انقلاب به مثابه یك تجربه
تقاطع انقلاب رویكرد تازه‌ای به انقلاب اسلامی ایران دارد؛ حجت‌الاسلام زائری بر این نكته تاكید دارد و توضیح می‌دهد كه این كتاب مجموعه مقالات و یادداشت‌های اوست به علاوه یك مقدمه مفصل كه مبحث مستقلی است درباره تجربه 40 ساله بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و این را اضافه می‌كند كه تلاش كرده، ابعاد مختلف این تجربه را بررسی و ارزیابی كند، مخصوصا برای نسل امروز كه تجربه ملموسی از انقلاب ندارد.
بر اساس توضیحات زائری رویكرد اصلی كتاب این است كه انقلاب اسلامی را با وجود مبادی و مبانی كاملا دینی و الهی و مقصد معنوی و آسمانی‌اش به عنوان یك تجربه بشری، مادی و انسانی ارزیابی كند و نقاط ضعف و قوتش را مورد بررسی قرار دهد؛ به‌خصوص برای نسلی كه تجربه‌ای در این زمینه ندارد و انقلاب را تجربه نكرده است.
به اعتقاد این نویسنده اگر انقلاب به عنوان یك تجربه انسانی ارزیابی نشود، این دشواری‌ها را به دنبال خواهد كرد:
 دستاوردها و ثمرات ارزشمند آن، قیمت پیدا نخواهد كرد ؛چون نمی‌شود نشان داد چه فداكاری‌ها و زحمت‌ها و تلاش‌‌های انسانی برای وقوع آن صورت گرفته است
 ایرادها و اشكالات و كاستی‌هایش بیشتر دیده خواهد شد و دستاوردهایش چندان قابل دفاع نخواهد بود
و البته به این دو مورد این نكته را هم می‌توان اضافه كرد كه ارزیابی انقلاب به عنوان یك تجربه انسانی، امكان نقد آن را فراهم خواهد كرد و زائری معتقد است كه كتابش دقیقا به همین منظور نوشته شده است.
 نه عیب‌جویی، نه چاپلوسی
امیدواری حجت‌الاسلام زائری این بوده كه خواننده به انصاف منطقی و موضع‌گیری عاقلانه درباره انقلاب برسد و دستاوردهای آن را از زوایای مختلف ببیند. او نه به رویكرد شعاری، تعارف‌آمیز  و متملقانه اعتبار می‌دهد و نه اعتقادی به عیب‌جویی و نق‌زدن و نادیده گرفتن ارزش‌ها و دستاوردهای انقلاب دارد.
از نگاه زائری زمانی انقلاب اسلامی ایران به عنوان یك تجربه قابل مطالعه خواهد بود كه ضعف‌ها و قوت‌هایش با هم ارزیابی شود و در همین باره تاكید می‌كند: پس از بررسی همه موارد به اینجا خواهیم رسید كه آرمان‌ها و شعارهای ابتدای انقلاب، صادق و راستین بودند؛ هم برای رهبران انقلاب و هم برای مردمی كه با پیشتازان انقلاب همراه شدند.
این روحانی روزنامه‌نگار، منتقد و نویسنده این نكته را هم یادآوری می‌كند كه هم در بیانات بنیانگذار انقلاب و هم سخنان رهبر انقلاب، مكرر اشاره شده كه انقلاب اسلامی ایران در مسیر رسیدن به قله قرار دارد و آرمان‌های آن به طور كامل محقق نشده است.
زائری موضوع آزاداندیشی و نقد درون‌گفتمانی مقام معظم رهبری را نیز به این بخش از توضیحاتش اضافه می‌كند كه یك جریان انقلابی وفادار به نظام اگر خلأ نقد را پر نكند، دشمن این شكاف را پر خواهد كرد كه سر سازگاری با هیچ كدام از اصول و آرمان‌های ما ندارد.
 ضرورت صراحت
زبان تقاطع انقلاب صریح، قاطع و شفاف است و به اقتضای همین رویكرد گاهی لحنش به تلخی می‌زند. این كتاب كه به ‌تازگی توسط نشر آرما منتشر شده، بخش‌های مختلفی دارد از جمله: ضعف‌ها و مشكلات، نقد و پاسخگویی، انتخابات، حرف‌هایی با دوستان انقلابی، ۲۲بهمن، دروغ‌های سیاسی و بی‌اعتمادی مردم، دشمن‌شناسی و رهبری.
نویسنده كتاب تاكید می‌كند كه ایجاد تمایز بین رفتار مدعیان انقلابی‌گری با بنیان‌های اساسی انقلاب اسلامی برایش اهمیت زیادی داشته است، چرا كه گاهی افرادی كه ادعای انقلابی بودن دارند با رفتارهای نابخردانه بدبینی‌هایی ایجاد می‌كنند كه اصل انقلاب را زیر سوال می‌برد؛ مثل عملكرد یك نامزد انتخاباتی برای جلب رای.
زائری به دروغ‌های سیاسی اشاره می‌كند كه در رقابت‌های انتخاباتی بروز و ارزش‌های متعالی و ریشه‌ای انقلاب را مخدوش می‌كنند و عملكردهای دیگری از این دست.
برای نویسنده كتاب تقاطع انقلاب كه همواره تلاش كرده جوانان و نوجوانان را مخاطب قرار دهد، تشریح واقعیت‌ها اهمیت داشته و دغدغه‌اش انتقال مفاهیم و ارزش‌ها به مخاطبانی بوده كه قرار است سال‌ها بعد از او و هم‌نسلان انقلابی‌اش زندگی و آرمان‌های انقلاب را به نسل‌های بعد و بعدتر منتقل كنند. برای زائری ایجاد فرصت گفت‌وگو و شكل دادن یك ارتباط طرفینی برای انتقال مفاهیم انقلاب ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است مگر این‌كه كسی درباره انقلاب هیچ دغدغه‌ای نداشته باشد.

 «به محض باز شدن در بزرگ پادگان مرزی، نور چراغ اتوبوس‌ها محوطه میدان رژه را روشن كرد. بارش برف كه از ساعت‌ها پیش شروع شده بود، حالا شدت گرفته بود.»، «برف همچنان می‌بارید...» و... عباراتی است كه در سراسر رمان «سوران سرد» اثر جواد افهمی لرز و سرما به جان خواننده می‌اندازد. رمانی تحسین شده كه از حیث فرم و تكنیك نیز اثری مثال‌زدنی و تكرارنشدنی است.
جواد افهمی در این اثر روایتی از یك پاسگاه مرزی را برای خواننده‌اش روایت می‌كند كه در آن اتفاقات مشكوكی روی می‌دهد. اتفاقاتی كه از جنس خیانت است. بدبینی توام با سرما كه نشان‌دهنده سردی روابط میان افراد است در این رمان جریان دارد و خواننده نمی‌تواند خود را از این سرما حفظ كند و بپوشاند. افهمی كه تجربه‌های ارزشمندی در داستان‌نویسی دارد در این اثر نیز خواننده‌اش را در موقعیتی تكرارنشدنی و البته دشوار قرار می‌دهد. تكرارنشدنی از این حیث كه كمتر روایتی در میان داستان‌های جنگی و به‌طور‌كلی داستان فارسی داریم كه خواننده را در چنین موقعیتی قرار داده باشد و دشوار به این خاطر كه نویسنده برای خلق این موقعیت كه خواننده به سادگی با آن روبه‌رو می‌شود رنج بسیاری را به‌جان خریده تا بتواند چنین موقعیت سختی را در برابر دیدگان خواننده‌اش به بند كلمات بكشد و روایت كند.
«سوران» نقطه‌ای در ارتفاعات غرب كشور  است كه یك پایگاه حساس مرزی در ارتفاعات آن واقع شده و حكم تنگه احد در جبهه غرب را بازی می‌كند. پایگاهی كه حزبی‌ها و نیروهای نفوذی دشمن به‌شدت برای رسیدن به آن تلاش می‌كنند و نیروهای مستقر در این پایگاه برای حفظ آن باید از جان مایه بگذارند. رمانی سراسر تعلیق و دلهره كه افهمی به‌خوبی از پس روایت آن برآمده و خواننده را در موقعیت اتفاقات این پایگاه قرار داده است. دلهره‌ای كه نویسنده به جان خواننده‌اش می‌چكاند به‌قدری است كه هر لحظه گمان می‌كند مورد تهاجم قرار گرفته و خودش نیز اسیر دست نیروهای دشمن شده است.
این رمان را باید در گونه ادبیات جنگ و دفاع مقدس نامید. نویسنده در این رمان كوشش می‌كند گوشه‌ای از جنگ را برای خواننده‌اش به تصویر بكشد و خطراتی كه رزمندگان را تهدید می‌كرده به خواننده نشان دهد. حتی او از بابت این‌كه خواننده‌اش را در كام این خطرات بفرستد و او را در این لحظات شریك كند ابایی ندارد و تلاش می‌كند قصه‌اش را به اعلی‌مرتبه واقع‌نگاری برساند و خواننده را در لحظاتی كه بر سر شخصیت‌های قصه می‌گذرد شریك كند.
برف و سرما عاملی بود كه در این شماره به این رمان پرداختیم. افهمی تمام اتفاقات قصه‌اش را در دل سرما و برف استخوان‌سوز روایت كرده و خواننده‌اش را در برابر یكی از سردترین رمان‌های فارسی قرار داده است. «ابرهای عجول بر هم سایه انداخته بودند و رنگ‌شان به تیرگی می‌زد. باد شدت گرفته بود و برف تازه را از شیب تند كنار جاده به هوا می‌پاشاند. بارش برف شروع شده بود. سینا به شاخه درخت كه بلندتر از شاخه‌های دیگر بود و همراه آنها زیر فشار باد و برف به سمت قله‌ای نادیده خم شده بود، نگاه كرد.» صحنه و تصویری نیست كه در سوران سرد با آن مواجه شویم و اثر و ردی از سرما و برف نباشد. نویسنده كوشش می‌كند بی‌رحمی جنگ را در سرما و برف نشان دهد و این‌كه حتی گاهی انسان‌ها به هم خیانت می‌كنند را نیز در همین موضوع جست‌وجو كرده و بازگو می‌كند.
این رمان از حیث تكنیك داستانی هم حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد و نویسنده اثری به شدت تكنیكی و البته جذاب برای خواننده‌اش فراهم كرده است. اگر دنبال فرم‌های متفاوت هستید حتما رمان سوران سرد را گوشه ذهن داشته باشید تا در اولین فرصت، به‌خصوص در این روزها كه هوا سرد است و آمادگی برای سرما و برف داریم، آن را بخوانید. افهمی در این رمان سعی كرده خواننده را با قصه و شخصیت‌های داستانش همراه و آن فضای شك و دلهره را در تمام داستانش تزریق كند. مخاطب در این كتاب تا پایان متوجه اختتامیه اثر نمی‌شود و این موجب افزایش حس دلهره و تردید در خواننده كار می‌شود. افهمی تا پایان تلاش می‌كند قصه را طوری بچیند كه كسی متوجه اتفاقات بعدی نشود و نتواند وقایع و پایان‌بندی را حدس بزند و بر همین اساس اثری متفاوت را در میان داستان‌های فارسی رقم زده و پیشنهاد تازه‌ای به مخاطب خود ارائه كرده است.
سوران سرد را باید در میان رمان‌های فارسی رمانی زیرصفر نامید. رمانی كه نویسنده حتی شخصیت‌هایش را زیر برف مدفون می‌كند تا قصه‌اش را پیش ببرد. او برای نشان دادن خشونت جاری در جنگ از این‌كه «دو سرباز آش‌خور» را طعمه غول سرما كند و خواننده‌اش را در بهت این اتفاق تنها بگذارد پرهیز نمی‌كند؛ «زمانی می‌گه: كسی نخوابه... راه‌برین! نفرات بشمرن! یك! دو! سه! چهار! پنج! شش! هفت! هشت! نه! ده! یازده! دوازده! همه حاضر بودن. همه‌ش دو ساعت به طلوع آفتاب مونده بود. زمانی مستاصل شده بوده، راه افتاده بود تو برف؛ تا دوراهی درخت رفته بود. جاده رو گم می‌كنه و بی‌نتیجه برمی‌گرده. باز فریاد زده بوده كه كسی نخوابه. صدای چلیك‌چلیك برخورد اهرمك روزنه دید با فلز سرد بدنه اسلحه نارنجك‌انداز هنوز به‌گوش می‌رسید. زمانی می‌گه: كسی نخوابه... هوای بغل‌دستیاتون رو داشته باشین! راه برین... نشینین... نفرات حاضر بشمرن! یك! دو! سه! چهار! پنج! شش! هفت! هشت! نه! ده! زمانی می‌گه: دو نفر آخر چرا جواب نمی‌دین؟ نفرات یازده و دوازده كجان؟ پرسیدم بقیه كجان؟ چرا جواب نمی‌دین؟ یه‌ساعت بعد كه نفربر از راه می‌رسه نعش دو تا سرباز آش‌خور رو كه توی بیل بولدوزر، تو بغل هم یخ زده بودن، قبل از همه سوار نفربر می‌كنن و راهی می‌شن.»
این رمان در این روزهای سرد كه برف ناغافل پاییزی همه را مبهوت كرد، می‌تواند اثری باشد كه لحظات متفاوتی را برایتان رقم بزند. اثری كه در دمای منفی صفر روی می‌دهد و هرلحظه غول سرما یكی از شخصیت‌های داستان افهمی را تهدید می‌كند. سرمایی كه بند بند وجود خواننده را خواهد لرزاند.
«دو لكه سیاه، پیدا و ناپیدا، میان كولاكی كه هر لحظه بر شدتش افزوده می‌شد، به آهستگی پیش می‌رفتند. باد سردی كه دقایقی پیش ابرهای سنگین برف‌زا را به این سو آورده بود حالا دانه‌های درشت برف را شلاق‌وار به صورت‌شان می‌كوبید و می‌رفت گونه‌های دو سرباز را پوششی از برف و یخ فرا بگیرد.» موقعیت‌هایی كه افمهمی در این رمان برای خواننده‌اش توصیف می‌كند به‌شدت بكر و دست‌نیافتنی است و خواننده در هیچ‌موقعیتی نمی‌تواند آنها را تجربه كند. تجربه‌ای كه مجال تكرار آن به‌راحتی فراهم نمی‌شود.

اهمیت گفت‌وگو با معترضان
در شرایطی که بخش‌های مختلف مردم نسبت به تبعات گرانی بنزین نگران هستند و نسبت به عدم اطلاع‌رسانی مسؤولان در این زمینه ناخرسندند، حضور مقامات در میان مردم و توضیح شرایط و ضرورت‌های این کار می‌تواند نقش مهمی در برطرف کردن نگرانی معترضان داشته باشد و آنها را از صف آشوب‌طلبان جدا کند.
 در همین زمینه سید حسین نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس با بیان اینکه مردم مطالبات به حقی دارند به جام‌جم می‌گوید: لازم است که چند اقدام مهم از سوی دولتمردان و مقامات مسؤول صورت گیرد؛ آنها باید به‌طور مستمر با مردم سخن گفته و در مورد اهداف طرح و منافعی که نصیب مردم می شود توضیح دهند. همچنین مسؤولان استانی از جمله استانداران و فرمانداران باید با مردم استان‌های خود صحبت کرده و در عین حال مکان‌هایی را هم برای اعلام اعتراض مردم مشخص کنند تا به این ترتیب فضایی برای شرارت آشوب‌طلبان فراهم نشود.
علاوه بر مسؤولان اجرایی، نقش گروه‌های مرجع از جمله ائمه جمعه، علما، دانشجویان و نخبگان برای تبیین شرایط به مردم قابل اهمیت است.
نقوی حسینی، نماینده ورامین در مجلس به عنوان مثال در این باره گفت: چند روز اخیر در قرچک و باقرآباد نیروهای محلی، امام جمعه و ائمه جماعات و معترضان، اجتماع اعتراض‌آمیز تشکیل داده و معترضان را به مقابل مسجد دعوت کردند تا اعتراضاتشان به گوش مسوولان رسانده شود اما در این میان نه شیشه‌ای شکسته شد و نه اقدام تخریبی دیگری صورت گرفت.
محمد زادمهر، دبیر کل اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان هم به جام‌جم گفت: در همین زمینه ضرورت دارد که نحوه اعتراض مردم از سوی گروه‌های مرجع مانند علما، دانشجویان و... ساماندهی شود. دانشجویان می‌توانند با انتقال دغدغه و نگرانی مردم در قالب‌های متعدد از جمله صدور بیانیه، برگزاری جلسات متعدد با شخصیت‌های تاثیرگذار تلاش کنند که افراد را به فضای گفتمانی دانشگاه دعوت کنند و از طریق آنها دغدغه‌ها و مطالبات مردم را بیان کنند تا به این ترتیب دغدغه دانشجویان که گروهی از مردم هستند نیز بیان شود.
این فعال دانشجویی افزود: در همین راستا ما نیز تلاش می‌کنیم در فضای آرام و ضمن توجه به دغدغه‌های مردم این کارا را انجام دهیم.


ضرورت اعتمادسازی مسؤولان
محمد عطریانفر / عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی
مسؤولان امنیتی و انتظامی برای مقابله با اغتشاشگران باید مرز میان معترضان و اغتشاشگران را جدا کنند و برای این کار باید از منظر حکومت به معترضان پیام‌ها و ضمانت‌هایی داده شود که اعتماد آنها را جلب کند. در چنین صورتی، معترضان اعتماد خواهند کرد و صف خود را از اغتشاشگران جدا می‌کنند و تا این اتفاق نیفتد نمی‌توان مرزی میان معترضان و اغتشاشگران قائل بود. مطالبات معترضان، موضوع پیچیده‌ای نیست و وضعیت کاملا روشن است. پرسش معترضان این است که آیا دولت و مسؤولان می‌توانند سیاستی را در پیش گیرند که در قبال فراز و فرودها و نوسانات قیمت،‌ معیشت و سبک زندگی آنها دستخوش تغییر نشود؟ در واقع معترضان صرفا در پی رسیدن به یک امنیت خاطر‌ند. اینکه تاکید می کنم مردم این نگرانی را دارند به این خاطر است که معمولا در پی هر تصمیم اقتصادی و نوسان قیمتی، آثار جانبی، غیرعقلانی،‌ غیر قانونی و غیر قاعده‌مند افزایش قیمت‌ها با ضریب‌های چند برابر به زندگی مردم آسیب می‌رساند. بنابراین معترضان خواهان این هستند که بین آنچه که مدیران می‌گویند و آنچه که عمل می‌شود تفاوتی وجود نداشته باشد.



قانون، تکلیف اعتراضات را مشخص کرده است
پرویز سروری / عضو جمعیت رهپویان انقلاب
قانون تکلیف را برای بیان اعتراضات مشخص کرده است. مردم برای مطرح کردن اعتراض می‌توانند از طریق احزاب و گروه‌های اجتماعی درخواست خود را برای برگزاری تجمع به وزارت کشور اعلام کنند. بالاخره مجموعه‌هایی باید برای گرفتن مجوز جهت برگزاری تجمعات اقدام کنند که برای برقراری نظم و انضباط تجمعات، تعهدات لازم را بدهند.اما با اینحال باید بر این مساله تاکید کرد که رفتار دولت در اعلام افزایش قیمت بنزین غیر قابل قبول بود و تصور نمی‌کنم نمونه دومی در اجرای یک طرح ملی در تاریخ بشری وجود داشته باشد که به چنین شکلی اجرا شده باشد. سابقه ندارد تصمیم درباره موضوعی که به همه مردم ارتباط پیدا می‌کند و تاثیر مستقیم در قدرت خرید آنها دارد بدون یک پیوست اجتماعی دقیق و بدون اطلاع حتی خواص و اطلاع‌رسانی شفاف و توجیه همه ابعاد آن به این صورت حالت اجرایی پیدا کند. طبعا در چنین شرایطی نگرانی‌های مردم افزایش پیدا خواهد کرد و می‌بینیم که بخشی از مردم در عرصه عمومی نارضایتی خود را اعلام کردند. بناابراین مقصر اصلی در این زمینه دولت است که اطلاع‌رسانی درستی در این زمینه انجام نداد. از سوی دیگر وزیری که باید مورد اطمینان مردم باشد دو روز قبل از اجرایی شدن این طرح به طور کلی منکر آن می‌شود و طبیعی است که چنین رفتاری به اعتماد عمومی نسبت به دولت و نظام ضربه می‌زند. تداوم این رویه از سوی دولت باعث از بین رفتن تمام ظرفیت‌های دیگر کشور خواهد شد.


اقناع افکار عمومی توسط مسؤولان
اقناع افکار عمومی، یکی از مواردی است که می‌تواند مانع گسترش اعتراضات شود و بسیاری از افرادی که واقعا نسبت به یک طرح و تصمیم اعتراض دارند با شنیدن توضیحات مسؤولان و تبیین ضرورت‌های چنین تصمیمی، قانع خواهند شد و عملا همراهی میان معترضان و آشوبگران ایجاد نخواهد شد.
در همین ماجرای گرانی بنزین، یکی از انتقاداتی که از سوی بسیاری از مسؤولان و کارشناسان مطرح شده، عدم اطلاع‌رسانی دولت پیش از اجرای این طرح بوده است.
رئیس قوه قضاییه دیروز در همین زمینه اقناع افکار عمومی و اجماع نخبگان را مقدمه ضروری اجرای طرح مدیریت مصرف سوخت برشمرد و گفت: اصل این طرح، مبنای کاملا قانونی دارد اما باید در ۵ سال گذشته به صورت متناوب توسط دولت انجام می‌شد.
سید ابراهیم رئیسی، ضمن انتقاد از شیوه اجرای طرح، نگرانی مردم را ناشی از عدم اقناع افکار عمومی دانست و اظهار کرد: ضرورت داشت افکار عمومی در این زمینه روشن شود. امروز هم ضرورت جدی وجود دارد که رسانه‌ها، اقتصاددانان، وزرای مربوطه، مسؤولان اجرایی و مسؤولان مطلع، از هر طریق ممکن ابعاد طرح را برای مردم تبیین کنند و تردید نداریم که در صورت اقناع افکار عمومی، همراهی مردم
حاصل می‌شود.


خلأ قانونی برای برگزاری تجمعات
اگرچه در اصل 27 قانون اساسی، تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌های قانونی در کشور آزاد است اما به نظر می‌رسد این اصل یکی از اصول قانون اساسی است که در این چهار دهه، هنوز ساز و کاری برای عملیاتی شدن نداشته است و صرفا در مقاطعی که شاهد اتفاقاتی مشابه این روزها بوده‌ایم صحبت‌هایی درباره این اصل شده و بعد نیز فراموش شده است.
سال 96 نیز پس از اعتراضات دی‌ماه، این اصل بر سر زبان‌ها افتاد و اقداماتی هم انجام شد که از جمله آنها می‌توان به مصوبه دولت در زمینه در نظرگیری برخی اماکن برای برگزاری تجمعات اشاره کرد؛ مصوبه‌ای که بدون در نظر گرفتن سایر پیش‌نیازها صورت گرفته بود و بعدا نیز از سوی دیوان عدالت اداری باطل شد.
به نظر می‌رسد به‌منظور یافتن راهکاری برای برگزاری تجمعات، ابتدا باید زمینه‌های قانونی شفافی در این زمینه فراهم کرد. چرا که بر اساس قانون احزاب مصوب سال 61، برای تشكیل اجتماعات و سخنرانی‎ها در میادین و پارك‎های عمومی باید طبق ماده 6 قانون احزاب، مجوز كتبی از وزارت كشور دریافت شود و این تکلیف بر عهده احزاب گذاشته شده است. بر اساس این قانون «گروه‌ها» موظفند یك هفته قبل از ‌انجام راهپیمایی، كتباً و حضوراً درخواست خود را به وزارت ‌كشور بدهند و مجوز بگیرند.
این در حالی است که ما اصولا احزاب فعالی که بخش‌های مختلف جامعه را نمایندگی کنند نداریم و به نظر می‌رسد با وجود صراحت قانون اساسی در این مورد، تا کنون شاهد نوعی بی‌توجهی به اصل آزادی تجمعات از سوی مسؤولان و تشکل‌ها بوده‌ایم.


نقش احزاب توانمند در کنترل کردن اعتراضات
حمیدرضا ترقی/ عضو حزب موتلفه اسلامی
در اکثر کشورهایی که دموکراسی و مردمسالاری حاکم است احزاب حلقه وصل مردم با حکومت و دولت هستند و پایگاه اجتماعی گسترده و قوی دارند، در چنین کشورهایی برای تحزب ارزش قائل هستند و به‌طور طبیعی مردم هم می‌توانند نظرات و اعتراضات خود را از طریق احزاب بیان کنند.
احزاب در چنین جوامعی مستقیما با صدور بیانیه، موضع‌گیری و تجمعات قانونی و نظام‌مند نظراتشان را مطرح می‌کنند و یا از طریق کرسی‌هایی که در مجلس دارند مطالبات را پیگیری می‌کنند تا مورد توجه قرار گیرد. این در حالی است که در ایران به احزاب توجه لازم نشده و ضرورت تقویت آنها نیز مورد اهمیت قرار نمی‌گیرد به همین دلیل فرهنگ تحزب در جامعه ما بسیار ضعیف است و اصولا تحزب ضد ارزش محسوب می‌شود. در چنین شرایطی به‌طور طبیعی مردم راهی برای انتقال خواسته‌ها و مطالباتشان از روش‌های درست پیدا نمی‌کنند و  برخی تجمعات از کنترل مردم خارج شده و ضد انقلاب از چنین فضایی سوءاستفاده می‌کند. بنابراین تا زمانی‌که سازوکار درستی بر نظارت همگانی و مطالبه‌گری احزاب در کشور به‌وجود نیاوریم آسیب‌پذیری ما از این بخش زیاد خواهد بود.
در کشورمان تجمعات بسیاری در مورد مطالبات مختلفی برگزار می‌شود و در سال حدود 5000 تجمع مسالمت‌آمیز داریم اما چون موضوعات آنها فراگیر نیست غالبا از سوی مسؤولان مربوطه به نوعی حل و فصل می‌شود، اما در مورد موضوع اخیر یعنی بنزین باید گفت به دلیل عمومیت داشتن آن، اگر اعتراضات از طریق احزاب شناسنامه‌دار مورد دقت و بررسی قرار نگیرد طبیعتا به دلیل اینکه کسی عهده‌دار پذیرش مسؤولیت آن نیست باعث می‌شود که دشمنان براحتی در آن نفوذ کرده و مسیر قانونی تجمعات را به اغتشاشات سوق دهند.



نقش مهم رسانه‌ها در کاهش اعتراضات
سید محمد حسینی / وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی
تصمیم اخیر درباره افزایش قیمت بنزین تبعات قابل توجهی در کشور داشته است. به هر صورت بعد از اتخاذ این تصمیم عدول از آن معنا ندارد. اما در عین حال بخشی از مردم که نسبت به این تصمیم معترض بودند تلاش کردند که نقدها و اعتراضات خود را به‌گوش مسؤولان برسانند. این مساله البته در همه جای دنیا وجود دارد و مردم نسبت به برخی تدابیر دولت واکنش نشان می‌دهند. در ایران هم اگرچه خلآهایی در این زمینه وجود دارد اما معترضان برای بیان اعتراض خود از شیوه‌های مختلفی می‌توانند بهره ببرند. آنها می‌توانند به نمایندگان خود مراجعه کرده و مشکلات را با آنها در میان بگذارند و همچنین این امکان وجود دارد که از طریق رسانه‌ها، روزنامه‌ها و نشریات مختلف دیدگاه‌های خود را مطرح کنند. از سویی دیگر از رسانه ملی هم برای رساندن صدای خود به گوش مسؤولان استفاده کنند. حتی هر فردی امکان بهره‌گیری از فضای مجازی برای بیان اعتراض خود را دارد. راهکار قانونی هم برای شکل‌گیری تجمعات وجود دارد که از طریق مسیر روشن و مشخص آن می‌توان به این هدف دست یافت.  ای کاش دولت قبل از اعلام این تصمیم با افکار عمومی مواجه می‌شد اما تصمیم در مقطعی گرفته شد که بسیاری از کارشناسان، ‌مراجع،‌ علما،‌ نمایندگان مجلس و دانشگاهیان از آن بی‌اطلاع بودند. بنابراین دولت در این زمینه کوتاهی کرده است. بعد از وقوع اعتراض، برخی معاندان و براندازان هم وارد عرصه شدند و از فضا سوءاستفاده کردند و به اموال عمومی آسیب رساندند. البته در جریان اغتشاش سال 96 و همچنین اعتراضات کشورهایی مثل عراق و لبنان هم با چنین مسائلی مواجه بودیم. مردم در قدم اول باید مرز خود را با اغتشاش‌طلبان جدا کنند. از سویی دیگر نیروهای انتظامی و امنیتی و اطلاعاتی باید از قبل تمهیدات لازم را برای برخورد با عوامل آشوب‌طلب در نظر می‌گرفتند.

بلوار اباذر در غرب تهران، با پیچ آرامی شروع می‎‏شود، ابتدای بلوار، پارك با صدای پرندگان خوش‌صدا شروع می‎شود و بعد سكوت ادامه پیدا می‏كند تا به اواسط بلوار جایی كه سكوت و خلوتی جای خود را به شلوغی می‌دهد. عده زیادی جلوی ساختمان آجری ایستاده‏اند. اینجا ساختمان دادسرای جرایم رایانه‏ای است كه تازه به غرب تهران منتقل شده است.
مزاحم دی‏اكتیو سرسخت
جلوی در دادسرا، بازرسی سفت و سختی از هر كدام از مراجعین می‎شود. مانند همه دادسراها هیچ گوشی هوشمندی اجازه ورود به داخل ساختمان را ندارد. بازرسی بدنی و كیف‏ها هم جزو برنامه این ساختمان است. وارد ساختمان كه بشوید با طبقات ساكت‎ رو‌به‌رو می‌شوید، همه اما در نیم طبقه اول جمع شده‎اند. عده زیادی از مراجعین منتظرند تا روی پرونده‏هایشان یك مهر زده شود تا به مرحله بعدی بروند. مرحله‏ای كه مربوط به پلیس فتا و دستور برای پیگیری است یا  مربوط به بررسی در دادسرا. مادر و دختری كنار هم نشسته‎اند. مادر عصبانی است، آن قدر كه تا از دلیل مراجعه‌اش به دادسرا می‌پرسم، درددلش باز می‏شود.  
دلیل مراجعه را این طور عنوان می‏كند:‌ «به خاطر مزاحم دخترم، شكایت كردم.» ماجرا از حدود پنج شش ماه پیش شروع شد، از زمانی كه شخصی ناشناس، با آی‏دی‎ها و تلفن‏های متنوع، به صفحه شخصی دختر جوان حمله كرد. بعد از هر بار بلاك كردن، باز هم فرد مورد نظر اعلام وجود می‌كرد و فحاشی، توهین و افترا را از سر می‏گرفت‌. این داستان ساده دختر جوان است. داستانی كه حالا برای دومین بار، او را به دادسرای جرایم رایانه‏ای كشانده است: «دفعه پیش نتیجه‏ای به دست نیامد. قرار بود كه فرد، شناسایی و دادگاهی شود اما نشد كه نشد.» این هم به خاطر این است كه آن فرد كارش را خوب بلد است و آی‏دی‎اش در حالت دی‏اكتیو است. همه اینها باعث شده دختر جوان را كه دانشجو هم هست، به جای حضور در كلاس‎های دانشگاهش، به حضور در دادسرا مجبور كند. او می‏گوید: «هدف من نیستم. این آدم مرا اشتباه گرفته است. اصلا خیلی از حرف‎هایش را نمی‎فهمم. امنیت من بی‏دلیل به خطر افتاده است.»  منشی یكی از اتاق‎های دادرسی دختر جوان را صدا می‏كند. او حالا باید با برگه شكایتش به پلیس فتا مراجعه كند تا بقیه كارهای شناسایی فرد و روند پرونده شكایت به سرانجام برسد.
ناشر اكاذیب ناشناس
مرد میانسال لاغر اندام است. كت و شوار طوسی‎رنگ به تن كرده است. با متانت روی صندلی نشسته، عینك به چشم گذاشته است و كتابش را می‎خواند. حواسش برای لحظه‏ای به شلوغی پرت می‏شود، سربلند می‎كند و به مراجعینی كه مدت زمان زیادی منتظر یك امضا هستند، نگاه می‏كند، اما بعد سر به زیر می‏اندازد، عینك مستطیل‏‌شكلش را صاف می‏كند و ادامه كتابش را می‎خواند. آرام و ساكت است. دلیل مراجعه به دادسرا را این طور عنوان می‎كند: «در یكی از سایت‎ها، علیه من حرف‎های بی‏ربطی زده شده است.»  طبق قانون، چون سایت‎ها جزو رسانه‎ها به‌شمار می‏روند، باید در دادسرای مطبوعات شكایت انجام می‏شده است. روند پرونده شكایت او اما كمی متفاوت است. داستان این مرد میانسال جنبه دیگری هم دارد:‌ «نمی‎دانم چه كسی علیه من گزارش منتشر كرده است.» و چون شغل حساسی دارد و این گزارش ممكن است به جایگاه شغلی‎اش آسیب بزند، دست به دامن قانون شده است. چون هویت نویسنده گزارش نامعلوم است. همه این سردرگمی‏ها او را به دادسرای جرایم رایانه‏ای كشانده است. برای این كه اجازه شناسایی این نویسنده از راه‎ فضای مجازی به پلیس فتا داده شود. با دستور قضات دادسرای جرایم رایانه‏ای می‎تواند امیدوار باشد نویسنده را پیدا كند. حرفی كه در نهایت می‏زند اما جالب است: «دوست دارم بدانم چه كسی از من بد دیده است؟» حرف او این است كه او نویسنده را نمی‏شناسد، اما نویسنده با توهین و افترا، برایش مزاحمت ایجاد كرده است، دشمنی كه او نمی‎داند كیست.
پای یك زن درمیان است
شاید بیش از 80 درصد كسانی كه به دادسرای جرایم رایانه‎ای مراجعه می‎كنند، مالی از كف داده‏اند. حالا فرقی ندارد. یك میلیون تومان یا نه بیشتر مراجعینی كه مالباخته‎اند، تعدادشان هم از قضا زیاد است. هركدام به راه و روشی مال خود را از دست داده‏اند. مرد میانسال، داستان از دست دادن شش میلیون تومان پولش را این طور تعریف می‎كند: «ساعت 8 شب در مغازه‌ام نشسته بودم كه پیامک كم شدن سه میلیون تومان از حسابم آمد.» كارتی كه در جیب شلوارش هم بوده، اما یكباره  پول از آن كم می‏شود. سریع با امور پشتیبانی بانكش تماس می‏گیرد و تقاضای مسدود شدن كارت را می‏دهد. اینها اما دلیل نمی‎شود كه باز از حسابش سه میلیون تومان دیگر كم نشود. در نهایت شش میلیون تومان را از دست می‏دهد، شش میلیونی كه به حساب یك خانم ریخته شده است. داستان پسر جوان هم شبیه مرد مغازه‏دار است. از او اما ده میلیون تومان دزدیده شده، اما تا به خودش بیاید و مسدودی كارت را تقاضا كند، هر یك دقیقه یك بار سه میلیون تومان و یك میلیون تومان از او كسر شده است: «ته كارتم حالا فقط 600 هزار تومان باقی مانده است.» ده میلیون تومان او هم به حساب یك خانم ریخته شده است.
به خاطر 560 هزار تومان
 دختر جوان از كلاس درس و مسابقات ورزشی‎اش زده تا برای شكایت از كسی كه تنها دارایی‏اش را برده، به دادسرا بیاید. دختر كم‌‌سن و سال از 560 هزار تومانی می‏گوید كه با سختی فراوان از درس دادن به بچه‎های كوچك به دست آورده است. او می‏گوید: «اگر برای دیگران ده میلیون تومان پول است، برای من 560 هزار تومان ارزش دارد. حقوق ماهانه من برای تدریس همین قدر است.» حقوقی كه البته حدود 20 هزار تومانش را برای شكایت از دست داده است. دختر جوان هنوز هم در تعجب است. او از شماره كارتی می‏گوید كه جز خودش كس دیگری نمی‎داند، كارتی كه نه برای خرید اینترنتی و نه هیچ چیزی دیگری، استفاده نكرده است: «من حتی پول تاكسی‌های اینترنتی را هم نقدی پرداخت می‏كنم.» اینها اما دلیل نمی‎شده كه از حسابش پولی برداشت نشود، تمام موجودی كه به یكباره به یغما رفته است. حرف دختر جوان یكباره قطع می‏‎شود. صدای تق‎تق صدای عصای پیرزنی می‌پیچد توی سالن و همه را ساكت می‎كند. پیرزن ریزنقشی با صورتی مچاله و چین‏دار از راه می‏رسد.  پالتوی كهنه‏ای به تن كرده، چشمان ریزش را از بین چین‏ها درشت می‏كند و رو به ما می‏گوید:‌ «به من می‎گویند كه
150 میلیون تومان دزدیده‏ام. به قیافه من می‏خورد كه این قدر پول داشته باشم؟» ماجرا به حساب پیرزن برمی‏گردد، به حسابی كه پول یارانه ماهانه‎اش در آن ریخته می‎شود اما بعد، به آخرین حسابی تبدیل می‎شود كه سارقان پول‏های سرقت شده را بعد از چند نوبت جابه‌جایی، به حساب او ریخته و بعد خرج كرده‏اند. حالا او مانده و 150 میلیون تومانی كه حتی رنگش را هم ندیده است.

اولین نكته مهم این است كه اساسا سینمای انیمیشن ایران چقدر ظرفیت این بهره‌برداری فرهنگی و مادی بیشتر را دارد؟ صنعت پویانمایی ایران، نوپاست و تعداد فیلم‌های سینمایی انیمیشن ما هنوز به 20 فیلم هم نرسیده است. ضمن این‌كه بیشتر این آثار باوجود تلاش‌های بارز و جدی صورت گرفته، كارهای مهم و خوبی نبودند و نه اكران خوبی به دست آوردند و نه اصلا با مخاطبان ارتباط برقرار كردند و وقتی اثری چنین مختصات شكست خورده‌ای دارد، تولید محصولات جانبی و فرهنگی مرتبط با آن، منتفی خواهد بود. اما در سال‌های اخیر و با پیشرفت ساختاری و تكنیكی و افزایش قدرت قصه‌گویی، صنعت انیمیشن ایران، تكانی خورده و برخی فیلم‌ها موفق شدند ارتباطی با مخاطبان كودك و نوجوان برقرار كنند و به فروش‌های خوبی هم در گیشه دست یابند. این، تازه گام اول برای توجه به دیگر ظرفیت‌های مادی و معنوی است و امكان توجه جدی‌تر به آنها را در بخش صنایع فرهنگی به وجود می‌آورد. با این حال به نظر می‌رسد حتی سازندگان آثار موفق در این زمینه هم هنوز به ظرفیت جدی و گسترده این فضا پی نبرده‌اند و تصوری از اثرگذاری بیشتر آنها از طریق تولید محصولات جانبی و فرهنگی ندارند.با این حال تاكنون سازندگان آثار موفق و پرمخاطبی چون شاهزاده روم و فیلشاه، به این مهم توجه نشان دادند و شاهد تولید و انتشار محصولات جانبی و فرهنگی و نوشت افزارهایی با نقش شخصیت‌های این فیلم‌های انیمیشنی بوده‌ایم. موفقیت سینمایی این آثار در كنار انیمیت و طراحی جذاب شخصیت‌ها، به ظرفیت تولیدات جانبی افزود و باعث شد بچه‌های ایرانی اقبال خوبی به محصولات مرتبط با آنها نشان دهند.
توجه به سری‌سازی
نكته مهم و قابل اشاره دیگر این‌كه معمولا چنین ظرفیتی بیشتر در مجموعه‌های انیمیشن و آثار دنباله دار وجود دارد و این تولید سری‌ها و قسمت‌های متعدد، باعث تثبیت كاراكترها و محبوبیت بیشتر آنها نزد مخاطبان كودك و نوجوان می‌شود. مگراین‌كه یك فیلم سینمایی انیمیشن به فروش و محبوبیت فوق‌العاده‌ای دست یابد كه ضرورت توجه به صنایع فرهنگی را ایجاب نماید. در ایران و در این چند سال اخیر، این اتفاق و تولید محصولات جانبی و فرهنگی برای مجموعه‌هایی چون شكرستان و دیرین دیرین افتاده است. همچنین می‌توان به تولید محصولات جانبی فیلم سینمایی شهر موش‌ها هم در این زمینه اشاره كرد كه قسمت دوم یك فیلم و سریال موفق و خاطره‌انگیز عروسكی بود.

نبود آگاهی و اراده
كارگردان انیمیشن سینمایی بنیامین كه این روزها اكران است و تا اینجا حدود 200 میلیون تومان هم فروش كرده، درباره تولید محصولات جانبی انیمیشن‌های سینمایی ایران به جام‌جم گفت: هر كارگردان انیمیشن دوست دارد كاراكترهای فیلمش ساخته شود و در دسترس بچه‌ها قرار گیرد. حتی تولید و فروش چنین محصولاتی پیش و همزمان با اكران، به فروش فیلم هم كمك می‌كند. اتفاق خوبی است كه كاراكترهای ایرانی به اتاق و میز تحریر بچه‌ها راه پیدا كنند و راه ارتباطی بچه‌ها با محصولات فرهنگی از این طریق باشد. به عنوان مثال به بچه بگویند این بنیامینی كه تصویرش روی جلد دفتر من است، همانی است كه در فیلم بنیامین فلان كار را انجام داد. تولید چنین محصولاتی، اثرگذاری فرهنگی را بالا می‌برد.
محسن عنایتی افزود: به نظرم حتی یك شبه هم می‌توان این موضوع صنایع فرهنگی و تولید محصولات جانبی انیمیشن‌های سینمایی ایران را جدی گرفت، منتهی اراده می‌خواهد. اصلا آیا مسؤولان امری كه در ارشاد و آموزش و پرورش هستند، می‌دانند انیمیشن چیست و نسبت به اهمیت آن آگاهند؟ آنها می‌دانند انیمیشن از نظر فرهنگی چقدر می‌تواند اثرگذار باشد و از نظر آموزشی چقدر می‌تواند به بچه‌ها كمك كند؟ اگر مسؤولان واقف به این مهم هستند، چقدر اهل عمل و اراده هستند؟ 


غفلت كلی
مدیرعامل مجمع تولیدكنندگان نوشت‌افزار ایرانی- اسلامی درباره چرایی بی‌اعتنایی به تولید محصولات جانبی انیمیشن‌های ایرانی به جام‌جم گفت: در این زمینه یك غفلت كلی صورت گرفته است و خودمان هم سوالاتی داریم كه چرا مساله‌ای به این مهمی با بی‌اعتنایی مواجه شده است؟ اول این‌كه مساله تولید انیمیشن سینمایی در داخل كشور، خیلی مطلوب نیست و كلا با یك جریان جدید و نوپا مواجهیم. ضمن این‌كه خیلی از این انیمیشن‌های سینمایی كه تولید می‌شود هم جنبه تجاری ندارد. اساسا كارهایی كه دارای ظرفیت تولید محصولات جانبی باشد، وجود ندارد.
سعید حسینی ادامه داد: نكته دیگر درباره كاراكترهای انیمیشن‌های خارجی است كه در داخل كشور و در تولیدات جانبی فرهنگی و نوشت‌افزاری و اسباب‌بازی استفاده می‌شود كه بالعكس همه دنیا بدون هیچ‌گونه مجوزی صورت می‌گیرد. اینها كاراكترهای خیلی محبوبی میان بچه‌ها هستند و خیلی دیده شدند و محصولاتی كه تصویر آنها را بر خود دارد، با اقبال و فروش خوبی هم روبرو می‌شود. یكی از عواملی كه كالاهای ایرانی با نقش كاراكترهای انیمیشن‌های ایرانی نمی‌تواند با این آثار رقابت كند، همین محبوبیت و جذابیت آن كاراكترهاست. برخی تولیدكنندگان داخلی همان طرح‌ها و نقش‌های آثار خارجی را با نازل‌ترین كیفیت به بازار عرضه می‌كنند و صرفا به دلیل علاقه بچه‌ها به آنها به سود هم می‌رسند. در صورتی كه اگر بخواهند لیسانس تولید این محصولات را از صاحبان آثار در خارج از كشور بگیرند، باید ده‌ها هزار دلار هزینه كنند.
او درباره این‌كه چه نهادی باید با این جریان مقابله كند، هم توضیح داد: وزارت ارشاد باید به این مساله ورود كند، حتی در این زمینه و در شورای انقلاب فرهنگی هم قانونی داریم. شورای نظارت بر علائم، نشانه‌ها و تصاویر هم به همین مساله مربوط می‌شود. اما بحث اصلی درباره نقصان این سازوكار است و این مورد یكی از عوامل زیرساختی است كه اجازه نمی‌دهد فضا رقابتی شود.
مدیرعامل مجمع تولیدكنندگان نوشت‌افزار ایرانی- اسلامی افزود: بحث دیگر مربوط به سازمان صدا و سیماست كه متاسفانه از فرصت‌هایی كه داشته به‌درستی استفاده نكرده است. در مقاطعی كاراكترهای جذابی در تلویزیون ایجاد شده همچون جناب خان و قبل‌تر شخصیت‌های كلاه‌قرمزی كه توجه و اهمیت چندانی به آنها در زمینه تولید محصولات جانبی داده نشده است. یا به عنوان بسته‌ای به آن نگاه كرده‌اند و اجازه ندادند كه تبدیل به یك اتفاق فرهنگی شود. در حالی كه می‌توانست به یك محل درآمد دائمی برای خود سازمان تبدیل شود. افت صبا هم از دلایل دیگر این وضع است كه زمانی تولیدات خوبی داشت.
حسینی گفت: همه اینها باعث شده است تولیدكنندگان رغبتی به انجام این كار نداشته باشند و بیشتر سراغ كاراكترهای خارجی بروند. طبیعی است مخاطبان هم چندان انگیزه‌ای برای خرید محصولات داخلی با نقش كاراكترهای انیمیشن‌های ایرانی ندارند. با این حال ما سعی كردیم در مجمع تولیدكنندگان نوشت‌افزار ایرانی - اسلامی، برخی انیمیشن‌های خوب ایرانی سال‌های اخیر را نمونه‌سازی موفقی كنیم. نشان دادیم كه اگر درست، به‌موقع و باكیفیت مناسب، اجناسی را تولید كنیم، بچه‌های ایرانی از آن استقبال می‌كنند. اگر بتوانیم سازوكار مالكیت معنوی را برای كالاهای خارجی حل كنیم و از اینسو نیز در حوزه سرمایه‌گذاری و بازار انیمیشن بتوانیم سازوكاری تعریف كنیم كه تولیدات باكیفیتی داشته باشیم، اتفاقات مثبتی در این زمینه خواهد افتاد. با حمایت رسانه ملی و دیگر رسانه‌ها هم این روند خوب، تقویت خواهد شد.
مدیرعامل مجمع تولیدكنندگان نوشت‌افزار ایرانی- اسلامی درباره تعامل با سینماگران و سازندگان انیمیشن‌های سینمایی ایران هم گفت: تلاش می‌كنیم این تعامل صورت بگیرد و با كمك تهیه‌كنندگان انیمیشن‌های سینمایی، بازار فرهنگی مناسبی در این زمینه فراهم كنیم. یكی از اتفاقات خوبی كه در این چند سال افتاده و می‌توان آن را تبدیل به فرصت كرد، V.O.D است كه باعث می‌شوند انیمیشن‌ها بیشتر دیده شوند و بیشتر بفروشند و طبعا تولید بیشتر محصولات جانبی را هم به دنبال دارد.

 هنر ممتاز خانه امینی‌ها
میثم حصاری، معاون صنایع‌دستی اداره‌كل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری قزوین در همین رابطه می‌گوید: نقاشی پشت شیشه از هنرهای دستی پررونق مربوط به دوران صفویه و همچنین زندیه و قاجاریه به شمار می‌رود كه در تزئینات خانه‌های قدیمی از آن به وفور استفاده می‌شود كه نمونه بارز آن را می‌توان در بنای تاریخی حسینیه امینی‌ها مشاهده كرد.
حصاری البته در توضیح بیشتر به ایرنا می‌گوید كه خیلی‌ها هنر نقاشی پشت شیشه را با نقاشی روی شیشه كه یك هنر خارجی است و از دیگر كشورها به ایران وارد شده، اشتباه می‌گیرند؛ در صورتی كه این دو اگرچه به جهاتی مشابه ‌است، اما تفاوت‌هایی نیز در تكنیك و شیوه ساخت دارند كه آنها را از یكدیگر متمایز كرده است.
با این حال معاون صنایع‌دستی اداره‌كل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری قزوین هم بر كم‌رونق شدن این هنر تاكید كرده و با بیان این‌كه احیای آن در دستور كار اداره‌كل میراث فرهنگی است، می‌افزاید: در حال حاضر تعداد افرادی كه در این رشته در قزوین مشغول به فعالیت هستند كمتر از ده نفر است كه از این میان نیز حدود
دو تا سه استادكار به شیوه سنتی فعالیت می‌كنند.
 كوچ نقاشی از پشت شیشه
درست از وقتی كه سبك معماری خانه‌ها تغییر كرد و دیگر خبری از نقاشی پشت شیشه در تزئینات خانه‌ها نبود، این هنر هم كم‌كم از رونق افتاد. همین جا بود كه تعدادی از استادكاران جدید این رشته به فكر راه چاره و ارائه محصولات جایگزین افتادند. موضوعی كه معاون صنایع‌دستی اداره میراث فرهنگی قزوین با اشاره به آن می‌گوید: این افراد نقاشی پشت شیشه را از آنجا كه دیگر خانه‌ای با سبك و سیاق قدیمی ساخته نمی‌شود تا تزئینات داشته باشد، روی محصولاتی مانند سینی و لیوان و قاب آینه اجرا می‌كنند كه می‌تواند در منازل مورد استفاده قرار بگیرد یا گردشگران آن را به عنوان سوغات خریداری می‌كنند.
این مقام مسؤول اما در ادامه به راهكارهای احیای این هنر قدیمی و اصیل هم اشاره می‌كند؛ راهكارهایی مثل برگزاری كارگاه‌های زنده نقاشی روی شیشه برای جذب علاقه‌مندانی برای ادامه این رشته هنری تا از این طریق بتوان این هنر را حفظ كرد.
 پای درددل‌های یك هنرمند
چراغ عمر نقاشی پشت شیشه با این‌كه رو به افول گذاشته، اما هنوز هستند هنرمندانی كه با تلاش زیاد در جهت احیای آن فعالیت می‌كنند. حمیده اذان‌گو، هنرمند قزوینی و عضو انجمن نقاشان پشت شیشه ایران یكی از همین هنرمندان است كه تایید می‌كند نفس‌های این هنر امروز به شماره افتاده. او با بیان این‌كه رد پای نقاشی پشت شیشه را هنوز می‌توان در برخی ابنیه‌های تاریخی در شهرهای مختلف از جمله قزوین دید، به ایرنا می‌گوید: به دلیل تخریب خانه‌های تاریخی و از آنجا كه این هنر روی شیشه و آسیب‌پذیر بوده اكنون آثار قدیمی كمی از این هنر به یادگار باقی مانده، از سویی در حال حاضر این هنر كاربرد چندانی ندارد، چرا كه ساخت و ساز خانه‌ها با مصالح جدید و سبك مدرن است و در ساخت خانه‌ها از تزئینات قدیمی و نقاشی روی آینه و شیشه خبری نیست.
او با بیان این‌كه به دلیل درآمد كم، وقت‌گیر بودن و ظرافت و دقت بسیار بالایی كه این هنر دستی می‌طلبد، معمولا افراد كمی به سراغ آن می‌آیند هم می‌گوید: برای مثال از ۲۰ علاقه‌مند و متقاضی یادگیری این هنر پس از برگزاری كارگاه زنده، شش نفر در دوره آموزشی آن شركت كردند كه از این تعداد هم تنها دو نفر آن هم نه چندان جدی پیگیر این رشته هستند و بعید است كه به كار ادامه دهند، چراكه این هنر به ذهن خلاق، ظرافت و دقت بسیار بالایی نیاز دارد، اما درآمد و خروجی مناسبی به دنبال ندارد.
 مشكل بازاریابی و فروش
این هنرمند، فروش و بازاریابی را یكی دیگر از مشكلات اصلی هنرمندان رشته نقاشی پشت شیشه عنوان می‌كند.
اذان‌گو كه یكی از محصولات هنری‌اش در قالب نقاشی پشت شیشه موفق به دریافت نشان ملی مرغوبیت هم شده و سبك نقاشی او گل و مرغ است، می‌افزاید: گاهی ایجاد و خلق یك اثر هنری در رشته نقاشی پشت شیشه مانند یك قاب آینه به بیش از یك ماه زمان نیاز دارد و هنرمندان این رشته باید صبر و دقت بالایی داشته باشند كه از حوصله خیلی از هنرجویان خارج است.
او البته از كم‌توجهی مسؤولان هم نسبت به صنایع‌دستی و هنرمندان این عرصه گلایه و تصریح می‌كند: مدتی پیش پیشنهاد برگزاری نمایشگاه انفرادی نقاشی پشت شیشه در تهران به من داده شد، اما از آنجا كه به تنهایی از پس هزینه‌های مربوط به آن از جمله مواد اولیه برنمی‌آمدم، آن را رد كردم.
به گفته این هنرمند، باید برای جلوگیری از انقراض هنرهای اصیل و قدیمی از جمله نقاشی پشت شیشه برنامه‌ای منسجم و مدون برای حفظ آنها وجود داشته باشد كه متاسفانه چنین چیزی در كشور
وجود ندارد.
پیشنهاد خود او البته برای احیای اصولی این هنر آن است كه آن را به عنوان رشته‌ای دانشگاهی برای دانشجویان صنایع‌دستی و هنر تدوین كنند.

    گفتم: آقا رسول یه فلافل با قارچ و پنیر لطفا! ابرو در هم كشید كه: ولك ای مسخره بازیاچیه سر فلافل آوردین. فلافل حرمت داره چیه‌ای بلاها سرش میارین نه! خوبه مو بیام برم رشت تو باقلاقاتقشون سس انبه بریزم؟ نه خوبه؟ این توهینا چیا به فلافل می‌كنین؟ فلافل یه خرده فرهنگن!! تا وقتی مو زنده یوم نمی‌ذارم ای جسارتا تو ای گذر به فلافل بشه.
فلافل می‌با طعن ناب نخود بدن همی!! كلی خارجیا بلیت می‌خرن میان بیروت كه فلافل بخورن از سوسیس و كالباس و قارچ و پنیر خسته شدن نه! میان به اصالت فلافل برگردن.
او وقت همین بغل گوشمون هموطنای غیورمون ای جسارتا به فلافل می‌كنن و دریغ كه یه آبودانی ككش نمی‌گزه.
می‌خواستم بحث رو عوض كنم.
از گفته م پشیمومن شده بودم.
نگفته همین‌طور كه به توهین‌كنندگان به حقیقت فلافل بد و بیراه می‌گفت یك پنج قرصه تپل برایم پیچید.
گاز اول را زدم و خودش فهمید نوشابه هم باید بدهد. یك نوشابه از یخچال در آورد و تاپسسسسس نوشابه را واكرد.
 دهانم كه از لقمه اول خالی شد، گفتم: آقا رسول شهر شلوغ شده مردم ریختن توخیابونا از پشت یخچال آمد كنارم صندلی را سر داد عقب و نشست كنارم گفت: والا مردم حق دارن مهندس. بنزین لیتری سه تومن می‌فهمی یعنی چی؟ یعنی مو از ایجا با پراید لگنم بخوام بروم آبودان باید پونصدهزارتومن پول بنزین بدوم فقط. مو مگه از ای لونه مرغ ته این گذر چقد درمیارم كه دوتومن بدوم صاب مغازه. دوتومن نون و خیارشور و نخود و روغن و گوجه ترشی انبه بدوم. مو هوازی ام مهندس ؟ زن و بچه م فوتوسنتز می‌كنن؟ به خدا مو بیس سالم بود. اول میگاشون اومدن. پونزده تا گاومیشامون تو شط داشتن نشخوار می‌كردن یهو موشك ول دادن و همه شون ناكار شدن. پسرعاموم جاسمم رفت. لاشه گاومشیار رو شط برد ریخت تو دریا.
نعش پسرعاموم گم شد.
مهندس ای خاك به خدا كه به مو و همه خوزستانیا خیلی بدهكاره. چندتا جوونای نازنین رفتن تو خلیج فارس. خدا بهتر عالمه خوراك ماهیا شدن. یا تو دریا ته نشین‌شدن؟ مو می‌گوم اینا رفتن ذخیره‌ای خاك بشن رفتن هزار سال دیگه نفت بشن.
به خود سدعباس قسم ای راهش نی.
مو و امثال مو كه ویلای لب دریا و سفر كویت و عطر شیخ نمی‌خوایم. مو خیلی هنر كنم جهیزیه سلیمه رو جمع كنم. مادرشو یه مشهد ببروم. این پرایدو رو بكنوم سمند. با دمم گردو میشكنوم. گفتم: آقا رسول پمپ بنزین سوزوندن و بانك آتیش زدن گفت: نههه‌ای راهش نی خو. نامردیه بزنی كار و كسب برارت رو هوا كنی كه چه بشه‌!! یكی بیاد همین لونه مرغ مو ره كبریت بكشه زیرش و از همی كه داروم هم بیوفتوم؟ ای مردونگیه؟ حالا مو شكر خدا سرم بی قرضه. هرچی اینجا دربیارم با همون می‌گذرونم. او بدبختی كه چك و سفته داره و حالا تباه شده چه؟ او چه خاكی به سرش كنه. نه برار این رسمش نی.
فلافلم تمام شده بود.
گفتم چقد شد آقا رسول. گفت: ای حرفا مونده بود رو دلم باید یه جا جارشون می‌زدوم. همی كه دل دادی یه عالمه ارزش داشت. كاش ای دولتیا و حكومتیای مملكت میومدن یه خورده با مردم حرف می‌زدن دلمون وا می‌شد. ما كه مردم بدی نیستیم هستیم؟؟    

 شما معمولا در نقش‌های تکراری بازی نمی‌کنید. از تازه‌ترین سریال‌تان «جشن‌سربرون» بگویید.
این سریال یكی از كم‌بودجه‌ترین كارهای تلویزیون است، ولی یكی از عمیق‌ترین فیلمنامه‌هایی است كه من دیده‌ام. سه آدم باسواد چهار سال روی موضوعی تحقیق كرده‌اند تا به صورت فیلمنامه درآمده و ساخته شود. سریال در مقطع انقلاب مشروطه می‌گذرد و در فضای شیراز و اطراف این شهر اتفاق می‌افتد.
 این‌كه با بودجه كم، سریالی تاریخی آن هم مرتبط با انقلاب مشروطه می‌سازند جالب توجه است.
همیشه این‌طور نیست كه بودجه زیاد عاملی باشد برای موفقیت تولید. تجربه همكاری در سریال جشن سربرون مشخص كرد با بودجه كم ولی مدیریت درست آن می‌توان سریال‌هایی ساخت كه حرفی برای گفتن داشته باشند. مردم، حرف تازه و در ساختار حرفه‌ای را می‌پسندند و زیاد از برنامه‌ها و نشست‌های تكراری با آدم‌ها و حرف‌های تكراری و مثلا پندآموز لذت نمی‌برند.
برایمان از فضای تولید جشن سربرون بیشتر بگویید.
در سریال جشن سربرون سعی شده به‌جای حرف زدن از طریق اكت كه نیاز اصلی تصویر است به داستان‌گویی پرداخته شود. این روند باید بیشتر در تلویزیون پی‌گرفته شود. متاسفانه عادت بدی داریم كه حتی وقتی یك فوتبال پخش می‌كنیم چند ساعت قبل و بعدش، حرف می‌زنیم كه خوب نیست.
به نظرتان این صحبت‌های فراوان از كجا نشأت گرفته؟
این از زندگی ما می‌آید كه بیش از آن كه به عملكرد توجه كنیم در بند حرف است، ولی حرف و حرف و حرف برای رادیو است و در تلویزیون نیاز داریم به اكت و كنش و واكنش‌های عمل‌گرایانه. تمام سریال‌های جذاب تلویزیون آنهایی هستند كه بر زبان بصری كه اكت است تمركز كرده‌اند، وگرنه رادیوی ما سال‌هاست به بهترین شكل نمایش رادیویی تولید می‌كند.
 این سنت تكراری توسل به حرف به جای عمل حتی برنامه‌هایی كه در فضای مجازی تولید می‌شوند را هم متاثر كرده است؟
متاسفانه همیشه عادت كرده‌ایم حرف بزنیم، ولی باید حرف را حذف و برنامه‌سازی کنیم. ما در قدیم برنامه‌سازهایی داشته‌ایم كه علاوه بر گفت‌وگو، با تولید محتواهای بصری مناسب، مخاطب جذب می‌كردند، ولی الان حتی وقتی فضای مجازی را كاوش می‌كنید با برنامه‌هایی پرحرف مواجه می‌شوید كه در آنها دو آدم لوس با ادابازی به دنبال خنده گرفتن از مخاطبند.
به غیر از مساله تاكید بر اكت به جای دیالوگ فكر می‌كنید برای ارتقای سریال‌هایمان چه باید بكنیم؟
باید برای تولید، زحمت كشید و متونی نگاشت كه از همان مقطع نگارش، لذتبخش باشد و وقتی در شوراهای تصویب، فیلمنامه‌ها را می‌خوانند باید بر وجه جذابیت و نوآوری تأكید كنند. سختگیری‌های غیراصولی هم به كار صدمه می‌زند و نباید اجازه داد سلیقه‌های نادرست متن‌های قوی را تعدیل كنند. تلویزیون در تمام ادوار اولین انتخاب مردم برای سرگرم‌سازی بوده و باید كاری كنیم كه به این انتخاب لطمه وارد نشود.
همین جایگاه مردمی هم هست كه كار تولیدكنندگان را روزبه‌روز سخت‌تر می‌كند. این طور نیست؟
درست است و به همین دلیل است كه تهیه‌كنندگان خیلی دلشان می‌خواهد در آمار رسمی رسانه ملی از میزان بالای مخاطبان سریال‌هایشان بگویند، ولی حواسشان نیست به این‌كه آن آمار كاملا كلی است و مثلا آمار پخش در اماكن عمومی مانند رستوران‌ها، ایستگاه‌های اتوبوس و قطار را هم دربرمی‌گیرد. اینها جزو آمار بیننده‌ها نیستند و حتما تهیه‌كنندگان ما باید مراقب باشند در خیال خوش این آمارها نمانند.
تلویزیون در سال‌های اخیر تلاش زیادی كرده برای جذب چهره‌های موثر. این جذب چهره‌ها را چطور می‌بینید؟
یكی از بزرگ‌ترین مشكلات در این 40 سال این است كه خط‌كشی كرده‌ایم و مدام در همه كارها خودی و غیر خودی داشته‌ایم، ولی واقعا این خط‌كشی‌ها درست نیست و باید همه با هم باشند و به یكدیگر كمك كنند برای سرگرم كردن مخاطب. هیچ ایرادی ندارد كه چهره ورزشی یا سینمایی وارد تلویزیون شود، ولی باید مختصات تولید رعایت شود و این‌طور نباشد كه همه چیز فدای حضور آن چهره شود، بلكه همه باید فدای بالا رفتن كیفیت محصول شوند.
نگاهتان به حضور سرمایه‌گذاران و تجار در تولید سریال چیست؟
اگر همه چیز برمبنای قواعد شكل گیرد هیچ ایرادی وجود ندارد كه یك سرمایه دار بیاید و پولش را بگذارد برای تولید سریال. به هر حال، سریال سازی بودجه می‌خواهد و بودجه تولید هم محدودیت دارد. در ماه‌های اخیر خیلی درباره اختلاس‌ها و اختلاسگران شنیده‌ایم. نظرم این است این اختلاسگرها را كه می‌گیرند، در كنار محاكمه و باز پس دادن حق و حقوق ملت كاری كنند كه تمام اندوخته‌های شخصی‌شان را برای سریال سازی سرمایه‌گذاری كنند.
بعد از این همه سال کار، چه چشم‌اندازی از آینده این حرفه دارید؟
من خودم را یك همكار سالیان تلویزیون می‌دانم و اگر حرفی می‌زنم از سر درد است. ما مشكلات فرهنگی فراوانی داریم و اگر همین وضع ادامه داشته باشد مطمئنا در زمینه فرهنگی قافیه را می‌بازیم. پس دست به دست هم دهیم برای بهتر شدن. بهتر شدن، یكشبه رخ نمی‌دهد و باید صبور بود و خسته نشد و آن‌قدر تن به كار داد كه به چشم‌اندازهای روشن رسید.

مقابله با نفوذ فرهنگ خارجی
هر مسابقه بر اساس اهدافی تهیه می‌شود. احسان ارغوانی كه تهیه كنندگی برنامه‌های جنگ گونه و شاد را در ایام متفاوت سال در كارنامه اش دارد، مسابقه ایرانیش را تهیه و كارگردانی می‌كند. او درباره تهیه این مسابقه، اهداف تولید و این كه آیا ایرانیش هم برگرفته از مسابقات خارجی است، به جام‌جم می‌گوید: با توجه به هجوم بیگانگان به آداب و رسوم ما ایرانی ها، تصمیم گرفته ایم مسابقه‌ای كاملا ایرانی تهیه كنم. به همین دلیل از مسابقات خارجی الهام نگرفته ایم. ما مسابقه‌ای تدارك دیده ایم كه متشكل از بازی‌های اصیل و قدیمی ایرانی است كه در همه شهرهای ایران رایج بوده و همه ما در كودكی به نوعی آن را تجربه كرده ایم. این مسابقه شامل بازی‌های نوین ایرانی است که از بازی‌های قدیمی، سنتی و بومی - ایرانی نشأت گرفته است. بنابراین صفر تا صد این مسابقه كاملا ایرانی است و به همین دلیل نامش را ایرانیش گذاشته ایم. به گفته ارغوانی شعار برنامه «ایرانیش بهتر از خارجی هست» انتخاب شده است. همچنین جذابیت برنامه به‌حدی بالاست كه حتما مخاطبان از تماشای آن استقبال خواهند‌كرد.



خانواده‌های همدل
فراخوان مسابقه ایرانیش از هفته آینده آغاز می‌شود و خانواده‌ها می‌توانند از طریق سایت برنامه ثبت نام كنند. به گفته تهیه كننده این مسابقه در 64 قسمت 90 دقیقه‌ای برای شبكه دو تولید می‌شود و اوایل زمستان روانه آنتن می‌شود. در هر قسمت از مسابقه دو خانواده كه هر كدام پنج نفر هستند، شركت می‌كنند و با یكدیگر رقابت خواهند داشت. محتوای مسابقه هم بازی‌های متفاوت قدیمی است. در مجموع اتاق فكر تمام بازی‌ها را جمع آوری و از میان آنها تعدادی را انتخاب كرده است. البته بازی‌هایی مثل
اتل متل توتوله كه صرفا سرگرم كننده بودند و حالت رقابتی نداشته، كنار گذاشته شده است.


از یه قل دو قل تا تن به تن
در ایرانیش مسابقات مختلفی برگزار می‌شود. یكی از این مسابقات یه قل دو قل است. این مسابقه مختص خانم‌های شركت كننده از خانواده هاست و آنها باید این مسابقه را انجام بدهند. البته با بررسی این بازی متوجه می‌شویم این بازی ابتدا برای خانم‌ها از طراحی شده بود تا با بازی كردن آن انگشت هایشان كشیده شود. یا یكی دیگر از مسابقات ایرانیش، مسابقه
تن به تن است كه مردهای خانواده‌ها در این مسابقه شركت می‌كنند. اعضای فكر این مسابقه چند ماه تحقیق انجام دادند تا بازی‌های متفاوت ایرانی را شناسایی كنند.


مجری از هنرمندان چهره
اجرای این برنامه را یكی از هنرمندان محبوب و دوست‌داشتنی مردم به عهده دارد. البته هفته آینده قرار است نام این هنرمند اعلام شود. همچنین در این مسابقه تماشاگران هم حضور دارند تا با تشویق گرم شان رقابت میان دو خانواده را گرم تر كنند. علاوه بر آن قرار هست در هر قسمت از این برنامه بازی‌های محلی و بومی شهرهای مختلف معرفی می‌شود. شركت كنندگان باید اطلاعات ایران شناسی خوبی هم داشته باشند. جایزه بزرگ هم برای شركت‌كننده فینالیست در نظر گرفته شده است.


گردو شكستم؛ آغازگر ایرانیش
اتاق فكر این برنامه شامل كارشناسان بازی‌های ایرانی، كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان و ... است. در مجموع 30 نفر در این اتاق فكر حضور دارند و بازی‌های مختلف را بررسی می‌كنند. آغازگر ایرانیش، مسابقه گردو شكستم است. البته سازندگان ایرانیش فرمت این مسابقه را تا حدودی تغییر دادند و آن را كاملا تلویزیونی كرده‌اند. در این بخش خانواده‌ها داخل یك اتاق می‌شوند و كفش‌هایی با سایزهای متفاوت را بر می‌دارند و این مسابقه را شروع می‌كنند. همچنین به گفته تهیه كننده دكور این مسابقه بسیار جذاب و خاص طراحی شده تا به لحاظ بصری هم جذابیت لازم را داشته باشد.


بازندگان نترسند!
خانواده‌ای كه بازنده می‌شود قرار نیست كاملا از مسابقه خارج شود، بلكه سازندگان برای او مرحله دیگری تدارك دیده اند تا او وارد مرحله دیگری از این مسابقه شود.  همچنین بازی‌هایی كه در این مسابقه در نظر گرفته شده است در ساختار معمولی برگزار نمی‌شود، بلكه پیچیده تر، امروزی‌تر و تلویزیونی شده تا رقابت میان شركت كنندگان بیشتر شود.

900 میلیارد تومان ضرر تعطیلی 3‌روزه کسب‌وکارهای اینترنتی
 در سال‌های اخیر فعالیت‌های اقتصادی در فضای مجازی به شدت گسترش یافته است. سال گذشته گردش مالی فعالان این عرصه 100‌هزار میلیارد تومان معادل روزانه 273 میلیارد تومان بود که امسال این رقم به حدود 300 میلیارد تومان رسید. با تعطیلی کسب‌وکارهای اینترنتی در سه روز اخیر، نزدیک به 900 میلیارد تومان به آنها خسارت وارد شده است.
رضا الفت نسب عضو هیات مدیره کشوری کسب‌وکارهای مجازی گفت: اتفاقاتی را که در چند روز گذشته شاهد هستیم در سال 88 تجربه کردیم اما در آن زمان حدود هزار کسب‌وکار روی بستر اینترنت فعالیت می‌کرد در حالی که امسال 300 هزار فروشنده مجوزدار در این بستر مشغول فعالیتند که طی روزهای گذشته با مشکل مواجه شدند.
وی با اشاره به این‌که کسب‌وکارهای بزرگ فعالیتشان به یک دهم کاهش یافته افزود: کسب‌وکارهای کوچک فعالیتشان تعطیل شده و 50 هزار نماد اعتماد و 1200 کسب‌وکاری که مجوز فعالیت دارند اکنون با مشکلاتی مواجه شدند که سرمایه‌گذاری آنها را به خطر انداخته است.
الفت نسب با بیان این‌که اکنون زمان مناسبی برای راهکار نیست تاکید کرد: هنوز زیرساخت مناسبی فراهم نشده که وقتی شبکه اینترنت از کار می‌افتد شبکه‌ها و سایت‌های رسمی بتوانند به کارهای خود ادامه دهند. البته شاید من هم جای نهادهای امنیتی بودم همین اقدام را انجام می‌دادم اما باید از مدت‌ها قبل به فکر این روزها می‌افتادیم.
این مقام صنفی ادامه داد: بخش خصوصی که در بستر اینترنت فعالیت دارد سرورهای خود را در ایران تهیه کرده و بیمه و مالیات خود را هم پرداخت می‌کند اما ما هم در کنار کسی که مشغول اغتشاش است می‌سوزیم و اغلب مشکلات برای ماست.
وی با بیان این‌که دو میلیون سفر در تاکسی‌های اینترنتی انجام می‌شود تصریح کرد: اگر این رویه ادامه داشته باشد قطعاً شرکت‌های بزرگ خدمات و استارت آپی در حوزه دیجیتال سرمایه‌گذاری نمی‌کنند و تاکنون چندین هزار نفر علاوه بر زیانی که شرکت‌هایشان متحمل شدند بلاتکلیف هستند و نمی‌دانند مشکل چه زمانی قرار است حل شود.


600 میلیارد تومان زیان به شبکه بانکی
 شعب بانک‌ها بیش از سایر ساختمان‌های دولتی مورد تخریب اغتشاشگران قرار گرفته‌اند. مثلاً روز یکشنبه حدود 63 بانک دولتی و خصوصی تنها در شهر اصفهان آسیب دیدند. همچنین در خرم‌آباد حدود 40 بانک به آتش کشیده شد. در فردیس کرج همه بانک‌ها خسارت دیدند و برخی تا مرز تخریب کامل رفتند. در تهران نیز تعداد زیادی بانک آسیب دید که اگر مجموع شعب بانک‌های خسارت‌دیده را به صورت حدودی 300 شعبه در نظر بگیریم با لحاظ تخریب همه خودپردازهای این شعب، تاکنون به شبکه بانکی کشور 600 میلیارد تومان خسارت وارد شده است. این میزان زیان به شبکه بانکی تنها مربوط به دکور شعب و تجهیزات آنها است. ضمن آن که معلوم نیست در شرایط تحریم، تجهیزات و قطعات آسیب‌دیده شعب بانک‌ها قابل تأمین است یا خیر.



63 میلیارد تومان خسارت
به جایگاه‌های سوخت
آن‌طور که خبرنگار ما در مورد جایگاه‌های عرضه سوخت اطلاع کسب کرده حدود 180 جایگاه سوخت آسیب دیدند یا به آتش کشیده شدند. هزینه هر نازل حدود 35 میلیون تومان است که اگر در هر یک جایگاه 10 تلمبه باشد مجموع آن به هزار و 800 تلمبه می‌رسد. هرچند این آمار به صورت رسمی تأیید نشده اما تاکنون حدوداً 63 میلیارد تومان خسارت به جایگاه‌های عرضه سوخت وارد شده است.


زیان 16500 میلیارد تومانی به بورس
ارزش بازار سرمایه (بورس) که در آخر هفته گذشته به 11,202,245 میلیارد ريال رسیده بود طی هفته جاری در اثر التهابات ناشی از گرانی بنزین و اعتراض‌ها، به شدت سقوط کرد به طوری که روز گذشته ارزش بازار به 11,036,407 میلیارد ریال رسید. این آمار بیانگر آن است که در سه روز گذشته 165,838 میلیارد ریال از ارزش بازار سرمایه کاسته شده است. به عبارتی آشوب‌ها و اعتراض‌ها بیش از 16500 میلیارد تومان فقط به بورس ضربه زده است. این رقم به این معنا‌ست که مجموعاً 16500 میلیارد تومان در سه روز اخیر از دارایی سهامداران بیش از 500 شرکت فعال در بورس کاسته شده است. مجموعاً در کشور بیش از ده میلیون نفر از مردم سهامدار شرکت‌های بورسی هستند که در سه روز اخیر زیان دیده‌اند.
 بخشی از این سقوط، به دلیل قطعی اینترنت برای مهار اغتشاشات بوده است. هم‌اکنون بخش زیادی از معاملات در بازار سهام به صورت اینترنتی انجام می‌شود که قطعی اینترنت موجب توقف حجم بالایی از معاملات شده است.
سعید اسلامی بیدگلی، دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران در این باره گفت: در روزهای اخیر بازار سرمایه نزدیک به ۴ هزار و ۵۰۰ واحد کاهش را تجربه کرد. مشکلات قطع اینترنت به کاهش شاخص کمک کرد که این موضوع هم در کوتاه‌مدت اثرگذار است و قطعی اینترنت این حس را ایجاد می‌کند که ریسکی در بازار وجود دارد. این قطعی اینترنت معاملات برخط را با چالش مواجه کرده که در نوسانات اثرگذار است.


150 میلیارد تومان خسارت
به فروشگاه‌های زنجیره‌ای
اخیراً برخی اغتشاشگران با ورود به فروشگاه‌های زنجیره‌ای آنها را غارت می‌کنند که این موضوع مشکلاتی برای سرمایه‌گذاران در این حوزه ایجاد کرده است. در همین راستا برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای به دلیل ناامنی، پنجره‌ها و ورودی‌های خود را ورقه‌های فولادی پوشانده‌اند.
امیر خسرو فخریان، رئیس اتحادیه فروشگاه‌های زنجیره‌ای به خبرنگار ما گفت: تاکنون 150میلیارد تومان به فروشگاه‌های زنجیره‌ای خسارت وارد شده است. همچنین 32‌میلیارد تومان فضای فروشگاهی تخریب‌شده که تعمیرات آن به زودی انجام خواهد شد.
مسعود سریع‌القلم، مدیرعامل فروشگاه زنجیره‌ای شهروند هم گفت: در فروشگاه شهروند ملارد حدود 2000 نفر ساعت 12 نیمه‌شب دوشنبه وارد شدند و کل فروشگاه را خالی کردند. وی افزود: خسارتی که به این فروشگاه وارد شده حدود پنج میلیارد تومان است اما هنوز بررسی برای اعلام ارقام دقیق خسارت ادامه دارد.
سریع‌القلم با بیان این‌که سایر فروشگاه‌ها توسط نیروی حفاظت شهرداری تهران و نیروی انتظامی محافظت شد تاکید کرد: با تلاش مأموران امنیتی شهرداری تهران و همچنین نیروی انتظامی و بسیج مردمی از سایر فروشگاه‌های زنجیره‌ای محافظت شد و امنیت در این فروشگاه‌ها برقرار است.


خسارت برخی شهروندان به اموال آتش‌نشانی
جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی  تصریح کرد: در شب‌های گذشته برخی خودروهای آتش‌نشانی مورد حمله برخی اغتشاشگران قرار گرفت که این خسارت‌ها شامل شکستگی شیشه، آسیب به بدنه خودرو و ترکیدگی لاستیک بود.
وی افزود: سازمان آتش‌نشانی یک ارگان مردمی است که بودجه آن توسط شهروندان از طریق پرداخت عوارض تأمین می‌شود.
ملکی تصریح کرد: هر دستگاه خودروی آتش‌نشانی با تجهیزاتی که روی آن نصب می‌شود حدود چهار میلیارد تومان قیمت دارد و آسیب به این اموال خدمت‌رسانی به مردم را به مشکل مواجه می‌کند.
به گفته وی، زمانی که 20 خودروی آتش‌نشانی در 20 نقطه آسیب می‌بیند به این معناست که یک ایستگاه آتش‌نشانی یکی از خودروهای خود را از مدار خدمت‌رسانی خارج می‌کند تا روند تعمیرات کامل شود.

لحظه تولد نوزاد، پراضطراب‌ترین لحظه برای پدر و مادر و همه كادر پزشكی‌ای است كه چشم به راه تولد نوزادی سالم هستند. در همین شرایط پراسترس، فقط پنج تا ده دقیقه بعد از تولد نوزاد فرصت است تا ۸۰ تا ۲۰۰ میلی‌لیتر از خون بند ناف نوزاد را كه سال‌ها دور ریخته می‌شد، ذخیره كرد. به این شیوه كه پس از كنترل‌های اولیه در آزمایشگاه، خون بند  ناف را در مخازن نیتروژن با دمای منفی ۱۹۶ درجه سانتیگراد نگهداری می‌كنند. این‌نمونه‌ها ظرفیت ذخیره‌سازی به مدت ۲۵سال را دارند و در این مدت می‌توان از آن برای مصارف درمانی صاحب نمونه یا با اجازه‌اش و در صورت مطابقت ژنتیكی برای سایر بیماران استفاده كرد.
بزرگ‌ترین بانك خون بند ناف هیبرید خاورمیانه در ایران
در ایران، بانك خون بند ناف رویان به همین جهت از سال ۱۳۸۴ فعالیت خود را آغاز كرد و تاكنون با ۳۱ نمایندگی در سراسر كشور و دو دفتر نمایندگی در اربیل عراق و مسقط عمان توانسته حدود ۱۲۰ هزار نمونه را ذخیره كند. بانك خون بند ناف رویان از دو بخش بانك خون عمومی شامل نمونه خون‌های اهدایی و بانك خصوصی شامل مواردی كه خانواده‌ها با عقد قرارداد و با پرداخت هزینه نمونه‌های خود را در آن ذخیره می‌كنند، تشكیل شده است. از جهت حجم ذخیره‌سازی نیز این بانك، بزرگ‌ترین بانك خون بند ناف هیبرید خاورمیانه به‌شمار می‌آید، ضمن آن‌كه از كانادا و همچنین كشورهای اروپایی مانند نروژ و انگلستان نمونه خون بند ناف برای ذخیره‌سازی دریافت می‌كند كه به‌گفته دكتر ضرابی «این دستاورد بزرگی است كه بانك خون بند ناف رویان توانسته به آن در عرصه بین‌المللی دست یابد.»
امكان درمان ۸۰ بیماری خونی و غیرخونی
اهمیت استفاده از سلول‌های بنیادی در این است كه برای درمان بیش از ۸۰ بیماری خونی و غیرخونی از جمله تالاسمی، انواع سرطان‌های خون، نقص سیستم ایمنی، بیماری‌های مادرزادی و هر بیماری‌ای كه به نوعی مغز استخوان را درگیر كند از این نوع سلول‌ها می‌توان استفاده كرد. مدیرعامل شركت فناوری بن‌یاخته‌های رویان تاكید كرد در حال حاضر البته ۸۰ نوع بیماری در بانك سلول‌های بنیادی خون بند ناف كشور درمان نمی‌شود، اما ظرفیت لازم برای این نوع درمان‌ها وجود دارد. وی همچنین با تشریح روش‌های درمانی با استفاده از این‌سلول‌ها در دنیا گفت: ابتدا مطالعات لازم روی نمونه‌های حیوانی انجام می‌گیرد و پس از آزمون اثربخشی و ایمنی، این سلول‌ها برای درمان بیماران به كار گرفته می‌شود.  دکتر ضرابی افزود: فلج مغزی، اوتیسم، ناهنجاری قلبی در نوزادان، دیابت، آلزایمر، پاركینسون، آرتروز و ضایعات نخاعی از جمله بیماری‌هایی هستند كه روی آنها كارآزمایی‌های بالینی انجام شده و پیش‌بینی می‌شود در سه تا پنج سال آینده سلول‌درمانی در این بیماری‌ها به خدمات درمانی افزوده شود.
استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف برای ۱۵۰ كودك بیمار
دكتر ضرابی یكی از بزرگ‌ترین كارآزمایی‌های تاریخ پزشكی كشورمان را استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف و بافت بند ناف دانست كه با همكاری مركز طبی كودكان دانشگاه تهران و ستاد سلول‌های بنیادی برای ۱۵۰ كودك بیمار چهار تا ۱۴ ساله مبتلا به فلج مغزی مورد استفاده قرار گرفته است. بافت بند ناف خود دارای سلول‌های بنیادی خاصی است، كه به عنوان یك محصول به سبد خدمات اضافه شده است. همچنین از دیگر ضمائم زایمانی، پرده آمنیوتیك است كه دور جنین در رحم را احاطه می‌كند كه به‌زودی وارد بازار می‌شود و می‌توان از آن به عنوان یك بستر زیستی برای پانسمان زخم‌های دیابت، سوختگی‌ها و در جراحی قرنیه استفاده كرد. مایع جنینی نیز به‌نوبه خود دارای فاكتورهای رشد بسیار اثربخش است كه در جبران صدمات غضروفی به‌خصوص در ورزشكارانی كه دچار آسیب مفصلی شده‌اند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
امكان استفاده از تسهیلات بانكی برای ذخیره‌سازی خون بند ناف
دكتر ضرابی خاطرنشان كرد، برای استفاده از بانك خصوصی خون بند ناف، امكان تقسیط هزینه‌ها و استفاده از تسهیلات وام بانكی فراهم است و تا به امروز هیچ‌كس به علت مشكل مالی از امكان نگهداری خون بند ناف محروم نشده است. همچنین به خانواده‌هایی كه در آستانه تولد فرزند هستند و كودك مبتلا به سرطان یا بیماری خاص دارند كه امید می‌رود با استفاده از سلول‌های بنیادی درمان شود، توصیه می‌شود حتما این كار را انجام دهند.
با وجود این مدیرعامل شركت فناوری‌های بن‌یاخته‌های رویان اشاره كرد كه در ذخیره‌سازی خون بند ناف عمومی محدودیت وجود دارد. وی در مورد استفاده از سلول‌های بنیادی نیز گفت هنوز به دنبال گرفتن مجوزهای لازم از سوی وزارت بهداشت برای انجام كارآزمایی‌های بالینی هستیم تا با استفاده از روش‌های درمانی موفق دنیا بیماران خود را درمان كنیم. هر چند متأسفانه تعداد مراكز پیوند در كشور ما بسیار كم است. طبق آمار وزارت بهداشت سالانه حدود ۱۵۰۰پیوند در حال انجام است، در حالی كه ما در سال به 4000 پیوند با استفاده از سلول‌های بنیادی خون‌ساز نیاز داریم.
چشم‌انداز توسعه بهره‌گیری از خون بند ناف
دكتر ضرابی درباره اهداف و چشم‌اندازهای شركت فناوری بن‌یاخته‌های رویان گفت: در تلاش هستیم بنا به درخواست كشورهای همسایه بانك خون بند ناف را در آن ‌كشورها راه‌اندازی كنیم تا عمل ذخیره‌سازی این‌نمونه‌ها در خود این كشورها انجام شود. علاوه‌بر آن توسعه محصول و خدمات جزو اهداف پیش روی ماست. به‌زودی خدمات فناوری پرده امنیوتیك و ذخیره‌سازی پالپ دندان را ارائه خواهیم داد. دندان‌های شیری به عنوان یك منشأ از سلول‌های بنیادی مورد توجه هستند كه دانش آن در رویان پیاده‌سازی شده و به‌زودی خدمات آن ارائه می‌شود. از اهداف پیش روی ما همچنین عرضه محصولات سلولی و صادرات آن است.
مدیرعامل شركت فناوری‌های بن‌یاخته‌های رویان ادامه داد: با توجه به قدرت ارزآوری این محصولات، امروزه در دنیا بخش قابل توجهی از درآمد حوزه پزشكی بر محصولات سلولی متمركز شده است. برای مثال پرده جنینی كه تولید می‌كنیم یا نمونه‌های خون بند ناف قابلیت صادر شدن به كشورهای دیگر را دارند. اهمیت این موضوع در آن است كه اگر خون بند ناف مورد نیاز قرار بود از كشورهای دیگر وارد شود حدود ۳۰ تا ۴۰ هزار دلار برای ما هزینه داشت. لذا ما به دنبال جلب حمایت‌های دولتی و خیرین هستیم تا روزی برسد كه هیچ خون ارزشمند بند نافی را دور نریزیم و علاوه بر استفاده در كشور، مازاد نیاز را صادر كنیم.
دكتر ضرابی در پایان خواستار آن شد كه با افزایش اطلاع‌رسانی، فراهم‌ كردن زیرساخت‌های لازم و در نظر گرفتن خانواده‌های ناتوان مالی، درصد ذخیره‌سازی خون بند ناف به عنوان یك عنصر نجات‌بخش بیشتر شود تا در صورت نیاز با انجام سلول‌درمانی، امید برای درمان بیماری‌های لاعلاج پررنگ‌تر شود.

 «این حق مردم است که اعتراض کنند» و «حساب آشوبگران و اغتشاشگران از مردم جداست». این دو جمله را این روزها شاید بارها از زبان مسوولان کشور - از بالاترین سطح تا مدیران میانی- شنیده باشید.
جمله اول وقتی از زبان رئیس‌جمهور بیان می‌شود یعنی عالی‌ترین مقام اجرایی کشور، خود واقف به شرایط اقتصادی و معیشتی مردم بوده و این حق را برای شهروندان قائل است که از شرایط موجود ناراضی و گله‌مند و حتی عصبانی باشند.
جمله دوم، اما اگر چه از نظر بار معنایی و تبلیغاتی خوب و ایده آل است، ولی تا کنون برنامه ای برای این تفکیک از سوی مسوولان و متولیان امر سیاست و اجتماع دیده نشده است. تابه حال کسی به این فکر نکرده است که تمایز معترض و آشوبگر در عرصه میدانی و در صحنه‌های اعتراضی چگونه صورت می‌گیرد؟ نحوه مواجهه مدیران و متولیان  و عوامل برقراری نظم در جامعه با هرکدام از این دو وجه چگونه است و چگونه باید باشد؟ کدام بستر برای ارائه صریح و بدون لکنت حرف مردم معترض تدارک دیده شده؟ سهم معترضان  از رسانه‌های رسمی و ملی (اتفاقا در مقابل سهمی که آشوبگران و اشرار در این رسانه‌ها دارند) چیست؟ بیایید از این زاویه به موضوع نگاه کنیم. اعمال و اقدامات خرابکارانه اشرار و آشوبگران از دو وجه مورد توجه قرار می‌گیرد. رسانه‌های مخالف، ضدانقلاب و حتی رسانه‌های بین‌المللی با بیشترین ضریب این اقدامات را در خروجی هایشان بازتاب می‌دهند و تلاش می‌کنند رندانه آنها را جای مردم بنشانند. رسانه‌های خودی هم با هدف نشان دادن تصویر واقعی از پشت پرده‌ها و ایجاد بازدارندگی و هشدار و انذار، اقدامات اشرار را بازنمایی می‌کنند.
به‌عبارتی خرابکاران مستظهر به حمایت‌های فوق تصور مالی و مادی و رسانه‌ای هستند که متاسفانه گاهی رسانه‌های داخلی هم در همین موقعیت قرار می‌گیرند. اما حق مردم معترض و گله‌مند چه می‌شود؟ چه کسی قرار است حرف مردمی که با صدها مشکل و گرفتاری مواجه هستند و همه حرفشان این است که می‌خواهند صدایشان به‌گوش مدیران برسد را بازتاب دهد؟ چرا باید صدای معترضان در پس عربده‌های اشرار و آشوبگران گم شود؟ دستگاه تبلیغی نظام چه طراحی‌ای برای شنیدن و بازگو کردن این دغدغه‌ها دارد؟ این‌که باید خیانت‌های آشوبگران و آمران پشت پرده داخلی و خارجی برای مردم نمایان و آشکار شود، امری ضروری و لازم است، اما همه ماجرا این نیست. دستگاه‌ها و نهادهای متولی به‌ویژه رسانه‌ها و ویژه‌تر رسانه ملی می‌توانند کانال مناسبی برای بازتاب دادن معترضان واقعی باشند.
 شک نکنیم شنیده شدن صدای مردمی که از مشکلات و بعضا سوءمدیریت‌ها گله دارند از رسانه‌های داخل نظام، بهترین راه برای تفکیک معترض و آشوبگر است. این اتفاق، هم اعتبار و وجاهت رسانه‌های خودمان را بالا می‌برد،  هم رسانه نماهای آشوبگر را رسوا می‌کند.

 مرکزتحقیقات سازمان صداوسیما در نظرسنجی اخیر خود به بررسی سریال‌های پخش شده در آبان 98 پرداخت که براساس آن بیش از 52درصد بیننده یکی از سریال‌های جدید تلویزیون بوده اند و درمیان این سریال‌ها؛ ستایش3 با 68.3 درصد و گیله وا با 21.6 درصد از شبکه سه سیما در صدر سریال‌های تلویزیون به لحاظ جذب مخاطب قرار گرفتند.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی،  براساس نظرسنجی مرکز تحقیقات رسانه ملی بیش از 80درصد مردم بیننده برنامه‌های صداوسیما، اعم از سریال، فیلم‌سینمایی، مسابقه، مستند،سخنرانی، گفت‌وگومحور، ورزشی و اخبار هستند.
براین اساس 68.3 درصد از مردم بیننده مجموعه 41قسمتی ستایش 3 بوده‌اند که 79.5 درصد از آنها درحد زیاد از این سریال رضایت داشته‌اند.
براساس این نظرسنجی، 21.6 درصد از مردم بیننده سریال شش قسمتی گیله وا بوده اند که 71.6 درصد از آنها از این سریال درحدزیاد رضایت داشته‌اند.
همچنین از میان مخاطبان سریال گیله وا،  80.3 درصد این سریال را از نظر بازی هنرپیشه‌ها،  72.8 درصد از نظرباورپذیربودن شخصیت‌ها،  72.3 درصد از نظرآموزنده بودن،  71.7 درصد از نظرتیتراژ، 67.1درصد از نظرجذابیت در حد زیادموفق دانسته‌اند.
58.4 درصد بینندگان سریال گیله وا هم ترتیب وقوع اتفاقات دراین سریال را مناسب ارزیابی کرده‌اند.
بعد از دوسریال شبکه سه سیما، سریال ده قسمتی پناه آخر شبکه یک با 14.2 درصد بیننده دررتبه سوم سریال‌های تلویزیونی که در ماه آبان پایان یافته اند قرارگرفته است که 76.5 درصد از مخاطبان درحدزیاد ازاین سریال رضایت داشته اند .
این نظرسنجی، از میان مخاطبان سریال پناه‌آخر، 87.1 درصد از نظربازی هنرپیشه‌ها، 77.6 درصد از نظر آموزنده بودن،  76.7 درصد از نظرتیتراژ،73.4 درصد از نظرجذابیت داستان و 73.3 درصد از نظرباورپذیربودن شخصیت‌ها، این سریال را درحد زیاد موفق دانسته‌اند.
همچنین 64.7 درصد از مخاطبان پناه آخر ترتیب وقوع اتفاقات سریال را نیز مناسب ارزیابی کرده‌اند.
دراین نظرسنجی سریال‌های تکراری که از شبکه‌های مختلف سیما پخش می‌شوند نیز مورد ارزیابی قرارگرفته اند که درمیان آنها سریال تلویزیونی یوسف پیامبراز شبکه آی فیلم برون مرزی با 23.9 درصد مخاطب و 99 درصد رضایت در صدر این سریال‌های تکراری درآبان قرارگرفته است.
این نظرسنجی درکنارسریال‌هایی که پایان یافته‌اند درباره شش قسمت ابتدایی سریال‌های به رنگ خاک شبکه یک و حکایت‌های کمال شبکه دو نظرمردم را دریافت کرده است که براساس آن 16.7 درصد بیننده سریال به رنگ خاک شبکه یک بوده‌اند و 79.7درصد از مخاطبان آن از این سریال درحد زیاد رضایت داشته‌اند.
سریال به رنگ خاک شبکه یک سریالی 35 قسمتی است که تا دوشنبه 27آبان 16 قسمت از آن روی آنتن رفته و 19قسمت آن باقی مانده است.
شش قسمت ابتدایی سریال تلویزیونی حکایت‌های کمال شبکه دوی سیما نیز براساس این نظرسنجی 11.2 درصد بیننده پای خود نشانده است که 79.5 درصد از آنها درحد زیاد از این سریال رضایت داشته‌اند.
حکایت‌های کمال هم سریالی 29 قسمتی است که تا دوشنبه 27 آبان 12 قسمت از آن روی آنتن شبکه دوی سیما رفته و 17قسمت دیگر آن  باقی‌مانده است.

هفته پیش همین موقع، همه چیز آرام بود. مردم سرشان به کار و زندگی‌شان بود. دلار و طلا مدتی بود بی‌خیال نوسان شده بودند و بازار داشت کار خودش را می‌کرد. خبر بارش برف که آمد، خیلی‌ها خوشحال شدند که قرار است یک پاییز پربار هم داشته باشیم و این طوری، نیمه دوم سال 98 می‌تواند به خاطرات خوبی تبدیل شود. همه چیز اما از باخت تیم ملی مقابل عراق شروع شد که حال همه را گرفت.  ولی این همه ماجرا نبود و حادثه اصلی، نیمه شب اتفاق افتاد. بنزین یکدفعه و بدون اطلاع قبلی گران شد. آن هم نه چند درصد، 300 درصد! عده زیادی تا ساعات اولیه بعد از اعلام گرانی در شوک بودند. بعدش که یخ‌ها آب شد، اما اعتراض‌ها شروع شد؛ اعتراضاتی که خیلی زود به آشوب تبدیل شد و زندگی مردم را سخت‌تر از قبل کرد و حالا همین مردم باید نگران سختی‌های بعدی باشند.
سختی‌هایی که نمی‌دانند قرار است تا چه اندازه باشد. حرف من اما اینها نیست. همه را گفتم که بگویم آقای دولت! آقای مدیر! آقای مسوول! واقعا نمی‌شد برای گران کردن بنزین و اعلام آن، راه بهتری پیدا کرد؟ نمی‌شد اعلام آن را در ساعت صفر نیمه شب قرار نداد؟ مگر در این کشور قبل از این گران کردن نداشته‌ایم؟ مگر دولت‌های قبلی همین کارها را نکردند؟ نمی‌شد از تجربه آنها استفاده کرد؟ اصلا گیریم شما با دولت قبلی 180 درجه اختلاف فکری دارید.  این دلیل می‌شود که همه تصمیماتشان را اشتباه بدانیم و به شیوه خودمان عمل کنیم و برای‌مان مهم نباشد چه اتفاقی می‌افتد؟ اصلا فکر کرده‌اید بعد از این یکی دو هفته قرار است چطور توی چشم ما نگاه کنید؟ آن آقای مسوولی که روز پنجشنبه گفت قیمت حامل‌های انرژی و بنزین افزایش نخواهد یافت، به این فکر کرده دیگر چه کسی به حرف‌هایش اعتماد خواهد کرد؟ یعنی باور کنیم که هیچ کس از این تصمیم مطلع نبود و یکدفعه در نیمه شب همه چیز رخ داد؟ نمی‌دانم به این اتفاقات و تبعات تصمیمی که گرفتید فکر کرده‌اید یا نه، فقط هنوز دارم به این فکر می‌کنم واقعا راه بهتری نبود؟! 

 هیچ‌چیزی در این دوره و زمانه بدتر از قطع شدن یا اختلال در شبکه اینترنت سراسری نیست. به‌خصوص برای آن دسته از افرادی که کسب‌وکارشان با اینترنت گره اساسی خورده است. مثل ما جماعت روزنامه‌نگار که اگر به اینترنت دسترسی نداشته باشیم و نتوانیم فضای رسانه‌ای را رصد کنیم، مانندکسی هستیم که می‌خواهد با چشمان بسته رانندگی کند. یا آن دسته از خدماتی که تنها بر بستر وب تعریف شده است، از تأیید نسخه داروهای خاص گرفته تا استفاده از تاکسی‌های اینترنتی. این را گفتیم تا همین اول کار اعلام کنیم ما با هرگونه اختلال و قطعی و محدودیت در شبکه اینترنت مخالفیم، اما چه کنیم که ناخواسته گرفتارش شدیم.
نه لنگر کشتی کابل‌های اینترنت را در عمق اقیانوس پاره کرد، نه مشکل از سرویس‌های خدمات‌دهی اینترنت در خارج از کشور بود. این بار نهادهای امنیتی به‌صراحت اعلام کردند برای مدیریت فضای کشور و بستن دست جماعت اغتشاشگر چاره‌ای جز محدود کردن شبکه اینترنت کشور نداشته‌اند تا راه‌های هماهنگی و برنامه‌ریزی گروه‌های سازمان‌یافته شرارت محدود شود. به جنبه‌های امنیتی این موضع کاری ندارم، اما این‌که داریم عادت می‌کنیم حقیقت ماجرا را آن‌طور که هست به مردم بگوییم حتی به قیمت رنجش‌ و دلخوری‌شان، کار خوبی است. فقط ای‌کاش این صریح و رک با مردم سخن گفتن را قبل از اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین هم انجام می‌دادیم و مردم را در غافلگیری و بهت و حیرت نمی‌گذاشتیم.
ما به گوشی‌های تلفن همراهمان وابسته‌ایم، حتی بیشتر از اعضای خانواده‌مان. گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها سند ما را به نام خودشان زده‌اند. یعنی حتی اگر بخواهیم هم نمی‌توانیم از دستشان خلاصی پیدا کنیم. ما عادت کرده‌ایم هرچند دقیقه یک‌بار گوشی‌هایمان را دست بگیریم، اینترنتش را فعال کنیم، سری به شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها بزنیم و ببینیم جدیدترین پستمان چند لایک خورده است و آیا پیامی رسیده است یا نه؟ نکند کسی زنگ‌زده باشد و نفهمیده باشیم! خلاصه این ماجرا دور از جان شما تبدیل شده است به عادت رفتاری ما. نمی‌گویم اعتیاد که به کسی برنخورد...اما خدایی تابه‌حال شکل رفتاری خودمان را در مواجهه لحظه‌به‌لحظه با گوشی‌های هوشمند دیده‌ایم؟ روشنش می‌کنیم، نوتیفیکیشن‌ها را بالا و پایین می‌کنیم، خاموشش می‌کنیم و چند دقیقه بعد دوباره از نو...!
 فضای مجازی ما را مسخ خودش کرده است. این را می‌دانستم، اما این چند روز به معنای واقعی درک کرده‌ام، وقتی بهانه‌ای برای دست گرفتن گوشی‌های هوشمند و تبلت نداریم و کلافگی عجیب‌وغریبی ما و همه اعضای خانواده‌ را گرفتار خودش کرده است. حتی بالا و پایین کردن شبکه‌های تلویزیون هم نمی‌تواند درمان این کلافگی باشد. آخرسر هم خانوادگی تسلیم می‌شویم و گوشی‌هایمان را کنار می‌گذاریم و همدیگر را تماشا می‌کنیم. بله! همدیگر را تماشا می‌کنیم و این همان چیزی است که خیلی به آن نیاز داریم. ما خیلی وقت است همدیگر را ندیده‌ایم و از زندگی باهم تصویر مبهمی در ذهن داریم.
 فضای مجازی چیز خوبی است، اما بدجوری دارد مالک ما می‌شود و این مالکیت، یک مالکیت تمام‌ عیار است. اختلال در اینترنت این روزهای کشور، اتفاق بدی است ولی ناخواسته ما را در یک تجربه زیستی جدید قرار داده است. حداقل فهمیدیم نمرده‌ایم و به عصر حجر هم برنگشته‌ایم؛ فقط کمی از گوشی‌های هوشمندمان فاصله گرفته‌ایم. احتمالاً تغییرات خانه‌مان را دیده‌ایم. فهمیده‌ایم دخترمان قد کشیده و پشت لب پسرمان سبز شده است، کتاب‌های درسی بچه‌هایمان را ورق زده‌ایم و مهم‌تر از همه فهمیده‌ایم هنوز قیمه سفره شام رنگ سرخ اغواکننده‌اش را از دست نداده است و بعد از مدت‌ها از هم پرسیدیم چه خبر؟