برد اول قرمزها در لیگ بیستم، یک برد خفیف و یک گله‌ای بود که با ضربه پنالتی سیامک نعمتی در دقیقه 43 به دست آمد. بعد از پنج پنالتی که در بازی با النصر عربستان تبدیل به گل شد و پرسپولیس را به فینال لیگ قهرمانان آسیا رساند، تیم یحیی همچنان دارد با ضربات پنالتی پیش‌ می‌رود و کم‌کم دارد گل‌زدن در جریان بازی را فراموش می‌کند.
مصاف دیروز پرسپولیس و صنعت نفت، اگرچه با برتری توپ میدان از سوی شاگردان یحیی همراه بود، اما به لحاظ خلق موقعیت گل، چنگی به دل نزد تا نگرانی هواداران برای ضعف در گلزنی، در فاصله 28 روز تا فینال لیگ قهرمانان آسیا به قوت خودش باقی باشد. پرسپولیسی‌ها برد دیشب را مدیون ارکان دفاعی خود بود، چراکه پنالتی روی نفود محمد حسین کنعانی‌زادگان به دست آمد و گل نخست قرمزها هم با ضربه دقیق سیامک نعمتی به دست آمد.  با این برد پرسپولیس با 4 امتیاز به رده چهارم جدول صعود کرد و استقلال را به رده ششم فرستاد. صنعت نفت هم با پذیرش نخستین شکست فصل، با 3 امتیاز به مکان هفتم سقوط کرد.
 پیکان - شهرخودرو؛ امروز
دیدارتیم‌های پیکان و شهرخودرو که به علت بارش شدید باران با تصمیم تیم داوری و نماینده سازمان لیگ لغو شده بود، در صورت مساعدبودن وضعیت جوی امروز برگزار می شود. این دو تیم دیروز در ورزشگاه شهدای شهرقدس به مصاف هم رفتند که با شدت‌گرفتن بارش و با تصمیم داور مسابقه، در حالی که نتیجه بدون گل بود، در دقیقه 22 متوقف شد.

باز باران با ترانه ؛ چه بارانی، چه پاییزی؛ با گوهرهای فراوان؛ چه شنبه‌ای، چه شهری؛‌ می‌خورد بربام خانه؛ چه شهر بیداری،‌ من به پشت شیشه تنها ایستاده؛ نه، تنها نه، مردم آمده‌اند، ایستاده در گذرها، رودها راه افتاده؛ چه بارانی، چه تهرانی. گلچین گیلانی زمزمه می‌کند؛ آسمان امروز دیگر نیست نیلی؛ دل تهران تپیده،‌ یادم آرد روز باران؛ باران اول آذر،‌ آسمان سوراخ شده و مردم مچاله زیر چترها پا می‌کوبند و می‌روند؛ یک دو سه گنجشک پرگو باز هر دم می‌پرد این سو و آن سو؛‌ گنجشک‌ها نیستند، خیس می‌شوند خب، مردم ولی آمده‌اند؛
آن مرد با ماشین آمد، آن مرد سوار اتوبوس شد،‌ آن زن با چتر آمد و خزید در ایستگاه مترو.
شهر بیدار است،‌ مثل همه شنبه‌ها، مثل همه روزهای اول هفته که آخرین خمیازه‌ها کشیده می‌شود و مردم پخش می‌شوند در شهر؛‌ چه شهری، چه تهرانی،‌ چه پایتخت شلوغ پلوغی.
دلت می‌خواست از خانه که می‌زنی بیرون همه جا سوت و کور باشد که نبود. دلت می‌خواست از فرعی به اصلی که می‌پیچی پشت قطار ماشین‌ها نمانی که ماندی. دلت می‌خواست بی‌آرتی‌ها که مثل مار خوش‌خط و خال از غرب تا شرق و از شمال تا جنوب شهر آدم جابه‌جا می‌کنند مثل مارها در سرما بخوابند که نخوابیدند. دلت می‌خواست در بزرگراه‌ها تخت‌گاز بروی و چند دقیقه‌ای برسی به محل کارت که نشد، که ترافیک نگذاشت، که سیل آدم‌های بیرون‌زده از خانه‌ها اجازه نداد.
تهران باید دیروز می‌خوابید و سرش را می‌کرد زیر لحاف قرمز کرونایی و آرام می‌گرفت که نگرفت. بزرگراه‌ها اگر شاهد خوبی باشند تهرانِ دیروز را بی‌قرار نشان دادند؛ شهیدهمت در مسیر غرب به شرق از بوستان جوانمردان، شهید حکیم درمسیرغرب به شرق از باکری، بزرگراه هاشمی رفسنجانی درمسیر غرب به شرق از شهیدستاری همگی به روایت پلیس راهور، بار ترافیکی داشتند. تردد اما در برخی نقاط جنون‌آمیز بود در شیخ فضل‌ا... در مسیر غرب به شرق از جناح، آزادی در مسیرغرب به شرق از میدان آزادی و مسیر جنوب به شمال نواب از شهیدچراغی که سنگین زیر ترافیک بودند، درست مثل برادرخوانده‌هایشان بزرگراه‌های شهید زین‌الدین در مسیر شرق به غرب در محدوده شمیران‌نو و بابایی در مسیر شرق به غرب از خیابان هنگام.
اینها همه آدم‌های این شهر درندشت بودند که همگی استارت زده و زده‌بودند به دل بزرگراه‌ها که حتما برسند به کاری که مهم است، که جزو مشاغل ضروری گروه یک است، که بتازند و هرچه زودتر برسند به جایی که لابد اگر نباشند چرخ آنجا لنگ می‌زند؛ چقدر دلت می‌خواست دیروز درتهران خوشبین باشی.
دیروز خیلی‌ها زیر آسمان ایران دعا کردند خوشبین باشند و تلاش کردند تا خیال کنند که همه چیز راست و ریست است. در 11 شهر ایران، در11 نقطه مهم جمعیتی کشور که تعدادی از آنها زیر باران پاییزی خیس شدند و تعدادی خشک ماندند،‌ دیدن ایرانِ به خواب‌رفته، برای جمعیت دلواپس، رویا شد. ایران با آن گونه‌های سرخ از تب کرونا، دیروز در نخستین روز اجرای جدی‌ترین محدودیت‌های کرونایی، رو زرد کرد، از نشدن و از نتوانستن.  دیروز شهرهای بوشهر، کرمان، اهواز، کرمانشاه، بندرعباس، تبریز، سمنان، اصفهان، ایلام، مشهد و ساری شهرهایی نبودند که رفتار مردم و کردار ناظرشان به رنگ قرمز کرونایی آنها بیاید. در بیشتر این شهرها گرچه کسبه همت کرده و تن به تعطیلی داده‌بودند ولی خیابان‌های شلوغ و ترددهای بی‌توقف،‌ چشم‌ها را حیران می‌گذاشت. این آخرین فرصت ایران برای رو پا شدن است، اگر وضعیتی که دیروز درتهران و 11شهر بزرگ کشور حاکم بود در روزهای آینده بازهم ادامه داشته‌باشد، شک نکنید زمین می‌خوریم و پرچم کرونا می‌رود بالا.
 معرکه مترو
بگذار هرچه می‌خواهند آمار بدهند، بگذار بگویند مسافران مترو و اتوبوس کمتر از قبل شدند، اصلا بگذار بگویند این کاهش آن‌قدر چشمگیر بوده که رکوردی ثبت شده، ولی مسافران دائمی مترو با چشم اندازه می‌گیرند نه با آمارها،‌ که برایشان فاصله‌شان با نزدیک‌ترین مسافر ملاک است و شاخص‌شان تعداد صندلی‌های خالی ضربدر خورده است، نه آماری که مشتی عدد و رقم قابل تشکیک‌اند.
دیروز متروی تهران به روایت چند مسافر همیشگی و مشاهدات میدانی خودمان،‌ خلوت نبود. حوالی ساعت 10 صبح در ایستگاه تقاطعی دروازه دولت آدم بود که موج می‌زد و روی سکوهای تجریش و کهریزک مثل دو موج‌شکن، پخش می‌شد. روز اول آذر،‌ روز آغاز شدیدترین محدودیت‌های کرونایی به روایت مسؤولان،‌ دلت می‌خواست دو دستت را که باز می‌کنی کسی به نوک انگشت‌هایت نخورد، ولی می‌خورد. دلت می‌خواست روی هر ردیف صندلی فقط سه نفر ببینی ولی صف شش نفری مسافران روی صندلی‌های آبی، ضربدرهای هشداری را له کرده بود. دیروز هرچه در مترو دنبال خلوتی برای خودت می‌گشتی مهیا نبود،‌ منظور خلوتی روزهای فروردین99 است که واگن‌های خلوت و راهروهای لخت از مسافر مترو، گاه وهم‌انگیز می‌شد.
اتوبوس‌ها هم به همین منوال. در خطوط همیشه شلوغ بی‌آرتی تهران، در ساعات قبل از ظهر که بهترین ملاک برای سنجش رفت و آمد مردم است، ازدحام وجود داشت. خوبی اتوبوس این است که هم پنجره برای بازکردن و تهویه هوا دارد و هم دستفروش ندارد،‌ اگر هم دارد تک و توک دارد، نه مثل مترو که دستفروشان از ابتدای صبح دیروز مثل بقیه روزها آماده باش زدند و جار می‌زدند: جوراب، دستکش، دستگیره، فااااال.
 اصناف؛‌ خوب، بد، زشت
چهارراه گلوبندک که در روزهای عادی سوزن بیندازی از بس ازدحام است، پایین نمی‌رود دیروز در نخستین روز اعمال محدودیت‌های کرونایی شده بود مثل شهر ارواح، ساکت و خلوت، با ردیف کرکره‌های پایین که به احترام قانون سرخم کرده بودند. بازاربزرگ تهران، این قلب تپنده اقتصاد ایران، این شهر هزار دالان دیروز به کل تعطیل بود. بازار کیف و کفش سپهسالار هم که روزهای قبل به‌راحتی از ساعت 6عصر می‌گذشت و تا دیر وقت دایر بود، دیروز اول آذر را با مغازه‌های سراسر تعطیل آغاز کرد.
خبرنگار ما که در دو بلوار بهشتی و شاهد محله تهرانسر گشتزنی کرده بود همه مغازه‌ها را تعطیل گزارش کرد البته به‌جز یک نمایشگاه خودرو و یک سمساری. خبرنگار دیگر جام‌جم که از میادین ملت و هروی و محله شمس‌آباد گزارش می‌داد نیز مغازه‌ها را از املاکی و طلافروشی و خیاطی تا اسباب‌بازی‌فروشی تعطیل دیده بود، به‌جز یک آبمیوه فروشی دور میدان ملت. در خیابان شکوفه تهران هم گرچه کرکره مغازه‌های غیرمجاز پایین بود، ولی یک گل‌فروشی بزرگ و پرمشتری داشت کارش را می‌کرد،‌ حوالی میدان رسالت هم یک مغازه عینک‌فروشی و در محله عباس‌آباد، مغازه‌های ضبط و باند و لوازم اسپرت خودرو.
مغازه‌دارهای تهران دیروز، هم به قانون پایبند بودند و درخانه نشستند و هم قانون را دور زدند مثل یک صاحب کافه حول و حوش خیابان میرداماد که در هفته‌های قبل کارش شده بود فراخوان اینستاگرامی دادن و دعوت مردم برای حضور در کافه. دیروز که با او تماس گرفتیم طبق انتظار،‌ گوشی تلفن را جواب داد یعنی که در کافه بود، ولی شاید از روی ترس گفت که تعطیلیم.
با این حال اصناف پایتخت،‌ دوره جدید محدودیت‌ها را خوب آغاز کردند و بهتر از ماه‌ها و هفته‌های قبل ظاهر شدند. امیر محمودزاده، کارشناس بحران البته امیدوار است این وضع ادامه‌دار باشد و به ما می‌گوید امیدش به پایبندی مردم به رعایت قانون زیاد است، چون آمارهای بالای ابتلا و مرگ و میر باعث شده بسیاری از مردم عمق بحران را درک کنند.
اما واقعا ازدحام دیروز در خیابان‌های تهران چه توضیحی داشت و این موج انسانی داشت به کجا می‌رفت؟


79میلیون ایرانی در شهرهای زرد و نارنجی و قرمز زندگی می‌کنند، یعنی اگر غافل شوند کرونا می‌گیرند و شاید یکی از کسانی بشوند که درحسرت دم و بازدمی آسوده در بیمارستان‌ها افقی شده‌اند. دیروز در برخی شهرستان‌ها اما همان ازدحامی که در تهران جای سؤال بود، بازهم مایه تعجب شد. در تهران می‌شد این ازدحام را خوشبینانه به بارش باران ربط داد، ولی در بوشهر و کرمان هم که باران نمی‌بارید همین ازدحام وجود داشت.
خبرنگار ما از شهر قرمز بوشهر و کمی آن طرف تر از برازجان، درست از مبادی ورودی و خروجی این شهرها گزارش داد مجریان طرح محدودیت، خود دچار سردرگمی و بی‌نظمی هستند به طوری که خروج از این شهرها آزاد ولی ورود به آنها ممنوع است که این وضع باعث ایجاد ترافیکی چند کیلومتری شده است.
از وضعیت شهر کرمان اما خبرنگار ما روایتی متفاوت دارد و در همان حال که مشاغل غیرمجاز در خیابان‌های بهشتی، شریعتی، اقبال، استقلال،‌ خواجو و بلوار جمهوری را تعطیل دیده بود، ولی به کسبه‌ای هم برخورده بود که کرکره را تا نیمه پایین داده و بین
باز و بسته بودن گیر کرده بودند. اتفاق عجیب در کرمان اما ازدحام جمعیت در داروخانه‌ها، میوه فروشی‌ها و نانوایی‌هاست که به روایت خبرنگار جام‌جم تنها چیزی که در آن بین رعایت نمی‌شود، پروتکل‌های بهداشتی ضدکرونایی است. نمی‌دانیم، شاید ویروس کرونا در مشاغل گروه یک، جنب و جوشی ندارد و از اثر می افتد، شاید هم برای مردم بد جاافتاده که درمغازه هایی که مایحتاج روزانه‌شان را تأمین می‌کنند، مریضی سراغ کسی نمی‌آید.
آنچه از اهواز گزارش می‌شود نیز چندان امیدبخش نیست به طوری که طبق روایت خبرنگار ما روز اول آذر در این شهر با اعمال محدودیت‌های ناقص کرونایی آغاز شد. به این ترتیب درشهری که محله کیانپارس آن به کل تعطیل بود، اما در مرکز آن و در خیابان سلمان فارسی یا بازارچه‌های پایین شهر مثل کیان و بازارعبدالحمید همه فروشندگان با رعایت موازین بهداشتی حداقلی مشغول کسب و کار بودند و تناقضی آشکار را به تصویر می‌کشیدند. آنچه دیروز در بندرعباس گذشت نیز بهتر از اهواز نبود و به نوعی به کرمان و تهران پهلو می‌زد به طوری که مشاهدات میدانی خبرنگار جام جم نشان می‌دهد گرچه بازارها و پاساژها در بندرعباس تعطیل بودند ولی خیابان‌ها، ساحل و فروشگاه‌های زنجیره‌ای پرازدحام بودند. نکته ترسناک در بندرعباس این که گویا طولانی شدن درگیری کشور با کرونا باعث ریخته شدن ترس خیلی‌ها شده و همین دیروز عده زیادی بدون ماسک و بی توجه به فاصله فیزیکی در رفت و آمد بودند. مشاغل گروه یک که این روزها مجاز به فعالیت هستند گویا در تبریز نیز غلط انداز شده و مردم را به اشتباه انداخته‌اند. خبرنگار ما از این شهر گزارش می‌دهد دیروز مردم زیادی جلوی بانک‌ها بدون رعایت فاصله از هم تجمع داشته‌اند ،ولی بحث برانگیزتر این که خودروهای غیربومی چنان به سمت تبریز هجوم آورده‌اند که در مبادی ورودی ترافیک سنگینی شکل گرفته است.
در نخستین روز اعمال محدودیت‌های جدید کرونایی، اما از ایلام خبرهای بدی رسید که به نوعی همه ادعاهای مسؤولان و ناظران را به چالش می‌کشد. خبرنگار ما در این شهر دیروز اکثر مغازه‌های ایلام را باز و در حال فعالیت گزارش کرد و ترددها را مثل روزهای گذشته.
آنچه روز گذشته در اصفهان مشاهده شد نیز گرچه بهتر از ایلام بود، ولی از نوعی هرج‌ومرج حکایت داشت به‌طوری‌که به روایت خبرنگار جام جم، گرچه ترافیک در خیابان‌های شهر نسبت به‌روزهای قبل روان‌تر شده ،اما بخش خصوصی یا علنی یا چراغ خاموش در حال فعالیت‌اند؛ مردمِ بی‌توجه به بحران نیز همچنان در خیابان‌ها می‌گردند و خرید می‌کنند. از این بابت اصفهانی‌ها با مشهدی شباهت دارند به‌طوری‌که مشاهدات خبرنگار ما در مرکز استان خراسان رضوی نشان می‌دهد خیابان‌ها همچنان شلوغ و مردم همچنان در حال رفت‌وآمد هستند و خیلی‌ها اعتقادی به ماسک ندارند. درمرکز ایران و در شهر سمنان نیز عده‌ای یواشکی در گوشه و کنار مشغول کسب و کارند، ولی طبق اعلام خبرنگار ما مشکل اصلی در این شهر تناقض میان حرف‌های مسؤولان و مدیران استانی است، به طوری که دیروز عده‌ای تردد خودروها با پلاک غیربومی در سمنان را مشمول جریمه می‌دانستند و برخی آن را بلامانع.  این جنس ناهماهنگی‌ها در شهر ساری نیز عجیب توی ذوق می‌زند. مرکز استان مازندران روز پیش به هیچ وجه خلوت نبود که به روایت خبرنگار جام‌جم در این شهر یک دلیل اصلی دارد و آن هم ناهماهنگی است. قضاوت با شما. خبرنگار ما می‌گوید دو شهر ساری و قائمشهر تنها 15کیلومتر با هم فاصله دارند، ولی اولی قرمز و دومی نارنجی تعیین شده و برابر قانون ورود به شهرهای قرمز و خروج از آنها به‌طورکامل ممنوع است، درحالی‌که بخش قابل توجهی از مردم این دو شهر، تردد روزانه به یکدیگر دارند و چون در شهرهمسایه مشغول کارند چاره‌ای جز تردد ندارند.
در حالی که خبرنگار ما از زنجان، قانون‌شکنی در حجم وسیع را گزارش نکرد و اوضاع را تحت کنترل توصیف می‌کرد و خبرنگار جام‌جم از کرمانشاه رفتار واحدهای صنفی را امیدبخش می‌دانست، ولی گویا در کرمانشاه مشکل فقط واکنش کسبه به تعطیلی‌های سراسری نیست، بلکه در این شهر مشکل اصلی در آرامستان‌ها به‌ویژه درمناطق روستایی است که مشاهدات میدانی نشان می‌دهد مراسم تدفین و فاتحه با قوت و تجمع برگزار می‌شود و مراسم ختم از مساجد به خانه‌ها منتقل شده است.

 ویژگی‌ در كار
اپل همیشه به پز دادن به ویژگی‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری‌ دستگاه‌هایش شهره است، اما چه فكری می‌كنید اگر به شما بگوییم در iOS جدید ویژگی‌ خاص و جذابی وجود دارد كه اپل حرفی از آن نزده و شاید ۹۹ درصد كاربران هم هرگز متوجه آن نشوند؟ این ویژگی‌ كه در نسخه ۱۴ آی‌او‌اس اضافه شده، به شما اجازه می‌دهد با دو یا سه بار زدن پشت گوشی عمل خاصی را فعال كنید؛ مانند یك دكمه مجازی. كار با پشت گوشی جدید نیست و اپل هم اولین شركتی نیست كه سراغ این ویژگی‌ رفته است، اما می‌دانید چه چیزی اپل را از دیگران مجزا می‌كند؟ پیاده‌سازی محشرش! شما نه تنها می‌توانید این ضربه پشت گوشی را به فعالیت‌های عادی نگاشت كنید، بلكه می‌توانید آنها را به میانبرها (Shortcut) هم متصل كنید كه خودش دنیایی است؛ یعنی عملا دكمه‌ای مجازی برای هر كاری كه بخواهید.
این ویژگی از آن نظر جالب است كه برای تشخیص ضربه از شتاب‌سنج استفاده می‌كند كه سال‌هاست در تمام گوشی‌های هوشمند وجود دارد. ما عادت كرده‌ایم این قطعه فقط برای تشخیص تغییر حالت گوشی از افقی به عمودی یا در بعضی بازی‌ها به كار برود. اما كاربردهای بسیار بیشتری می‌توان برای آن داشت. برای مثال، گوگل برنامه‌ای را آغاز كرده كه از مجموعه شتاب‌سنج‌های داخل مجموعه‌ای از گوشی‌های اندرویدی، یك سیستم تشخیص زلزله تشكیل دهد.
نمونه دیگر این بهره‌وری‌ هوشمندانه از سخت‌افزار موجود، گوشی پیكسل ۵ گوگل است. این گوشی هنگامی كه آن را به شارژر متصل می‌كنید، برای مدت كوتاهی به شارژر بی‌سیم معكوس تبدیل می‌شود تا بتوانید مثلا هدفون‌های بی‌سیم را روی آن بگذارید تا شارژ شوند. این ویژگی هم جدید نیست:‌ هوآوی برای اولین بار آن را در Mate 20 Pro گذاشت و پس از آن سامسونگ در S10 ، اما در گوشی‌های سامسونگ شما باید این قابلیت را به‌صورت دستی روشن كنید، در حالی‌كه پیكسل ۵ به‌طور خودكار فعال می‌شود. واضح است راهكار گوگل جذاب‌تر است، زیرا كاربری كه آن را استفاده نكند، اصلا متوجه‌ آن نمی‌شود و كسی هم كه بخواهد استفاده كند، به سرعت و بی‌هیچ عمل اضافه‌ای می‌تواند. چه پیاده‌سازی‌ای از این بهتر؟
باز به اپل برمی‌گردیم و یك مثال جدیدتر: قابلیت مگ‌سیف (MagSafe) در آیفون ۱۲. این هم نمونه دیگری از نبوغ در طراحی برای حل ظریف یك مشكل است. وقتی شارژر آهنربایی را به پشت گوشی نزدیك می‌كنید،‌ آهنرباهای موجود در مگ‌سیف با سیم‌پیچ شارژر میزان می‌شوند و شارژر به پشت گوشی می‌چسبد و شروع به شارژ می‌كند. یعنی كاربر نیاز به انجام هیچ كار اضافه‌ای ندارد. این ویژگی خودمیزانی هم نوین نیست، شركت  Palm سال‌ها پیش در شارژرش نصب كرده بود. اپل NFC را هم به این جمع افزوده كه گوشی عملا «می‌فهمد» چه نوع دستگاهی به مگ‌سیف متصل شده است. 
صحبت آهنربا شد، یك مثال دیگر: قلم آیپد كه آهنربایی كنار تبلت می‌چسبد، به‌طور خودكار شارژ می‌شود. می‌دانید چه قلم دیگری از سال‌ها پیش آهنربایی بود، اما بدون قابلیت شارژ از راه این اتصال؟ قلم سرفیس مایكروسافت. آن قلم هنوز باتری می‌خورد!
 نبوغ در پیاده‌سازی
مثال‌های اشاره شده و بسیاری موارد مشابه در دنیای تكنولوژی به ما نشان می‌دهد بر خلاف آنچه در تصور عموم جاافتاده، نبوغ تنها در ایده‌های ناب خلاصه نمی‌شود. كاربر با ایده كار نمی‌كند! این پیاده‌سازی است كه حرف اول را در تجربه كاربر می‌زند، زیرا محصول نهایی در دست كاربران قرار می‌گیرد، نه پروتوتایپ‌های آزمایشی.
این تله‌ای است كه بسیاری از طراحان و شركت‌ها در آن می‌افتند: یك ایده هیجان‌انگیز مطرح می‌شود، تیم طراحی ذوق دارند كه آن را به سرعت در محصول تعبیه كنند و به بازار دهند. تیم بازاریابی هم مشتاقانه از این كار استقبال می‌كنند، چرا كه با اعلام این ویژگی‌های چشمگیر و پر زرق و برق می‌توانند تعداد بیشتری از آن محصول بفروشند. و این وسط، مهم‌ترین مسأله نادیده گرفته می‌‌شود: این‌كه این ایده آیا اصلا كاربرد دارد؟ آیا این كاربرد به خوبی قابل پیاده‌سازی است؟ آیا دیگر بخش‌ها با آن به‌خوبی كار می‌كند؟ و كلی آیای دیگر.
حتی خارق‌العاده‌ترین ایده هم اگر كاربردی نباشد و به درستی پیاده‌سازی نشود، به راحتی از گردونه خارج می‌شود. نمونه اخیر آن، چیپ رادار در گوشی پیكسل. گوگل از چند سال پیش پروژه‌ای به نام سولی (Soli) داشت كه یك چیپ، حركت دست بر فراز آن را تشخیص دهد. به عبارت دیگر، انجام كارهای مختلف با حركات دست و انگشتان بدون نیاز به لمس صفحه. ویدئوهایی از این ایده‌ در شبكه‌های اجتماعی پخش شده بود و افراد با هیجان درباره ظرفیت‌هایش صحبت می‌كردند. بالاخره بعد از چند سال، این ایده از بخش تحقیقات گوگل به پیاده‌سازی رسید و در گوشی پیكسل ۴ به‌طور رسمی رونمایی شد. همه چیز آماده بود كه كاربران با یك ویژگی جذاب مواجه شوند و گوگل هم به عنوان یك پیشرو در این زمینه به بقیه فخر بفروشد!
اما بازخوردها به این ویژگی بدیع از «خب» و «جالبه» فراتر نرفت! می‌دانید چرا؟ گوگل اصلا به كاربردهای رادار در گوشی‌اش فكر نكرده بود. ویژگی بدپیاده‌سازی نشده بود، ولی به جز روشن كردن صفحه با نزدیك شدن دست به گوشی و حركت بین آهنگ‌ها با حركت دست به چپ و راست، واقعا كاربرد دیگری برایش در نظر گرفته نشده بود. در نتیجه، این ویژگی خاص فقط در یك گوشی دوام داشت و گوگل دیگر آن را در پیكسل ۵ اضافه نكرد.
حالا متوجه می‌شوید كه چرا اپل با آن شعار مشهور «كار می‌كند!» (It just works!) می‌تواند این چنین كاربران را هوادار محصولاتش كند. یك ویژگی یا نباید در محصولی جای بگیرد یا به بهترین شكل، پیاده‌سازی شود. 

ملک‌زاده در متن استعفای خود بی‌پرده به شیوه مدیریتی سعید نمکی تاخت و روش مدیریتی او را «موجب تلفات انسانی بسیار در ایران» دانست. البته اشاره‌های دیگری هم در متن استعفای ملک‌زاده وجود دارد که قابل تامل است. از نقد او به وزیر بهداشت در توجهش به طب سنتی بگیرید تا اشاره به عدم حضور وزیر بهداشت در جلسه شورای معاونین طی شش ماه گذشته. ماجرا اما در آدینه عجیب ادامه پیدا کرد، به فاصله چند ساعت از استعفای ملک‌زاده، علی نوبخت، دبیر شورای مشورتی کرونا هم به علت آنچه «کوبیدن علم و دانشمندان پزشکی جان بر کف ایران» از سوی وزیر بهداشت دانسته از سمتی استعفا داد که تنها سه روز پیش‌از این غائله منصوب شده بود. فارغ از همه دسته‌بندی‌هایی که به شکل شگفتی از همان جمعه آغاز شده بود چیزی که بسیار به چشم آمد زمان اعلام استعفای معاون پیشین وزارت بهداشت بود، بسیاری معتقدند این اختلاف‌نظر مدت‌ها وجود داشت و حتی علنی هم شده بود، اما این‌که درست در شب اجرای محدودیت‌های تازه با چنین ادبیاتی رسانه‌ای شده بی‌منظور نیست. حالا اما درست در اولین روز از اعمال محدودیت‌های تازه که بسیاری از شهروندان را امیدوار به بهبود وضعیت کرونایی جامعه کرده بود آنها وحشت‌زده به تماشای دعوایی نشسته‌اند که قرار بوده است هر دو طرفین دعوا به داد آنها برسند. این بر هم زدن آرامش روانی مردم در حالی صورت می‌گیرد که قرار بوده آنها همپای تصمیمات در مهار چرخه سرایت پیش بیایند.
 سعید نمکی در اصفهان چه گفت؟
هر چند ریشه اختلافات وزیر و معاونش را باید در پیش از اینها جست‌وجو کرد، اما دلیل قطع همکاری پر سروصدای ملک‌زاده از وزارتخانه بهداشت و درمان را حرف‌های سعید نمکی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می‌دانند. اما مگر سعید نمکی در اصفهان چه گفت که این‌طور ملک‌زاده را برآشفته کرده است؟ وزیر بهداشت در اصفهان به نقش تحقیقات در حوزه سلامت اشاره کرده بود و تخمین‌هایی را که در زمینه کرونا انجام شده، نادرست دانسته بود. نمکی در اصفهان گفته بود، «۹۸درصد از تحقیقات در نظام سلامت، صرف انتشار مقالات در مجلات می‌شود که به کار نمی‌آید، به‌شدت به روند تحقیقات نظام سلامت، انتقاد دارم.» علاقه ملک‌زاده به انتشار مقالات بر کسی پوشیده نیست! جالب این‌که در آبان 95تارنمای موسسه نیچر اعلام کرد این موسسه بعد از دریافت گزارش‌های ادعایی درباره سرقت علمی در یک گروه از مقالات و بررسی مجدد آنها دریافته است که ۵۸مقاله نوشته شده توسط ۲۵۸محقق ایرانی که بالای ۹۰درصد آنها مربوط به دانشگاه‌های علوم پزشکی زیر مجموعه وزارت بهداشت بوده است، به دلایلی چون دستکاری در روند پژوهش و سرقت علمی به حال تعلیق در آمده‌اند. نکته جالب این‌که ملک‌زاده و دیناروند از مدیران ارشد وقت وزارت بهداشت در ۱۰ ماه اول سال 95 هرکدام بالای ۳۰مقاله منتشر کرده بودند! اما سعید نمکی در اصفهان به نامه‌ای اشاره کرد که در روزهای ابتدایی به ملک‌زاده نوشته و در آن 10آیتم تعریف شده است، 10آیتمی که او می‌گوید در همه مدت فراگیری پاسخ درستی از آن دریافت نکرده است. او گفته بود، «همه تخمین‌ها تاکنون درست نبوده و ۱۰مدل اپیدمیولوژیک به من دادند که هیچ‌کدام صحیح نبود و برای هیچ اقدامی نیز کارایی نداشت.» نامه مورد اشاره وزیر مربوط به ۱۸اسفند۹۸ است. نامه‌ای که در آن سعید نمکی حداقل به ۱۳مورد تحقیق در زمینه کووید ـ ۱۹ و آثار آن در کشور اشاره کرده است که حالا می‌گوید از هیچ‌کدام آنها پاسخی نگرفته است.
 طب سنتی آدرس اشتباه اختلاف
 یکی از محورهای مورد اختلاف معاون مستعفی وزارت بهداشت که در متن استعفای او هم آمده به باور سعید نمکی در مورد تأثیر داروهای گیاهی در این حوزه برمی‌گردد. چیزی که البته رضا ملک‌زاده آن را بی اساس خوانده و گفته هیچ مبنای علمی و پژوهشی ندارد. او همچنین ادغام طب سنتی در نظام شبکه بهداشت را موجب تضعیف وزارتخانه دانسته است. همین اشاره باعث شد بسیاری ریشه این اختلافات را در اعتقاد وزیر به طب سنتی و بی اعتمادی معاونش در آن بدانند، اما برخی دیگر هم معتقد بودند این آدرس اشتباهی برای فرار رو به جلوی معاون مستعفی است. این باور وقتی جدی‌تر شد که موید علویان، قائم مقام وزیر بهداشت دولت نهم در همان شب نامه‌ای به سعید نمکی منتشر کرد و در آن ضمن دلجویی از وزیر به اظهارات و ادعاهای رضا ملک‌زاده تاخت. در سابقه کاری رضا ملک‌زاده هم نشانه‌های بسیاری در مخالفت با طب سنتی دیده می‌شود، از عدم تخصیص بودجه پژوهشی در رابطه با طب سنتی بگیرید تا تبدیل معاونت طب سنتی به اداره کل طب سنتی که در دوره مدیریت او شکل گرفت.
 معرفی وزیر در شب استعفای معاون
هر چند موضوع طب سنتی در میانه دعوای وزیر و معاونش بیشتر به چشم آمده و مورد اشاره‌های بسیاری قرار گرفته، اما گمانه‌های دیگری مبنی بر حمایت تمام قد حسن روحانی و تیم او از رضا ملک‌زاده هم دیده می‌شود. این را می‌توان از اصرار شبانه گروهی از جریان اصلاح‌طلبان در برکناری سعید نمکی به حسن روحانی هم متوجه شد. در همان شب عبدا... رمضان‌زاده، سخنگوی دولت اصلاحات با انتشار توییتی استعفای رضا ملک‌زاده را به بی‌کفایتی وزیر بهداشت تعبیر کرد و از حسن روحانی خواست وزیر بهداشت را برکنار کند. نکته جالب این‌که او حتی در این توصیه جانشین سعید نمکی را هم به حسن روحانی پیشنهاد کرده بود و از محمد ظفرقندی، رئیس سازمان نظام پزشکی به عنوان فردی مناسب برای وزارتخانه نام برده بود. همین اتفاق به نوعی از زبان عباس عبدی هم تکرار شد تا شائبه‌های سیاسی این اقدام در استعفای این دو بیشتر قوت بگیرد. نکته جالب‌تر این که رئیس دولت که در ماجرای انتخابات آمریکا و زمزمه‌های تعلیق تحریم‌ها، بگو مگوهای رسانه‌ای با رئیس مجلس شورای اسلامی داشت در جلسات بسیاری به مردم و سایر ارکان حاکمیت نصیحت می‌کرد تا در این شرایط باید وحدت داشته باشیم و همه ظرفیت‌ها را معطوف به حل مشکل و عبور از بحران کنیم، در حالی که حالا در مهم‌ترین رکن جبهه مبارزه با کرونا چنین اختلاف‌نظرهایی وجود دارد و چنین اتفاقاتی در حال رخ دادن است.
 از ایمنی گله‌ای  تا   آزمایش دارو روی ایرانی‌ها
سعید نمکی می‌گوید از وضعیت پژوهش و تحقیق درباره بیماری کرونا به شدت ناراضی است. آن‌طور که به نظر می‌رسد وزیر بهداشت می‌گوید در راه مهار این ویروس باید به پژوهش در این حوزه استناد کرد در حالی که هیچ نتیجه پژوهشی طی این 9ماه به دست او نرسیده است. از سوی دیگر اما رضا ملک‌زاده معتقد به ایمنی گله‌ای است و باور دارد از ابتلای اکثریت شهروندان به این ویروس گریزی نیست. او در متن نامه منتشر شده‌اش هم می‌نویسد: «مطالعات اپیدمیولوژی کووید-۱۹ در ایران، قاطعانه اعلام کرده‌اند که این اپیدمی در جهان، با واکسن خاموش خواهد شد و تا آن زمان تنها راه تمام کشورها، نظارت دقیق و بدون تعارفات بر اجرای پروتکل‌های بهداشتی است.» او همچنین چند ماه پیش در جریان گزارشش به رئیس‌جمهوری ادعا کرد: «25میلیون نفر از جمعیت ایران از کرونا عبور کردند و 35میلیون نفر دیگر هم در معرض ابتلا قرار دارند!» اظهارنظری که با واکنش بسیاری از سوی جامعه پزشکی رو به رو شد.
اما پرابهام‌ترین عملکرد او در معاونت پژوهشی وزارتخانه بهداشت و درمان مربوط به مطالعات سازمان جهانی بهداشت روی چهار دارو است. مطالعاتی که فقط 30کشور ازجمله ایران در آن مشارکت کردند و از میان این تعداد کشورها هم فقط 11هزار نفر برای آن اعلام آمادگی کردند که 3500نفر از این تعداد ایرانی بودند. نکته جالب این‌که ایران در حالی بالاترین میزان مشارکت را در آزمایش روی مردم کشورش برای داروی کرونا داشته که رضا ملک‌زاده، معاون پژوهش وزارت بهداشت آن کشور همزمان از مدیران اجرایی این مطالعه جهانی هم بوده است. نارضایتی سعید نمکی از عملکرد رضا ملک‌زاده را می‌توان در متن حکم سرپرستی فرید نجفی هم متوجه شد. او در بخشی از این حکم به عملکرد رضا ملک‌زاده اشاره‌کرده و نوشته است «بعضی موارد غیرعالمانه از قبیل عدم ابتلای مجدد، گرفتاری 30میلیون نفر هموطن و ترویج اندیشه ایمنی دسته‌جمعی از تراوشات آن مجموعه بود که کار را در مدیریت بیماری و اوضاع مدیران ارشد سخت‌تر کرد.» متن حکم سرپرستی فرید نجفی هم معمول نیست. وزیر بهداشت به‌نوعی این حکم را به‌مثابه گلایه‌هایش از دوره معاونت ملک‌زاده گرفته و در توصیه‌هایش به سرپرست جدید به‌نوعی به کمبودهای معاونت پیشین اشاره دارد. توزیع عادلانه منابع پژوهش و بهره‌مندی پژوهشگران با بضاعت علمی، ارتباط مستمر با پژوهشگران دانشگاه‌های غیر علوم پزشکی و تمرکز بر شرکت‌های دانش‌بنیان از توصیه‌هایی است که نبود آن در دوره پیشین عیان بوده است.



نکات ظریف یک حکم
فرید نجفی، جانشین رضا ملک‌زاده و سرپرست تازه معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت شاید مدت‌ها زیر ذره‌بین سعید نمکی بوده است. این موضوع را خیلی خوب می‌شود از متن حکم انتصاب او دریافت کرد. نجفی تا پیش از این استاد گروه اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه و همزمان معاون تحقیقات و فناوری این دانشگاه بوده که از یک‌سو او را به موضوع مدیریت کرونا به عنوان یک همه‌گیرشناس و از سوی دیگر به عنوان یک محقق به معاونت تحقیقات وزارتخانه مرتبط می‌کند.
حکم انتصاب وی به قلم سعید نمکی مفصل و هشت بندی است؛ حکمی که به‌ظاهر حکم بوده، ولی در واقع گوشه و کنایه به معاون مستعفی است. نمکی از یک‌سو در این حکم بر جوانی فرید نجفی دست گذاشته که می‌شود از آن پا به سن گذاشتن ملک‌زاده از نگاه وزیر را استنباط کرد. از سوی دیگر نمکی، نجفی را محققی که در نقاط محروم و دور افتاده با کمترین امکانات کار می‌کند و کارش نیز ثمربخش است، معرفی کرده که این هم قبل از این که تعریف و تمجید از فرد موردنظر باشد، به تعبیری انتقاد از ملک‌زاده است که سال‌ها در مرکز و در محاصره امکانات بوده، ولی نتیجه‌ای که وزیر می‌خواسته را به دست نیاورده.
البته این که فرید نجفی چه گلی به سر جامعه می‌زند و با چه روشی با کرونا مقابله می‌کند، چیزی است که آینده معلوم می‌کند، ولی به هر حال او فردی با سابقه علمی قابل ملاحظه است که به قول وزیر بهداشت باید به آدم‌هایی مثل او میدان داده شود.
برخی از حکمی که دیروز نمکی برای نجفی نوشت، این را هم استنباط می‌کنند که شاید افرادی مثل معاون مستعفی به دیگران میدان نمی‌داده‌اند. به هرحال وضعیت رضا ملک‌زاده مبهم است و بعد از استعفای افرادی مثل ناصر پژمان‌فر نیز به حرف آمده و در فضای مجازی افشاگری کرده‌اند. او از بیش از 40شکایتی حرفی زده که علیه ملک‌زاده مطرح شده، شکایت‌هایی که کمیسیون اصل90 قصد دارد آنها را رها کند، چون معتقد است فرد باید پاسخگوی اعمالش باشد.



دود کرونا در چشم مردم
واکنش‌ها نسبت به اتفاقات وزارت بهداشت و درمان آن‌قدر زیاد است که نیاز به دسته‌بندی موضوعی دارد. اما خط مشترک اغلب این واکنش‌ها به نامناسب بودن زمان رسانه‌ای شدن این اعتراض‌ها اشاره دارد. حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان این اتفاق را«ضربه به خودی» تلقی می‌کند و به جام‌جم می‌گوید«در شرایطی که وزارت بهداشت و درمان در جنگ تمام عیار با ویروس کروناست و باید تمام توجه و توان مدیران برای مبارزه با این بیماری در نظر گرفته شود، حاشیه‌سازی‌های ناشی از استعفاها یا عدم همکاری‌ها، از توان وزارت بهداشت و درمان می‌کاهد.» شریف مطوف، کارشناس مدیریت بحران هم معتقد است چنین اتفاقاتی از اعتماد عمومی شهروندان می‌کاهد و باعث بر هم خوردن آرامش روانی آنها می‌شود. او به جام‌جم می‌گوید:«استعفاهای سریالی این وزارتخانه آن هم در بحبوحه کارزار مبارزه با بیماری و در شب اجرای محدودیت‌های تازه، ضربه جبران‌ناپذیری به اعتماد عمومی وارد کرده، شهروندان را در راه این مقابله دلسرد می‌کند و باعث می‌شود این گمانه نزد شهروندان قوت بگیرد که تصمیمات محدودیتی تاثیری در قطع چرخه سرایت ندارد و دلایل این اپیدمی چیزی فراتر از رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی آنهاست.»
 مجید صفاری‌نیا، روان‌شناس اجتماعی هم باور دارد دود این حاشیه‌سازی به چشم مردم می‌رود و همزمانی این استعفا و آغاز محدودیت‌ها را باعث دو دستگی در مدیریت بحران می‌داند. او به جام‌جم می‌گوید: « اثرات این رویکرد سبب می‌شود مردم به این باور برسند که بهتر است با مدیران دولتی همراهی و همکاری نکنند. اتفاقی که امروز در خیابان‌های شلوغ تهران شاهد آن هستیم. در واقع دود مشکلات مدیریتی به چشم مردم می‌رود.» در این میان اما واکنش نصرا... پژمان‌فر، رئیس کمیسیون اصل90 مجلس شورای اسلامی هم قابل توجه است. او در توییتی که در صفحه شخصی‌اش منتشر کرده است نسبت به این اتفاق نوشته است« به کمیسیون اصل90 بیش از ۴۰شکایت از شخص آقای ملک‌زاده، معاون پژوهشی مستعفی وزارت بهداشت در ماه‌های گذشته واصل شده است. طبق قوانین کمیسیون اصل90 با استعفای افراد، پیگیری شکایات متوقف نمی‌شود و فرد باید پاسخگوی عملکرد خود باشد.»

 با توجه به این‌که فضای سریال روزهای ابدی در سال‌های انقلاب می‌گذرد آیا همین موضوع شما را برای بازی در این سریال ترغیب کرد؟
من جزو بازیگرانی هستم که در گونه‌های متفاوت بازی کرده‌ام و اتفاقا دوست دارم نقش‌های متفاوتی را بازی کنم. همچنین یکی از گونه‌هایی که مورد علاقه‌ام است و دوست دارم، بازی در آثار تاریخی هم گذشته و هم معاصر است. زمانی که پیشنهاد بازی در سریال روزهای ابدی شد، احساس کردم نقشم متفاوت است. ضمن این‌که از قبل با آقای محسن علی‌اکبری همکاری‌های خوبی داشتم. همه این موارد انگیزه‌ام شد تا در خدمت این پروژه قرار بگیرم. حال باید صبر کنیم تا سریال پخش شود. امیدوارم مورد توجه مردم قرار بگیرد، زیرا همه عوامل زحمت زیادی برای پروژه کشیده‌اند و کار ضبط این سریال بسیار سخت بود.
 اغلب کارنامه‌تان به سمت نقش‌های منفی گرایش دارد. آیا در این سریال هم نقش منفی بازی می‌کنید؟
در این سریال نقش بکتاش را بازی می‌کنم که چریک فدایی‌خلق است. نقش بسیار متفاوتی برایم بود. البته تا به امروز همان‌طور که تاکید کردید نقش‌های منفی زیادی بازی کرده‌ام، اما نقش چریک فدایی‌خلق در کارنامه‌ام نداشتم که به خاطر بازی در سریال تلویزیونی روزهای ابدی این نقش را هم بازی کردم و به پرونده کاری‌ام اضافه شده است.
 همه مردم اطلاعات کلی درباره چریک‌های فدایی‌خلق دارند و قطعا شما هم همین‌طور هستید، اما قبل از بازی آیا مطالعه‌ای داشتید ؟
من هم اطلاعاتی درباره چریک‌ها دارم و از آنجا که تاریخ دوری هم نیست، مسلما همه ما مواردی را از این گروه می‌دانیم. از سوی دیگر چون آقای شمقدری، کارگردان اطلاعات بسیار زیادی داشت، به همین دلیل خودش به من راهنمایی لازم را کرد و نیاز نبود که باز هم مطالعه داشته باشم. چون او اطلاعاتی که لازم داشتم را در اختیارم گذاشته بود.
 با توجه به جنس نقش‌تان در سریال روزهای ابدی، آیا صحنه‌ای بود که به لحاظ بازی شما را با چالش همراه کند؟
من در سریال‌ها و فیلم‌های زیادی بازی کرده‌ام که صحنه‌های اکشن داشتند و خودم همه این صحنه‌ها را بازی کردم، چون علاقه‌مند به این جنس فضا هستم. در سریال روزهای ابدی صحنه خاصی نبود که اشاره کنم. فقط یکی از صحنه‌ها تعقیب و گریز با موتور بود که از آنجا که من خیلی این وسیله را دوست ندارم، برایم جذابیتی نداشت.
 ولی شما صحنه‌های اکشن به ویژه با خودرورا خودتان انجام می‌دهید، چطور با وسیله‌ای همچون موتور ارتباط برقرار نمی‌کنید؟
واقعیت این است که موتور را دوست ندارم؛ چون خیلی هم خاطره خوبی از آن ندارم. صحنه تعقیب و گریز با موتور  را در سریال روزهای ابدی با چند برداشت انجام دادیم و من در این صحنه‌ها در ترک موتور بودم و قرار بود فراری شکل بگیرد و انفجاری باشد که خدا را شکر همه این صحنه‌ها را ضبط کردیم.
 کار با جواد شمقدری چطور بود و چقدر دست‌تان را برای خلق نقش باز گذاشته‌بود؟
آقای شمقدری انسانی فوق‌العاده، شریف، متین و آرام هستند. در طول کار اصلا بداخلاقی از او ندیدم. همیشه بسیار خوش‌اخلاق و دوست‌داشتنی است. گرچه کار دشواری‌های خاص خودش را داشت و سخت هم جلو می‌رفت، اما هیچ وقت بداخلاقی در صحنه شاهد نبودیم. همین ویژگی‌های اخلاقی آقای شمقدری باعث شد با این‌که قرارداد 9 ماهه برای این کار بستم - اما بسیار طولانی‌تر از این زمان شد و دو سال و اندی طول کشید - تا پایان کار همراهی کنم و بمانم. چون چند بار توقف در تولید داشتیم، ضمن این‌که کارهای تاریخ معاصر سختی‌های خودش را دارد.
 همه صحنه‌ها در تهران بود یا در شهرهای دیگر هم کار کردید؟
بله، شهرستان‌های مختلف رفتیم، حتی در 70 کیلومتری ساوه و در یکی از شهرستان‌ها کار کردیم. همچنین چند ماه در شمال بودیم. البته نقش من به گونه‌ای نبود که هر روز کار داشته‌باشم.


سکانس‌هایی از سریال روزهای ابدی با حضور بازیگران ایرانی و خارجی ضبط شده و آنها از میان بازیگران آلمانی، بلغاری و فرانسوی انتخاب شده‌اند که به زبان انگلیسی با لهجه آمریکایی صحبت می‌کنند و این بخش‌ها با زیرنویس فارسی پخش خواهد شد. یکی از بازیگران این سریال، فیلیپ ساپرکین است. او دو رگه است و در سریال گاندو هم بازی کرده بود. او دوران کودکی، نوجوانی و بزرگسالی را در کشورهای آلمان و آمریکا سپری کرده و اواسط دهه90 برای زندگی به ایران بازگشت. او از بازیگرانی است که در سریال روزهای ابدی هم بازی دارد. همچنین دیگر بازیگر سریال روزهای ابدی با نام توماس سینکلر اسپنسر هم آلمانی- انگلیسی و متولد سال1978 است. ایو ربر، دیگر بازیگر این سریال متولد1955 است. از دیگر بازیگران خارجی این سریال می‌توان به دیمیتری گودیم، کلودیا ریدل، یکتارینا آکیلینا، ژان کلود ریکبورگ، فلوریان فیشر، نیکولاس بارکر، نیکولای سونین و ویتالی خاژیف اشاره کرد.
زهرا سعیدی در این سریال نقش یک مادربزرگ را ایفا می‌کند. وی در گفت‌وگو با جام جم در خصوص این نقش می‌گوید: سریال مربوط به دو سال قبل است و خیلی حضور ذهن ندارم. بااین‌حال خاطرم هست نقش مادربزرگ مهدی را بازی می‌کردم. مهدی نقش اصلی سریال بود که آقای امین اسکندریان آن را بازی می‌کرد. به‌هرحال مثل نقش مادرهایی که تابه‌حال بازی کرده‌ام، اینجا هم نقش یک مادربزرگ را با ویژگی‌های همان مادرهای ایرانی دارم. البته سکانس‌های من به‌اندازه سکانس‌های بازیگران اصلی نیست. وی درباره حضور در این سریال ادامه می‌دهد: آقای شمقدری، کارگردان بسیار خوبی است و برای این سریال هم خیلی زحمت کشید و یادم هست همه‌چیز روی نظم بود، برعکس کارهایی که این روزها ساخته می‌شود و بی‌نظم است. ضمن این‌که به‌هرحال بازی در سریال‌هایی که در مقطعی از تاریخ روایت می‌شود هم تا حدودی برای بازیگر جذاب است.
سعیدی در پایان هم درباره پیش‌بینی‌اش از استقبال مخاطبان بیان می‌کند: فکر می‌کنم اغلب مخاطبان این سریال افرادی باشند که به تاریخ و سریال‌های تاریخی علاقه‌مند هستند و برایشان دیدن برخی وقایع در قالب سریال داستانی جالب است. البته در طول این سال‌ها که سریال‌های تاریخی بسیاری ساخته شده، عده‌ای از مردم توانسته‌اند با آن ارتباط برقرار کنند. اما به دلیل کرونا و دغدغه این روزهای مردم نمی توانم بگویم مورد توجه عامه مردم قرار خواهد گرفت یا نه. باید منتظر بود و دید مردم می‌توانند از دیدن سریال لذت ببرند و با شخصیت‌ها و داستان‌ها همراه شوند.


سریال روزهای ابدی با این هدف ساخته می‌شود که تاثیر منفی حضور بیگانگان را در داخل کشور به تصویر بکشد و در نهایت می‌خواهد این سوال را پاسخ دهد که چرا به سفارت آمریکا، لانه جاسوسی می‌گویند. ما در سریال می‌بینیم سایت‌های مختلف جاسوسی در اقصی نقاط کشور، مثل سایت کبکان، کارش جاسوسی است و گزارش‌هایش را به طور کامل تحویل سفارت آمریکا می‌داده است و از آنجا به سی‌آی‌ای منتقل می‌کردند.



نقش سرهنگ شریف‌زاده و ویژگی‌هایش: سرهنگ شریف‌زاده یک شخصیت نظامی است که در آمریکا تحصیل‌کرده و یکی از شخصیت‌های اصلی داستان است. وی دختری دارد و در طول داستان همراه دخترش درگیر ماجراهایی می‌شوند که کل قصه را رقم می‌زند. با وجود این‌که آدم نظامی است و ویژگی‌های چنین شخصیت‌هایی را دارد، اما می‌توانم بگویم ویژگی پدربودن سرهنگ در قصه خیلی بارز است و از این نظر رفتار متفاوتی دارد و در طول قصه با شخصیت‌های مختلفی در ارتباط است که روند داستان در سریال اینگونه شکل می‌گیرد.
علاقه به بازی در سریال‌های تاریخی: من اصولا جزو بازیگرانی هستم که بازی در کارهای تاریخی را دوست دارم و از این نظر شاید جزو معدود بازیگرانی باشم که در کارنامه کاری‌ام کارهای تاریخی بسیاری وجود دارد. یعنی از 1400سال پیش که به تاریخ اسلام مربوط می‌شود مثل سریال «مختارنامه» تا دوران پهلوی اول و دوم که سریال «کلاه پهلوی» می‌شود و حتی دوران قاجار که مربوط به سریال «بانوی عمارت» است. من در طول این سال‌ها به خاطر علاقه‌ام فیلم‌ها و سریال‌های تاریخی بسیاری بازی کردم، اما تاریخ معاصر به این مفهوم را که در سریال «روزهای ابدی» است تا به حال تجربه نکرده بودم. یکی از دلایلی که باعث شد در این کار حضور داشته باشم، همین نکته است که تا به حال در این مقطع زمانی کار نکرده بودم و همین برایم خیلی جالب بود و من را ترغیب به بازی در این سریال کرد.
جذابیت گریم سریال‌های تاریخی: طراحی لباس و گریم در کارهای تاریخی هم برایم همیشه جذاب بوده است. خوشبختانه به‌دلیل این‌که صورتم برای گریم انعطاف خاصی دارد، در این سریال هم گریم خوبی دارم. به هر حال سرهنگ شریف‌زاده یک مرد نظامی شیک دهه50 است که نظامی‌ها در آن دوران ویژگی‌های خاص و پوزیشن متفاوتی به لحاظ کاراکتر داشتند. برای من هم این ویژگی‌های نقش بسیار جذاب بود و دوست داشتم آن را تجربه کنم.
ویژگی بارز وطن‌دوستی سرهنگ: سرهنگ شریف‌زاده مابه‌ازای واقعی در تاریخ ندارد و فکر می‌کنم کاملا تخیل نویسنده است. با این حال قطعا در آن مقطع آدم‌هایی شبیه سرهنگ شریف‌زاده با این شخصیت و ویژگی‌های اخلاقی وجود داشتند؛ به‌خصوص این‌که یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سرهنگ شریف‌زاده حس وطن‌دوستی اوست که افرادی شبیه این شخصیت در آن دوران زندگی می‌کردند. چون یکی از مهم‌ترین نکاتی که افراد نظامی در آن مقطع یاد می‌گرفتند حس میهن‌دوستی‌شان بود؛ بنابراین آدم‌هایی از جنس سرهنگ شریف‌زاده بودند، اما مستندات تاریخی از این شخصیت وجود ندارد.
پیش‌بینی از استقبال مخاطبان: صادقانه بخواهم بگویم از بازخورد مخاطبان سریال نمی‌توانم پیش‌بینی داشته باشم، چون خیلی لبه تیغ است. به‌عنوان‌مثال، درباره سریال «مختارنامه» اطمینان داشتم موردتوجه مردم قرار خواهد گرفت. چون قصه مختار و کاری که بعد از واقعه عاشورا انجام می‌داد، قطعا موردتوجه قرار می‌گرفت یا سریال «بانوی عمارت» در دوران تاریخی‌ای بود که برای مخاطبان کمتر بیان‌شده بود و با آن ناآشنا بودند و ازاین‌جهت موردتوجه‌شان قرار می‌گرفت.

کتاب «نا» چطور خلق شد؟
این‌طور که از پژوهشگاه صدر با من تماس گرفتند و گفتند کارهای قبلی مرا دیده‌اند و پیشنهاد تولید کتابی درباره زندگی شهید صدر را دادند. همان ابتدا دلم خالی شد، چون صدرها همیشه برای من جذاب بوده‌اند، اما خود شهید صدر در ذهن بیشتر ما آدمی است که هست؛ در همین حد که اسمش را شنیده بودم، می‌دانستم در عراق زندگی می‌کردند و در زمان صدام با خواهرشان شهید شدند. مهم‌تر از همه اینها در حوزه علوم انسانی هم اسم «فلسفتنا» و «اقتصاد‌نا» را شنیده بودم.
محمدباقر صدر از جهت شخصیت علمی‌اش برایم مهم بود. ولی برای این کار مردد بودم و راحت نپذیرفتم. چون شناخت زیادی نداشتم. بنابراین به درخواست من چند کتاب فرستادند که بخوانم و با ایشان آشنا بشوم. کتاب شرح صدر را که خواندم،موضوع برایم بسیار جذاب شد و ناخودآگاه مرا کامل به خودش مشغول کرد، طوری که مدام با دوستانم درباره‌اش گفت‌وگو می‌کردم.
در مقدمه کتاب درباره تصویری که از شهید صدر پیش از نوشتن «نا» داشتید گفتید، پس از نوشتن، این تصویر چه تغییری کرد؟
همان عکس و همان تصویر برایم مأنوس‌تر شد: عالم متفکری که سرش به نوشتن و اندیشیدن گرم است. گاهی کسی را دوست داریم و این دوست داشتن فقط حسی است، اما گاهی این دوست داشتن همراه با شناخت است. الان علاقه من به شهید صدر در این وضعیت است و حالا می‌توانم به ایشان به‌طور فعال فکر کنم.
چرا به اسم «نا» برای این کتاب رسیدید؟
در طول این روایت، احساس می‌کردم اگر آدم‌ها «ما» بودند، محمدباقر صدر شهید نمی‌شد. شهید صدر برای «ما بودن» خیلی زحمت کشید و در تجربه‌های زندگی ایشان هم مشهود است که هر وقت مشکلی پیش می‌آمد، (حصری بود، دستگیری یا انزوا رخ می‌داد) ما بودن، راه‌حل خارج شدن از بن‌بست می‌شد. اتفاق بد وقتی افتاد که آن شکاف ایجاد شد و ما دیگر ما نشد. این مسأله در آن روزهایی که می‌خواندم و به‌خصوص روزهایی که می‌نوشتم برایم خیلی غم‌انگیز بود، چون وقتی می‌نویسم با یک موضوع به‌طور فعالانه متصل می‌شوم و این حسرت و ناراحتی را بسیار بیشتر احساس می‌کردم. هنوز هم که یادش می‌افتم بغض می‌کنم. به نظرم اتفاقی بود که می‌شد نیفتد.
خود شهید صدر هم روی همین تأکیدمی‌کند، خود امت با همین ما شدن شکل می‌گیرد و حریم امام با همین ما شدن حفظ می‌شود. هنوز و همیشه ضربه‌هایمان را از همین ما نبودن می‌خوریم و خورده‌ایم.
«نا» برای چه کسانی روایت می‌کند؟ مخاطب نا چه کسانی هستند؟
درست است که محتوا تعیین می‌کند چگونه بنویسم، اما مخاطب مشخص می‌کند نقاط اثر کجا باشد و کجاها باید پررنگ‌تر باشد. برای من نسل جوان مهم است؛ چون اثرگذارترین و فکورترین بخش جامعه هستند. اولین جایی که نوشته‌هامی‌توانندجریان‌ساز بشوند در ذهن و فکر جوان‌هاست. برای خودم جوان تحصیلکرده و اهل کتاب مدنظر بوده است؛ یعنی کسی که سطحی از دغدغه‌مندی را داشته باشد و با کتاب که مواجه می‌شود فرقش را با روزنامه یا سرگرمی بفهمد. کتاب من برای تفنن نیست؛ یعنی هیچ تلاشی نکردم برای این‌که کتاب «نا» سرگرمی ایجاد کند، یک نفر بخواند و فقط وقتش را بگذراند. مخاطب ِهدفم نسل جوانی است که اهل مطالعه و دغدغه‌مند باشد.
تفاوت «نا» با دیگر آثاری که درباره شهید صدر نوشته شده‌اند، چیست؟
به نظر من نویسنده، زاویه نگاه و نسبتش با موضوع در اثری که خلق می‌کند، تأثیر دارد. تفاوت اصلی این کتاب با کتاب‌های دیگر در اینجاست که مریم برادران روایت خودش از شهید صدر را نوشته است. مثلا خیلی‌ها می‌پرسند تفاوت نا با شرح صدر چیست؟ مهم‌ترین نقطه‌قوت شرح صدر این است که راوی مستقیم روایتش می‌کند، هیچ‌چیزی نمی‌تواند جای این نقطه‌قوت را بگیرد. یعنی خیلی روایت دست‌اولی است اما روایت من، دست اول نیست. البته سعی کردم هر منبعی درباره ایشان بود را بخوانم. اما مطمئنم نقطه‌ضعف و نقاط خالی زیادی دارد. حتی من یک جاهایی نتوانستم با موضوع ارتباط برقرار کنم و ننوشتم و خاطره‌های قشنگی داشتم که ظرفیت متنم را نداشت و کنارش گذاشتم.
چه چیزهایی نوشتن کتاب «نا» را برای شما سخت می‌کرد؟
من داستان‌نویس نیستم، یعنی سعی می‌کنم سندیت متن را حفظ کنم. خود این، دشواری‌های بسیاری را به همراه دارد، هم باید جذاب بنویسی، هم سندیت را حفظ کنی، هم تصویر خلق کنی و هم این‌که این تصویر خودش باشد؛ کسی که او را می‌شناخته وقتی این کتاب را می‌خواند، این همانی تداعی شود. یعنی تخیل آن‌قدر روایت را دستکاری نکند که از موضوع اصلی دور شود. علاوه بر همه اینها وقتی درباره کسی که دوست داری می‌نویسی خیلی باید از خودت در نوشتن مراقبت کنی. اگر تأمل انتقادی نداشته باشی و سؤال نپرسی و خودت و او را نقد نکنی، نتیجه کار به اغراق نزدیک می‌شود و از فهم مخاطب فاصله می‌گیرد. در این موارد سعی کردم، ولی نمی‌دانم چقدر موفق بوده‌ام.
آیا بخشی از زندگی شهید صدر بوده که بخواهید بنویسید اما نتوانستید؟
بله، گاهی متنم ظرفیت خاطراتی را نداشت. البته اندک بودند؛ مثلا روایتی از ارتباط عبدالعزیز حکیم با ایشان بود که عبدالعزیز در 11سالگی کتاب کوچکی درباره نماز می‌نویسد که 10صفحه بیشتر نداشته. در همان عالم کودکی فکر می‌کند تنها کسی که خوب است کتاب او را تصحیح کند محمدباقر صدر باید باشد! سراغ ایشان می‌رود درحالی‌که در درس خارج بوده‌اند. اما از این نوجوان استقبال می‌کند و می‌پذیرد که کتاب او را تصحیح کند و چند روز بعد با یادداشت‌هایی بر متن به او برمی‌گرداند و می‌گوید «اگر پدرت این کتاب را چاپ نکرد، من حاضرم چنین کنم!» خود عبدالعزیز حکیم در اینجا گفته بود رفتار او در مقابل بزرگ و کوچک، رفتار انبیا را برایم تداعی می‌کرد.
کدام ویژگی شخصیت ایشان شما را خیلی جذب کرد؟
همه ویژگی‌های ایشان جذاب است، یک آدم که به همه ابعادش توجه کرده و رشدشان داده است. نمی‌شود او را به این ابعاد تجزیه کرد، یعنی بُعد عاطفی ایشان را که نگاه می‌کنید، محبت فراوان شهید صدر وقتی معنی دارد که علمش را ببینیم. آدمی در این سطح علمی است که محبتش به دل می‌نشیند، وگرنه برای یک آدم معمولی این میزان محبت کردن در خانواده شاید طبیعی باشد. ارتباط پدرانه‌اش با شاگردانش با آن تواضع و مهربانی وقتی برایم جذاب است که در همین سطح علمی او را نگاه می‌کنم یا در کنارش می‌بینم برای این‌که آنها نوآور شوند چطور تشرشان می‌زند که بیشتر فکر کنند و با هم مباحثه‌های کارساز داشته باشند. اثرگذاری کنشگرانه او در حل بسیاری از مسائل اجتماعی و سیاسی وقتی برایم معنادار است که می‌بینم در عین‌حال چشمداشتی به مقام و جایگاه و اعتبار دیگر ندارد و همین‌هاست که او را در مقام مرجعیت مردمی می‌نشاند. من ایشان را یک آدم یکپارچه می‌بینم که همه ابعادش در کنار هم خوب و تکمیل‌کننده و معنابخش است. من در میدان‌های علمی می‌بینم که متأسفانه خصیصه‌های ناهنجاری رایج است مثل حسادت، عصبانیت و خودبزرگ‌بینی که به‌طور طبیعی وجود دارد! ولی این آدم در عین علمی بودن در ساحات مختلف کاملا با اخلاقی رشدیافته رفتار می‌کند و اتفاقا این‌گونه بودن برایش طبیعی است.‌
ما در جامعه به کدام ویژگی شهید صدر نیاز داریم؟
آدم‌هایی مثل شهید صدر سعی کردند انسان باشند. اگر بخواهیم انسان باشیم باید این‌طور زندگی کنیم. ما در جامعه‌مان بسیار از اخلاق و انسانیت و اسلامیت حرف می‌زنیم، اما چقدر مراعات‌شان می‌کنیم؟ یعنی نمی‌توانیم بگوییم ما نمونه‌های خوبی برای اسلامیت و انسانیت و عالمیت هستیم. من این نکته را هم یادآور شوم؛ الگوی کامل ما فقط رسول اکرم(صلی‌ا...علیه‌وآله) و ائمه(علیهم‌السلام) به‌عنوان انسان‌های کامل‌اند.در عین‌حال در دنیای امروز که آن انسان‌های کامل درک نشده‌اند، امثال محمدباقر صدر، نمونه‌های خوبی هستند برای این‌که ببینم در همین عصر حاضر امکان طور دیگری زندگی کردن و نزدیک شدن به آن الگوهای کامل وجود دارد و ناشدنی نیست.
برای زندگی من و امثال من، الگو شدن شهیدصدر به این معنی است که بزرگ‌منشی را از او یاد بگیرم. اگر یک معلم هستم، از ویژگی‌های پدرانه او در عین نقدپذیری و ارج نهادن به اندیشه در زیست معلمی الهام بگیرم و با این الهامات مأنوس باشم، ضعف‌های خودم را اصلاح کنم و امیدوار باشم به این که یک انسان معمولی هم می‌تواند رشد کند. امید، انسان را رشد می‌دهد.
زندگینامه‌نویسی برای من مهم است، پر است از امیدواری. وقتی این آدم‌ها را می‌بینم دلم گرم می‌شود که «می‌شود جور دیگری شد». به نظر من این آدم‌ها انسان‌هایی بودند که سعی کردند خودشان را به الگوهای دینی نزدیک کنند و به نظر موفق بودند. شهید صدر ایمان داشت که راه انسان کامل را می‌شود طی کرد. این امیدبخش است و راه را هموار می‌کند.
نگارش کدام فصل«نا» برای شما سخت‌تر بود؟
فصل آخر، خیلی دردناک بود. نوشتن برگ آخر زندگی شهیدصدر برایم سخت تمام شد، تا وقتی فصل آخر را ننوشتم اسمش «نا» نشد. وقتی این اسم را مطرح کردم هم شاید شنوندگانی بودند که خیلی دوستش نداشتند و همین حالا هم می‌شنوم که «اسمش خوب نیست.» اما این عنوان از حس درونی من برخاسته که در همنشینی با او سرریز شده، پس تا حد خوبی انتخاب مطلوبی است.
از تجربه ارتباط‌تان با خانواده شهیدصدر بگویید.
وقتی کنار فاطمه خانم و اسما بودم کاملا حس می‌کردم با همان قصه‌ها هنوز زندگی می‌کنند. در کتاب «به‌رنگ صبر» همه مصائبی که بر این خانواده گذشته، ذکر شده است. من همان یک جلسه هم که به ملاقاتشان رفتم قصدم گفت‌وگو نبود، چون نمی‌خواستم اذیت‌شان کنم و برایشان زحمتی باشم. همین دیدن آنها برای این‌که بتوانم بفهمم در مورد چه کسانی می‌خواهم حرف بزنم، خوب بود. درک همان بزرگواری‌ها و گرمی ارتباطات، توصیفات مرا در ارتباط با دیگران، چه خانوادگی و چه با دیگری را غنی کرد. همان یک جلسه حضوری و چندبار مکالمه تلفنی، به من جنس محبت و بزرگواری فاطمه‌خانم را چشاند. این‌که فهمیدم انسان رهایی است و این‌همه مصیبت نه‌تنها روحش را نکشته، بلکه نوعی شکفتگی از درون دارند. همان چند لحظه‌ای که اسما را دیدم نوع گفت‌وگو و تعامل‌شان با مادر و تعامل مادر با ایشان کاملا نشان می‌داد زندگی چقدر در دستان فاطمه‌خانم مهار شده است. این‌که من نوشتم سلطان مهربان، واقعا سلطان بودن را در عین مهربانی درک می‌کردم. صدر بودن را در همان لحظات کوتاه توانستم ببینم و این کمک کرد وقتی داشتم کتاب را می‌نوشتم، امیدوار باشم دارم درست تکه‌های پازلم را کنار هم می‌چینم. کما این‌که وقتی متن نهایی را خواندند، گفتند: گویا همه‌جا با ما حاضر بودی.



یک نابغه متفکر
مریم برادران: من کارم را کرده‌ام. تا حد امکان سعی کردم بشناسم و دوست داشتنم را با دیگران به اشتراک بگذارم. دوست دارم آدم‌هایی که این کتاب را می‌خوانند، علاوه‌بر لذتی که امیدوارم منتقل بشود، به‌سراغ آثار شهیدصدر بروند. آثار هم فقط کتاب نیست، یک قسمتش همان خلق‌وخوی ایشان و زنده و جاری شدن آن در جامعه است. فقدان چشم‌پوشی از خطاها، نقدپذیری و تفکر به‌جای تقلید، از صفات ضعف ما هستند. همین نقادی عالمانه و با اخلاق را در ایشان بسیار دوست داشتم، چون نقطه مهم در علم‌ورزی است. ما در جامعه علمی خودمان این‌گونه نقادی را کم داریم و برای همین جلو نمی‌رویم و احساس خوشایند با هم رشد کردن را نمی‌چشیم.
نابغه بودن شهیدصدر قابل‌اعتناست، اما ایشان فقط نابغه نیست. نبوغ هرچند یک داده ارزشمند خدادادی است؛ اما شهیدصدر را مرعوب و تافته جدابافته نکرد. به نظرم بیش از این‌که بگوییم ایشان یک نابغه است، بهتر است بگوییم متفکری در جامعه است؛چراکه تأکید بر نبوغ می‌تواند فاصله‌مخاطب را از ایشان زیاد کند.
به نظرم هرکسی این کتاب را بخواند از جنبه‌ای با شهیدصدر نقطه تلاقی پیدا می‌کند. من از زاویه درگیری‌های علمی، کسی که خانه‌دار است، از بعد عاطفی و شخصی یا یک سیاستمدار از جنبه سیاست فکورانه و اخلاق‌مند. سعی کردم آن‌قدر که ممکن است به ابعاد مختلف ایشان در حد اشاره بپردازم.

ائتلاف پنج چشم در یک نگاه
اتحادیه‌ اطلاعاتی پنج چشم، شامل پنج کشور نیوزیلند، آمریکا، استرالیا، بریتانیا و کاناداست. این کشورها عضو توافقی امنیتی و چندجانبه هستند که هدف از تشکیل آن‌هم افزایی امنیتی و جاسوسی این کشورها در قبال دیگر بازیگران بین‌المللی است. ریشه‌های شکل‌گیری ائتلاف پنج چشم را می‌توان در دوره پس از جنگ جهانی دوم و هنگامی یافت که نیروهای متفقین، منشور آتلانتیک را برای رسیدن به اهداف خود برای جهان پس از پایان جنگ نوشتند. در طول جنگ سرد، تمرکز اصلی این ائتلاف  روی منازعه امنیتی با شوروی سابق بنانهاده شده بود. آنها در دوران جنگ سرد تصمیم گرفتند در رویکردی مشترک بر ارتباطات اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی و بلوک شرق نظارت کنند. اما امروز و درحالی‌که نزدیک به سه دهه از سقوط اتحاد جماهیر شوروی و فروپاشی بلوک شرق گذشته ، این ائتلاف میلیاردها تماس شخصی مردم جهان را نظارت می‌کند.این جاسوسی آشکار در سایه انفعال سازمان‌های بین‌المللی، به‌خصوص سازمان ملل متحد صورت می‌گیرد. در حال حاضر  چین به کانون اصلی تمرکز ائتلاف پنج چشم تبدیل‌شده است.
هشدار چینی‌ها به ائتلاف پنج چشم
هشدارهایی که اخیرا  از سوی اعضا ائتلاف پنج چشم و در قبال مسائل جاری در حیاط‌خلوت پکن رخ می‌دهد، منجر به خشم مقامات چینی  شده است. در چنین شرایطی احتمال دارد چینی‌ها اقدامات آشکار و مستقیمی را در این منازعه تمام‌عیار علیه بازیگران غربی صورت دهند. ژائو لیجیان، سخنگوی وزارت خارجه چین در اظهاراتی صریح خطاب به اعضای ائتلاف پنج چشم اظهار کرده است: « اوضاع در هنگ‌کنگ (و دیگر مناطق شرق آسیا) یک موضوع داخلی است که فقط به چین مربوط است و کشورهای عضو ائتلاف پنج چشم اگر جرأت تهدید حاکمیت و امنیت چین را داشته باشند، بینایی خود را به خطر می‌اندازند. صرف‌نظر از این‌که آنها پنج چشم داشته باشند یا 10 چشم، اگر جرأت آسیب رساندن به حاکمیت چین، امنیت و منافع توسعه‌ای آن را به خود بدهند، باید مراقب باشند که کور نشوند.» چین بارها انزجار شدید خود را نسبت به نقض آشکار قوانین بین‌المللی و منشورهای روابط بین‌الملل از سوی کشورهای مذکور و همچنین اظهارات غیرمسؤولانه آنها درباره هنگ کنگ که موضوعی داخلی است، ابراز کرده است. درهرحال، قطعا با حضور بایدن در رأس هرم قدرت اجرایی کاخ سفید، ائتلاف پنج چشم به فعالیت خود علیه پکن پایان نخواهد داد. این موضوع در جریان گردش مکرر قدرت میان دو حزب سنتی آمریکا (دموکرات‌ها و جمهوریخواهان) به اثبات رسیده است.
هشدار معنادار کیسینجر به بایدن
در این میان، برخی استراتژیست‌های آمریکایی می‌گویند  شدت گرفتن منازعات امنیتی آمریکا و متحدان آن با پکن درنهایت منجر به ایجاد هزینه‌های سخت و غیرقابل‌جبران برای کاخ سفید و ایالات‌متحده خواهد شد.
 در تازه‌ترین این موارد، هنری کیسینجر، وزیر خارجه اسبق آمریکا به بایدن توصیه کرده است  به‌سرعت در پی احیای روابط با چین باشد، چراکه در غیر این صورت، خطر درگیری نظامی بین این دو کشور وجود دارد. کیسینجر در دوران ریاست جمهوری ترامپ،به‌خصوص در ماه‌های اخیر بارها به رئیس‌جمهوری فعلی آمریکا در خصوص عدم توانایی وی در کنترل منازعه با پکن و احتمال شکل‌گیری جنگ سردی دوباره در نظام بین‌الملل هشدار داده بود.
 بااین‌حال به نظر می‌رسد ترامپ و همراهانش تا آخرین لحظه حضور در کاخ سفید درصدد تقویت مؤلفه‌های درگیری و منازعه با چین خواهند بود. در چنین شرایطی،چهار متحد غربی دیگر آمریکا در ائتلاف پنج چشم نیز می‌توانند به قربانیان چنین منازعه تمام‌عیاری تبدیل شوند.

بچه که بودم گاهی به دیدن یکی از اقوام می‌رفتیم که ساکن یکی از روستاهای نیشابور بود. خانمی محجوب و صبور که ما صدایش می‌کردیم خاله. ما را می‌برد در اتاق مهمان خانه‌اش که دور تا دورش پشتی گذاشته بود که رویه‌اش گلدوزی بود با طرح‌هایی که شبیه نقاشی بچه‌ها بود. پرده‌ها هم همین‌گونه بود. یکی از تفریحاتم این بود که به این نقاشی‌های گلدوزی شده نگاه کنم و در ذهنم برایشان داستان بسازم. این خاله یک عادت دیگر هم داشت هر وقت از اتاق مهمان بیرون می‌رفت و برمی‌گشت، سلام می‌داد و من متعجب که چرا او سلامش را تکرار می‌کند، نامش را گذاشته بودم «خاله؛ سلام سلامی...» حالا احمد مدقق، نویسنده‌ای که اصالتا افغانستانی است، اما در ایران به دنیا آمده و بزرگ شده، می‌گوید در افغانستان تکرار سلام یکی از آداب زیستن است و کسی از آن تعجب نمی‌کند. اگر فردی در یک ساعت مثلا 10 بار هم از اتاق یا مکانی خارج شود و دوباره برگردد سلام می‌دهد و دیگران هم جوابش را می‌دهند و هیچ‌کس خسته یا کلافه نمی‌شود.
دیروز که به مدقق تلفن کردم روز جهانی سلام بود. حوزه کاری او در ادبیات و داستان کودک و نوجوان است، اما برای بزرگسالان هم داستان می‌نویسد. اولین رمان بلند او به‌نام آوازهای روسی در یازدهمین جایزه ادبی جلال تحسین شد. مدقق سال 64 در قم به دنیا آمده و بزرگ شده، اما این‌گونه نیست که با آداب و چگونگی زیست مردم افغانستان بیگانه باشد و آنها را نشناسد.برای موضوع سلام سراغ این نویسنده رفتم، چون زیستن در دو اقلیم و جغرافیا را تجربه کرده، سرزمین‌هایی نزدیک به‌هم که از یکدیگر تاثیر می‌گیرند. ایران و افغانستان؛ دو کشور که قرن‌هاست با هم بده‌بستان‌های زیادی دارند و زمانی افغانستان به ایران تعلق داشته. سراغ مدقق رفتم، چون یکی از دلایلی که جهانیان را بر آن داشته تا روزی را به‌نام روز جهانی «سلام» در تقویم به ثبت برسانند از بین بردن مرزهای بین قومیت‌ها و نژادهاست به دور از هر خشونتی، برای گسترش مهر و دوستی بین آدم‌های همه کره زمین.
مدقق درباره سلام می‌گوید: به نظرم بهترین کلمه‌ای است که می‌تواند همه مرزها را از بین ببرد و صلح و صفا ایجاد کند. در قرآن در سوره‌ها و آیات مختلفی تاکید شده که سلام، کلام بهشتیان است. اهالی بهشت در استقبال از یکدیگر به‌هم سلام می‌دهند. خداوند در قرآن وقتی به نیکی‌ها و خوبی‌ها و بشارت به سلامت اشاره می‌کند از واژه سلام استفاده می‌کند: در سوره قدر درباب یکی از بهترین شب‌های سال می‌گوید: «سَلامٌ هِی حَتَّی مَطْلَعِ الْفَجْرِ» و هر زمان که از پیامبران گذشته یاد می‌کند به آنها سلام می‌دهد: «سلام علی موسی و هارون...». قبل از این که جهانیان به عمق و تاثیر سلام در روابط بین انسانی پی برده باشند و روی آن کار کنند و آن را به مهارتی برای زندگی بهتر روی کره زمین تبدیل کنند، دین اسلام درباره آن بسیار گفته و تاکیدات زیادی روی آن داشته و دارد. در احادیث تاکید شده که سلام مستحب است و جواب سلام واجب. شاید به این دلیل که سلام و پاسخ آن می‌تواند درهای گفت‌وگو و مراودات سالم و ایمن را باز کند.مدقق می‌گوید: من در مراوداتم در اولین قدم به طرف مقابل سلام می‌دهم و در ادامه از روی جوابی که او به من می‌دهد متوجه می‌شوم باید با او چگونه رفتار کنم یا توقع چگونه رفتار و گفتاری را از او داشته باشم. با نوع جواب سلام است که یا احساس امنیت می‌کنم یا نمی‌کنم. به گفت‌وگو ادامه می‌دهم یا نمی‌دهم. امنیتی که از سلام می‌گیرم برایم خیلی مهم است.
به مدقق می‌گویم بیشتر آدم‌ها سلام می‌دهند تا اول ادب و نزاکت خود را نشان دهند و این‌که اعلام آمادگی کنند برای برقراری ارتباط، اما شما روی کلمه امنیت تاکید دارید. دلیل خاصی دارد؟
می‌گوید: نمی‌دانم. شاید به این دلیل که اصالتا افغانستانی هستم و پدر و مادرم متعلق به سرزمینی‌اندکه امنیت در آن کم است. ما ذاتا در پی امنیت هستیم. در افغانستان جان مردم در خطر است و شاید شنیدن کلمه سلام، نوید سلامت و امنیت بدهد و آدمی که سلام داده و منتظر جواب است، دوست است نه دشمن. در ایران خطر جانی ما را تهدید نمی‌کند اما من از نظر روانی به دنبال امنیت هستم. اهل نوشتنم و روایت. برای همین لحن برایم بسیار مهم است. اگر از روی لحن کسی حتی وقتی جواب سلامم را می‌دهد متوجه شوم احساس خوبی نسبت به من ندارد یا تمایل ندارد صحبت ادامه پیدا کند، ساکت می‌شوم.
 بعد از سلام چه بگوییم؟
سلام برای باز کردن راه یک ارتباط دو طرفه است. اگر طرف مقابل سلام را با حس و حال مورد قبول شما نداد، شما اما می‌توانید با لحنی بهتر و خوش‌تر صحبت را ادامه بدهید. مگر نه این است که سلام برای آغاز گفت‌وگوست و این که روان‌شناسان روی این موضوع و مهارت کار می‌کنند که بعد از سلام چه بگوییم و چه رفتاری نشان دهیم تا دوستی‌ها و مراودات بهتر و سالم‌تر شود؟
می‌گوید: این مهارتی است که این روزها زیاد روی آن کار می‌شود، اما خصلت‌های فردی را نمی‌توان نادیده گرفت. من معمولا آدمی نیستم که باب صحبت و مراوده را باز کنم. منتظر می‌مانم دیگران آغازگر باشند که در این مسیر گاهی موفق می‌شوم دوستان جدیدی پیدا کنم گاهی هم نمی‌شوم.
می‌گویم: فرزند دارید. آیا تصمیم ندارید این مهارت را به او یاد بدهید که بعد از سلام آغازگر رابطه و صحبت و مراوده باشد که می‌گوید: راستش تا به حال به این نکته فکر نکرده بودم که باید این مهارت را به بچه‌ها آموخت. هر چند الان مدارس و مهدهای‌کودک روی روابط و چگونگی مدیریت آن بیشتر از خانواده‌ها کار می‌کنند و بچه‌ها با فضاهای مختلفی مواجه می‌شوند که حتما با دنیایی که ما تجربه کرده‌ایم متفاوت است، اما من هم به عنوان پدر باید روی این موضوع حساس باشم و تعالیمی را به فرزندم بدهم.


به مدقق می‌گویم، یکی دیگر از کارکردهای سلام، ایجاد حس و حال خوب در آدم‌هاست، اما به نظرتان چرا ما مثلا از سلام دادن‌های مکرر و پی در پی گوینده‌های رادیو به‌خصوص در برنامه‌های صبحگاهی حس خوبی دریافت نمی‌کنیم؟
این نویسنده می‌گوید: چون تقلبی است،چون تظاهر است. آدم‌ها قبل از بیان و کلمه، احساس را به یکدیگر منتقل می‌کنند و حس آدم‌ها آن‌قدر قوی است که خیلی زود منتقل می‌شود. برخی آدم‌ها - این آدم می‌تواند گوینده رادیو یا مجری تلویزیون هم باشد - دلشان صاف است، گره و کینه ندارد، شفاف است. همه اینها در همان اولین کلمه که سلام است به ما منتقل می‌شود. متوجه می‌شویم تظاهر یا اجباری در آن نیست. اما برخی درونشان زلال نیست، تظاهر می‌کنند، مثلا به جمعی وارد می‌شوند با صدای بلند می‌گویند: سلام سلام... اما لحن و حس‌شان نشان می‌دهد سلامشان خالص نیست، تظاهر است یا حتی اجبار. برخی چنان سلامشان عمیق و رسا و در عین حال سرشار از حس خوب است که با همین کلمه به مخاطب می‌گوید به من اعتماد کن، من به تو صدمه‌ای نمی‌زنم. من با تو دوست هستم و برای صحبت و گفت‌وشنود کنارت قرار گرفته‌ام. افغانستانی‌ها روی کلمه سلام خیلی تاکید دارند. برای همین آن را غلیظ ادا می‌کنند. بیشترشان می‌گویند: سلام‌علیکم...چون باورشان این است که «سلام» نشان‌دهنده درون و برون آدم‌هاست. با همین یک کلمه می‌توان آدم‌ها و حدودی که برایت مشخص می‌کنند را شناخت.

شاید در نگاه اول موضوعاتی مانند هزینه‌های حمل و نقل، هزینه‌های انرژی، دستمزد و... را نتوان چندان مرتبط با افزایش قیمت برخی از کالاها دانست. برای مثال وقتی هزینه‌های انرژی یا حمل و نقل و... افزایش می‌یابد و این افزایش بر قیمت محصولاتی چون لبنیات یا مرغ و گوشت و... تاثیر می‌گذارد برخی با خودشان می‌گویند افزایش قیمت بنزین یا هزینه‌های آب و برق چه ربطی به قیمت گوشت و مرغ دارد؟ اما واقعیت این است که تولید به مجموعه‌ای از عوامل گفته می‌شود که شامل پیش‌تولید، تولید و حتی پساتولید است. از زمانی که مواد اولیه و مورد نیاز برای آغاز تولید تهیه می‌شود تا زمانی که کالای تولید شده در اختیار مصرف‌کنندگان قرار بگیرد را می‌توان در مجموعه پروسه تولید تعریف کرد. از این‌رو تغییرات ناگهانی در هرکدام از مراحل تولید می‌تواند در قیمت تمام شده و حتی میزان تولید یا مصرف آن کالا تاثیرگذار باشد.
در این میان نهاده‌های دامی به‌عنوان جزءلاینفک تولید گوشت مرغ را می‌توان یکی از تاثیرگذارترین اقلام در قیمت تمام شده این محصول دانست؛ موضوعی که هرگاه شاهد ارز چندنرخی در کشور بودیم با استدلال حمایت از مصرف‌کننده، این نهاده‌ها با ارز یارانه‌ای در اختیار تولیدکننده قرار می‌گرفته است. موضوعی که این حق را برای دولت ایجاد می‌کرده تا قیمت مصوب این محصول را برای فروش تعیین کند اما چند وقتی است تولیدکنندگان مرغ زیر بار این قیمت‌گذاری نمی‌روند.
 70 درصد نهاده‌ها با قیمت آزاد است
محمدعلی کمالی‌سروستانی، مشاور عالی اتحادیه مرغداران گوشتی در این باره به جام‌جم گفت: قیمت مرغ تابعی از هزینه‌هایی است که برای پرورش مرغ در طول دوره پرورش مورد نیاز است و طبیعتا با توجه به این‌که بخش زیادی از نهاده‌های تولید به‌خصوص خوراک آنها که بالغ بر 65 تا 70درصد از هزینه‌ها را به خود اختصاص می‌دهد وارداتی است لذا اینها به‌شدت از وضعیت ارزی کشور و سیاست‌های ارزی که طبیعتا دولت برای تامین کالاهای اساسی اتخاذ می‌کند، تاثیرپذیر هستند. وی ادامه داد: قیمتی را که دولت در سال گذشته برای مرغ زنده مصوب کرد 8500تومان و برای مصرف‌کننده 10500تومان بود، در حالی که ما همان زمان هم به این قیمت‌ها معترض و معتقد بودیم قیمت مرغ حداقل 10تا 12هزار تومان برای تولیدکننده تمام می‌شود، اما همان موقع هم توجهی به درخواست‌های ما نشد.
وی درباره قیمت واقعی مرغ در شرایط فعلی افزود: مرغ زنده برای مرغدار ما ۱۶۸۵۰تومان تمام می‌شود، اما کارگروه تنظیم بازار قیمت مرغ زنده را ۱۳۱۰۰تومان تعیین کرده است که عملا رعایت آن مقدور نیست.  وی درباره مشکلات موجود برای تولیدکنندگان گفت: نهاده‌ها تا امروز به اندازه کافی یعنی متناسب با میزان جوجه‌ای که در سالن‌های مرغداری ریخته شده و این جوجه ها طبیعتا به نهاده‌ها نیاز دارند، تامین نشده است و مرغدار مجبور شده این نهاده‌ها و نیازها را از بازار آزاد تهیه کند.
کمالی‌سروستانی تصریح کرد: ما معتقدیم آن مقدار نهاده‌های ذرت وکنجاله سویا که وارد کشور شده نیز به درستی توزیع نشده و در واقع با قیمت دولتی به دست تولیدکننده نرسیده و عملا سر از بازار آزاد در آورده است. وی ادامه داد: با اطلاعاتی که از استان‌ها مختلف دریافت کردیم کمتر از 30درصد از نیاز مرغداران با قیمت دولتی به دست مرغداران رسیده است و 70درصد آن را اینها از طریق بازار آزاد تهیه کردند. این در حالی است که روی قاعده حتی یک گرم از این نهاده‌ها هم نباید با ارز غیردولتی وارد بازار می‌شد به این معناست که نهاده‌ای که با ارز دولتی وارد کشور شده مسیر خودش را طی نکرده است.
 توزیع نهاده‌ها با قیمت مصوب مشکل دارد
 حبیب اسدا...نژاد، نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی با بیان این‌که سویا اکنون با قیمتی حدود چهار تا پنج برابر قیمت دولتی در اختیار تولیدکنندگان قرار می‌گیرد، خاطرنشان کرد: توزیع نهاده با نرخ مصوب مشکل دارد و هر چقدر هم جلوتر می‌رویم شرایط نه تنها بهتر نمی‌شود بلکه بدتر هم می‌شود. به نحوی که در شرایط فعلی خرید از سامانه بازارگاه امکان‌پذیر نیست و مرغدار مجبور به خرید از بازار آزاد با نرخ‌های بالاست. وی ادامه داد: این در حالی است که دولت وظیفه تامین و توزیع نهاده‌های دام و طیور را به عهده دارد، اما مرغداران در شرایط فعلی 30درصد نیاز خوراک دام و طیور را با ارز ترجیحی دریافت می‌کنند و بقیه را باید با قیمت بسیار بالاتر از بازار آزاد تهیه کنند که این موضوع در افزایش قیمت تمام شده هر کیلو مرغ تاثیر دارد.
اسدا...نژاد درباره رعایت قیمت مصوب دولت معتقد است: طبیعتا در چنین شرایطی اجرای دستوری قیمت مصوب مرغ اقدامی ضدتولید است و اگر دولت نهاده مورد نیاز مرغدار را تامین کند، تولیدکننده موظف است توزیع مرغ را با نرخ‌های مصوب انجام دهد، در غیر این صورت وظیفه‌ای به‌عهده تولیدکنندگان نیست و در صورت اصرار دولت بر این موضوع، مرغداران یکی پس از دیگری از گردونه تولید خارج می‌شوند. تنها راه کاهش قیمت  مرغ این است که دولت خوراک و نهاده‌های دام و طیور را با نرخ ارز ترجیحی تحویل تولیدکنندگان دهد. در این صورت مرغداران مشکلی در توزیع مرغ با نرخ مصوب ستاد تنظیم بازار ندارند، اما در شرایط فعلی هر چه جلوتر می‌رویم بحران تولید به سبب وضعیت تامین نهاده جدی‌تر می‌شود.

شما به‌عنوان یک پیشکسوت عرصه خبر، قطعا انتخابات آمریکا و عملکرد رسانه‌ها را رصد کردید. رابطه قدرت و رسانه‌ها در آمریکا را چگونه تحلیل می‌کنید؟
الان که داریم با هم صحبت می‌کنیم تقریبا آرای دو نامزد انتخاباتی ریاست‌جمهوری آمریکا برابر است. فارغ از این که در این دوره یا دوره بعد چه جمهوریخواهان و چه دموکرات‌ها روی کار بیایند سه سوال مطرح می‌شود. اول این که چالش اصلی آمریکا فارغ از این که چه کسی رئیس‌جمهور می‌شود چیست؟ چالش آمریکا با ایران چیست؟ چالش ما با آمریکا چیست؟ قبل از این که به این بحث بپردازیم یک نکته اساسی و کلیدی وجود دارد که مورد اشاره اوباما در هفته گذشته نیز قرار گرفت. بحث اینجاست که الان جامعه آمریکا دو شقه شده است. بزرگ‌ترین دموکراسی عالم زیر فشار این اختلافات به گونه‌ای زانو زده است که برخی می‌گویند احتمال بروز یک جنگ داخلی در این کشور مهیاست. به نظر می‌رسد که جریان پشت‌پرده سیاست و انتخابات آمریکا به این تشخیص رسیده‌اند که دیگر ترامپ نباید روی کار بیاید. چون نظام جهانی را تغییر داده است. این نوع اظهارات در گفته‌های چهره‌های مختلف، از نانسی پلوسی گرفته تا رابرت مرداک بزرگ صهیونیست عالم نیز مشاهده می‌شود. مرداک چند ماه پیش اعلام کرده بود که ترامپ بازنده بزرگ انتخابات آمریکاست.
منظورتان از جریانات پشت‌پرده آمریکا که اشاره کردید چه کسانی  هستند؟
در آمریکا چهار جریان قدرتمند وجود دارد که تصمیم می‌گیرند چه کسی رئیس‌جمهور شود و چه سیاستی را اتخاذ کند. شما ببینید، زمانی که بوش به عراق و افغانستان حمله کرد و چهره خشنی از آمریکا به نمایش گذاشت بعد از آن تصمیم گرفته شد که رئیس‌جمهور سیا‌هپوست و آن هم از خانواده مهاجران و مشکوک به مسلمانی روی کار بیاید و به‌عنوان رئیس‌جمهور مطرح شود. الان همان جریانی که باعث روی کار آمدن اوباما شده به این نتیجه و تصمیم رسیده که کار ترامپ تمام است. در میان چهار جریان، جریان اول نفت‌خوارها هستند که شامل تراست‌ها و کارتل‌های نفتی هم می‌شوند و جزو تصمیم‌گیران در عرصه سیاست و اقتصاد به‌شمار می‌آیند. یکی از اهرم‌های قدرت، این جریان است که برنامه‌ریزی می‌کند چه اتفاقاتی در عرصه سیاست روی دهد. زمانی که عراق از سوی آمریکا اشغال شد اولین اقدام عمرانی که در این کشور صورت گرفت  انتقال نفت كركوك به حیفا در اسرائیل از سوی شركت بچتل متعلق به آقای جرج شولتس بود. قدرتمندان نفتی پشت‌پرده سیاست آمریكا هستند و یك ركن 25درصدی قدرت آمریكا را تشكیل می‌دهند. جریان دوم، میلیتاریست‌ها شامل قدرت‌های نظامی، كمپانی‌های بزرگ مك داگلاس و كمپانی هواپیماسازی بوئینگ و... هستند. اینها نقش تعیین‌كننده‌ای در سیاست آمریكا دارند؛ چرا روسای‌جمهوری آمریكا مرتب اعلام می‌كنند كه سلاح در دست مردم نباشد اما معمولا این طرح رای نمی‌آورد و با مخالفت مواجه می‌شود؟ چون در صورت تصویب این طرح جریان‌های قدرتمند سیاست ضرر می‌كنند. جریان قدرت تسلیحات نظامی در آمریكا آنقدر قدرت دارد كه ترامپ را وادار می‌كند به عربستان برود و 124میلیارد دلار برای خرید سلاح از این كشور پول بگیرد.
جریان سوم قدرت در آمریكا، بانك‌ها مثل بانك جهانی، صندوق بین‌المللی پول و... هستند. اینها مراكزی هستند كه از قدرت تحریم كشورها برخوردارند. جریان چهارم تكنوكرات‌ها هستند. افرادی مثل كیسینجر، برژینسكی، بیل گیتس و... که در زمره این جریان قرار دارند كسانی هستند كه قدرت‌های فكری دارند. این جریان چهارم قدرت، همیشه می‌خواهد برای 50سال برنامه‌ریزی داشته باشد. در مصاحبه‌ای كه با پوتین داشتم او هم به این نكته اشاره كرد كه می‌خواهد برای 50سال آینده برنامه‌ریزی كند. این نوع برنامه‌ریزی‌ها نكته مغفولی است كه به طور كلی در سیاست‌های ما نادیده گرفته می‌شود. در كنار توجه به این جریان‌های قدرت در آمریكا باید به این توهم هم پاسخ داد كه برخی گمان می‌كنند اگر بایدن روی كار بیاید برای ایران بهتر خواهد بود. من تحقیقا می‌گویم كه اصلا چنین چیزی نیست. همین آقای بایدن كمتر از دو هفته پیش مصاحبه كرده و گفته كه ما به دنبال تكنولوژی‌های جدیدی برای چگونگی اعمال تحریم ایران هستیم. این نشان می‌دهد كه دموكرات‌ها و جمهوریخواهان یك هدف را دنبال می‌كنند اما راهكارهای مختلفی ارائه می‌دهند. برخی گمان می‌كنند اگر بایدن بیاید تحریم‌های ایران لغو خواهد شد. این در حالی است كه اصلا قدرت لغو تحریم در اختیار رئیس‌جمهور آمریكا نیست بلكه كنگره است كه در این زمینه تصمیم می‌گیرد.
برخی معتقدند این رسانه‌ها بودند كه انتخابات آمریكا را مدیریت كردند. آیا چنین چیزی را قبول دارید؟
بله همیشه این‌طور بوده است. بزرگترین مراكز رسانه‌ای جهان در آمریكاست. فقط آقای رابرت مرداك 70شبكه تلویزیونی و صدها روزنامه دارد. شما می‌دانید چرا رسانه‌های آمریكا با ترامپ همراه نیستند؟ چون صاحب همه رسانه‌ها مرداك است.
 اما برخی از این رسانه‌ها مانند فاکس‌نیوز در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ به‌شدت از او حمایت می‌کردند. چرا این رسانه‌ها نیز بعد از اعلام آرای اولیه انتخابات، پشت ترامپ را خالی کردند؟
برای این‌که ترامپ قادر به تحقق آن چشم‌اندازی که آنها برای اداره جهان دارند، نیست. شما ببینید انگلیس که روزی 33میلیون کیلومترمربع وسعت مستعمراتی داشته، آرام‌آرام قدرتش رو به افول می‌گذارد و  از وادی اتحادیه اروپا کنار می‌رود. در شرایطی که خانم مرکل وضعیت جسمانی خوبی ندارد، آقای مکرون داعیه ریاست اتحادیه اروپا را دارد. این انشقاق در غرب که به نفع روسیه تمام می‌شود کاملا به زیان آمریکاست. البته آمریکایی‌ها به‌شدت در پی تضعیف اروپا هستند و از سویی دیگر اروپایی‌ها هم به‌شدت دنبال استقلال هستند. در این مرحله، رسانه‌ها در پی افکارسازی هستند. رسانه‌ها در غرب همواره اتاق فکر دارند و مرتب براساس موضوعات مختلف برنامه‌ریزی می‌کنند و در پی جریان‌سازی هستند، اما متاسفانه رسانه‌های ما در داخل همیشه تدافعی برخورد می‌کنند.
دونالد ترامپ تقریبا به مقابله با تمام رسانه‌ها برخاسته است. دلیل این ناهماهنگی شدید چیست؟ به‌هرحال ترامپ هم عضوی از حزب جمهوریخواه است و به مناسبات قدرت و رسانه آگاه است. چرا چنین رویارویی بین ترامپ و رسانه‌ها شکل‌گرفته است؟
اولا این‌که ترامپ خودش گفته من در طول عمرم یک صفحه کتاب نخوانده‌ام. او یک آدم بنگاه معاملاتی و ملکی بوده و به علت زد و بندهایی که داشته توانسته ثروت زیادی به دست بیاورد. او با چنین پیشینه‌‌ای از عقل و خرد جمعی بی‌بهره  است. اهل مشورت نیست و راسا تصمیم می‌گیرد. بالاترین میزان برکناری‌های کاخ سفید از زمان جنگ جهانی دوم تا‌کنون در دوره ترامپ اتفاق افتاده و او 43 نفر را تا الان برکنار کرده است. چنین آدمی اهل تعامل نیست. طبیعی است که رسانه‌ها زیربار حرف‌های این آدم غیرمنطقی نمی‌روند. تصمیمات شتابزده او مثل خروج از پیمان آب و هوا، برجام، نفتا و... نشان می‌دهد که تصمیم‌گیری‌های او اساسا از هیچ اصول اولیه‌ای برخوردار نیست. رسانه‌ها در مواجهه با او تا زمانی که قدرت بالای سرشان بود مجبور بودند تمکین کنند اما الان که احتمال رفتن ترامپ قوی شده است مواجهه تندی نسبت به او دارند. ترامپ طی این دوره اساسا نتوانست تعامل جدی با رسانه‌ها داشته باشد و همیشه نسبت به آنها برخورد ناشایست داشت. او به‌راحتی اهانت می‌کند. بالاخره داشتن رفتار درست، ابزار اولیه دنیای رسانه‌های امروز است. نقطه مقابل او اوباما بود که از سحر بیان برخوردار بود. بیشتر کسانی که به اوباما رای داده بودند جذب شیوه رفتار او شدند. برخی از روسای‌جمهوری آمریکا در نوع رفتار و مواجهه با دیگران، تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی کاملا با ترامپ فرق داشتند. آقای چامسکی می‌گوید باعث تاسف است که امروز جامعه آمریکا دوقطبی شده و شخصی مثل ترامپ بر ما حکومت می‌کند. خانم نانسی پلوسی هم گفته اگر ترامپ برود باید کاخ سفید را عملا
گندزدایی کنیم.
در مورد ترامپ و انتخابات آمریکا شاهد نوعی هماهنگی میان رسانه‌های سنتی مثل روزنامه‌ها و شبکه‌های تلویزیونی با رسانه‌های جدید از جمله توییتر هستیم،   آیا سیاست همه این رسانه‌ها از یکجا سرچشمه می‌گیرد؟‌
از دو منظر می‌توان به این مساله نگاه کرد. طرفداران رسانه‌های سنتی با طرفداران رسانه‌های دیجیتال امروز تفاوت دارند. رسانه‌های سنتی را غالبا افراد قدیمی پی می‌گیرند که روزنامه ورق می‌زنند و عمدتا شامل کسانی هستند که بیش از 50 سال دارند. در حالی که طرفداران رسانه‌های دیجیتال که اهل رایانه و رسانه مجازی هستند عمدتا شامل افرادی هستند که کمتر از 50 سال دارند و در کنار سواد خواندن و نوشتن از دانش و تخصص بیشتری هم برخوردارند. به عبارت دیگر طرفداران دانش دیجیتال به‌طور معمول افرادی هستند که مطالبات خود را از طریق فضای مجازی پی می‌گیرند. در چنین شرایطی با توجه به شمول و عمومیت استفاده‌کنندگان فضای مجازی، رسانه‌های سنتی به حاشیه رانده می‌شوند. اگر این روند ادامه پیدا کند پیش‌بینی برخی این است که تا 20 سال آینده ممکن است دیگر رسانه کاغذی وجود خارجی نداشته باشد. با این حال در زمانی که یک دشمن مشترک وجود دارد همه اینها در کنار هم قرار می‌گیرند. موقعی که رئیس‌جمهور آمریکا با رفتار خود باعث رنجش و تاراندن همه رسانه‌ها می‌شود ناخودآگاه این رسانه‌ها اعم از سنتی و مجازی به دلیل داشتن یک دشمن مشترک با هم می‌شوند. به همین دلیل است که امروز رسانه‌های پیشرفته و حتی کسانی که قبلا طرفدار آقای ترامپ بودند در برابر او قرار گرفتند.
در کنار این مساله باید توجه داشت که همه این رسانه‌ها به هر صورت از یکجا خط‌مشی می‌گیرند چون صاحب اینها کسان دیگری هستند. نوع تعاملات رسانه با سیاست در غرب از جمله موضوعات جالب توجه است. شما ببیند موضوعات و مطالبی که از سوی بی‌بی‌سی پیگیری می‌شود همان مطالبی است که بعدها وزارت خارجه انگلیس می‌خواهد آنها را اجرا کند. به عبارت دیگر رسانه‌ها ابزارهای قدرت سیاسی دولت‌ها هستند.
نقش رسانه‌های آمریکایی در ترویج فساد در فضای سیاسی در آمریکا را چقدر مهم می‌دانید؟
رسانه‌ها باید آزاد باشند تا به‌صورت مستقل در حیطه عمل به وظایف خود یعنی اطلاع‌رسانی تلاش کنند. اما به محض این‌که به اولین محمل‌های مالی از سوی مراکز خاص وصل شوند محافظه‌کار می‌شوند. رسانه‌ها تا آنجایی می‌توانند فضاسازی کنند که چارچوب‌ها به آنها اجازه دهد. جاهایی رسانه‌ها می‌توانند آینده را ترسیم کنند که مستقل باشند و وابسته به جایی نباشند. در هر‌حال رسانه‌های آمریکایی و غربی در فضایی تنفس می‌کنند که به جهت وابستگی مالی به منابع قدرت و ثروت باید چارچوب‌هایی را رعایت کنند اما با این حال شیوه اطلاع‌رسانی و افکارسازی آنها به‌گونه‌ای است که برای بسیاری از مردم نوع جهتگیری‌های آنها نامعلوم باشد. واقعیت آن است که سانسور در رسانه‌های غربی بسیار بالاست اما آنها به‌گونه‌ای عمل می‌کنند که کسی آن را لمس نمی‌کند. یادم هست که دکتر شریعتی می‌گفت هیچ کاری مستقیم جواب نمی‌دهد و بنابراین باید غیرمستقیم کاری انجام دهیم تا پیام مورد نظر به مخاطب برسد. رسانه‌ها محمل و جایگاه مهمی دارند و اگر درست از آنها استفاده شود، می‌توان وظیفه اطلاع‌رسانی و پیام‌دهی را بیشتر انجام داد. با همین هدف است که عربستان شبکه نشنال‌تی‌وی را راه‌اندازی کرده است. هدف البته مخالفت با ایران است اما نکته اینجاست که آیا عربستان به آن چیزی که در این شبکه ارائه می‌شود، معتقد است؟ درباره اهمیت رسانه همین بس که از آقای برژینسکی پرسیدند که آیا محتمل است استالین دیگری روی کار بیاید؟ پاسخ داد آن زمانی که استالین،‌ استالین شد مقطعی بود که رسانه‌ای وجود نداشت. الان رسانه‌ها در خانه‌های مردم حضور دارند و به افکارسازی و ذهنیت‌سازی می‌پردازند. زمانی که رسانه به‌خوبی کارش را انجام دهد دیگر نیازی به توپ و تانک نیست. زمانی که آمریکایی‌ها، عراق و افغانستان را اشغال کردند اولین کاری که انجام دادند افتتاح ویدئو‌کلوپ‌ها بود؛ با این هدف که به لحاظ فرهنگی تاثیر بگذارند. آنها اصلا دلشان برای مردم افغانستان و عراق نسوخته بلکه اهداف خودشان را از طریق رسانه پی می‌گیرند. با این مثال‌ها می‌شود به افرادی پاسخ داد که می‌گویند اگر با آمریکا رابطه برقرار کنیم مشکلات ایران حل خواهد شد. باید از این افراد پرسید که مگر مشکلات عراق و افغانستان به‌واسطه ارتباط با آمریکا درست شد؟ این تصور باطلی است که گمان کنیم به‌واسطه ارتباط با کشوری مثل آمریکا مشکلات کشور مرتفع خواهد شد. به نظر من بهترین مواجهه ما با غرب و آمریکا ادامه موضع ما در‌خصوص مقاومت است.

آقای کنداکس یکی از استراتژیست‌های آمریکاست که سال 2013 درگذشت. او مطلبی به نام بالانس قدرت دارد. می‌گوید آمریکا بعد از فروپاشی شوروی در قالب یک ابرقدرت مطلق ظاهر شد، اما دوام نیاورد چون بالانسی وجود نداشت که به واسطه آن در ترازو و سنجش قرار گیرد. او مثال می‌زند و می‌گوید الان اسرائیل یک قدرت اتمی است. چرا نباید ایران هم یک قدرت اتمی باشد. یعنی به باور او اگر یک قدرت هم‌وزن اسرائیل وجود نداشته باشد اسرائیلی‌ها هم کمی بعد به زمین می‌خورند. ابزار اجرای این طرح، رسانه‌ها هستند. رسانه‌ها اول نظرسنجی و بعد اقدام به افکارسازی می‌کنند. من سال‌ها در غرب زندگی کردم. مردم غرب اصلا سیاسی نیستند. رسانه‌ها می‌توانند معجزه کنند، اما ما از این قدرت، استفاده کافی نمی‌کنیم.

باز باران با ترانه ؛ چه بارانی، چه پاییزی؛ با گوهرهای فراوان؛ چه شنبه‌ای، چه شهری؛‌ می‌خورد بربام خانه؛ چه شهر بیداری،‌ من به پشت شیشه تنها ایستاده؛ نه، تنها نه، مردم آمده‌اند، ایستاده در گذرها، رودها راه افتاده؛ چه بارانی، چه تهرانی. گلچین گیلانی زمزمه می‌کند؛ آسمان امروز دیگر نیست نیلی؛ دل تهران تپیده،‌ یادم آرد روز باران؛ باران اول آذر،‌ آسمان سوراخ شده و مردم مچاله زیر چترها پا می‌کوبند و می‌روند؛ یک دو سه گنجشک پرگو باز هر دم می‌پرد این سو و آن سو؛‌ گنجشک‌ها نیستند، خیس می‌شوند خب، مردم ولی آمده‌اند؛
آن مرد با ماشین آمد، آن مرد سوار اتوبوس شد،‌ آن زن با چتر آمد و خزید در ایستگاه مترو.
شهر بیدار است،‌ مثل همه شنبه‌ها، مثل همه روزهای اول هفته که آخرین خمیازه‌ها کشیده می‌شود و مردم پخش می‌شوند در شهر؛‌ چه شهری، چه تهرانی،‌ چه پایتخت شلوغ پلوغی.
دلت می‌خواست از خانه که می‌زنی بیرون همه جا سوت و کور باشد که نبود. دلت می‌خواست از فرعی به اصلی که می‌پیچی پشت قطار ماشین‌ها نمانی که ماندی. دلت می‌خواست بی‌آرتی‌ها که مثل مار خوش‌خط و خال از غرب تا شرق و از شمال تا جنوب شهر آدم جابه‌جا می‌کنند مثل مارها در سرما بخوابند که نخوابیدند. دلت می‌خواست در بزرگراه‌ها تخت‌گاز بروی و چند دقیقه‌ای برسی به محل کارت که نشد، که ترافیک نگذاشت، که سیل آدم‌های بیرون‌زده از خانه‌ها اجازه نداد.
تهران باید دیروز می‌خوابید و سرش را می‌کرد زیر لحاف قرمز کرونایی و آرام می‌گرفت که نگرفت. بزرگراه‌ها اگر شاهد خوبی باشند تهرانِ دیروز را بی‌قرار نشان دادند؛ شهیدهمت در مسیر غرب به شرق از بوستان جوانمردان، شهید حکیم درمسیرغرب به شرق از باکری، بزرگراه هاشمی رفسنجانی درمسیر غرب به شرق از شهیدستاری همگی به روایت پلیس راهور، بار ترافیکی داشتند. تردد اما در برخی نقاط جنون‌آمیز بود در شیخ فضل‌ا... در مسیر غرب به شرق از جناح، آزادی در مسیرغرب به شرق از میدان آزادی و مسیر جنوب به شمال نواب از شهیدچراغی که سنگین زیر ترافیک بودند، درست مثل برادرخوانده‌هایشان بزرگراه‌های شهید زین‌الدین در مسیر شرق به غرب در محدوده شمیران‌نو و بابایی در مسیر شرق به غرب از خیابان هنگام.
اینها همه آدم‌های این شهر درندشت بودند که همگی استارت زده و زده‌بودند به دل بزرگراه‌ها که حتما برسند به کاری که مهم است، که جزو مشاغل ضروری گروه یک است، که بتازند و هرچه زودتر برسند به جایی که لابد اگر نباشند چرخ آنجا لنگ می‌زند؛ چقدر دلت می‌خواست دیروز درتهران خوشبین باشی.
دیروز خیلی‌ها زیر آسمان ایران دعا کردند خوشبین باشند و تلاش کردند تا خیال کنند که همه چیز راست و ریست است. در 11 شهر ایران، در11 نقطه مهم جمعیتی کشور که تعدادی از آنها زیر باران پاییزی خیس شدند و تعدادی خشک ماندند،‌ دیدن ایرانِ به خواب‌رفته، برای جمعیت دلواپس، رویا شد. ایران با آن گونه‌های سرخ از تب کرونا، دیروز در نخستین روز اجرای جدی‌ترین محدودیت‌های کرونایی، رو زرد کرد، از نشدن و از نتوانستن.  دیروز شهرهای بوشهر، کرمان، اهواز، کرمانشاه، بندرعباس، تبریز، سمنان، اصفهان، ایلام، مشهد و ساری شهرهایی نبودند که رفتار مردم و کردار ناظرشان به رنگ قرمز کرونایی آنها بیاید. در بیشتر این شهرها گرچه کسبه همت کرده و تن به تعطیلی داده‌بودند ولی خیابان‌های شلوغ و ترددهای بی‌توقف،‌ چشم‌ها را حیران می‌گذاشت. این آخرین فرصت ایران برای رو پا شدن است، اگر وضعیتی که دیروز درتهران و 11شهر بزرگ کشور حاکم بود در روزهای آینده بازهم ادامه داشته‌باشد، شک نکنید زمین می‌خوریم و پرچم کرونا می‌رود بالا.
 معرکه مترو
بگذار هرچه می‌خواهند آمار بدهند، بگذار بگویند مسافران مترو و اتوبوس کمتر از قبل شدند، اصلا بگذار بگویند این کاهش آن‌قدر چشمگیر بوده که رکوردی ثبت شده، ولی مسافران دائمی مترو با چشم اندازه می‌گیرند نه با آمارها،‌ که برایشان فاصله‌شان با نزدیک‌ترین مسافر ملاک است و شاخص‌شان تعداد صندلی‌های خالی ضربدر خورده است، نه آماری که مشتی عدد و رقم قابل تشکیک‌اند.
دیروز متروی تهران به روایت چند مسافر همیشگی و مشاهدات میدانی خودمان،‌ خلوت نبود. حوالی ساعت 10 صبح در ایستگاه تقاطعی دروازه دولت آدم بود که موج می‌زد و روی سکوهای تجریش و کهریزک مثل دو موج‌شکن، پخش می‌شد. روز اول آذر،‌ روز آغاز شدیدترین محدودیت‌های کرونایی به روایت مسؤولان،‌ دلت می‌خواست دو دستت را که باز می‌کنی کسی به نوک انگشت‌هایت نخورد، ولی می‌خورد. دلت می‌خواست روی هر ردیف صندلی فقط سه نفر ببینی ولی صف شش نفری مسافران روی صندلی‌های آبی، ضربدرهای هشداری را له کرده بود. دیروز هرچه در مترو دنبال خلوتی برای خودت می‌گشتی مهیا نبود،‌ منظور خلوتی روزهای فروردین99 است که واگن‌های خلوت و راهروهای لخت از مسافر مترو، گاه وهم‌انگیز می‌شد.
اتوبوس‌ها هم به همین منوال. در خطوط همیشه شلوغ بی‌آرتی تهران، در ساعات قبل از ظهر که بهترین ملاک برای سنجش رفت و آمد مردم است، ازدحام وجود داشت. خوبی اتوبوس این است که هم پنجره برای بازکردن و تهویه هوا دارد و هم دستفروش ندارد،‌ اگر هم دارد تک و توک دارد، نه مثل مترو که دستفروشان از ابتدای صبح دیروز مثل بقیه روزها آماده باش زدند و جار می‌زدند: جوراب، دستکش، دستگیره، فااااال.
 اصناف؛‌ خوب، بد، زشت
چهارراه گلوبندک که در روزهای عادی سوزن بیندازی از بس ازدحام است، پایین نمی‌رود دیروز در نخستین روز اعمال محدودیت‌های کرونایی شده بود مثل شهر ارواح، ساکت و خلوت، با ردیف کرکره‌های پایین که به احترام قانون سرخم کرده بودند. بازاربزرگ تهران، این قلب تپنده اقتصاد ایران، این شهر هزار دالان دیروز به کل تعطیل بود. بازار کیف و کفش سپهسالار هم که روزهای قبل به‌راحتی از ساعت 6عصر می‌گذشت و تا دیر وقت دایر بود، دیروز اول آذر را با مغازه‌های سراسر تعطیل آغاز کرد.
خبرنگار ما که در دو بلوار بهشتی و شاهد محله تهرانسر گشتزنی کرده بود همه مغازه‌ها را تعطیل گزارش کرد البته به‌جز یک نمایشگاه خودرو و یک سمساری. خبرنگار دیگر جام‌جم که از میادین ملت و هروی و محله شمس‌آباد گزارش می‌داد نیز مغازه‌ها را از املاکی و طلافروشی و خیاطی تا اسباب‌بازی‌فروشی تعطیل دیده بود، به‌جز یک آبمیوه فروشی دور میدان ملت. در خیابان شکوفه تهران هم گرچه کرکره مغازه‌های غیرمجاز پایین بود، ولی یک گل‌فروشی بزرگ و پرمشتری داشت کارش را می‌کرد،‌ حوالی میدان رسالت هم یک مغازه عینک‌فروشی و در محله عباس‌آباد، مغازه‌های ضبط و باند و لوازم اسپرت خودرو.
مغازه‌دارهای تهران دیروز، هم به قانون پایبند بودند و درخانه نشستند و هم قانون را دور زدند مثل یک صاحب کافه حول و حوش خیابان میرداماد که در هفته‌های قبل کارش شده بود فراخوان اینستاگرامی دادن و دعوت مردم برای حضور در کافه. دیروز که با او تماس گرفتیم طبق انتظار،‌ گوشی تلفن را جواب داد یعنی که در کافه بود، ولی شاید از روی ترس گفت که تعطیلیم.
با این حال اصناف پایتخت،‌ دوره جدید محدودیت‌ها را خوب آغاز کردند و بهتر از ماه‌ها و هفته‌های قبل ظاهر شدند. امیر محمودزاده، کارشناس بحران البته امیدوار است این وضع ادامه‌دار باشد و به ما می‌گوید امیدش به پایبندی مردم به رعایت قانون زیاد است، چون آمارهای بالای ابتلا و مرگ و میر باعث شده بسیاری از مردم عمق بحران را درک کنند.
اما واقعا ازدحام دیروز در خیابان‌های تهران چه توضیحی داشت و این موج انسانی داشت به کجا می‌رفت؟


79میلیون ایرانی در شهرهای زرد و نارنجی و قرمز زندگی می‌کنند، یعنی اگر غافل شوند کرونا می‌گیرند و شاید یکی از کسانی بشوند که درحسرت دم و بازدمی آسوده در بیمارستان‌ها افقی شده‌اند. دیروز در برخی شهرستان‌ها اما همان ازدحامی که در تهران جای سؤال بود، بازهم مایه تعجب شد. در تهران می‌شد این ازدحام را خوشبینانه به بارش باران ربط داد، ولی در بوشهر و کرمان هم که باران نمی‌بارید همین ازدحام وجود داشت.
خبرنگار ما از شهر قرمز بوشهر و کمی آن طرف تر از برازجان، درست از مبادی ورودی و خروجی این شهرها گزارش داد مجریان طرح محدودیت، خود دچار سردرگمی و بی‌نظمی هستند به طوری که خروج از این شهرها آزاد ولی ورود به آنها ممنوع است که این وضع باعث ایجاد ترافیکی چند کیلومتری شده است.
از وضعیت شهر کرمان اما خبرنگار ما روایتی متفاوت دارد و در همان حال که مشاغل غیرمجاز در خیابان‌های بهشتی، شریعتی، اقبال، استقلال،‌ خواجو و بلوار جمهوری را تعطیل دیده بود، ولی به کسبه‌ای هم برخورده بود که کرکره را تا نیمه پایین داده و بین
باز و بسته بودن گیر کرده بودند. اتفاق عجیب در کرمان اما ازدحام جمعیت در داروخانه‌ها، میوه فروشی‌ها و نانوایی‌هاست که به روایت خبرنگار جام‌جم تنها چیزی که در آن بین رعایت نمی‌شود، پروتکل‌های بهداشتی ضدکرونایی است. نمی‌دانیم، شاید ویروس کرونا در مشاغل گروه یک، جنب و جوشی ندارد و از اثر می افتد، شاید هم برای مردم بد جاافتاده که درمغازه هایی که مایحتاج روزانه‌شان را تأمین می‌کنند، مریضی سراغ کسی نمی‌آید.
آنچه از اهواز گزارش می‌شود نیز چندان امیدبخش نیست به طوری که طبق روایت خبرنگار ما روز اول آذر در این شهر با اعمال محدودیت‌های ناقص کرونایی آغاز شد. به این ترتیب درشهری که محله کیانپارس آن به کل تعطیل بود، اما در مرکز آن و در خیابان سلمان فارسی یا بازارچه‌های پایین شهر مثل کیان و بازارعبدالحمید همه فروشندگان با رعایت موازین بهداشتی حداقلی مشغول کسب و کار بودند و تناقضی آشکار را به تصویر می‌کشیدند. آنچه دیروز در بندرعباس گذشت نیز بهتر از اهواز نبود و به نوعی به کرمان و تهران پهلو می‌زد به طوری که مشاهدات میدانی خبرنگار جام جم نشان می‌دهد گرچه بازارها و پاساژها در بندرعباس تعطیل بودند ولی خیابان‌ها، ساحل و فروشگاه‌های زنجیره‌ای پرازدحام بودند. نکته ترسناک در بندرعباس این که گویا طولانی شدن درگیری کشور با کرونا باعث ریخته شدن ترس خیلی‌ها شده و همین دیروز عده زیادی بدون ماسک و بی توجه به فاصله فیزیکی در رفت و آمد بودند. مشاغل گروه یک که این روزها مجاز به فعالیت هستند گویا در تبریز نیز غلط انداز شده و مردم را به اشتباه انداخته‌اند. خبرنگار ما از این شهر گزارش می‌دهد دیروز مردم زیادی جلوی بانک‌ها بدون رعایت فاصله از هم تجمع داشته‌اند ،ولی بحث برانگیزتر این که خودروهای غیربومی چنان به سمت تبریز هجوم آورده‌اند که در مبادی ورودی ترافیک سنگینی شکل گرفته است.
در نخستین روز اعمال محدودیت‌های جدید کرونایی، اما از ایلام خبرهای بدی رسید که به نوعی همه ادعاهای مسؤولان و ناظران را به چالش می‌کشد. خبرنگار ما در این شهر دیروز اکثر مغازه‌های ایلام را باز و در حال فعالیت گزارش کرد و ترددها را مثل روزهای گذشته.
آنچه روز گذشته در اصفهان مشاهده شد نیز گرچه بهتر از ایلام بود، ولی از نوعی هرج‌ومرج حکایت داشت به‌طوری‌که به روایت خبرنگار جام جم، گرچه ترافیک در خیابان‌های شهر نسبت به‌روزهای قبل روان‌تر شده ،اما بخش خصوصی یا علنی یا چراغ خاموش در حال فعالیت‌اند؛ مردمِ بی‌توجه به بحران نیز همچنان در خیابان‌ها می‌گردند و خرید می‌کنند. از این بابت اصفهانی‌ها با مشهدی شباهت دارند به‌طوری‌که مشاهدات خبرنگار ما در مرکز استان خراسان رضوی نشان می‌دهد خیابان‌ها همچنان شلوغ و مردم همچنان در حال رفت‌وآمد هستند و خیلی‌ها اعتقادی به ماسک ندارند. درمرکز ایران و در شهر سمنان نیز عده‌ای یواشکی در گوشه و کنار مشغول کسب و کارند، ولی طبق اعلام خبرنگار ما مشکل اصلی در این شهر تناقض میان حرف‌های مسؤولان و مدیران استانی است، به طوری که دیروز عده‌ای تردد خودروها با پلاک غیربومی در سمنان را مشمول جریمه می‌دانستند و برخی آن را بلامانع.  این جنس ناهماهنگی‌ها در شهر ساری نیز عجیب توی ذوق می‌زند. مرکز استان مازندران روز پیش به هیچ وجه خلوت نبود که به روایت خبرنگار جام‌جم در این شهر یک دلیل اصلی دارد و آن هم ناهماهنگی است. قضاوت با شما. خبرنگار ما می‌گوید دو شهر ساری و قائمشهر تنها 15کیلومتر با هم فاصله دارند، ولی اولی قرمز و دومی نارنجی تعیین شده و برابر قانون ورود به شهرهای قرمز و خروج از آنها به‌طورکامل ممنوع است، درحالی‌که بخش قابل توجهی از مردم این دو شهر، تردد روزانه به یکدیگر دارند و چون در شهرهمسایه مشغول کارند چاره‌ای جز تردد ندارند.
در حالی که خبرنگار ما از زنجان، قانون‌شکنی در حجم وسیع را گزارش نکرد و اوضاع را تحت کنترل توصیف می‌کرد و خبرنگار جام‌جم از کرمانشاه رفتار واحدهای صنفی را امیدبخش می‌دانست، ولی گویا در کرمانشاه مشکل فقط واکنش کسبه به تعطیلی‌های سراسری نیست، بلکه در این شهر مشکل اصلی در آرامستان‌ها به‌ویژه درمناطق روستایی است که مشاهدات میدانی نشان می‌دهد مراسم تدفین و فاتحه با قوت و تجمع برگزار می‌شود و مراسم ختم از مساجد به خانه‌ها منتقل شده است.