چهره‌هايي كه با تلويزيون ديده شدند. . .
تاريخچه سينما و تلويزيون ايران را كه ورق بزنيم به نام‌هاي آشنايي برمي‌خوريم كه از يكي از اين دو رسانه آغاز به‌كار كرده و پس از مدتي فعاليت‌هاي خود را در ديگري متمركز كرده‌اند. براي مثال مي‌توان به كارگردان‌ها و بازيگراني اشاره كرد كه عمده شهرت و محبوبيت خود را در قاب كوچك تلويزيون به دست آورده و پس از آن كه ماحصل كارشان مورد توجه مخاطبان قرار گرفت، روانه پرده نقره‌اي سينما شدند و آنجا هم درخشیده‌اند.
داود ميرباقري
يكي از مهم‌ترين كارگردان‌هاي قاب كوچك است كه با سريال گرگ‌ها در دهه 60 نام خود را برسرزبان‌ها انداخته و پس از آن با سريال‌هايي همچون رعنا و امام علي(ع) به اوج محبوبيت نزد مخاطبان رسيد. آدم‌برفي نخستين كار سينمايي وي به حساب مي‌آيد که فروش مناسبي هم كرد. ساحره دومين فيلم سينمايي ميرباقري براساس قصه‌اي كوتاه از صادق هدايت است كه آنچنان كه بايد از آب درنيامده و جزو آثار كاملا معمولي كارنامه ميرباقري به حساب مي‌آيد. حتي مسافر ري هم با وجود تمام نقاط‌قوتش فاصله زيادي با سريال‌هاي داود ميرباقري دارد.
محمدعلي نجفي
مهندس آرشيتكتي كه در سال‌هاي ابتدايي دهه 60 به نامي آشنا براي مخاطبان تلويزيون تبديل شد. او كه كارش را در سينما و با فيلم جنگ اطهر در بحبوحه پيروزي انقلاب آغاز كرده بود، با مجموعه تلويزيوني جذاب و پربيننده سربداران به شهرت رسيد؛ سريالي تماشايي كه در برهوت توليدات تنها دو شبكه تلويزيوني وقت بسيار مورد توجه قرار گرفته و ميليون‌ها نفر را پاي تلويزيون‌ها نشاند. نجفي پس از سربداران به سمت سينما رفته و فيلم‌هايي همچون گزارش يك قتل و پرستار شب را روانه اكران كرد.
حسن فتحي
يكي از مهم‌ترين كارگردان‌هاي سريال‌هاي تلويزيوني كه تعدادي از بهترين و ماندگارترين آنها را در كارنامه خود دارد. از شاخص‌ترين آنها هم مي‌توان به پهلوانان نمي‌ميرند، شب دهم، مدار صفر درجه و ميوه‌ممنوعه اشاره كرد كه تمامي آنها در بازپخش‌هاي متعددشان همچنان بينندگان زيادي دارند. فتحي هم
به مانند بسياري از كارگردان‌ها، سرانجام به سراغ سينما رفته و كمدي ازدواج به سبك ايراني را سال 1383 به تهيه‌كنندگي علي معلم ساخت. او كه سبك خاصي از ديالوگ‌نويسي در كارهايش به چشم مي‌خورد، آن را در فيلم‌هاي پستچي سه‌بار در نمي‌زند و كيفر پياده كرد كه مورد توجه مخاطبان خاص‌پسندتر قرار گرفت.
حسين پناهي
او نيز از دهه 60 كارش را به‌عنوان بازيگر و نمايشنامه‌نويس در تلويزيون آغاز كرده و با تله‌تئاتر دو مرغابي در مه بيش از پيش مورد توجه علاقه‌مندان تلويزيون قرار گرفت. زنده‌یاد پناهي هنرمندي خاص و خوش‌قريحه بود كه خيلي زود كارش به سينما كشيده شده و نخستين‌بار جلوي دوربين ابوالفضل جليلي در فيلم سينمايي گال رفت. پناهي هر چند در سينما به اندازه تلويزيون موفق نبود اما به هر حال گليم خود را از آب بيرون كشيد و در آثار زيادي ايفاي نقش كرد كه بدون شك مهم‌ترين آن سايه خيال ساخته حسين دلير بود.
اكبر عبدي
كمدين مطرح و مورد علاقه مردم ايران كه كارش را از تلويزيون و با مجموعه‌هاي محله بروبيا و محله بهداشت هر‌دو از ساخته‌هاي مسعود رسام و بيژن بيرنگ آغاز كرده و خيلي زود محبوب مخاطبان تلويزيون شد. مجموعه بازم مدرسه‌ام دير شد نيز مكمل خوبي براي دو سريال ذكر شده بوده و خيلي زود پاي عبدي را به سينماي ايران باز كرد. او خيلي زود توانست به هيات یک ستاره درآمده و در جمعي از پرفروش‌ترين فيلم‌هاي سال ايفاي نقش كند. وي در كنار بازي در فيلم‌هاي صرفا تجاري در فيلم‌هاي مطرحي همچون مادر ساخته علي حاتمي و اجاره‌نشين‌ها به كارگرداني داريوش مهرجويي ايفاي نقش كرد و در آنها هم به‌شدت موفق بود.
محمدرضا فروتن
او اوايل دهه 70 نقش‌هاي كوتاهي را در فيلم‌هايي همچون آخرين بندر و هدف ايفا كرد تا اين‌كه تنها در يك اپيزود از سريال سرنخ به كارگرداني كيومرث پوراحمد به نام تماشاخانه به ايفاي نقش پرداخت؛ نقش درخشاني كه كاملا به قامت فروتن نشسته و مخاطبان خود را تحت‌تاثير قرار داد؛ تا جايي كه همان شب دستيار مسعود كيميايي با او تماس گرفته و براي ايفاي نقش اول فيلم سينمايي مرسدس دعوت به همكاري كرد. فروتن در سينما به‌ويژه در نيمه دوم دهه 70 بسيار موفق بوده و نقش‌هاي خوبي را در فيلم‌هاي مهمي ايفا كرد. او در سال‌هاي بعد بار ديگر به تلويزيون بازگشته و در سريال از ياد رفته ساخته سيروس حسن‌پور به ايفاي نقش پرداخت كه حاصل كار چنگي به دل نزد.
امين تارخ
تارخ كه پيش از انقلاب در سريالي با عنوان شهر من شيراز ايفاي نقش كرده بود، در ابتداي دهه 60 با نقش شيخ حسن جوري در سريال سربداران به اوج شهرت و محبوبيت رسيد. يك قهرمان متقاعدكننده و جذاب كه در تمام طول داستان حضوري پررنگ داشته و نقشي كليدي در پيشبرد آن دارد. تارخ پس از سربداران در سريال بوعلي سينا و بازی در نقش اين دانشمند و حكيم ايراني محبوبيت خود را دو چندان كرد. وي سپس به سينما گرايش پيدا كرده و در فيلم‌هاي زيادي از جمله مادر، پرنده كوچك خوشبختي، پاييزان و... حضور پيدا كرد و تاثيري نسبي روي رونق گيشه اين آثار داشت.
حميد جبلي
او كه در سال‌هاي اخير با سري برنامه‌هاي كلاه قرمزي و دوستان همچنان محبوبيت خود را حفظ كرده، كارش را از تلويزيون و مجموعه مثل آباد به كارگرداني رضا ژيان آغاز كرده و پس از چند كار تلويزيوني و از جمله صداپيشگي در مجموعه عروسكي مدرسه موش‌ها، با فيلم مردي كه موش شد ساخته احمد بخشي وارد سينما شد و نقشي كوتاه اما شيرين را در كنار اكبر عبدي ايفا كرد. جبلي در نيمه دوم دهه 60 در سينما پركار شده و در آثار مختلفي به ايفاي نقش پرداخت. اما در دهه 80 كم كار شده و صرفا به همكاري با دوست و همكار ديرينه‌اش(ايرج تهماسب) در سينما و در فيلم‌هايي همچون زير درخت هلو و دختر شيريني فروش پرداخت. وي در يك دهه اخير نيز با سري ديدني كلاه قرمزي بار ديگر به تلويزيون بازگشته و گوشه‌اي از استعداد خود را در هنرهاي نمايشي به نمايش گذاشت.
گلاب آدينه
اين بازيگر خوش‌قريحه نيز پس از چند سال كار در تئاتر، با سريال محبوب و پربيننده سلطان و شبان به كارگرداني داريوش فرهنگ به مخاطبان خود معرفي شد و با همين يك سريال به محبوبيتي عظيم دست پيدا كرد. اولين فيلم آدينه پس از سلطان و شبان، زرد قناري ساخته رخشان بني‌اعتماد بود كه در آن هم نقش مقابل همسرش مهدي هاشمي را ايفا كرده است. او در سال‌هاي بعد تعدادي از بهترين نقش‌هاي تاريخ سينماي ايران را به‌خصوص در ساخته‌هاي بني‌اعتماد ايفا كرده و ستايش بسياري را برانگيخت. آدينه در تمام اين سال‌ها حضور اندكي در تلويزيون داشت كه اغلب نيز در حوزه تله‌تئاتر بوده است.
مهتاب كرامتي
نيمه دهه 70، امين تارخ كارگاه آموزش بازيگري خود را به راه انداخت كه نام تني چند از بازيگران مطرح سال‌هاي بعد در آن به چشم مي‌خورد. مهتاب كرامتي يكي از آنهاست كه نخستين‌بار جلوي دوربين سريال مردان آنجلس ساخته فرج‌ا... سلحشور رفت و در نقش هلن كه صداي مينو غزنوي را روي خود داشت و مورد توجه مخاطبان سريال نيز قرار گرفت. كرامتي يك سال بعد با فيلم سينمايي مردي از جنس بلور ساخته سعيد سهيلي وارد عرصه سينما شد و در 20 سالي كه از آن زمان مي‌گذرد در فيلم‌هاي متعددي به ايفاي نقش پرداخته است.
مهران مديري
اين چهره شاخص نيز كارش را در ابتداي دهه 70 با تلويزيون و جنگ نوروز 72 آغاز كرده و همزمان با آن در فيلم سينمايي ديدار ساخته محمدرضا هنرمند نيز ايفاي نقش كرد كه توقيفي سه چهار ساله را از سر گذراند. مديري شاخص‌ترين محصول تلويزيون دهه 70 ايران است كه جمعي از پربيننده‌ترين برنامه‌هاي تلويزيوني را بازي و كارگرداني كرده است. در ابتداي دهه 80 سرانجام مديري پس از توقفي هشت ساله بار ديگر به سمت سينما رفته و در توكيو بدون توقف ساخته سعيد عالم‌زاده ايفاي نقش كرد كه با فروشي فوق‌العاده مواجه شد. هرچند او فیلم ساعت 5 عصر را کارگردانی کرده با اين حال همچنان در سينما كم كار بوده و در عوض در قاب كوچك تلويزيون و بازار نمايش خانگي حضور موفقی داشته است.
رضا عطاران
ديگر چهره شاخص گونه كمدي كه هم در سينما موفق بوده و هم در قاب كوچك تلويزيون. كارش را از تلويزيون و با مجموعه پرطرفدار ساعت خوش آغاز كرده و در دهه 80 به مهم‌ترين نويسنده، كارگردان و بازيگر سريال‌هاي كمدي از جمله متهم گريخت، ترش و شيرين و بزنگاه تبديل شد. كليد ازدواج ساخته داوود موثقي اولين كار سينمايي اوست كه چندان مورد توجه عموم قرار نگرفت. عطاران از نيمه دوم
دهه 80 و پس از كناره گرفتن از تلويزيون، در سينما بسيار فعال شده و در دهه 90 به ستاره پولساز سينماي ايران تبديل شد و تعدادی از پرفروش‌ترين فيلم‌هاي تاريخ سينماي كشور را در كارنامه‌اش جمع كرد.
يكي از مهم‌ترين كارگردان‌هاي قاب كوچك است كه با سريال گرگ‌ها در دهه 60 نام خود را برسرزبان‌ها انداخته و پس از آن با سريال‌هايي همچون رعنا و امام علي(ع) به اوج محبوبيت نزد مخاطبان رسيد. آدم‌برفي نخستين كار سينمايي وي به حساب مي‌آيد که فروش مناسبي هم كرد. ساحره دومين فيلم سينمايي ميرباقري براساس قصه‌اي كوتاه از صادق هدايت است كه آنچنان كه بايد از آب درنيامده و جزو آثار كاملا معمولي كارنامه ميرباقري به حساب مي‌آيد. حتي مسافر ري هم با وجود تمام نقاط‌قوتش فاصله زيادي با سريال‌هاي داود ميرباقري دارد.
محمدعلي نجفي
مهندس آرشيتكتي كه در سال‌هاي ابتدايي دهه 60 به نامي آشنا براي مخاطبان تلويزيون تبديل شد. او كه كارش را در سينما و با فيلم جنگ اطهر در بحبوحه پيروزي انقلاب آغاز كرده بود، با مجموعه تلويزيوني جذاب و پربيننده سربداران به شهرت رسيد؛ سريالي تماشايي كه در برهوت توليدات تنها دو شبكه تلويزيوني وقت بسيار مورد توجه قرار گرفته و ميليون‌ها نفر را پاي تلويزيون‌ها نشاند. نجفي پس از سربداران به سمت سينما رفته و فيلم‌هايي همچون گزارش يك قتل و پرستار شب را روانه اكران كرد.
حسن فتحي
يكي از مهم‌ترين كارگردان‌هاي سريال‌هاي تلويزيوني كه تعدادي از بهترين و ماندگارترين آنها را در كارنامه خود دارد. از شاخص‌ترين آنها هم مي‌توان به پهلوانان نمي‌ميرند، شب دهم، مدار صفر درجه و ميوه‌ممنوعه اشاره كرد كه تمامي آنها در بازپخش‌هاي متعددشان همچنان بينندگان زيادي دارند. فتحي هم
به مانند بسياري از كارگردان‌ها، سرانجام به سراغ سينما رفته و كمدي ازدواج به سبك ايراني را سال 1383 به تهيه‌كنندگي علي معلم ساخت. او كه سبك خاصي از ديالوگ‌نويسي در كارهايش به چشم مي‌خورد، آن را در فيلم‌هاي پستچي سه‌بار در نمي‌زند و كيفر پياده كرد كه مورد توجه مخاطبان خاص‌پسندتر قرار گرفت.
حسين پناهي
او نيز از دهه 60 كارش را به‌عنوان بازيگر و نمايشنامه‌نويس در تلويزيون آغاز كرده و با تله‌تئاتر دو مرغابي در مه بيش از پيش مورد توجه علاقه‌مندان تلويزيون قرار گرفت. زنده‌یاد پناهي هنرمندي خاص و خوش‌قريحه بود كه خيلي زود كارش به سينما كشيده شده و نخستين‌بار جلوي دوربين ابوالفضل جليلي در فيلم سينمايي گال رفت. پناهي هر چند در سينما به اندازه تلويزيون موفق نبود اما به هر حال گليم خود را از آب بيرون كشيد و در آثار زيادي ايفاي نقش كرد كه بدون شك مهم‌ترين آن سايه خيال ساخته حسين دلير بود.
اكبر عبدي
كمدين مطرح و مورد علاقه مردم ايران كه كارش را از تلويزيون و با مجموعه‌هاي محله بروبيا و محله بهداشت هر‌دو از ساخته‌هاي مسعود رسام و بيژن بيرنگ آغاز كرده و خيلي زود محبوب مخاطبان تلويزيون شد. مجموعه بازم مدرسه‌ام دير شد نيز مكمل خوبي براي دو سريال ذكر شده بوده و خيلي زود پاي عبدي را به سينماي ايران باز كرد. او خيلي زود توانست به هيات یک ستاره درآمده و در جمعي از پرفروش‌ترين فيلم‌هاي سال ايفاي نقش كند. وي در كنار بازي در فيلم‌هاي صرفا تجاري در فيلم‌هاي مطرحي همچون مادر ساخته علي حاتمي و اجاره‌نشين‌ها به كارگرداني داريوش مهرجويي ايفاي نقش كرد و در آنها هم به‌شدت موفق بود.
محمدرضا فروتن
او اوايل دهه 70 نقش‌هاي كوتاهي را در فيلم‌هايي همچون آخرين بندر و هدف ايفا كرد تا اين‌كه تنها در يك اپيزود از سريال سرنخ به كارگرداني كيومرث پوراحمد به نام تماشاخانه به ايفاي نقش پرداخت؛ نقش درخشاني كه كاملا به قامت فروتن نشسته و مخاطبان خود را تحت‌تاثير قرار داد؛ تا جايي كه همان شب دستيار مسعود كيميايي با او تماس گرفته و براي ايفاي نقش اول فيلم سينمايي مرسدس دعوت به همكاري كرد. فروتن در سينما به‌ويژه در نيمه دوم دهه 70 بسيار موفق بوده و نقش‌هاي خوبي را در فيلم‌هاي مهمي ايفا كرد. او در سال‌هاي بعد بار ديگر به تلويزيون بازگشته و در سريال از ياد رفته ساخته سيروس حسن‌پور به ايفاي نقش پرداخت كه حاصل كار چنگي به دل نزد.
امين تارخ
تارخ كه پيش از انقلاب در سريالي با عنوان شهر من شيراز ايفاي نقش كرده بود، در ابتداي دهه 60 با نقش شيخ حسن جوري در سريال سربداران به اوج شهرت و محبوبيت رسيد. يك قهرمان متقاعدكننده و جذاب كه در تمام طول داستان حضوري پررنگ داشته و نقشي كليدي در پيشبرد آن دارد. تارخ پس از سربداران در سريال بوعلي سينا و بازی در نقش اين دانشمند و حكيم ايراني محبوبيت خود را دو چندان كرد. وي سپس به سينما گرايش پيدا كرده و در فيلم‌هاي زيادي از جمله مادر، پرنده كوچك خوشبختي، پاييزان و... حضور پيدا كرد و تاثيري نسبي روي رونق گيشه اين آثار داشت.
حميد جبلي
او كه در سال‌هاي اخير با سري برنامه‌هاي كلاه قرمزي و دوستان همچنان محبوبيت خود را حفظ كرده، كارش را از تلويزيون و مجموعه مثل آباد به كارگرداني رضا ژيان آغاز كرده و پس از چند كار تلويزيوني و از جمله صداپيشگي در مجموعه عروسكي مدرسه موش‌ها، با فيلم مردي كه موش شد ساخته احمد بخشي وارد سينما شد و نقشي كوتاه اما شيرين را در كنار اكبر عبدي ايفا كرد. جبلي در نيمه دوم دهه 60 در سينما پركار شده و در آثار مختلفي به ايفاي نقش پرداخت. اما در دهه 80 كم كار شده و صرفا به همكاري با دوست و همكار ديرينه‌اش(ايرج تهماسب) در سينما و در فيلم‌هايي همچون زير درخت هلو و دختر شيريني فروش پرداخت. وي در يك دهه اخير نيز با سري ديدني كلاه قرمزي بار ديگر به تلويزيون بازگشته و گوشه‌اي از استعداد خود را در هنرهاي نمايشي به نمايش گذاشت.
گلاب آدينه
اين بازيگر خوش‌قريحه نيز پس از چند سال كار در تئاتر، با سريال محبوب و پربيننده سلطان و شبان به كارگرداني داريوش فرهنگ به مخاطبان خود معرفي شد و با همين يك سريال به محبوبيتي عظيم دست پيدا كرد. اولين فيلم آدينه پس از سلطان و شبان، زرد قناري ساخته رخشان بني‌اعتماد بود كه در آن هم نقش مقابل همسرش مهدي هاشمي را ايفا كرده است. او در سال‌هاي بعد تعدادي از بهترين نقش‌هاي تاريخ سينماي ايران را به‌خصوص در ساخته‌هاي بني‌اعتماد ايفا كرده و ستايش بسياري را برانگيخت. آدينه در تمام اين سال‌ها حضور اندكي در تلويزيون داشت كه اغلب نيز در حوزه تله‌تئاتر بوده است.
مهتاب كرامتي
نيمه دهه 70، امين تارخ كارگاه آموزش بازيگري خود را به راه انداخت كه نام تني چند از بازيگران مطرح سال‌هاي بعد در آن به چشم مي‌خورد. مهتاب كرامتي يكي از آنهاست كه نخستين‌بار جلوي دوربين سريال مردان آنجلس ساخته فرج‌ا... سلحشور رفت و در نقش هلن كه صداي مينو غزنوي را روي خود داشت و مورد توجه مخاطبان سريال نيز قرار گرفت. كرامتي يك سال بعد با فيلم سينمايي مردي از جنس بلور ساخته سعيد سهيلي وارد عرصه سينما شد و در 20 سالي كه از آن زمان مي‌گذرد در فيلم‌هاي متعددي به ايفاي نقش پرداخته است.
مهران مديري
اين چهره شاخص نيز كارش را در ابتداي دهه 70 با تلويزيون و جنگ نوروز 72 آغاز كرده و همزمان با آن در فيلم سينمايي ديدار ساخته محمدرضا هنرمند نيز ايفاي نقش كرد كه توقيفي سه چهار ساله را از سر گذراند. مديري شاخص‌ترين محصول تلويزيون دهه 70 ايران است كه جمعي از پربيننده‌ترين برنامه‌هاي تلويزيوني را بازي و كارگرداني كرده است. در ابتداي دهه 80 سرانجام مديري پس از توقفي هشت ساله بار ديگر به سمت سينما رفته و در توكيو بدون توقف ساخته سعيد عالم‌زاده ايفاي نقش كرد كه با فروشي فوق‌العاده مواجه شد. هرچند او فیلم ساعت 5 عصر را کارگردانی کرده با اين حال همچنان در سينما كم كار بوده و در عوض در قاب كوچك تلويزيون و بازار نمايش خانگي حضور موفقی داشته است.
رضا عطاران
ديگر چهره شاخص گونه كمدي كه هم در سينما موفق بوده و هم در قاب كوچك تلويزيون. كارش را از تلويزيون و با مجموعه پرطرفدار ساعت خوش آغاز كرده و در دهه 80 به مهم‌ترين نويسنده، كارگردان و بازيگر سريال‌هاي كمدي از جمله متهم گريخت، ترش و شيرين و بزنگاه تبديل شد. كليد ازدواج ساخته داوود موثقي اولين كار سينمايي اوست كه چندان مورد توجه عموم قرار نگرفت. عطاران از نيمه دوم
دهه 80 و پس از كناره گرفتن از تلويزيون، در سينما بسيار فعال شده و در دهه 90 به ستاره پولساز سينماي ايران تبديل شد و تعدادی از پرفروش‌ترين فيلم‌هاي تاريخ سينماي كشور را در كارنامه‌اش جمع كرد.
