گرانی، نُقل بازار شب عید

گزارش جام‌جم از بازار مواد غذایی در آستانه نوروز

گرانی، نُقل بازار شب عید

۲۰ روز به عید نوروز باقی‌مانده اما اوضاع بازار مواد غذایی نسبت به سال‌های قبل، به علت گرانی سرسام‌آور به‌شدت متفاوت است.قیمت‌های فعلی در بازار اقلام غذایی پرمصرف ایام نوروز شامل میوه، گوشت، مرغ و آجیل نسبت به سال قبل دو تا سه برابر افزایش یافته و همین مساله حجم تقاضا را پایین آورده است. با وجود برنامه‌های دولت برای تنظیم بازار، اما همچنان گرانی حرف اول بازار شب عید را می‌زند.

مرغ 16 هزار تومان نمی‌ماند
ابتدای امسال مرغ با قیمت 8000 تومان به دست مردم می‌رسید اما این روزها در مناطق مختلف كشور قیمت این كالای پرمصرف به ۱۴ تا 16 هزار تومان رسیده است.
برخی كارشناسان و تولیدكنندگان از بین رفتن تعداد زیادی مرغ گوشتی را عامل گرانی می‌دانند و برخی دیگر افزایش هزینه‌های تولید را دلیل اصلی گرانی عنوان می‌كنند. افزایش نرخ ارز به میزان سه برابر باعث رشد قیمت در همه بخش‌های تولیدی از جمله تولید مرغ گوشتی شده است به طوری كه قیمت جوجه یك‌روزه از حدود ۱۸۰۰ تا 2000 تومان به بیش از ۴۵۰۰ تومان رسید. درباره این‌كه مرغ در یك ماه آینده چه وضعیتی خواهد داشت با محمد یوسفی، رئیس انجمن پرورش‌دهندگان مرغ گوشتی گفت‌وگو كردیم كه گفت: قیمت مرغ در اسفند بین 14 هزار و 200 تا 14 هزار و 500 تومان خواهد بود و دلیل این افزایش قیمت افزایش نرخ نهاده‌ها و همچنین جوجه یك‌روزه است.
وی افزود: مرغ‌هایی كه تا ۱۰ فروردین به بازار عرضه می‌شوند با جوجه‌های ۴۵۰۰ تومانی تولید شده‌اند و با توجه به این‌كه بیشتر تولیدكنندگان این صنعت بخش خصوصی هستند، خبری از كاهش قیمت نیست و همین رقم در طول نوروز نیز ادامه خواهد یافت و هر كیلو مرغ با قیمت 14هزار و 500 تومان به دست مصرف‌كننده می‌رسد؛ اما از نیمه دوم فروردین‌ قیمت‌ها شكسته خواهد شد و پایین می‌آید.
یوسفی با بیان این‌كه شركت پشتیبانی امور دام، دان‌ها را به صورت ارزان‌تر به عنوان بخشی از یارانه دولتی در اختیار تولیدكنندگان مرغ گوشتی قرار می‌دهد تا قیمت تمام‌شده پایین بیاید، گفت: علاوه بر عرضه دان یارانه‌ای توسط دولت قیمت جوجه یكروزه از ۴۵۰۰ تومان به ۲۵۰۰ تومان كاهش یافته و اكنون در اختیار مرغداران قرار گرفته است.
به گفته وی، در این صورت مرغ زنده با قیمت پایین‌تر به كشتارگاه‌ها تحویل می‌شود و در نهایت با قیمت پایین‌تر به دست مصرف‌كننده خواهد رسید. به نظر می‌رسد قیمت مرغ از 14 هزار و 500 تومان به 11 هزار تومان كاهش یابد. اكنون جوجه یكروزه با قیمت ۲۵۰۰ تومان به مرغداران تحویل شده و ۴۰ تا ۵۰ روز طول می‌كشد تا مرغ قابل مصرف شود. مهدی یوسفخانی رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی هم از كاهش قیمت مرغ در بازار طی روزهای آینده خبر داد و گفت: با جوجه ریزی (تولید) بیشتر در دی‌ماه و افزایش تحویل بار به بازار در روزهای آینده، قیمت مرغ آماده طبخ كاهش می‌یابد.
وی با اشاره به این‌كه هم‌اكنون مرغداران در حمل این محصول با مشكل مواجه هستند افزود: طبق قانون، ­ مرغداران باید ۲۰ درصد بار خود را به شركت امور پشتیبانی دام عرضه كنند كه سازمان دامپزشكی مجوز فروش ۸۰‌درصد بقیه آن را به كشتارگاه صادر كند.
وی با اشاره به تمایل نداشتن مرغداران به عرضه ۲۰ درصد محصول خود به شركت پشتیبانی امور دام گفت: مرغداران به دنبال وصول شدن به‌موقع درآمد خود هستند كه به دلیل انجام نشدن این اتفاق از سوی شركت پشتیبانی اموردام، مرغداران تمایلی به عرضه مرغ به این شركت ندارند كه به همین دلیل دامپزشكی مجوز فروش برای مرغدار صادر نكرده و این افراد با مشكل حمل مواجه هستند.
رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی بابیان این‌كه تولید مرغ از دی ماه در مرغداری‌ها افزایش یافته است، ادامه داد: این رویه سبب كاهش قیمت مرغ از اواسط اسفند خواهد شد. یوسفخانی گفت: توزیع روزانه صد‌تن مرغ منجمد با قیمت تنظیم بازار هر روز در تهران انجام می‌شود.

میوه گران‌تر می‌شود
حسن صابری، رئیس اتحادیه بارفروشان میوه و تره‌بار درباره علل گرانی میوه عنوان كرد: مشكل اصلی گرانی میوه ناشی از كمبود عرضه است كه سیل روزهای گذشته در مناطق كشاورزی جنوب ایران و همچنین صادرات بی‌رویه این محصول باعث گرانی شده است. وی افزود: دولت قرار بود در زمینه سیب و پرتقال ورود نكند اما برای تنظیم بازار این دو محصول در دی‌ماه سال جاری به این بحث ورود كرد، این در حالی است كه خرید و فروش این محصولات داشت روال عادی پیدا می‌كرد تا این‌كه دولت با نرخ بالاتر از بازار اقدام به خرید این محصول كرد.
این مقام صنفی تاكید كرد؛ صادرات محصولات كشاورزی باعث شده تا قیمت آن در داخل افزوده شود و اگر بتوانیم دو ماه آینده را بگذرانیم كشاورزان می‌توانند با میل بیشتری برای كشاورزی اقدام كنند.
وی ادامه داد: در سال‌های گذشته برخی كارخانه‌های صنایع تبدیلی منتظر می‌ماندند تا میوه‌های مازاد كشاورزان رو به خرابی برود تا بتوانند ارزان بخرند، در حالی كه در آن روزها باید به فكر صادرات می‌بودیم تا این روزها مشكل پیش نیاید.
صابری با بیان این‌كه باید بتوانیم بازار صادراتی كه به دست آمده را حفظ كنیم، گفت: علاوه بر تأمین بازار داخل باید به فكر توسعه بازار صادراتی باشیم اما متاسفانه اكنون بازار داخلی به هم خورده و كشاورزان بیشتر به فكر صادرات هستند.
این مقام صنفی اظهار كرد: میوه و سبزیجات به وفور در بازار وجود دارد و ما مشكلی به لحاظ تأمین این محصولات نداریم.
وی گفت: درآمد كشاورزان امسال نسبت به سنوات گذشته با افزایش محسوسی روبه‌رو بوده به همین دلیل انتظار داریم تولید میوه و سبزیجات در سال آینده بسیار بیشتر و زمینه صادرات حداكثری محصول فراهم شود.
صابری افزود: بخشی از ذخیره‌سازی سیب و پرتقال برای تنظیم بازار شب عید انجام شده و جای نگرانی در این زمینه نیست، سایر میوه‌ها نیز به وفور تولید شده است و مشكلی از این لحاظ نخواهیم داشت. با روند جاری قیمت میوه در بازار تا قبل از شب عید با افزایش ۱۰ تا ۲۰ درصدی روبه‌رو خواهد بود. وی اظهار كرد: به همین دلیل اتحادیه دو پیشنهاد به وزارت جهاد كشاورزی داده است تا بازار میوه با كاهش قیمت روبه‌رو شود، اول این‌كه صادرات میوه به كشورهای همسایه از 15 اسفند تا پایان تعطیلات به حالت تعلیق درآید. صابری افزود: دوم این‌كه چون میزان تقاضای نارنگی در سال‌های گذشته همواره بیشتر از تولید داخل بوده، برای تنظیم بازار تا یك ماه نارنگی پاكستانی وارد و در بازار عرضه شود تا قیمت سایر میوه‌ها نیز متعادل گردد. این مقام صنفی در پایان گفت: قیمت پرتقال در حال حاضر در بازار 5000 تومان، سیب 9000 تومان، كیوی بین 7000 تا 8000 تومان و موز حدود 11 هزار تومان است.



ادامه تلاش‌ها برای بازگشت تعادل به بازار گوشت
در حالی بازار گوشت قرمز همچنان ناآرام است كه دولت با انجام اقدامات مختلف سعی در بازگرداندن تعادل به این بازار دارد. قیمت گوشت كه طی ماه‌های اخیر روند افزایشی داشته همچنان بر همین مدار می‌گردد.
هرچند دولت برای كاهش قیمت، تعرفه واردات گوشت را صفر و روند واردات آن را تسهیل كرد تا بتواند بازار را به حالت تعادل برگرداند، اما به‌‌رغم این اقدامات و واردات گسترده و وعده مسؤولان مبنی بر كاهش قیمت‌ها، هنوز بازار به سمت تعادل نرفته است.
یكی از دلایل كاهش نیافتن قیمت گوشت، توزیع نامناسب این محصول پروتئینی است كه با وجود گذشت هفته‌ها از این موضوع هنوز سازوكاری برای توزیع عادلانه آن مطرح نیست. البته شهرام میرآخورلو، معاون سازمان حمایت معتقد است دلیل التهاب بازار گوشت، كاهش داخلی تولید گوشت است. به گفته وی، نیاز بازار داخل به گوشت حدود ۹۶۰ هزار تن است كه امسال فقط ۲۸۰ هزار تن تأمین شد و با میزانی كه تا الان واردات گوشت داشته‌ایم باز هم ۳۳۰ هزار تن فاصله وجود دارد تا نیاز داخل به تمامی تأمین شود.
منصور پوریان، رئیس شورای تأمین‌كننده دام هم درباره قیمت گوشت قرمز گفت: واردات گوشت به كشور و ذخیره آن در سردخانه‌ها از مدت‌ها پیش صورت گرفته و این میزان گوشت نه تنها برای شب عید، بلكه تا فصل بهار نیز كفاف بازار را می‌دهد.
وی افزود: شهروندان به‌هیچ‌وجه نگران افزایش قیمت گوشت قرمز نباشند و دغدغه‌ای برای تأمین این كالای مورد نیاز برای شب عید خود نداشته باشند.
رئیس شورای تأمین‌كننده دام اظهار كرد: تمام برنامه‌های وزارت جهاد و ستاد تنظیم بازار روی هدفمند كردن و باثبات شدن بازار گوشت متمركز است. با این برنامه‌ها و به شرط توزیع درست، صددرصد قیمت گوشت در بازار تا قبل از شب عید كاهش خواهد یافت.
وی افزود: قیمت‌های وارداتی نیم‌شقه دست گوسفندی طبق قیمت ستاد تنظیم بازار 42 هزار و 400 تومان و نیم‌شقه ران گوسفندی 44 هزار و 400 تومان است.
رئیس شورای تأمین‌كننده دام درخصوص قیمت گوشت داخلی نیز گفت: قیمت گوشت تولید داخل با نوسان روبه‌رو بوده است و به دلیل اختلاف زیاد بین قیمت این محصول و گوشت وارداتی، اعلام این نرخ سبب گران‌فروشی می‌شود.
پوریان با بیان این‌كه قیمت گوشت متكی به عرضه و تقاضاست، افزود: گوشت تنظیم بازاری در فروشگاه‌های عرضه بهاره سراسر كشور توزیع خواهد شد.

آجیل دست‌نیافتنی شد
در آستانه فرا رسیدن سال نو، بازار آجیل و خشكبار در حال داغ شدن است. سال گذشته آجیل‌های چندمغز طرفدار زیادی داشتند و بررسی‌ها نشان می‌دهد بیشترین میزان فروش آجیل‌فروشان در مورد این محصول بود اما امسال آن‌قدر قیمت آجیل گران شده كه بعید است رسم سال‌های قبل قابل تكرار باشد.
قیمت آجیل  به كیفیت و محصولاتی كه در آن است، بستگی دارد، اما مقایسه قیمت‌ها با سال گذشته حكایت از آن دارد كه بسیاری از خانواده‌ها قدرت خرید این محصول را ندارند.  آجیل چهارمغز درجه یك كه سال گذشته با قیمت 56 هزار تومان به دست مردم می‌رسید اكنون با قیمت حدود ۱۸۰‌تا 220 هزار تومان فروخته می‌شود. همچنین آجیل شش مغز كه دارای تخمه نیز است، سال گذشته با قیمت 70 هزار تومان فروش می‌رفت، اما اكنون با قیمت 135 هزار تومان به دست مردم می‌رسد.
در اسفند ۹۶ انواع پسته بین ۴۵ تا ۶۵ هزار تومان، انواع بادام ۵۵ تا ۶۵ هزار تومان، بادام هندی ۶۵ هزار تومان، مغز فندق ۷۵ هزار تومان، كشمش ۱۶ هزار تومان و نخودچی كیلویی ۱۴ هزار تومان قیمت داشتند، اما این روزها هر کیلوگرم پسته اكبری ۱۸۵ هزار تومان، پسته احمد آقایی ۱۶۰ هزار تومان، مغز فندق ۱۲۵ هزار تومان، تخمه كدو گوشتی  ۵۰ هزار تومان و مغز بادام ایرانی صد‌هزار تومان  به فروش می‌رسد.
مصطفی احمدی، رئیس اتحادیه آجیل و خشكبار در گفت‌وگویی كه با خبرنگار ما داشت حاضر به اعلام قیمت آجیل و اقلام آن نشد و اظهار كرد: قیمت آجیل را عرضه و تقاضا تعیین می‌كند و ما نمی‌توانیم قیمتی را در این زمینه بگوییم.
وی تاكید كرد: سرمازدگی باعث بر هم خوردن بازار برخی محصولات شد، اما با ثبت‌سفارش‌هایی كه برای واردات انجام شد، توانستیم دوباره بازار را كنترل كنیم.
احمدی دلیل بیان نكردن قیمت‌ها را كیفیت هر محصول عنوان كرد و گفت: قیمت آجیل مانند پازل می‌ماند به طوری كه نوسان نرخ در بادام هندی می‌تواند حتی نرخ پسته را نیز تغییر دهد، به همین دلیل نمی‌توانیم قیمت دقیقی در این زمینه بیان كنیم.
رئیس اتحادیه آجیل و خشكبار با تاكید بر این‌كه  در نمایشگاه‌های مختلفی برای عرضه محصولات برگزار كرده‌ایم، افزود: از آنجا كه آجیل امكان ماندگاری بالایی ندارد، اعضای اتحادیه كالاهایشان را با حداقل سود عرضه می‌كنند به این دلیل كه با فرارسیدن فصل گرما تقاضای این كالا به شدت پایین می‌آید.
تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد در ده‌روز پایانی سال بیشترین تقاضا وجود دارد،  قیمت‌ها به پایین‌ترین حد خود خواهد رسید.