تا پیش از شیوع کرونا وقتی در کلاس، حرف از ادبیات «علمی‌- تخیلی» می‌زدم، بیشتر با انتزاعیات رو‌به‌رو بودم. به بچه‌ها می‌گفتم «ادبیات علمی - تخیلی گونه‌ای از ژانر فانتزی است که با فناوری، علم و آینده سر و کار دارد.» بعد از آثار ژول‌ورن و هرژه مثال می‌آوردم؛ می‌گفتم این نویسنده‌ها در داستان‌هایشان آینده‌ای را تصویر کرد‌ه‌اند که بعدا واقعا اتفاق افتاده است. ژول‌ورن وقتی کتاب «سفر به کره ماه» را می‌نوشت هنوز کسی به ماه سفر نکرده بود یا وقتی هرژه داستان «گشت و گذار در ماه» تن‌تن را نقاشی می‌کرد هر آنچه از کره ماه و نحوه رسیدن به آن می‌گفت، حاصل تخیلات خودش بود.
نظریه‌پردازان زیادی در مورد ادبیات علمی - تخیلی صحبت کرده‌اند. جمال میرصادقی در کتاب «داستان‌های خیالی» می‌گوید:«بعضی‌ها مدعی می‌شوند که داستان‌های علمی تخیلی آینده را پیش‌بینی می‌کنند، اما این نوع داستان خیالی شاخه‌ای از آینده‌شناسی نیست و نویسنده‌اش بیش از فردی عادی نمی‌تواند آینده را پیش‌بینی کند.» شاید اگر این پاراگراف را پیش از شیوع کرونا خوانده‌بودم سفت و سخت می‌پذیرفتمش و به عنوان یک اطلاعات قطعی به بچه‌های کلاسم می‌گفتم. اما حقیقت این است که تجربه چیز دیگری به من نشان داد. در تابستان 98 همراه بچه‌های کلاس هفتم کتاب «زایو» را خواندیم. بچه‌ها با بی‌خیالی نقدش کردند و کنارش گذاشتیم. هفتمی‌های سال بعد هم در تابستان 99 همان کتاب را خواندند. با این تفاوت که این بار در کلاس مجازی نشسته‌بودیم. ویروسی تقریباً مشابه آنچه در کتاب گفته شده‌بود سر رسیده‌بود و حتی به کلاس کوچک ما هم نفوذ کرده‌بود. هفتمی‌های تابستان 99 بعد از خواندن «زایو» آن بی‌خیالی بچه‌های سال ‌قبل را نداشتند و با تعجب می‌گفتند:«خانم یعنی این کتاب قبل کرونا نوشته شده؟» و من با اشتیاق نظریاتم را دوباره تکرار می‌کردم:«داستان‌های علمی-‌تخیلی گاهی آینده را به ما نشان می‌دهند.» این بار لازم نبود ژول‌ورن و هرژه و سفر به کره ماه را مثال بزنم. فقط با هیجان می‌گفتم:«مثل زایو!»
حقیقت این است که داستان علمی-‌تخیلی واقعا گونه‌ای از آینده‌شناسی نیست اما کسی می‌تواند ادعا کند که داستان علمی‌- تخیلی به ذهن مخاطبان آن نفوذ نمی‌کند؟ نمی‌شود بگوییم که کسانی مانند ژول‌ورن و هرژه آرزوهایی را در ذهن تعداد زیادی از مردم ایجاد کردند که بعدها به واقعیت تبدیل شدند؟
با همه‌ این تعاریف و دقیقاً به همین خاطر در این شماره به بررسی ادبیات علمی‌- تخیلی پرداختیم، ادبیاتی که برخلاف آنچه اغلب تصور می‌کنیم ژانری مخصوص کودکان و نوجوانان نیست. ابزاری است که می‌تواند علم را به زبان ساده‌تر به مخاطب بفهماند و به احتمالات موجودِ رخ دادن آینده، جهت بدهد. ادبیات علمی- ‌تخیلی این فرصت را به ما می‌دهد که آرزوهایمان را با ذهن‌های بیشتری به اشتراک بگذاریم و آن قدر تکثیرش کنیم که عاقبت یک روز به کره ماه برسیم!