرض آسیب‌های جدی قرار گرفته‌است و برای این‌که نشان دهد بر تحولات بین‌المللی تسلط دارد تهدید کرد که با شش رزمناو و ناوچه به‌دنبال کشتی‌های ایرانی هستند، آن‌هم تانکرهایی که هیچ فرد مسلحی روی آن نبود؛ اما نفتکش‌های ایرانی با قدرت به حرکت خود به سمت آب‌های ونزوئلا ادامه می‌دادند.
«کلاول»، سومین نفتکش ایرانی هم در جنوب جزیره سیسیل ایتالیا در وسط دریای مدیترانه در حال حرکت به سمت مقصد خودش بود و مصری‌ها هم همراهی خوبی از خود نشان دادند و کوچک‌ترین خللی در کار تردد نفتکش‌ها صورت نگرفت. آمریکایی‌ها اما همچنان دنبال هیاهو بودند و تهدید می‌کردند جلوی نفتکش‌ها را خواهند گرفت. ایران در این مقطع واکنش‌نشان‌داد و علاوه‌بر هشدارهای وزیر خارجه در نامه به دبیرکل سازمان‌ملل‌متحد و تاکید بر حق ایران برای اتخاذ تدابیر مناسب و ضروری در مقابله با تهدیدات آمریکا، جمهوری‌اسلامی برای مقامات ایالات‌متحده خط‌ونشان‌کشید که هر اقدام اشتباهی، با پاسخ محکم ایران مواجه خواهدشد. سرلشکر باقری، رئیس ستادکل نیروهای مسلح ایران در اطلاعیه‌ای که به مناسبت سوم خرداد، سالروز حماسه آزادسازی خرمشهر صادر کرد، در هشداری آشکار به دشمنان ایران ازجمله آمریکا تاکید کرد که هر خطای محاسباتی آنها با پاسخ سریع و کوبنده جمهوری‌اسلامی مواجه خواهدشد.
قدرشناسی دولت و ملت ونزوئلا
ونزوئلا در دیگرسوی ماجرا قرار داشت. این کشور که هم با سیاست‌های تحریمی آمریکا می‌جنگد و هم با آشوب‌طلبان داخلی مورد حمایت آمریکا دست‌وپنجه نرم‌می‌کند، حق‌شناسی خود را نسبت به این اقدام ایران انجام داد. در عرصه فضای مجازی وطن‌خواهان ایرانی و ونزوئلایی نشان‌دادند که برای مقابله با تحریم و مشکلات، همدل‌اند. کاربران ونزوئلایی در عرصه مجازی غوغایی به‌پاکردند و با انتشار خبر و عکس و کلیپ تصویری قدرت‌نمایی ایران را به رخ غربی‌ها کشیدند. از سوی دیگر، مقامات ونزوئلایی هم از جمهوری‌اسلامی تقدیر کردند. ولادیمیر پادرینو، وزیر دفاع ونزوئلا که در یک مصاحبه تلویزیونی صحبت می‌کرد، گفت ارتش ونزوئلا با اسکورت تانکرهای حامل بنزین ایران از آنها استقبال‌کرده و از مردم ایران برای همبستگی و همکاری با ونزوئلا قدردانی می‌شود. نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا هم در سخنانی به تشکر و قدردانی از دولت و ملت ایران پرداخت که در یک اقدام بی‌سابقه و در چالشی بزرگ با رژیم تمامیت‌خواه و زورگوی آمریکا پنج تانکر حامل سوخت را برای کمک به مردم مظلوم این کشور به آمریکای لاتین فرستادند.
فورچون، فارست، پتونیا و فاکسون یک‌به‌یک در بندرگاه‌ها با استقبال ملت و دولت ونزوئلا پهلو گرفتند و تا زمان پهلوگیری کلاول، آخرین نفتکش ایرانی زمان زیادی نمانده‌است. حالا آمریکا نگران حضور ماندگار ایران در حیاط‌خلوت ۲۰۰ساله‌اش است. این نگرانی در بیان جوزف هومایر، کارشناس آمریکایی کاملا مشهود است. او در یک برنامه تلویزیونی گفت: ایران تهدید خود را از خلیج‌فارس به دریای کارائیب منتقل‌کرده و این موجب نگرانی فزاینده آمریکاست.


شناورهای جدید در خلیج فارس
آیین الحاق بیش از صد فروند شناور در کلاس‌های مختلف به توانمندی‌ نیروی دریایی سپاه‌، روز پنجشنبه با حضور فرمانده کل سپاه و وزیر دفاع در بندر عباس برگزار شد.
شناورهای الحاقی در کلاس‌های متنوع اعم از عاشورا، طارق و ذوالفقار بوده که توسط متخصصان داخلی در شرکت‌های دانش‌بنیان سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع و مراکز تخصصی فنی نیروی دریایی سپاه تولید و بهینه سازی شده‌اند. این شناورها با قابلیت هیدرو دینامیکی بسیار مطلوب، سرعت زیاد، قابلیت مانور مناسب، سطح مقطع راداری بسیار کم و قدرت آفندی بالا تاثیر بسزایی در ارتقای توان رزمی نیروی دریایی سپاه در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز دارد.سردار سرلشکر حسین سلامی، فرمانده کل سپاه در این مراسم اظهار کرد: آنچه در معرض دید قرار دارد، بخش کوچکی از توان ماست و بخش مهم و بیشتر آن پنهان است.
سردار علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه نیز در این مراسم با بیان این‌که به سرعت ۹۲ نات قایق‌های تندرو دست یافته‌ایم، گفت: این سرعت به اندازه سه برابر سرعت شناورهای آمریکایی است که به‌دلیل طراحی منحصربه‌فرد و ارتقای ساختارهای موتوری آن به‌دست آمده است.وی تعداد شناورهای ملحق شده به نیروی دریایی سپاه را در مراسم روز پنجشنبه ۱۱۲ فروند عنوان کرد و گفت: هم در طراحی و هم در نوع سلاح‌های به‌کار رفته در این شناورها تغییراتی ویژه برای بهبود عملکرد و ارتقای کارآمدی صورت گرفته است.
سردار تنگسیری ادامه داد: چابکی، سبکی و قابلیت مانور بالا در کنار آبخور کم و ارتقای سلاح‌های کارگزاری شده از ویژگی‌های شناورهای جدید رزمی-تهاجمی جدید است که به همت صنایع دفاع و شرکت‌های دانش‌بنیان ساخته شده‌اند.

 بچه ایلام ، متولد سال 61.... از چه سالی ورزش را شروع کردید؟
ورزش را از سال 74 یا 75 شروع کردم. حدودا 15 ساله بودم و چیز زیادی از ورزش نمی‌دانستم. ابتدا رفتم ژیمناستیک اما وزنم که سنگین شد به کشتی علاقه‌مند شدم. کنار کشتی، گفتند برای افزایش قدرت‌بدنی بروید با‌وزنه‌ کار کنید. ما هم می‌رفتیم در اتاق کوچکی که کنار سالن وزنه‌برداری بود تمرین می‌کردیم و از همانجا به بدنسازی و پاورلیفتینگ علاقه‌مند شدم.
 و خیلی‌زود هم اسم شما سر‌زبان‌ها افتاد...
بله. من در 17 سالگی قوی‌ترین مرد ایران شدم و از همان زمان تا الان چیزی حدود 22 سال است که در مسابقات مختلفی چون قوی‌ترین مردان، پرس سینه و پاورلیفتینگ در سطح داخلی و بین‌المللی حضور دارم.
 در این سال‌ها دو‌بار قهرمان و 4‌بار نایب‌قهرمان ایران شدید و سه‌بار هم در مسابقات مردان‌آهنین عنوان نایب‌قهرمانی را به‌دست آوردید. حتی عنوان قهرمانی جهان را هم دارید اما شاید هیچ کدام از این عناوین با ارزش‌تر از رکوردی که در مسابقات جهانی پاورلیفتیگ به ثبت رساندید نباشد؛ سال 2017، یک اسکات 500‌کیلویی و ثبت رکوردی جهانی...
آن رکورد داستان جالبی دارد. من برای آن رکورد چیزی حدود 20ماه تمرین کردم. 20 ماه تمرین سه جلسه‌ای و چهار جلسه‌ای سنگین. چون قرار بود مسابقات در آمریکا برگزار شود من شش ماه آخر از 12 شب تا 6 صبح تمرین می‌کردم تا ساعت بدنم به ساعت آمریکا عادت کند. خیلی زحمت کشیده بودم و با توجه به رکوردها می‌دانستم حتما روی سکوی جهانی می‌روم اما برخی در  گرفتن ویزا کوتاهی کردند و در نهایت اعزام کنسل شد. در واقع تمرین ده ماهه من تبدیل شد به 20 ماه تا مسابقات جهانی سال‌بعد در جمهوری چک. آنجا بود که تصمیم گرفتم به رکورد جهانی اسکات که آن‌زمان 485 کیلوگرم بود، حمله کنم. کسی باورش نمی‌شد وزنه 500 را انتخاب کنم اما در ذهنم همیشه به این عدد فکر می‌کردم و در انتخاب سومم زیر‌وزنه نیم‌تنی رفتم و رکورد‌جهانی اسکات را شکستم. این رکورد همچنان بالاترین رکورد اسکات دنیاست.
 جالب است که همین یک ماه پیش هافتور بیورنسن فنلاندی در ددلیفت وزنه 501 کیلویی را لیفت کرد. یعنی تقریبا همان وزنه‌ای را که شما اسکات کردید. مجتبی ملکی در لیفت هم می‌تواند رکورددار دنیا شود؟
اتفاقا این روزها دارم روی لیفت تمرکز می‌کنم. خدا کمکم کند و شرایط برای مسابقه دادن فراهم باشد، سعی می‌کنم به رکورد ورزشکار فنلاندی حمله کنم. البته این اصلا کار راحتی نیست. تا آنجا که می‌دانم او از من 4 سال جوانتر است و چیزی حدود 40 سانتی‌متر از من بلند‌تر و به لحاظ وزنی هم 50کیلو از من سنگین‌تر است.
 پس از همین‌الان باید برای هافتور بیورنسن فنلاندی کری‌خوانی کنیم برای شکستن احتمالی رکوردش توسط یک ایرانی...
در حقیقت من هیچ‌وقت وبرای هیچ ورزشکاری کری نخواندم. هیچ‌وقت هم به موفقیت رقبایم حسادت نکردم وفقط سعی‌کردم خودم را به آن حدی که مدنظرم هست، برسانم. معتقدم انسان هرچه که بخواهد به آن دست پیدا می‌کند. در واقع هدف می‌گذارم  و هر کاری که می‌کنم برای آن هدف است. راه‌رفتنم، غذا‌خوردنم و حتی لباس‌پوشیدنم برای آن هدف است. باید همه را به کار بگیرید برای رسیدن به آن هدف.
 می‌گویند شما اصلا خواب ندارید
شاید باور نکنید، ولی من با وجود این تمرینات  سنگین نهایتا یک یا دو‌ساعت در روز می‌خوابم. من حتی شب مسابقه هم خوابم نمی‌برد و اصلا چیزی به اسم خواب شب در بدن من تعریف نشده است. بیشترین خواب من شاید حوالی ساعت 9 یا 10 صبح یا 12 ظهر باشد که آن هم یک یا دو ساعت است. و عجیب است که اصلا هم اذیت نمی‌شوم. همیشه با دوستانم شوخی می‌کنم و می‌گویم اگر جایی به نگهبان شب نیاز داشت به من بگویید برای استخدام. خلاصه این‌که تمرینات و تغذیه‌ام مرتب است‌ و فقط خواب ندارم.


احتمال پایان همکاری با فدراسیون بدنسازی
مجتبی ملکی در یک‌سال اخیر به عنوان رئیس کمیته پاورلیفتینگ، در فدراسیون بدنسازی و پرورش‌اندام مشغول فعالیت است. البته با‌توجه به این‌که همین یک‌هفته پیش، دوران ریاست 13 ساله ناصر پورعلی‌فرد در فدراسیون به پایان رسید و محمد‌تقی امیری‌خراسانی به عنوان سرپرست جدید معرفی شد، خیلی‌ها می‌گویند شاید مجتبی ملکی هم دیگر با فدراسیون همکاری نکند. این سوال را صراحتا از خودش پرسیدیم که او در جواب گفت: «من آدمی نیستم که زیر بیرق هر‌کسی بروم و اصولا کار‌کردنم رفاقتی است. من به آقای امیری‌خراسانی تبریک می‌گویم، اما اگر ایشان دبیر فدراسیون را نگه دارند، من هم در خدمت مجموعه خواهم بود.شخصا کار‌کردن به‌هر‌قیمتی را دوست ندارم و معتقدم گاهی به‌صلاح است آدم کنار باشد.»

 شما در فصل سوم به گروه ملحق شدید. آیا فرصت كرده بودید بیننده فصل‌های قبلی این مجموعه باشید تا با یك ذهن آماده وارد دوران جوانی جواد جوادی شوید؟ به هر حال راكورد شخصیت جواد جوادی از كودكی و نوجوانی در بازی باید حفظ می‌شد.
من فصل‌های قبل را دیده بودم. البته فصل یك را كامل دیده بودم و فصل دوم را جسته و گریخته كه بعد از طریق اینترنت فصل دوم را كامل دیدم و به عنوان مخاطب هم كار را دوست داشتم، اما وقتی این پیشنهاد مطرح شد سعی كردم در ابتدا تمام آن چیزی كه از كاراكتر می‌شناختم را كنار بگذارم. یعنی نظرات كارگردان، نویسنده و عواملی كه در دو فصل قبلی با این مجموعه همكاری كرده بودند را درباره خودم می‌پرسیدم. مثلا از بچه‌های پشت صحنه می‌پرسیدم من را می‌بینید باور می‌كنید همان جواد هستم كه حالا بزرگ شده؟
 آیا موردی پیش آمد كه بخواهید دیالوگ و حركتی را برای جواد در بازی استفاده كنید كه در تعامل با كارگردان و نویسنده در آن مورد به اشتراك نظر نرسیده و چالش به وجود آمده باشد؟
بله پیش آمد. برای من تجربه سختی بود. از این بابت سخت بود كه به هر حال بخشی از قصه در حال ویرایش بود. به این معنی كه ما یك فیلمنامه كامل داشتیم كه ممكن بود به تناسب نظرات نویسنده و كارگردان و تیم اجرایی كار، بخش‌هایی از قصه تغییر كند. تئاتر به من آموخته همه بخش‌های نمایشنامه‌ باید مورد بررسی قرار بگیرد تا تكلیف شخصیت روشن و مشخص باشد. این كار برای من سخت بود. اما به‌واسطه اعتمادی كه به گروه داشتم، سعی كردم با تغییرات همراهی كنم.
 وقتی فصل‌های قبلی سریال را می‌دیدید، اصلا فكر می‌كردید روزی نقش جوانی جواد جوادی را بازی كنید و قرعه‌اش به نام شما بیفتد؟
دوستان فراخوانی را منتشر كرده بودند كه من آن فراخوان را دیدم. خاطرم هست كنار مادرم نشسته بودم و فضای مجازی را رصد می‌كردم كه عكس را به وی نشان دادم و گفتم این نوجوان شبیه من نیست؟ خودم فكر می‌كردم چون دوست دارم این نقش را بازی كنم، آن نوجوان را شبیه خودم می‌بینم، اما وقتی مادرم این مساله را تأیید كرد و بعد كه چند عكس از آلبوم را كنار هم گذاشتیم دیگر به یقین رسیدم شبیه هستیم. بنابراین با یكی از بازیگران سریال كه از دوستانم هستند، تماس گرفتم و او پاسخ نداد. بعد فكر كردم قسمت نبود. اما روز بعد با من تماس گرفت و من نتوانستم خواسته‌ام را بیان كنم. تا این‌كه بعد از عید هم دوباره این فراخوان منتشر شد. با یكی از بازیگران فصل دوم این مجموعه سر تمرین یك تئاتر بودیم. به او گفتم به نظرت من گزینه خوبی برای این نقش نیستم و بلافاصله تأیید كرد و شماره محمدجواد سعدی را به من داد تا تماس بگیرم، اما به نظرم رسید حرفه‌ای نیست كه من تماس بگیرم. به هر حال خیلی از بچه‌هایی كه با آن دفتر كار كردند من را می‌شناسند و كارم را دیده بودند و فكر كردم اگر مناسب باشم خودشان حتما تماس می‌گیرند. ضمن این‌كه چون جنبه فراخوان عمومی داشت، حس می‌كردم ممكن است یك بازیگر از شهرستان بخواهد این نقش را بازی كند و همان اتفاقی كه برای محمود خسرومنش افتاد، ممكن بود برای جواد جوادی هم بیفتد. در نهایت محمدجواد سعدی خودش با من تماس گرفت. گویا سریالی از من روی آنتن بود و آقای غفاری من را به‌واسطه آن كار دیدند و به نظرشان برای نقش جواد مناسب بودم.
 شما از آن بازیگرانی هستید كه دوست دارید نقش شما را به چالش بكشد، اما شخصیت جواد طوری نبود كه شما بازی عجیب و غریبی برای این نقش داشته باشید و شما را به چالش دعوت كند.
با بخشی از نظرات شما موافقم. پوسته كاراكتر جواد روان، نرم، عقلانی و بدون استفاده از هوش هیجانی است، اما آن چیزی كه در درون كاراكتر می‌گذرد و به تعبیری جهان‌بینی كاراكتر محسوب می‌شود، به نظرم خیلی خارق‌العاده است. یعنی در زمانه حاضر این‌گونه بودن، شبیه داستان‌های علمی - تخیلی است كه شما باور كنید چنین شخصیتی می‌تواند این‌گونه زندگی كند. ممکن است چنین شخصیت‌هایی خیلی كمیاب و نادر باشند؛ اما هستند. شاید اگر خودم ندیده بودم، می‌گفتم وجود ندارد. ولی وجود دارد و چون اقلیت است، نادیده گرفته می‌شود. شخصیت جواد جوادی منهای این‌كه بدون پدر و مادر و در پرورشگاه بزرگ شده، نماینده طیفی است كه من مهم‌ترین سال‌های عمرم را كنارشان زندگی كردم. یعنی دوران نوجوانی تا جوانی من در كنار جوانانی سپری شد كه از همین طیف بودند.
 منظورتان این است كه آن افراد هم جزو نخبگان بودند؟
به نظرم واژه نخبه آنقدر دستمالی شده كه ما به خودمان نخبه نمی‌گوییم. یعنی هر كسی كار كوچكی را انجام می‌دهد، این واژه را درباره‌اش به‌كار می‌برند. بنابراین از این واژه را در مورد بچه‌هایی استفاده می‌كنم كه هنوز به‌كار گرفته نشده‌اند و فضایی به آنها داده نشده است.
 درباره درونیات جواد نكاتی بیان كردید كه با توجه به آنچه ما تا به امروز در سریال دیده‌ایم، هنوز چالش‌های هیجانی از جواد ندیده‌ایم.
من سعی كردم اضطراب‌های جواد را نشان بدهم. امیدوارم موفق شده باشم. آرامش یك پدیده درونی محسوب می‌شود، اما آرام بودن یك رفتار بیرونی است.
 ولی در یكی از سكانس‌ها كه سعید در بیمارستان بستری بود و جواد به ملاقاتش می‌رود، وقتی از اتاق بیرون می‌آید ما در چهره جواد اضطراب و ناراحتی نمی‌بینیم، اما بعد وقتی به خانه می‌رسد شاهد اشك‌های او و متحول شدنش هستیم. واكنش جواد در این دو صحنه بسیار متضاد هم است. دلیل این تضاد چیست؟
در مقطعی از قصه این اتفاق می‌افتد كه جواد هنوز به توفیقی اعتماد ندارد. یعنی تصمیم دارد كاری انجام بدهد، اما مطمئن نیست. چون هنوز مشكلاتی كه با هم داشتند، حل نشده است. اگر من بخواهم از منظر جواد و جوادها كه نمایندگی‌شان را می‌كنم حرف بزنم، به دكتر توفیقی حق نمی‌دهم با جواد به این شكل صحبت كند. ما نباید سر نخبه‌هایمان منت بگذاریم كه اینجا بماند و كار كند. ما باید برای نخبه‌هایمان امكانی ایجاد كنیم كه بماند و كار كند. من از دید جواد جوادی می‌گویم. ممكن است روزبه حصاری طور دیگری فكر كند. من وقتی درون نقش زیست می‌كنم، باید از دریچه نگاه نقش صحبت كنم. جواد در مقابل توفیقی نمی‌شكند اما در خانه و لب حوضی كه نشان محیط امن مادرانه بی‌بی‌گوهر (با بازی درخشان خانم قاسمی) است، می‌شكند. خیلی از اوقات همه ما این رفتار را می‌كنیم و به دامان مادر پناه می‌بریم و یكباره می‌شكنیم. اصلا مفهوم مادر همین است. آن هم برای جواد كه همیشه از این مفهوم محروم بوده است.
 شخصیت‌های مثبت معمولا در سریال‌ها یك سری ویژگی‌های یكنواختی دارند كه جواد هم در این سریال بی‌بهره نیست و با وجود این‌كه خطاهای جزئی دارد، اما خیلی مثبت است. تحلیل خودتان از این حجم مثبت بودن چیست؟
تحلیل شخصیت در حوزه نویسنده است، اما در مواجهه بازیگر با نقش، مهم‌ترین كاری كه می‌تواند با نقش بكند این است كه او را قضاوت نكرده و عاشق نقشی كه بازی می‌كند، باشد. حال می‌خواهد نقش منفی باشد یا مثبت. چون مثبت یا منفی بودن نقش را مخاطب تشخیص می‌دهد. حتی به عقیده من بازیگری كه می‌خواهد این نقش را بازی كند هم در محل تشخیص نیست. امكان ندارد شما آدم جانی را در جهان پیدا كنی كه مقابل دوربین بنشیند و بگوید: «سلام من یك جانی هستم.» حتما دلایلی برای جنایتش دارد و به قدری این دلایل درونش نهادینه شده كه باور دارد درست‌ترین عملكرد را دارد. از آن‌طرف هم امكان ندارد آدم خوبی بگوید من خوبم. قطعا می‌گوید من آدم سراپا تقصیرم ولی سعی می‌كنم خوب باشم. جواد جوادی اصلا اعتقاد ندارد كه آدم خوبی است و همواره دچار شك می‌شود. چه كسی گفته آدمی كه شش سال از عمرش را منتظر كسی بوده كه هیچ خبری از او ندارد، آدم خوبی است. خوب است همین‌جا این نكته را بیان كنم وقتی ما یك نقش را بازی می‌كنیم، فقط ایفاگر آن نقش هستیم. نه آموزگار مردم هستیم و نه مانیفست می‌دهیم.
 گویا قرار بود تیتراژ سریال با صدای شما پخش شود، اما نشد.
صحبتی مطرح شده بود مبنی بر این‌كه اگر مجالی باشد، تیتراژ سریال به من واگذار شود كه قسمت نشد. البته به‌تازگی همان تراك را منتشر كردم كه خوشبختانه با استقبال و مهر مردم هم روبه‌رو شده است.
 بارها گفته‌اید که منتقد خودتان هستید، حال كه به عنوان مخاطب این سریال را دنبال می‌كنید، چقدر از جواد راضی هستید و به خودتان چه نقدی دارید؟
معمولا از تصویر خودم راضی نیستم و كارهایی را كه بازی می‌كنم فقط یك بار می‌بینم تا پی به نقاط ضعف و قوتم ببرم. بنابراین اگر بخواهم صادقانه بگویم هیچ‌وقت از خودم صددرصد راضی نیستم و احساس می‌كنم می‌توانستم بهتر باشم.
 با توجه به بی‌مهری‌ای كه گفتید، ما در همین سریال شاهد بودیم كه نام شما در قسمت‌های نخست سریال در تیتراژ نبود و شما هم واكنش نشان دادید. داستان چه بود؟
نمی‌دانم مشكل از كجا و از جانب چه كسی بود. خیلی‌ها از من سوال كردند چرا اسمت در تیتراژ نیست. من هم برای این‌كه سوء‌تفاهم به‌وجود آمده را برای عده‌ای حل كنم، با لحن شوخ‌طبعانه در فضای مجازی پست گذاشتم و این موضوع را مطرح كردم و بعد وارد  فرآیندی شدیم كه چه كسی مقصر است و چه كسی با چه كسی مشكل دارد! البته در طول تاریخ سینما این اتفاق افتاده كه یك بازیگر وقتی قرار است در بخشی از قصه به فیلم ورود پیدا كند، اسمش را در تیتراژ اول نمی‌زنند و خیلی هم اتفاق هیجان‌انگیزی است، اما منوط به این نكته است كه در اخبار هم نامی از آن بازیگر برده نشود. صابر ابر در فیلم «درباره الی» نمونه ایرانی این موضوع است و در نمونه خارجی می‌توان به فیلم «هفت» اشاره كرد كه كوین اسپیسی خودش این پیشنهاد را می‌دهد. این پیشنهاد هم وقتی در دفتر مطرح شد، احساس كردم غافلگیری برای مخاطب جالب است، اما به این موضوع فكر نشده بود كه این همه خبر از من رفته و همه می‌دانند كه من در این سریال نقش جواد را بازی می‌كنم.


بازخورد   بچه‌های پشت‌صحنه
چون عوامل از فصل اول پای كار بودند و بازی آن بازیگران نقش‌های كودكی و نوجوانی جواد را به صورت خام دیده بودند، از آنها فیدبک می‌گرفتم. در كنار این نظرات برای طراحی شخصیت از كارگردان و نویسنده هم راهنمایی می‌گرفتم. به هر حال به عنوان بازیگر شاید فكر می‌كردم یك جایی باید خلاقیتی برای این نقش داشته باشم، اما سعی ‌كردم بدون مشورت این كار را انجام ندهم. یعنی با آقای غفاری و آقای وارسته همه چیز را هماهنگ می‌كردم. كمتر نویسنده‌ای را دیدم كه مدام سرصحنه باشد، اما آقای وارسته در زمان فیلمبرداری تقریبا هر روز حضور داشت. زمانی كه آقای غفاری سكانس‌های دیگر را می‌گرفت، من و دوستان دیگر نیز با آقای وارسته درباره موارد مختلف گفت‌و‌گو می‌كردیم.


عشق جواد عقلانی است؟
باید از نگاه یك عاشق به ماجرای جواد نگاه كنید. دل منطق نمی‌شناسد. عشق از دریچه دل وارد می‌شود؛ نه از دریچه عقل. ضمن این‌كه جواد جوادی تربیت‌یافته دامان مامان صدیقه و بابا اسماعیل است. از طرفی مرارت‌ها و مصیبت‌هایی در دوران نوجوانی دیده كه باعث شده از جواد یك آدم رویین‌تن بسازد.



نگارش فیلمنامه به روز   بود؟
ما بخش مهمی از قصه را به صورت مدون و بخشی از قصه را نیز در قالب سیناپس داشتیم و می‌دانستیم قرار است چه اتفاقاتی بیفتد، اما در طول كار نویسندگان می‌نوشتند و متن به دست ما می‌رسید.

صدای محکم و پرطنین، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های شما در بازیگری است. چقدر از این صدا خدادادی و استعدادی است و چقدر ماحصل تمرین فن بیان؟
اصل قضیه که لطف خداست. البته لطف شما هم هست که تعریف می‌کنید. اما همیشه تمرین‌هایی هم برای صدا و بیان انجام می‌دهم.  
شروع فعالیت‌های هنری شما با بازیگری بود یا با موسیقی؟
تقریبا موسیقی و بازیگری را با هم شروع کردم، البته از یک جایی به بعد موسیقی به اندازه بازیگری برایم جدی نبود.
اسم‌تان هم خاص است و سریع جلب توجه می‌کند. در این حد می‌دانم که بانیپال، اسم بزرگ‌ترین پادشاه آشور است.
شاید یک مقدار اسم متفاوت و فکربرانگیزی است و این سوال را مطرح می‌کند که این شخصیت کیست و این اسم از کجا می‌آید، اما خودم خیلی به آن فکر نمی‌کنم.
برای مردم جالب است و بلافاصله در مواجهه با اسم شما، سوالاتی برایشان پیش‌می‌آید. دیدم که یکی از سوالات همیشگی در بخش نظرات صفحه اینستاگرام‌تان هم همین است.
بله، همینطور است.
نام خانوادگی‌تان چطور؟ شومون، معنی خاصی دارد؟
شومون هم اسم پدر پدربزرگم بود و خیلی سال پیش وقتی می‌خواستند نام فامیلی را برای شناسنامه تعیین کنند، این اسم را انتخاب کردند.
این دو سه سال اخیر، حضور پررنگ‌تری در بازیگری دارید و مکمل‌های خوبی را بازی کرده‌اید، به عنوان مثال در شبی که ماه کامل شد و غلامرضا تختی و ... با وجود این‌که این نقش‌ها به خاطر بازی درست و به‌اندازه، حتما ارتقایافته‌تر از متن شده‌اند، اما به نظر می‌رسد می‌توانستند پررنگ‌تر هم باشند و به لحاظ کمی، ظرفیت حضور بیشتر را داشتند.
ممنونم از شما، اما این نظر نویسنده‌ها و کارگردان‌های این آثار بود که این نقش‌ها و شخصیت‌ها به همین اندازه باشند.
به عنوان مثال نقش مامور امنیتی را که در شبی که ماه کامل شد، بازی کردید، جای کار بیشتری داشت و برخی معتقدند تقابل این مامور و همکارانش با تروریست‌ها باید بیش از این‌ها پرداخت می‌شد.
این نقش هم در فیلمنامه همین مقدار بود و خود خانم آبیار، نویسنده و کارگردان فیلم، چون نمی‌خواست فیلم خیلی به سمت مسائل امنیتی برود، تصمیم‌گرفت شخصیت را در همین اندازه نشان دهد. وگرنه حرف شما هم درست است و این شخصیت می‌توانست بیشتر بسط پیدا کند. البته بعدا آقای سعید ملکان، فیلمی به نام روز صفر ساخت که با محوریت مسائل امنیتی همین موضوع روایت می‌شود.   
 مصداقی‌تر بخواهم صحبت کنم، همین نقش شما در فیلم غلامرضا تختی انگار مابه‌ازای شخصیت پهلوان زندی است که از جایی رفاقتش با تختی جایش را به یک تقابل می‌دهد که ما یکی از جنبه‌های بارز آن را در آن سکانس درگیری در رختکن می‌بینیم. شاید اگر نقش شما کمی پررنگ‌تر می‌شد و ما شخصیتی این‌چنینی را رودرروی تختی می‌دیدیم، با درام پرچالشی روبه‌رو بودیم.
آن شخصیتی که من بازی کردم، مابه‌ازای کسی نیست و اگر قرار بود من شخص خاصی را بازی کنم، حتما نام او در فیلم برده می‌شد. نظر سازندگان این بود که در این زمینه اسمی از شخصی برده‌نشود. البته حتما تختی برخوردهایی در رفاقتش داشته و آدم‌هایی که دور و بر او بودند هم رقابت‌ها و حسادت‌هایی داشتند. درمجموع می‌توان گفت من برآیند چند شخصیت را در فیلم غلامرضا تختی بازی کردم؛ کلیتی از گروهی که مقابل تختی بودند.
 اما برسیم به دانیال سریال «کرگدن»؛ آن‌طور که در این کار دیدیم، شما در مشتزنی، اسب‌سواری و بیلیارد تبحر دارید.
من برای این پروژه در همه این زمینه‌ها آموزش دیدم و زیر نظر مربیان مختلف کار کردم. برای فیلم غلامرضا تختی و بازی در نقش یک کشتی‌گیر هم، چند ماه با آقای منصور برزگر کشتی کار کردم. البته در این فیلم ما قرار بود صحنه‌های مسابقه کشتی هم داشته باشیم که به‌خاطر زمان فیلمبرداری و حجم زیادی که فیلم پیدا می‌کرد، انجام نشد.
 به‌جز درگیری در ماجرای اصلی، شخصیت دانیال دو چالش و فراز احساسی سخت داشت؛ یکی در رابطه با اسبش تارا و یکی هم نازنین، خواهر نوید (ستاره پسیانی).
چالش زیادی برای بازی در این دو رابطه حسی داشتم. دانیال شخصیت كم‌حرف و درونگرایی است كه چندان اهل بروزدادن احساسات نیست، اما اتفاقی كه برای اسبش می‌افتد و ارتباط عاطفی با نازنین و ماجرای مچ دستش، چالش‌هایی بود كه باعث شد جنبه‌های دیگری از دانیال را هم ببینیم. تمام تلاشم را كردم كه این لحظات پیچیده را به‌خوبی ارائه كنم. نمی‌دانم تا چه اندازه موفق بوده‌ام.
 چون ممكن است، برخی تماشاگران هنوز سریال كرگدن را به طور كامل ندیده باشند، نمی‌خواهم باعث اسپویل و لو رفتن قصه شوم، تنها به‌طور سربسته به آن ماجرای مچ دست دانیال در قسمت بیست و سوم اشاره می‌كنم كه باتوجه به استوری شما در صفحه شخصی‌تان در اینستاگرام، آدم به نوعی یاد نمایشنامه‌ای از مارتین مك دونا (مراسم قطع دست در اسپوكن) هم می‌افتد. هركاری كردم طوری سؤالم را مطرح كنم، ماجرای شما لو نرود، نشد!
(می‌خندد) بله. این مربوط به اواخر سریال است و حتی صحبت سر این بود كه اگر قرار به ادامه سریال باشد، من با همان دست، به مشتزنی ادامه دهم كه البته نشد و سریال متوقف شده است.
 یكی از مسائل مربوط به این سریال هم همین بود كه كیارش اسدی‌زاده (كارگردان كرگدن) پیش از توزیع قسمت آخر، ویدئویی در فضای مجازی منتشر كرد كه قسمت بیست و ششم، آخرین قسمت كرگدن است و این از نظر او به منزله پایان كار این سریال خواهد بود. اما ظاهرا تهیه‌كننده نظر دیگری دارد و می‌خواهد فصل بعدی آن را هم بسازد. سریال برای شما تمام شده است؟
برای كارگردان تمام شده است.
 به نظر می‌رسد كرگدن قابلیت ادامه داشته باشد، چون تكلیف برخی شخصیت‌ها از جمله دانیال و نازنین، مشخص نشد.
سؤالاتی برای تماشاگران وجود دارد و از این نظر این سریال می‌تواند ادامه داشته باشد. اما ترجیح كارگردان این بود كه ادامه نمی‌دهد و از طرف او، پروژه تمام شده است.
 درباره شخصیت دانیال كه اتفاق جالبی افتاد و كارش در كشتن افشین ناتمام ماند. علتش هم دخالت یكی از نویسنده‌های كار (علی اصغری) در نقش مامور بود كه ناگهان سر می‌رسد و مانع انتقام شما می‌شود. به شوخی می‌توان این حركت را به عنوان سوءاستفاده نویسنده از موقعیت خودش دانست. او مزاحم شخصیتی كه نوشته، می‌شود و نمی‌گذارد كارش را انجام دهد.
(می‌خندد) بله دیگر.
 علی اصغری، در همین سریال، نقش یكی از مربیان مشتزنی شما را هم بازی می‌كرد.
البته مربی بوكس من در قصه، مادرم بود، اما بله، علی هم نقش رفیق، همراه و یكی از مربیان را در مسابقات به‌عهده داشت.
 یكی دیگر از نكته‌های بامزه سریال هم این بود كه به‌تدریج تعداد آدم‌هایی كه خودشان مامور بودند یا با نهادهای امنیتی اطلاعاتی همكاری می‌كردند، زیاد می‌شد. به‌طوری‌كه كم‌كم فكر كردیم، نكند دانیال هم پلیس باشد.
نه، من پلیس نبودم، اما خیلی از این بازخوردها و نظرات را شنیدم.
 ظاهرا در كرگدن، به دلیل ماهیت نقش و شخصیت مبارز و مشتزن، صحنه‌های دشوار و خطرناكی هم داشتید.
من به نوعی در كرگدن، بدلكار نداشتم و همه كارهایم را خودم انجام دادم. به همین دلیل اتفاقاتی هم برایم افتاد، از جمله این كه از اسب افتادم و كتف و ترقوه‌ام شكست. یك جراحی سنگین كردم، اما 9 روز بعد از جراحی جلوی دوربین رفتم. ضمن این‌كه فردای همان روزی كه كتف و ترقوه ام شكست هم برای فیلمبرداری یك سكانس جلوی دوربین رفتم، برای این كه اگر بازی نمی‌كردم و منتظر بهبودم می‌ماندیم، آن فضای سكانس‌های اول كه در دشت است و من سواركاری می‌كردم، تغییر می‌كرد و مجبور بودیم همه سكانس‌های قبلی را از اول بگیریم. 9 روز بعد از جراحی هم كه به‌صورت پیوسته جلوی دوربین بودم و تنها وقتی می‌خواستم بازی كنم، دستم را از آتل در می‌آوردم.
 حالا واقعا آن دیالوگ «دستت درد نكنه» نازنین خطاب به دانیال، برازنده شماست.
(می‌خندد) نه بابا! مخلصم. این فقط یكی از ماجراهای تلخ و سنگینی بود كه برایم پیش آمد. مورد دیگر هم آسیب شدید مهره‌های چهارم و پنجم گردنم در یكی از صحنه‌های مشتزنی بود. الان كه با شما صحبت می‌كنم، گردنی بسته‌ام.
 در كدام صحنه آسیب دیدید؟
صحنه‌ای در رینگ بوكس بود كه من در مسابقه مشت می‌خورم و خون از دهانم می‌پاشد. این صحنه كه در تیتراژ هم وجود دارد، بصورت تدوین موازی همراه با لحظه به زمین خوردن تارا به نمایش درآمد. آن ضربه، دقیقا به گردنم می‌خورد كه بعد از آن چند ثانیه بیهوش شدم. بااین‌كه بازیگر مقابلم در آن صحنه جزو قهرمان‌های مشتزنی كشور است و خیلی هم رعایت كرد و تقصیری هم در این حادثه نداشت، اما متاسفانه این اتفاق افتاد. من نقش دانیال را مثل همه نقش‌هایم با تمام جان و دلم بازی كردم.
 یك نقش شبه نیچه‌ای هم در فیلم پالتوشتری به كارگردانی مهدی علی‌میرزایی بازی كردید كه در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. خبری از سرنوشت فیلم دارید؟
قبل از كرونا، تلاش‌هایی برای اكران فیلم در عید نوروز شده بود. اما بعد داستان كرونا پیش آمد و اكران سینما متوقف شد.
 ممكن است با این وضع كرونایی، فیلم به‌صورت آنلاین اكران شود؟
آن‌طور كه شنیدم، كارگردان قرار نیست فیلم را آنلاین اكران كند و منتظر اكران فیلم در سالن‌های سینما خواهد ماند.
 به نظر می‌رسد این كمدی، قابلیت‌هایی برای فروش خوب در سالن‌های سینما را دارد.
نمی‌دانم، امیدوارم داشته باشد. پالتوشتری فیلم شریف و متفاوتی است و امیدوارم كه مردم با آن ارتباط برقرار كنند و این فیلم را دوست داشته باشند.



برخلاف عادت همیشگی
کرگدن، با وجود برخی ضعف‌ها و ایرادات، فضای جدید و ماجراجویانه‌ای را در فیلم و سریال‌های ایرانی به وجود آورد و بحث قاچاق و مافیای دارو را در قالب قصه‌های جذابی به مخاطب ارائه داد. اما به نظر می‌رسد نقدهای منفی که در مدت‌زمان نمایش سریال به‌ویژه در این اواخر مطرح شد، نه‌تنها چندان منصفانه نبود بلکه حتی مغرضانه به نظر آمد. نکته دیگر این که شاید کرگدن در مقایسه با سریال های پرهیاهوتر شبکه نمایش‌خانگی نادیده گرفته‌شد.   وقتی از بانیپال  شومون در این باره پرسیدیم ، پاسخ داد:
 کرگدن، از نظر قصه، فضا و فیلمبرداری و ... ژانر و شیوه جدیدی از کار فیلم و سریال در ایران است. ما عادت کرده‌ایم به یک‌سری قصه‌ها که همیشه بوده‌است. همین‌طور به یک‌سری روابط عادت کرده‌ایم که تبدیل به سلیقه‌ای برای مخاطب شده‌است. کرگدن پیچیدگی دارد و مسیر همیشگی را دنبال نمی‌کند.
شاید یکی از دلایل اقبال کمتر یا نقدها همین‌ها باشد. یکی از دلایل دیگر این بود که تبلیغات خیلی خوبی برای کرگدن نشد و می‌توانست بهتر از این‌ها معرفی و تبلیغ شود. شاید هم چون این سریال از چهره‌های آنچنانی استفاده نمی‌کرد، آن‌طور که باید مورد توجه قرار نگرفت. با وجود این‌که برخی چهره‌های درجه‌یک سینما و تئاتر در این کار حضور داشتند، اما هیچ‌کدام چهره‌های گیشه‌پسند سینمایی نبودند. اما خودم به عنوان بازیگر به‌شدت فضای کرگدن را می‌پسندم و خیلی هم خوشحال و راضی هستم که در این سریال بازی کردم.

نگاهی به تاریخ جهان
جواهر لعل نهرو، یکی از معروف‌ترین رهبران جنبش استقلال هند و اولین نخست‌وزیر هند بعد از استقلالش از انگلیس (۱۹۴۷) بود. نهرو در زمان مبارزه علیه استعمار انگلیسی‌ها بارها و بارها به زندان افتاد. طوری که مجموع این دفعات زندان، 10سال شد. نهرو در جریان یکی از این دفعات زندان، در تابستان ۱۹۲۸ تصمیم گرفت تا در نامه‌هایی که برای دختر 10ساله‌اش می‌نویسد، از عقایدش هم بنویسد. پس برای ایندیرا (که او هم بعدها سیاستمدار و نخست‌وزیر هند شد) یک‌سلسله نامه نوشت که در آنها با زبانی بسیار ساده ماجراهای تاریخی را توضیح می‌داد و می‌گفت چرا به اینجا رسیده‌اند. این نامه‌ها در دوره زندان بعدی از ۱۹۳۰ تا ۱۹۳۳ هم ادامه پیدا کرد. وقتی نهرو آزاد شد، مجموعه این نامه‌ها را آماده چاپ کرد که دوباره دستگیر و زندانی شد. خواهرش هم آنها را با نام «نگاهی به تاریخ جهان» در دو جلد به چاپ رساند؛ کتابی که بسیار معروف شد.




دن کیشوت
مهم‌ترین و معروف‌ترین نمونه آثاری که در زندان نوشته شده‌اند، بی‌هیچ شکی «دن‌کیشوت» از میگل سروانتس است که آن را آغازگر عصر رمان مدرن می‌دانند. شکسپیر و سروانتس معاصر همدیگر بودند و هردو سال ۱۶۱۶ میلادی درگذشتند. البته خالق «دن‌کیشوت» ۱۷سال از شکسپیر بزرگ‌تر بود و رنج بیشتری از او کشید. سروانتس سال‌های زیادی از عمرش را در جنگ، اسارت و زندان گذراند. او در نبرد لپانتو با عثمانی جنگید، جراحت یک دستش تا آخر عمر آزارش می‌داد، پنج سال در الجزایر بردگی کرد، بیشتر عمر مقروض بود و حتی رمان «دن‌کیشوت» را هم در زندان نوشت. این نوبت از زندان برای سال ۱۶۰۰ و بدهی مالی است. سروانتس جلد اول «دن‌کیشوت» (منتشر در ۱۶۰۵) را در همین دوران نوشت. موزه‌ای در کاسا دِ مِدرونا (در تومه‌یوسو، استان سیوداد رئال، اسپانیا) هست که می‌گویند محل نوشتن این شاهکار و زندان سروانتس بوده.




داستان‌های اُ. هنری
اُ. هنری، با تکنیک گره‌گشایی در پایان، یکی از معروف‌ترین نویسندگان داستان کوتاه است. این اسم البته اسم اصلی نویسنده آمریکایی نیست. اسم واقعی او ویلیام سیدنی پورتر است که زمانی بانکداری هم می‌کرد. سال ۱۸۹۶ در حسابرسی از بانکی که او در آن کار می‌کرد، چندین مورد اختلاف و ناهمخوانی پیدا شد. پورتر به جرم اختلاس دادگاهی شد. فرار کرد و مدتی در آمریکای‌لاتین گشت. اما به‌خاطر مریضی همسر برگشت. دادگاه در فوریه ۱۸۹۸ پورتر را به اتهام اختلاس به زندان محکوم‌کرد. در همین دوران زندان، پورتر 14 داستان نوشت و با اسم مستعار به مجلات فرستاد. موفق‌ترین این اسامی مستعار «اُ. هنری» بود. پورتر در ۱۹۰۱ بعد از سه سال زندان، به دلیل حسن‌سابقه و زودتر از موعد آزاد شد و باقی عمر را نویسنده ماند.



یک نمونه ایرانی: راسل در زندان قصر
بین قربانیان کودتای 28 مرداد 1332، جوانی هم بود که بعدها به چیز دیگری شهرت پیدا کرد: نجف دریابندری. دریابندری جوان در آن سال‌ها علاقه‌ای به حزب توده داشت و از ملی شدن نفت حمایت می‌کرد و چند سخنرانی هم در آبادان انجام داده‌بود. پس طبیعی است که بعد از کودتا دستگیر شد و جزو اتهاماتش حتی ترجمه «وداع با اسلحه» همینگوی را هم آوردند. دریابندری اول به حبس ابد محکوم شد که بعداً به چهار سال زندان کاهش پیدا کرد. از این مدت یک‌سالش در آبادان و باقی در تهران و زندان قصر گذشت. در ابتدای «کتاب مستطاب آشپزی»، نقاشی‌ای از سلول این زندان هست. مهم‌ترین کاری که دریابندری در این دوران زندان انجام داد، ترجمه «تاریخ فلسفه غرب» راسل بود. ظاهراً این کار را هم دوبار انجام داد. چون نسخه اول ترجمه را افسرنگهبان گرفت که ببرد بخواند و دیگر نیاورد. دریابندری بعد از آزادی از زندان (1337) هم روی متن کار کرد تا عاقبت این کتاب معروف در 1340 منتشر شد. دریابندری زمانی هم به دیدار برتراند راسل رفت و نسخه فارسی این کتاب را برای او برد. خودش در گزارش این دیدار (روزنامه کیهان، ۱۷ دی ۱۳۴۲) نوشته: یک جلد «تاریخ فلسفه غرب» را که با خود داشتم به او دادم. اول کتاب را سر و ته گرفت. من کتاب را چرخاندم و باز دستش دادم. به خط نستعلیق پشت کتاب خیره شد و گفت: «‌با آن‌که نمی‌توانم بخوانم حس می‌کنم که خط بسیار زیبایی است.» بعد پرسید: «چطور شد به فکر ترجمه این کتاب افتادی؟» گفتم که چند سال پیش به زندان افتادم و چون سال‌های درازی در پیش داشتم به این کار پرداختم.
 پرسید: «جرمت چه بود؟»
 گفتم: «ظاهرا از طرف غلط جاده می‌راندم.»
 گفت: «لابد منظورت طرف چپ است؟»
 گفتم: «بله.»
 گفت: «می‌توانم تصور کنم که در آن قسمت‌های دنیا راندن از طرف چپ جاده باید کار خیلی خطرناکی باشد.» و باز به شوخی خودش از ته دل خندید.



نبرد من
بین کتاب‌هایی که تاریخ را تغییر داده‌اند، نام کتاب «نبرد من» آدولف هیتلر را هم باید آورد که باعث به‌راه‌افتادن یک جنگ جهانی شد. این کتاب که بیانگر اندیشه‌های سیاسی هیتلر است، سال ۱۹۲۴ و در جریان حبس هیتلر نوشته شد. ماجرا از این قرار بود که هیتلر و دوستانش دست به یک کودتای نافرجام زدند و به زندان افتادند. البته هیتلر بعد از شش ماه عفو مشروط گرفت و آزاد شد، اما در این فاصله کتابی به اسم «نبرد من» نوشت که بسیار پرفروش و پرهوادار شد و باعث قدرت‌گرفتن حزب نازی و باقی قضایا. این کتاب بعد از پایان جنگ جهانی دوم در آلمان ممنوع بود تا سال 2016 و بعد از ۷۰ سال دوباره چاپ شد.



سفرهای مارکوپولو
داستان سفرهای مارکوپولو را حتما می‌دانید، تاجر ونیزی که سفیر دربار قوبلای‌خان شد. اما چیزی که احتمالا ندانید این است که این سفرنامه در زندان نوشته‌شد. مارکوپولو بعد از برگشت از شرق، در ۱۲۹۸ میلادی اسیر شد. آن زمان دو شهر پیزا و جنوا درگیر جنگ بودند و هر غریبه‌ای می‌توانست مشکوک باشد. پولو سه سال در زندان ماند. او در این مدت خاطراتش را برای هم‌سلولی‌اش، مردی به نام روستچیلو دا پیزا، تعریف کرد. او بعد از آزادی داستان‌های پولو را ‌نوشت و چاپ کرد و ثروتمند شد.




رساله منطقی- فلسفی
«رساله منطقی- فلسفی» تنها کتاب لودویگ ویتگنشتاین، فیلسوف اتریشی است که در زمان حیات او به چاپ رسید. این کتاب را که شامل فقط هفت گزاره و اثبات آنهاست، یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین کتاب‌های فلسفی قرن بیستم می‌دانند. این فیلسوف جوان اتریشی، در این کتاب در مورد این‌که با چه زبانی باید درمورد فلسفه حرف‌زد، توضیح داده. وینگنشتاین این کتاب را در دوران سربازی و زمان اسارتش به دست ایتالیایی‌ها در جنگ جهانی اول نوشت. اولین چاپ کتاب در سال ۱۹۲۱ و بعد از آزادی او انجام شد و فقط در زبان فارسی، چهار ترجمه دارد.

داستان از شامگاه 21 شهریور سال88 آغاز شد. علیرضا رضائیان آن زمان در پلیس آگاهی بندرعباس مشغول به خدمت بود. چهار سالی می‌شد از ساری به این شهر منتقل شده بود و در پلیس آگاهی خدمت می‌کرد. آن شب‌، آخرین شب قدر بود و باید گشتزنی می‌کرد. موقع خداحافظی به همسرش قول داد زودتر برگردد تا برای احیا به امامزاده مظفر بروند. وقتی به اداره رسید ، تازه اذان گفته بودند. افطار کرد و بعد از نماز، بیسیم و سلاحش را برداشت و همراه سربازی سوار خودرو شدند تا گشتزنی کنند. اینجای ماجرا را به روایت خودش بخوانید:«در یکی از خیابان‌ها با موتورسیکلتی رو‌به‌رو شدیم که مشکوک به نظر می‌رسید‌. او را تعقیب کردیم. ما را به محله‌ای خلوت و تاریک برد و در سیاهی شب ناپدید شد. در جست‌وجوی او بودیم که خودروی پژویی سد راهمان شد‌. راننده پیاده شد و پرسید: با آن موتور چکار داشتی؟» همزمان سه موتورسوار دیگر هم به محل آمدند. نمی‌دانستم آنها هم سارق هستند. خودم را معرفی کردم که یکی از آنها با شمشیر به سمتم حمله و من را زخمی کرد. می‌خواست  شمشیر را در شکمم فرو کند که سلاح را کشیدم و به پایش شلیک کردم.»
دریا، بهترین مخفیگاه
سروان رضائیان می‌دانست، آنها قصد جانش را کرده‌اند. سرباز جوان هم وقتی این اوضاع را دید فرار را بر قرار ترجیح داد. مامور جوان نگاهی به اطراف کرد و با دیدن دریا، فکری به ذهنش رسید. تنها راه نجاتش مخفی شدن در دریا بود. هر چه توان داشت در پاهایش جمع کرد و به سمت دریا دوید. سعی کرد در این فاصله از طریق بی سیم درخواست نیروی کمکی کند.«در بندرعباس دو منطقه به یک اسم وجود دارد که من در یکی از این مناطق با مهاجمان درگیر شدم و همکارانم به اشتباه به منطقه دیگر رفته بودند..»
به اینجای ماجرا که می رسد مکث می‌کند و نفسی عمیق می‌کشد. انگار بغض راه نفس‌اش را گرفته است. چند نفس عمیق می‌کشد و ادامه می دهد:«به سمت دریا می دویدم که ناگهان درد شدیدی را پشت سرم احساس کردم. با سنگی بزرگ به پشت سرم کوبیده بودند. سعی کردم تعادلم را حفظ کنم و چند گام دیگر برداشتم و خود را داخل دریا انداختم.عمق آب در کنار ساحل کم بود و سرم به سنگی اصابت کرد و پیشانی‌ام شکافت.»
دریا هم پناهگاه خوبی برای مامور جوان نبود و دزدان به سمتش سنگ و فشفشه و نارنجک دستی پرتاب می‌کردند. تنها امیدش دو لنجی بود که در آن نزدیکی پهلو گرفته بودند. به سمت آنها رفت و میان دو لنج آرام گرفت. مرد دریا بود و  شنا خسته‌اش نمی‌کرد اما زخم‌های بدنش و خونریزی شدید، امانش را بریده بود:«دزدان دست بردار نبودند و با قایق خود را به آنجا رساندند. نفسی گرفتم و زیر آب رفتم تا از زیر لنج فرار کنم اما لنج به گل نشسته بود و راه فراری نداشتم. دوباره به سطح آب برگشتم. صدای‌شان را می‌شنیدم که می‌گفتند، لنج‌ها را آتش بزنید. همان موقع به فکر همسرم افتادم و دنیا برایم تمام شده بود. امیدی به زنده ماندن نداشتم. بی‌سیم و موبایلم از کار افتاده بود. آنها مرا پیدا کردند و با پارو به سر و صورتم می‌کوبیدند. مرا تا یک قدمی مرگ بردند و بعد روی قایق کشیدند. یکی از آنها سلاحم را مسلح کرد و روی پیشانی‌ام گذاشت و ماشه را چکاند. معجره خدا بود که سلاح عمل نکرد.»
نقشه نجات
در این مدت فهمیده بود آنها با ماموران پلیس دشمنی دارند و به خاطر شغلش تصمیم به قتل او گرفته بودند. در یک لحظه فکری در ذهنش جرقه زد:«یکی از دزدان می‌خواست سرم را از بدنم جدا کند. به دروغ به آنها گفتم مامور قلابی هستم و برای زایمان همسرم پول ندارم. به همین خاطر با همدستی یکی از دوستانم در پوشش مامور اخاذی می‌کنیم. ابتدا حرفم را باور نکردند و جیب‌هایم را گشتند. شانس آوردم کارت شناسایی‌ام در دریا از جیبم بیرون افتاده بود.» بین دزدان دو دستگی ایجاد شده بود. گروهی معتقد بودند مامور هستم و باید کشته شوم و دسته دوم حرفم را باور کرده بودند. آنها پیشنهاد دادند مرا به کلانتری تحویل دهند و به جای من دوست‌شان را که در بازداشتگاه پلیس بود، آزاد کنند.وقتی این دو دستگی را دیدم با التماس از آنها خواستم مرا تحویل ندهند که این رفتارم باعث شد شک آنها به مامور بودنم از بین برود و مرا رها کنند.» علیرضا رضائیان که تا چند لحظه قبل، مرگ را در یک قدمی خود می‌دید، با دیدن اتاقک نگهبانی کلانتری در خیابان دوباره به زندگی امیدوار شد. همان موقع دو مامور سراغش آمدند و زیر بغل او را گرفتند و به سمت کلانتری بردند: «آرام به آنها گفتم من همکارتان هستم، اما حرفم را باور نمی‌کردند. مرا به بازداشتگاه بردند. حتی در کلانتری هم کتک خوردم. چند دقیقه بعد یکی از ماموران بازرسی که من را می‌شناخت وارد بازداشتگاه شد و با کمک او نجات پیدا کردم.»
دستانی که سرکش بود
بعد از نجات معجزه‌آسا از دست مجرمان خطرناک و شناسایی هویت مامور جوان در کلانتری، به‌خاطر وضعیت جسمانی‌اش سریع به بیمارستان منتقل شد و پزشکان با تلاش زیاد توانستند او را از مرگ نجات دهند. مرد جوان بعد از مرخص شدن، با بیماری جدیدی رو به رو شد. دستانش شروع به لرزش می‌کرد و کنترلش خارج می‌شد :«آن موقع کسی به این بیماری سندرم دست بیقرار نمی‌گفت و پزشکان به آن دگرکشی می‌گفتند. وقتی این حالت به من دست می‌داد اختیاری روی دستم نداشتم. قدرت دست‌هایم چند برابر می‌شد و هر احتمالی وجود داشت. حتی چند بار بچه‌ام را روی زمین انداختم. وقتی این حالت به من دست می‌داد سعی می‌کردم جایی بروم که کسی نباشد‌. این‌طوری به دیگران صدمه نمی‌زدم. به توصیه پزشکان مدتی تنها زندگی کردم تا حالم بهتر شد. شب ها دست هایم را زیر تنم می‌گذاشتم تا به کسی آزار نرسانم. حتی حدود دو سال از همسرم جدا شدم تا به او آسیبی نزنم. یک بار هم در خانه پدر زنم بودم که دستم سمت بیل رفت. می‌دانستم می‌خواهد مرا به سمت حمله به پدرزنم ببرد که از محل دور شدم. سوار موتور که می‌شدم یکدفعه فرمان موتور را به سمتی می‌چرخاند و کنترل آن را از دستم خارج می‌کرد.»وقتی سریال پایتخت برای اولین بار این بیماری را معرفی کرد، اهالی اعلام کردند ماجرای بیماری سروان رضائیان باعث شد به فکر این ایده بیفتند: « وقتی در سریال پایتخت، بهبود عصبی می‌شد و دستانش از کنترل خارج می‌شدند من روزهای سختی که پشت سر گذاشته بودم را به یاد می‌آوردم و گریه می‌کردم. مردم با دیدن این صحنه ها می‌خندیدند و من روزهایی را به یاد می‌آوردم که به خاطر بیماری مورد خنده دیگران قرار می‌گرفتم.»

از تنهایی می‌ترسم
سروان رضائیان ، همسرش را فرشته نجاتش می‌داند؛ همسری که با این همه سختی کنار شوهرش ماند تا حالش بهتر شود:«دکترها به همسرم گفته بودند طلاق بگیر اما او ماند و کمک کرد تا حالم بهتر شود. حتی شبی که مورد حمله قرار گرفتم ، وقتی به تماس‌‌های همسرم پاسخ نمی‌دهم ، او قرآن به سر می‌گیرد و از خدا می‌خواهد سالم به خانه برگردم. دعاهای او باعث شد به طور معجزه آسایی زنده بمانم. در این مدت کمک‌‌های او باعث شد روحیه ام را حفظ کنم. روزهایی را گذراندم که در آن ایام آرزو می‌کردم کاش آن شب می‌مردم و زنده نمی‌ماندم. » عوارض این بیماری هنوز با اوست و 10 سال است نمی‌تواند تنها در خانه بماند و همیشه باید یک نفر کنارش باشد. از رانندگی می‌ترسد و اگر ماشین در سربالایی قرار بگیرد ، حس می‌کند الان منفجر می‌شود. آخرین بار بهمن ماه سال گذشته در بیمارستان بستری شد:« با دستور سردار اشتری به وضعیتم رسیدگی شد و بعد از 20 سال خدمت، اواسط اسفند بازنشسته شدم. مشکلم این است که کسی وضعیت یک بیمار اعصاب و روان را نمی‌تواند درک کند و برخورد دیگران، انسان را بیشتر افسرده می‌کند. یک پسر شش ساله دارم و پزشکان اعلام کردند دیگر نباید بچه دار شویم. الان استرس و سر و صدا آزارم می‌دهد و بیماری ام را بر می‌گرداند.»
با گذشت بیش از 10 سال از ماجرا هنوز کابوس آن شب همراهش است و نتوانسته به زندگی بازگردد. خانواده مجرمان خشن هم تهدیدش کرده‌اند و می‌ترسد دوباره سراغشان بیایند.

 این یكی دو سال آثار متعددی خلق كرده‌اید كه تقریبا همه آنها در زمره آثار سیاسی و مذهبی جای می‌گیرند. هنر نقاشی از این جنس همیشه با دو چالش روبه‌رو بوده است؛ یكی از این دو چالش، تاریخ مصرف چنین آثاری است. در این باره چه فكر می‌كنید؟
تاریخ 1400 سال گذشته نشان داده كه آثار مذهبی، تاریخ مصرف ندارد و همچنان خواهد بود. بخش دیگر آثارم كه درباره شهدای حرم هستند و جنگ تحمیلی نیز شامل زمان نمی‌شوند چون حقیقت را به نمایش می‌گذارند. مفهوم شهادت كهنه نمی‌شود و كسی كه در راه حقیقت جانش را از دست بدهد، هرگز از خاطر نمی‌رود.
ضمن این‌كه در تاریخ هنر، اتفاقاتی روی داده‌ كه به سال‌ها قبل برمی‌گردند و به موضوعی در گذشته ارتباط دارند اما این آثار را تقدیس می‌كنیم و برخی از آنها شاهكار هستند. چگونه می‌شود كه اگر به شهدا و به‌خصوص شهدای مدافع حرم بپردازیم، كهنه و قدیمی می‌شود و تاریخ مصرف پیدا می‌كند؟
 چالش دوم، مواجهه با برچسب سفارشی بودن است. چطور با آن روبه‌رو می‌شوید؟
درباره سفارشی بودن خیلی راحت می‌توانم حرف بزنم، چون برای خلق این آثار نه پول می‌گیرم و نه سفارش. من نقاشی می‌كنم و بعد هر ارگان و نهاد و سازمانی كه بخواهد از این آثار استفاده می‌كند و از نظر من هم مشكلی نیست. چون من این آثار را به این منظور خلق می‌كنم كه استفاده شوند.
 به این ترتیب حجم زیادی از آثار شما از همین جنس هستند و شما درآمدی از آنها ندارید!
اول این‌كه تاكید می‌كنم، كار سفارشی انجام نمی‌دهم. این از این! آن آثاری كه فروخته می‌شوند، آثاری هستند كه اول كشیده می‌شوند، بعد كسی یا نهادی تصمیم می‌گیرد آنها را بخرد. درباره موضوعاتی مانند شهدای حرم و دیگر شهدا طوری كار می‌كنم كه قابل خرید و فروش نباشد و اعلام می‌كنم، چون اگر مبلغی وسط بیاید، از ارزش فرهنگی و معنوی كارم كم می‌كند.
بخش درآمدی من از نقاشی‌هایی است كه با موضوع اهل بیت یا موضوعات آزاد می‌كشم. مثلا كاری كه در حراج تهران به قیمت 280 میلیون فروش رفت و برگرفته از شاهنامه بود.
 در جریان تاریخ هنر، نقاشی‌های شما چه جایگاهی دارد؟
برایم اهمیتی ندارد كه كجا ایستاده‌ام و هنر چه جایگاهی دارد. به تنها چیزی كه فكر می‌كنم این است كه اثرم صداقت داشته باشد. تاریخ هنر را آدم‌ها می‌نویسند؛ آقای روئین پاكباز تاریخ هنر می‌نویسد و یك وجب جا به نقاشی‌های انقلاب اختصاص می‌دهد ولی آقای مرتضی گودرزی‌دیباج تاریخی می‌نویسد كه بیشترش به نقاشی‌های انقلاب اختصاص دارد. تاریخ را هر كسی به شكلی كه دوست دارد، می‌نویسد. پس اهمیتی ندارد. هنری كه بتواند با مردم ارتباط بگیرد، ماندگار می‌شود.
 به صداقت اشاره كردید، منظورتان چیست و آن را چطور معنا می‌كنید؟
منظور این است كه برای امرار معاش و برای فروش اثری خلق نكند. سراغ موضوعی برود كه به آن باور و ارادت دارد. یك هنرمند دائم‌الخمر كه مدام شیشه مشروب نقاشی می‌كند، مثل مودیلیانی صداقت دارد چون مساله ذهنی خودش را تصویر كرده اما كسی كه از فضای ذهن خودش دور می‌شود و چیزی می‌كشد كه خوب بخرند و استقبال كنند، هنرمند محسوب نمی‌شود.
 برای شما نقاشی كشیدن چه معنایی دارد؟
برای من نقاشی یعنی تجسم ذهنیات. آنچه كه فكر می‌كنم را به تصویر می‌كشم تا دیگران هم ببینند.
 كه چه نتیجه‌ای بگیرید؟
می‌خواهم مخاطب هم در لذتی كه من برده‌ام، شریك شود.
 اما آنچه شما نقاشی می‌كنید، لزوما لذت نمی‌آفریند، گاهی حتی تلخ است و شاید حتی به معنای متداول، زیبا هم نباشد!
بله اما فرض كنید من دارم از یك واقعه تاریخی تصویر می‌سازم. دلیل این است كه می‌خواهم آن واقعه در ذهن خودم و مخاطبانم تصویر داشته باشد. ممكن است آن واقعه یك جنگ خونین باشد. عیبی ندارد، نتیجه‌ای كه از آن حاصل می‌شود به نظر من نتیجه‌ای نورانی و زیباست. بسیاری از ما آدم‌ها تا نوك بینی خودمان را می‌بینیم نه بیشتر و وقتی از زیبایی حرف می‌زنیم مقصود یك گل است یا پرنده اما یك غروب خاكستری هم می‌‌تواند زیبا باشد. یك هنرمند باید كمی از سطحی بودن و عامی بودن فاصله بگیرد و مخاطبش را هم با خودش ببرد.
 وقتی در پس یك اثر، معنا و داستانی وجود داشته باشد، تاثیرگذارتر می‌شود. از این بابت آثار شما باید بسیار تاثیرگذار باشند. همین طور است؟
هنر صاحب این تاثیرها نیست، كسانی كه داستان‌ها و حماسه‌ها را خلق كرده‌اند، صاحبان اصلی معنا و تاثیر هستند. ضمن این‌كه مردم داستان‌هایی كه من به تصویر كشیده‌ام را قبلا شنیده‌اند، فقط تصور مرا از آن داستان‌ها می‌بینند و حس من به آنها منتقل می‌شود. در نتیجه برای تاثیرگذاری كارم خیلی راحت است فقط باید حواسم باشد مخاطب را از اصل و حقیقت دور نكنم.
 ولی این كار اصلا ساده نیست!
به عنوان نقاش اصلا حرفم این نیست كه حقیقت همانی است كه من تصویر كرده‌ام و لاغیر. تمثال‌ ائمه را به خاطر دارید؟ اصلا اعتقاد ندارم كه مخاطب باید تصویری كه من به او ارائه می‌كنم را بپذیرد. هیچ كسی نمی‌تواند ادعا كند كه عین واقعیت را به تصویر كشیده است. هیچ دست و چشمی توان تصویر كردن تمام واقعیت را ندارد مگر این‌كه هنرمند به درجات معنوی رسیده باشد. برای كسانی چون من، هر تابلو یك تمثیل است و نقاشی كردن برایم شبیه به توسل است. مثل مداحی كه زبان حال خودش را می‌گوید.
 یعنی شما با رنگ‌ها و فرم‌ها مداحی می‌كنید؟
به نظرم بیشتر ذكر است. نقاشی می‌كشم تا ذكر دوست را گفته باشم. می‌گویم دلبر من این شكلی است بیایید ببینید اما نمی‌گویم این است و جز این نیست. چه كسی می‌تواند چنین ادعایی بكند؟ این فقط مشق كردن نام لیلی است.
 شما در كشورهای مختلف همین جنس آثار را به نمایش گذاشته‌ یا حتی اجرا كرده‌اید. بازخوردها چطور بود؟
قبلا فكر می‌كردم اروپایی‌ها درباره ما هیچ زمینه ذهنی ندارند اما بعد از چند سفر دیدم به قدری تبلیغات منفی صورت گرفته كه هر جا نشانه یا شائبه‌ای از اسلام باشد، گروه‌های تكفیری و داعش به ذهنشان متبادر می‌شود. مثلا اگر بگویی ا...‌اكبر اولین چیزی كه به ذهنشان می‌رسد، سر بریدن است! این تلاش استكبار جهانی در سالیان سال است و اصلاح آن نیز سال‌ها زمان می‌برد.
 كار شما كمكی می‌كرد به اصلاح دیدگاه آنها؟
 بله. وقتی بفهمند كه زبان شیعه امیرالمومنین (ع) زبان فرهنگ است، زبان اهل‌بیت(ع) فرهنگ است و آخرین گزینه جنگ و شمشیر است که معمولا هم ما شروع‌‌کننده آن نیستیم؛ حتما نگاهشان اصلاح می‌شود.
 اروپایی‌ها علاقه‌ای به داشتن و خریداری آثار شما نشان می‌دادند یا حتی عكس گرفتن با شما و آثارتان؟
بله اما تغییر دیدگاهشان زمان می‌برد و نیاز به تلاش زیادی دارد. وقتی ببینند هنرمندی خوش‌اخلاق است، با شما حرف می‌زند، درباره كارهایش توضیح می‌دهد و نكاتی می‌گوید كه قبلا خلافش را به تو گفته بودند، حتما تحت‌تاثیر قرار می‌گیری.
 مخاطبان در این كشورها چه تفاوت‌هایی با هم داشتند؟
بعد از كشورهای شیعه كه مثل خانواده و بردارهایمان هستند، در میان اروپایی‌ها به نظرم ایتالیایی‌ها از نظر حسی و نژادی و فرهنگی به ما نزدیك‌تر بودند و ارتباط بهتری با آثارمان برقرار می‌كردند.
درباره خلق اثر در حرم امام رضا(ع) بگویید. حرم مثل همیشه نبود و شما آنجا در حال خلق اثر بودید. چطور تجربه‌ای بود؟
لطفی بود از طرف امام رضا (ع) كه در خانه خودش كار كنیم. به این معنا نبود كه ما نزدیك‌تریم. آنها كه پشت در بودند، قلب‌هایشان شاید نزدیك‌تر بود. خیلی‌ها می‌گفتند ما ویژه‌خوار هستیم اما چه‌بسا یكی از ما در كارگاهش به حضرت نزدیك‌تر باشد و در حرمش دورتر. این فقط بركتی بود كه شامل ما شده بود و فردای آن روز هم درهای حرم باز شد.
احساس شما چه بود؟
خوب بود. چه توضیحی بدهم؟ بگویم که گریه كردم یا مثلا حال غریبی داشتم؟

برای اقبال به نگهداری از حیوانات خانگی در ایران دلایل بسیاری ذکر شده‌است. به باور بسیاری
خلأ عاطفی، آسیب‌های روحی، افسردگی، ناامیدی، ناتوانی در برقراری ارتباطات اجتماعی،‏ تظاهر و خودنمایی و تاثیر مدرنیته و فرهنگ غرب برخی از دلایل گرایش ایرانی‌ها به نگهداری از حیوانات خانگی است. اما هر چه باشد این یک سوی ماجراست و سوی دیگر آن رفتاری است که انتظار می‌رود صاحبان این حیوانات به آن آگاه باشند. همین رفتارهاست که دلیل تحت‌اختیارگرفتن حیوانات را از سوی این افراد روشن می‌کند. در همان بحبوحه ابتدایی فراگیری کرونا در ایران شاهد رهاسازی گسترده حیوانات خانگی توسط صاحبان‌شان بودیم. تقاضاها برای واگذاری حیوانات خانگی به‌‌ویژه در تهران به اندازه‌ای بود که بسیاری از پویش‌های حمایت از حقوق حیوانات درصدد نجات آنها بودند. در یکی از صفحات اینستاگرامی واگذاری حیوانات خانگی ایران تنها در یک روز 20 آگهی برای واگذاری این حیوانات به چشم می‌خورد. این تعداد آن‌قدر هست که برخی کارکرد این حیوانات را همچون یک شیء فانتزی کارکردی تزئینی در زندگی این افراد می‌دانستند. یکی از حامیان حقوق حیوانات  به جام‌جم می‌گوید تنها در یک روز هفت حیوان از این تعداد رهاشده تحت مداوای دامپزشکان قرار گرفت و پنج حیوان از این تعداد زنده نماندند.
 درک جهان روانی حیوانات
 درباره چرایی افزایش دراختیارگرفتن حیوانات خانگی در ایران پیش از این گفته شده است اما برای طرح این موضوع با اردشیر منصوری، مدرس فلسفه علم و اخلاق دانشگاه تهران از کلمه «شوآف» استفاده می‌کنیم. کلمه‌ای که این فعال حقوق حیوانات در همان ابتدای گفت‌وگو آن را دارای بار معنایی نامناسبی برای توضیح وضعیت موجود می‌داند. این‌که بگوییم این مساله ناشی از یک نوع رفتار نمایش‌گونه یا به تعبیری «شوآف» است ممکن است توصیف بخشی از واقعیت باشد اما به‌واقع بخش مهمی از مخاطب این موضوع از دست می‌رود. او معتقد است برای فهم بهتر این موضوع باید به لایه‌های عمیق‌تر این ماجرا نگاهی بیندازیم. منصوری به جام‌جم می‌گوید: «در رابطه با رفتار جامعه با حیوانات خانگی معتقدم که بخشی از جامعه به واسطه چشم و همچشمی، پز، مد و ...  اقدام به نگهداری از حیوانات می‌کنند اما باید یک لایه عمیق‌تر به این موضوع نگاه کرد و آن‌هم این است که در بحران معنای زندگی و بحران روابط عاطفی بین انسان‌ها چیزی دارد جانشین مهرطلبی و مهرورزی در رابطه انسان با انسان می‌شود و آن‌هم رابطه انسان با حیوان است. ما باید به وضعیت مدرنیته و بحران ارتباطات متمرکز شویم و آنجاست که می‌توانیم متوجه شویم ما بدون این‌که درکی از جهان روانی حیوانات داشته باشیم اقدام به نگهداری از حیوانات کرده‌ایم».
«درکی از جهان روانی حیوانات» تعبیر جالب توجهی است، اما چقدر صاحبان حیوانات خانگی در ایران به آن آگاهی دارند؟ یکی از فعالان حقوق حیوانات و صاحب کلینک دامپزشکی در ایران می‌گوید اگر تنها مراجعان به کلینیک خودمان را معیاری برای اندازه‌گیری بدانیم در خوشبینانه‌ترین حالت باید بگویم تنها نیمی از این افراد نسبت به این موضوع آگاه هستند. هر چند وقتی با او درباره مصداق‌های این آگاهی حرف می‌زنیم، متوجه می‌شویم احتمالا آگاهی همان 50 درصد هم صرفا محدود به تامین غذا و جای مناسب حیوانات است و نه توجه به درک جهان روانی حیوانات.
 روی دیگر سکه محبت به حیوانات
امروزه روان‌شناسان از روان حیوان حرف می‌زنند در حالی که تا چندصدسال پیش چنین تلقی وجود نداشت. حتی مشهور است رنه دکارت سگی را به صورت زنده تشریح می‌کرده است و ناله سگ از این سلاخی را این‌طور توجیه می‌کرده که تنها شبیه صدای تیک تیک یک ماشین مکانیکی است. او معتقد بوده که چون حیوانات روح ندارند، پس درد هم ندارند. اردشیر منصوری می‌گوید: « وقتی معتقد باشیم حیوان روان ندارد، یعنی خاطره هم ندارد. گاهی ممکن است فکر کنیم حیوان تنها یک ارگانیسم است که آب و هوا و فضا مصرف و تولید مثل می‌کند و خاطره ندارد. اما روان‌شناسان طی کمتر از دو دهه اخیر ثابت کرده‌اند که حیوان ممکن است خاطره داشته‌باشد. یعنی گاوی که گوساله‌اش را از او جدا می‌کنند تا یک مدتی دلتنگی فرزند برای این گاو معنا دارد. به همین طریق عادت حیوان به انسان ممکن است آن خاطره را ایجاد کرده‌باشد و همین است که مفهومی به نام افسردگی هم ممکن است برای حیوانات معنا داشته باشد.»
هرچند باید به این نکته هم اشاره کرد که تا حدودی صاحبان حیوانات خانگی هم حق دارند نسبت به این موارد ناآگاه باشند؛ چرا که این مفاهیم نه در رسانه‌های رسمی منتشر شده‌است و نه ردی از آنها در کتاب‌های آموزشی و درسی وجود دارد.  همین‌هاست که به باور این مدرس فلسفه علم برچسب «شوآف» زدن به رفتار این افراد، تنزل همه این مفاهیم به یک نکته است. باید توضیح داد آنچه دارد در سبک زندگی خانواده‌های اغلب مرفه طبقات بالای جامعه تحت عنوان نگهداری از حیوانات خانگی مد می‌شود، همراه با غفلت‌های زیادی از درک حیوانات، جهان حیوانات، روان‌شناسی حیوانات و حقوق حیوانات است.  به باور این فعال حقوق حیوانات «رها کردن حیوانات در بزنگاه‌های اینچنینی آن روی سکه محبت‌های ساختگی و سطحی به حیوانات است. گمان می‌رود بسیاری از افرادی که حیوان خانگی دارند نسبت به این مسائل ناآگاه باشند نه این‌که با علم به این آگاهی‌ها اقدام به رها کردن حیوانات کرده‌ باشند.»


حق حیوان، خطای انسان
ایران یکی از مصرف‌گراترین جوامع است، باوری کلی وجود دارد مبنی بر این‌که ما صاحب جامعه‌ای مقلد هستیم و بر همین اساس به نوعی نگهداری از حیوانات خانگی را «مصرف» می‌کنیم، آن هم به مثابه یک نوع سبک زندگی که چندان هم سنجیده نیست. اما باوری هم وجود دارد مبنی بر این‌که اساس نگهداری از حیوانات خانگی را امری غیراخلاقی می‌پندارد. اردشیر منصوری این باور را بسط یافته نظریه تام ریگان می‌داند؛ متفکری که به حقوق حیوانات باور دارد و برای آن استدلال‌هایی فلسفی عرضه کرده‌است. استدلال‌هایی که در چارچوب فلسفه اخلاق می‌گنجند. او در کتاب حق حیوان، خطای انسان ـ که در ایران هم ترجمه و منتشر شده است ـ در پی پاسخ دادن به بعضی پرسش‌های بنیادین است؛ پرسش‌‎هایی مانند این‌که آیا همه انسان‌ها، و تنها انسان‌ها، از جایگاه اخلاقی برخوردارند؟ چه چیزی اعمال درست را درست می‌سازد؟ حقوق اخلاقی چیست؟ آیا همه انسان‌ها از حقوق اخلاقی برخوردار هستند؟
 در این کتاب علاوه بر آنچه ذکر شد، پرسش‌های بی بدیلی را هم طرح می‌کند؛ ازجمله: آیا همه موجودات حساس، و تنها موجودات حساس، از جایگاه اخلاقی برخوردارند؟ چه چیزی اعمال غلط را غلط می‌سازد؟ آیا هیچ حیوان غیرانسانی از حقوق اخلاقی برخوردار است؟ آنچه واضح است این که از میان دو پرسش «آیا همه انسان‌ها، و تنها انسان‌ها، از جایگاه اخلاقی برخوردارند؟» و «آیا همه موجودات حساس، و تنها موجودات حساس، از جایگاه اخلاقی برخوردارند؟» تنها یکی می‌تواند صحیح باشد و تکیه کتاب تام ریگان این است که بررسی کند کدام یک از این دو پرسش صحت دارند.   منصوری می‌گوید: « برخی دیگر هم معتقدند اساسا اهلی کردن حیوان چه برای استفاده از گوشت آن و چه برای باربری و غیره به نوعی دست‌درازی و زیاده‌خواهی انسان بوده‌است و به نوعی باعث بر هم خوردن چرخه زیستی یا اکوسیستم شده است. ممکن است این نگاه در ظاهر کمی رادیکال به نظر بیاید اما هرگونه بهره‌کشی از حیوان یا خارج کردن حیوان از شرایط طبیعی‌اش را زیر سوال می‌برد.»

بزرگراه آزادگان شلوغ است، برای رسیدن به کوره‏های آجرپزی، باید از یکی از خیابان‌های‌ فرعی‌‌ پیچید که نامی ندارد و کسی با‌ رنگ مشکی اسم شمس‌آباد را به دیوار نوشته‏ است. آسفالت‏های خیابان نو است. هنوز آفتاب رنگ و رویش را نبرده است. بعد از گذر از خیابان بلند، خودرو‌ها و کارگران پیدا می‎شوند. کارگران مشغول کارند و روی جاده رنگ‌و‌رو‌رفته خاکی، آسفالت داغ می‏ریزند. از زیرگذر که عبور می‏کنیم، دنیای دیگری پیدا می‎‏شود.
زمین‎های کشاورزی، کارخانه‏های ضایعات و انبارهای شهرداری جاده را دوره کرده‏اند. درخت‎ها و زمین‎های کشاورزی که تمام می‎شود، نوک کوره‎های آجرپزی، خودشان را نشان می‎دهند. با معلوم شدن کوره‎ها، رنگ خاکی، آفتاب، گرما و گرد و خاک معلق در هوا، خودشان را هوار می‌کنند در فضا. حالا تا چشم کار می‏کند، گودال‎های بزرگ، کوره‏های بلند سر به فلک کشیده و خاک است که دیده می‏شود. اینجا حاشیه‎های شهر تهران، کوره‏های آجرپزی شمس‎آباد است.
 با آب و برق عاریه‏ای
 تا چشم کار می‏کند، گودال است و گودال. همه اهالی اینجا در «گذر گودی‌ها» زندگی می‎‏کنند. چند اتاق کوچک، چسبیده به هم، خانه گذر گودی‎ها را می‏سازد. در ورودی یکی از گذرها، با یک در چوبی، تیرهای بلند چوبی و یک پرده سوراخ رنگ‌‏و‌رو رفته، پوشیده شده است.
 پسربچه ده دوازده ساله‏ای زیر سایه ایستاده و زل زده است به خاکی که از خودرو‎ها زمان عبور از جاده به رقص در‌می‎آیند. خانه پسربچه روی یک تپه کوتاه است. پرده که کنار می‎رود، خانه پیدا می‎شود. یک بالکن باریک و بلند ورودی خانه است. ظرف، لباس، چوب، پارچه و نایلون از راهروی ورودی، آویزان است.
بازار شامی اینجا راه افتاده است. بالکن، دیوار کوتاه نیم‌متری دارد؛ دیواری که به اندازه کمر پسربچه است. گودال عمیق زیرپا تنها منظره این «پنت‏‌هاوس» گلی است. دریایی از نایلون، بطری و پلاستیک‎های رنگارنگ،‌ دیگر منظره‏های پیش‌روی این خانه است. مادر پسربچه لبخند به لب، به استقبال می‎آید. صورتش آفتاب‏سوخته و زمخت شده است. دختربچه دو ساله‎اش با پای برهنه از پشت پای مادر پیدا می‎شود. حالا 15 سالی می‎شود که مادر در این خانه زندگی می‏کند؛ در خانه‏ای که 12 متر ی.
می‏گوید:‌ «ماهی 200 هزار تومان اجاره می‏دهم.» برای همین خانه اما چهار میلیون تومان پول پیش هم داده است. خانه‎ای که آب و برقش عاریه‏ای است و همسرش که حالا در کمپ اعتیاد بستری است، از خیابان به اتاقش کشیده است. خانه‏اش اما گاز ندارد و تنها سرویس بهداشتی هم جایی در انتهای دالان باریک، فرسنگ‏ها با خانه‏اش فاصله دارد.
 دالان بالکن پر از سنگ و زباله است و دختربچه دو‌ساله زن جوان هم، با پاهای کوچک لختش روی سنگ‎ها راه می‏رود. اتاق‎های کوچک کنار هم ردیف شده‎اند.
 25 تا 30 اتاق، کنار هم نشسته‏اند. درون برخی از اتاق‎ها پر از وسایل است. اجاق گاز زنگ‌زده، دوچرخه بدون چرخ و اتاقی پر از توپ رنگی، اتاق‎های کوچک را پر کرده است. بعد از گذر از اتاق‎ها، ته راهروی 50 متری، یک دستشویی، خودش را نشان می‏‎دهد. دستشویی‌ای که کاشی‎هایش شکسته، زرد و کثیف است. در گذر گودی‎‎ها خبری از حمام نیست.
زن باید بچه‎هایش را برای حمام کردن به کوره آجرپزی همسایه ببرد. باد گرم می‎پیچد به درون دالان و پرده نازک اتاق زن را کنار می‏زند. اتاق رنگ‎‌و‌رو رفته پیدا می‏شود؛ اتاقی که رنگ دیوارهایش ریخته و یک پنجره باریک و زنگ‏زده، که از گچ دیوار بیرون زده، تنها هواکش داخلش است. هوای داخل اتاق، گرم و خفه است. یک پسربچه چندماهه، کف زمین خوابیده است، چند مگس روی سر نوزاد، در حال پرواز است.
 آب چاه و برق مشترک
  از پنت‎هاوس کاهگلی فاصله می‎گیریم و در جاده خاکی قدم می‏زنیم تا می‏رسیم به یک گذر دیگر، به کوره آجرپزی که تا پنج سال پیش خاموش و ساکت زیر نور آفتاب نشسته بود و حالا چند ماهی است که دوباره رونق گرفته و آماده فعالیت است. این گذر، گودال عمیق‎تری دارد، برای رسیدن به این گذر، باید از راه خاکی و گلی ورودی کوره گذشت و وارد گودال شد. خاک کوره را صاف کرده‏ و زه کشیده‏اند تا همه چیز آماده کار شود.
شلاق خشن و داغ آفتاب بر سر و صورت می‏تازد، می‎سوزاند و گرم می‏کند. درون گودال از هر نقطه دیگری، داغ‏تر و گرم‏تر است. کنار محوطه چند صد کیلومتری فضای کوره، ردیف کوتاه و باریک خانه‏ها پیدا می‏‎شود.
یک آبخو‌ری دم در ورودی خانه‏ها قرار دارد، آبخو‌ری‌ای که دو شیر آب دارد. یکی از شیرهای آب اما خراب است. ردیف اتاق‎ها کنار هم پیدا می‏شود. چند دختر و پسر کوچک، درون حیاط باریک، پابرهنه، در حال دویدن هستند. پسربچه کوچکی، روی دوچرخه‏ای، با لاستیک‎های پنچر دوچرخه‏سواری می‎کند. مردی جوان از انتهای راهرو با دو دبه پر از آب پیدایش می‏شود. نفس‎زنان، راه می‏رود، بعد دبه‏ها را می‏ریزد روی کولر آبی که دم در اتاقی قرار دارد. اتاق او 9 متری است و برای هر ماه حدود 400 هزار تومان اجاره بها می‏دهد. از زمانی که ازدواج کرده است، یعنی شش‌سال پیش تا به‌حال، در این اتاق زندگی کرده است. در همین اتاق‎ هم اعضای خانواده‏اش، پنج نفره شده است. می‎گوید:‌ «اینجا برای صاحب کوره است. او این اتاق‎ها را به ما اجاره می‏دهد.» به‌جز اجاره‌بها، پنج‌میلیون تومان هم پول پیش خانه داده است. اتاقش مرتب است. دو کمد لباس، کنار هم قرار دارند و اجاق گازی خاموش و پوشیده هم روبه‏رویشان است. بوی نم تمام اتاق را پر کرده است. تنها تهویه اتاق، یک پنجره بسته است. می‏گوید پنجره‏ها را جوشکاری کرده‎اند تا دزد به خانه نیاید. در آهنی خانه را هم با یک قفل می‏بندند. در انتهای حیاط، اتاق‎ها، دو سرویس بهداشتی و یک حمام قرار دارد. سرویس‎های بهداشتی تمیزند. حمام این گذر آب گرم دارد. مرد جوان می‏گوید‌:«آب، برق و گاز اینجا مشترک است. ماهی 250 تا 300 هزار تومان تنها هزینه برق این خانه‎هاست.» خانه‏ها البته هزینه آب نمی‏دهند. آب این گذر، از منبع آبی که در کوره قرار دارد، تامین می‏شود. آبی که نه از لوله‏کشی آب شهری که از چاه‏های کشاورزی تامین می‎شود.
 یک سوپرمارکت ‌
   تا چشم کار می‎کند، کاهگل و اتاق‎های کوچک قرار دارد. هیچ ساختمان چند طبقه‏ای وجود ندارد. پیرمردی خمیده، نفس‏زنان از سربالایی یکی از کوره‏ها بالا می‎آید. از شیب که رد می‏شود، نفس تازه می‏کند و با دستان چروکیده و آفتاب‌سوخته‏اش دست می‏کشد روی صورت و صورت خیس از عرقش را پاک می‏کند. یکی از چشم‎های پیرمرد، خاکستری است. پرده سیاه نابینایی روی یکی از چشم‌هایش کشیده شده است. می‏گوید:‌ «اینجا نه درمانگاه دارد و نه داروخانه.» حرفش که به اینجا می‏رسد، دو دختر کوچک از سربالایی به جاده می‏رسند. پای یکی از دخترها، از خون تازه خیس است. پایش در سربالایی، سر خورده و سنگ پای دختربچه را زخم کرده است.
دختربچه از درد می‏خندد. چشمان روشن سبزش، پر از اشک است، اما لبان ترک خورده‏اش به خنده باز است. دخترک کلاس ششم است و برای رفتن به مدرسه، باید از راه باریک خاکی کوره‏ها به محله گلدسته برود. درست شبیه پدربزرگش که برای خرید از داروخانه یا مایحتاج زندگی، باید به گلدسته برود.
جایی که پیاده، نیم ساعت تا کوره راه است. پیرمرد می‏گوید:‌ «تنها مغازه اینجا، یک سوپرمارکت است.» سوپرمارکتی که درواقع یک اتاق شش‌متری، تاریک و بدون هواست. جایی که با چند قفسه و دو یخچال و یک پیشخوان پر شده است. روی قفسه‎ها، پر از شامپو، پودر لباسشویی و صابون است. درون یخچال‏ها هم با بستنی‎ و نوشابه پر شده است. از میوه، پیاز و سیب‏زمینی خبری نیست.
 یک کیسه برنج نصفه و چند روغن، تنها اجناس گران‎قیمت این سوپرمارکت هستند. از سوپرمارکت که به بیرون می‏آییم، نور و هوای گرم به استقبال می‏آید. حالا می‏شود نفسی تازه کرد.  مرد مغازه‏‌دار می‏گوید:‌ «من تنها کسی هستم که در اینجا مغازه دارم. همه اهالی از کارگران زمین‎های کشاورزی و کوره‏های آجرپزی‎اند.» صاحب مغازه می‏گوید که حالا هم فصل کار و هم فصل اجاره کردن خانه‎هاست. هر کارگری برای هر خشت زدن، هزار تومان می‎گیرد. اگر دست کسی خیلی تند باشد، روزی 70 تا 80 هزار تومان دستمزد می‏گیرد. کنار سوپرمارکت، جاده خاکی منتهی به گلدسته، در گرما، می‏رقصد.  


 با ایزوگام اضافه
حد فاصل بین گلدسته و کوره‎های آجرپزی پر از زمین کشاورزی است. گندم‎های سبز، در نور آفتاب می‏رقصند. گندم‌ها تنها رنگ سبز فضا هستند‌. بعد از گذر از زمین‎های کشاورزی و دور شدن از کوره‎ها، سر ساختمان‏های چند طبقه پیدا می‏شود. گلدسته، یک خیابان اصلی بیشتر ندارد. دور تا دور خیابان پر از مغازه است. هر کسی که بخواهد در کوره آجرپزی خانه‎ای اجاره کند، باید با مشاور مسکن صحبت کند. همه مشاور‎های املاک گلدسته به جز دو تا بنگاه، خانه در کوره‏ها کرایه نمی‏دهند.
 یکی از مشاوران مسکن، اول نگاه می‏اندازد به ما و بعد می‎پرسد:‌ «برای فیلمسازی یا برای انبار، اتاق اجاره‎ای می‏خواهید؟» می‌پرسیم مگر برای انبار هم اتاق کرایه می‏دهید؟ مشاور املاک جواب می‏دهد اتفاقا اتاق‎های کوره‏های آجرپزی، مناسب انبار است. خیلی از اتاق‎ها را شهرداری به عنوان انبار اجاره کرده‏‌است. اما این دلیل نمی‏شود که هیچ خانواده‎ای نتواند در آنجا اتاقی را اجاره کند. هر مستاجری برای اجاره بها، باید پنج میلیون تومان پول پیش و ماهی 400 هزار تومان هم اجاره دهد. مشاور املاک بعدی، خودش صاحب یکی از کوره‎هاست و حالا چند اتاق خالی دارد. می‏گوید:‌ «باهات راه می‏آیم. با پنج میلیون تومان پول پیش و ماهی 450 هزار تومان اجاره، صاحبخانه می‏شوی.» صاحب کوره توضیح می‏دهد که می‏خواهد سقف اتاق‎ها را ایزوگام کند و این یعنی، برخلاف اتاق‎های دیگر، در زمستان و پاییز، دیگر نباید دل‏نگران چکه کردن سقف خانه شد. مشکلی که در روزهای سرد زمستانی، برای بسیاری از خانه‎های کوره‏های آجرپزی پیش می‏آید.
 از خیابان محله گلدسته هم می‎توان ساختمان باریک و دراز کوره‎ها را دید. ساختمان‌های گلی چشم دوخته‏‎اند به آسمان.

شنبه هفته بعد قرعه‌کشی انجام می‌شود
عباس تابش، رئیس سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در گفت‌وگویی که با خبرنگار ما داشت از نظارت این سازمان بر روند ثبت‌نام و نحوه قرعه‌کشی خودرو خبر داد و تصریح کرد: محدودیتی برای ثبت‌نام افراد نداریم اما غربالگری به‌صورت ویژه انجام خواهد شد تا حق کسی تضییع نشود.  معاون وزارت صنعت، معدن و تجارت افزود: روز شنبه 17خرداد قرعه‌کشی انجام خواهد شد و اسامی افرادی که برنده شدند اعلام و از طریق پیامک به آنها اطلاع‌رسانی می‌شود. تابش با اشاره به این‌که مهلت واریز وجه برای برندگان هم مشخص شده گفت: افرادی که در قرعه‌کشی خودرو برنده شدند 48 ساعت پس از اعلام اسامی، زمان دارند تا نسبت به واریز و تکمیل وجه اقدام کنند. به گفته وی، خودروساز موظف است سه ماه پس از قرعه‌کشی خودرو را تحویل متقاضی دهد و تا پایان تابستان قطعا پرونده اولین قرعه‌کشی بسته خواهد شد و خودرو به دست متقاضیان می‌رسد.
شرایط نانوشته برای ثبت‌نام
هرچند رئیس سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان معتقد است داشتن خودرو در یک خانواده ملاکی برای حذف از لیست دریافت‌کنندگان خودرو نیست اما یک مقام آگاه به جام‌جم گفته اگر در یک خانواده زن دارای خودرو باشد، شوهر نمی‌تواند برای خود ثبت‌نام کند و بالعکس. برای ثبت‌نام فرزندان خانواده‌ها هم هنوز تصمیمی گرفته‌نشده اما تابش می‌گوید این طرح فعلا در قرعه‌کشی اول کارایی ندارد و احتمالا برای قرعه‌کشی‌های بعدی لحاظ خواهد شد. در شرایط اعلام‌شده که مصوب ستاد تنظیم بازار کشور است آمده با هر کدملی فقط امکان ثبت‌نام و خرید یک دستگاه خودرو از خودروسازان وجود دارد. مشتریانی که در ۳۶ ماه اخیر اقدام به خرید خودرو از شرکت‌های خودروساز کرده‌اند، مجاز به ثبت‌نام نیستند. دارابودن گواهینامه رانندگی برای خریداران الزامی است. سن خریدار خودرو باید بالاتر از ۱۸سال باشد و کد ملی، شماره تلفن‌همراه و مشخصات حساب‌بانکی، همه باید متعلق به شخص ثبت‌نام‌کننده باشد، افراد نباید پلاک خودروی فعال و نصب‌شده داشته‌باشند. خریدار خودرو به‌هیچ‌عنوان حق فروش وکالتی خودرو را ندارد و خودروی فروخته‌شده قابل صلح نیست. اگر در راستی‌آزمایی مراحل فروش، تکمیل وجه، تحویل خودرو و حتی در بازه زمانی پس از تحویل خودرو، مشخص شود که خریدار از ضوابط عدول کرده یا در فرآیند ثبت‌نام صداقت نداشته است، خودروی وی توقیف و مطابق با قانون با آن برخورد می‌شود. هر خودروی صفرکیلومتری که در فرآیند تحویل مشتری قرار می‌گیرد، حداکثر باید ظرف مدت سه‌ماه برای استفاده از گارانتی به نمایندگی‌های مجاز خدمات پس از فروش خودروسازان مراجعه کند. مشتریان باید در ثبت شماره شبای خود در سایت فروش دقت نمایند، چراکه مسؤولیت ورود شماره شبا به‌صورت اشتباه و درنهایت برگشت پول به فرد دیگر بر عهده ثبت‌نام‌کننده است و سند خودرو تا یک‌سال در رهن شرکت باقی‌خواهدماند اما با این حال برخی افراد برای کسب سود ثبت‌نام خود را نهایی کردند. این در حالی است که شماره بدنه، شماره موتور و شماره شاسی این خودروها در اختیار دفاتر اسناد رسمی گذاشته می‌شود و امکان فروش وکالتی و صلح به هیچ عنوان وجود ندارد. همچنین باید توجه داشت ستاد تنظیم بازار کشور مصوب کرده هر خودروی صفرکیلومتری که در فرآیند تحویل مشتری قرار می‌گیرد، حداکثر باید ظرف مدت سه‌ماه و پس از تردد هزارکیلومتری، برای استفاده از گارانتی به نمایندگی‌های مجاز خدمات پس از فروش خودروسازان مراجعه کند اما این نکته ذکر نشده که درغیراین‌صورت همانند خودروهای احتکارشده پرونده تشکیل می‌شود و قانون با این افراد برخورد خواهد کرد.
تاثیر کرونا بر تولید خودرو
شرکت‌های بزرگ خودروسازی دنیا با پشت سر گذاشتن بحران اقتصادی سال 2008 حسابی تجربه کسب کردند و در عملکرد مقابله با شیوع ویروس کرونا کارنامه بهتری داشتند. در سال 97 و 98 تولید خودروی ایران به‌شدت کاهش یافت و برخی مدیران دو خودروساز بزرگ کشور ( ایران خودرو و سایپا) به دلیل مفاسد اقتصادی دستگیر و تحویل مقام قضایی شدند. اما این پایانی بر بحران خودروی ایران نبود و قیمت‌ها هر روز مسیر رشد را طی کردند. اواخر سال گذشته بود که فرشاد مقیمی به عنوان مدیرعامل ایران خودرو منصوب شد و طی گفت‌وگویی که با روزنامه جام‌جم داشت اعلام کرد تا اردیبهشت امسال معوقات این شرکت صفر می‌شود. اغلب قطعات خودروسازان ایران از شهر ووهان چین تهیه می‌شود و با شیوع ویروس کرونا این شهر قرنطینه شد و حساب و کتاب خودروسازی ایران را به هم زد، به طوری‌که هنوز معوقات خودروسازان ادامه دارد و شرایط قرعه‌کشی به تعهدات آنها می‎‌افزاید. قطعا مشکل افزایش قیمت خودرو در بخش عرضه است، اما خودروسازان اعلام کردند روزانه بیش از 2000 دستگاه تولید می‌کنند. با احتساب 2000 دستگاه برای هر خودروساز روزانه 4000 خودرو باید روانه بازار شود که در یک‌سال حدود یک میلیون و 500 هزار خودرو به چرخه مصرف می‌رسد. حال پرسش اینجاست که تقاضای واقعی در بازار ایران آیا بیش از یک میلیون و 500 هزار خودروست که تا این حد قیمت‌ها افزایش دارند؟
چرا تقاضا در بازار زیاد است؟
اختلاف قیمت زیاد کارخانه و بازار آزاد باعث شده دریافت خودرو به قیمت مصوب ستاد تنظیم بازار با استقبال زیادی مواجه شود. اگر کسی شانس برنده شدن در قرعه کشی خودرو را داشته باشد با اختلاف قیمت کارخانه و بازاری که به وجود آمده حدود 50 میلیون تومان سود می‌برد. خودروی 206 که پرتقاضاترین خودروی شرکت ایران خودرو محسوب می‌شود قیمت مصوب 71 میلیون و 600 هزار تومان را دارد، اما روز پنجشنبه با قیمت
122 میلیون تومان در بازار معامله شده است. معاملات خودرویی در هفته گذشته نشان می‌دهد تصمیمات دولت برای بازار خودرو نتوانسته کنترلی در بخش کاهش قیمت داشته باشد.

ریشه حوادث و اعتراضاتی که این روزها در شهر مینیاپولیس در حال وقوع است به خشونت علیه یک جوان سیاهپوست آمریکایی برمی‌گردد. اما علت اعتراض و واکنش بسیار گسترده سیاهپوستان به این ماجرا این است که بارها در آمریکا، حوادثی از این قبیل اتفاق افتاده و این اولین بار نیست.
مهم‌ترین دلیل چنین حوادثی هم بدبینی پلیس و ساختار حقوقی و اجتماعی آمریکا به رنگین‌پوستان (اعم از سیاهان یا لاتین تبارها) است. در دهه 60 میلادی بعد از حرکت‌هایی که مارتین لوترکینگ انجام داد، جنبش مدنی سیاهپوستان به نتیجه رسید و حقوق مدنی برای سیاهپوستان در آمریکا به رسمیت شناخته شد، اما با این حال اگرچه به لحاظ حقوقی، رنگین‌پوستان با سفیدپوستان برابر دیده شدند ولی در ساختار اجتماعی و سیاسی آمریکا، این قاعده چندان رعایت نشد.
همین امروز که در حال گفت‌وگو درباره حوادث شهر مینیاپولیس هستیم، تبعیض‌های شدیدی در آمریکا در جریان است؛ سطح درآمد سیاهپوستان در آمریکا کمتر از سفیدپوستان است و دسترسی آنها به خدمات درمانی پایین‌تر است. حتی به‌‌رغم این‌که بیماری کرونا در ابتلای افراد، سیاه و سفید نمی‌شناسد اما مرگ و میر در سیاهپوستان بیشتر از سفیدپوستان است که دلیل آن دسترسی نداشتن این بخش از جامعه آمریکا به امکانات مناسب درمانی است.
بر اساس آخرین آماری که چند روز قبل شبکه سی‌ان‌ان منتشر کرد حتی در دوران کرونا، بیکاری میان سیاهپوستان بیشتر از سفیدپوستان بوده و دلیلش این است که سیاهان عمدتا به مشاغل خدماتی دسترسی دارند و بخش عمده‌ای از این مشاغل در دوران کرونا از دست رفت. در مقابل، سفیدپوستان به دلیل دسترسی بهتر به نظام آموزشی، موقعیت‌های شغلی بهتری داشته‌‌اند و حتی در شرایطی که جمعیت بیکار در آمریکا به 40 میلیون نفر رسیده آسیب سفیدپوستان کمتر از رنگین‌پوستان بوده است.
در حقیقت شرایطی که آفریقایی‌تبارها در آمریکا با آن مواجهه‌اند یک تبعیض سیستماتیک و نهادینه شده را نشان می‌دهد؛ نظام آموزشی آمریکا به سمتی حرکت می‌کند که دسترسی بخش سفید جامعه (پروتستان‌های سفیدپوست با ریشه اروپایی که اتفاقا حامی اصلی ترامپ هستند) به نظام آموزشی بهتر است و به همین دلیل از امکانات شغلی بهتری برخوردار می‌شوند و به‌واسطه شغل بهتر، درآمد بهتری کسب می‌کنند و در یک چرخه اجتماعی پرتکرار، بی‌عدالتی علیه رنگین‌پوستان و آفریقایی‌تبارها مداوم می‌شود.
مورد شهر مینیاپولیس مورد جدیدی نیست و اتفاقاتی از این دست در گذشته نیز به‌وقوع پیوسته و این حادثه نشان می‌دهد خشم سیاهان از شرایط اجتماعی در آمریکا همیشه وجود داشته و دائم بازتولید می‌شود و باید برای آن یک راه‌حل اساسی یافت.
خیلی‌ها تصور می‌کردند با ریاست‌جمهوری اوباما در آمریکا، که خودش یک آفریقایی‌تبار بود، بخش زیادی از این تبعیض ساختاری حل می‌شود، اما چنین چیزی رخ نداد و حتی در دوران اوباما هم شاهد خشونت بی‌مورد پلیس در مورد سیاهان بودیم و بعد از او هم این ماجرا ادامه یافته است.
البته امروز، شرایط نسبتا متفاوتی حاکم است و در دوران ریاست‌جمهوری فعلی، دونالد ترامپ شخصا بارها در ادبیات خود به نوعی، اعتقاد به برترانگاری سفیدپوستان در جامعه را نشان داده است.
وی در توییتر اکانت‌هایی را دنبال یا مطالبی را بازنشر کرده است که به جریان‌های تندرو سفیدگرا منتسب هستند. ترامپ همچنین در مواجهه با حوادثی که از سوی سیاهان صورت گرفته خواستار خشونت جدی پلیس و مقامات از جمله فرماندار علیه معترضان شده که نشاندهنده نگرش واقعی او نسبت به مسائل سیاهپوستان است.
زمانی مارتین لوتر کینگ، با سخنرانی«آرزویی دارم» به تحقق آرمان آفریقایی تبارها برای کسب حقوق برابر بشری نزدیک شده بود اما این واقعیات نشان می‌دهد بر خلاف ادعاهای حقوق بشری آمریکا علیه سایر کشورها، این کشور به لحاظ وضعیت حقوق بشر از شرایط غیرقابل دفاعی برخوردار است و به هیچ وجه در موقعیتی نیست که بتواند داعیه‌دار حقوق بشر باشد و علیه وضع حقوق بشر در دیگر کشورها اظهار نظر کند.
این شرایط و وضعیت شهر مینیاپولیس، نمایشی است برای مردم دنیا تا متوجه شوند پشت پرده ادعاهای حقوق بشری در آمریکا چیست و چه واقعیتی در مورد زندگی اجتماعی در آمریکا وجود دارد.