هـــــوا خیلی‌هم خوبه!

موضع ترامپ درباره گرمایش جهانی و تغییرات آب‌وهوایی باز هم خبرساز شد

هـــــوا خیلی‌هم خوبه!

كاخ سفید اخیرا سعی داشت یكی از تحلیلگران ارشد وزارت امورخارجه این كشور را از ارائه اظهاراتش درخصوص تغییرات آب‌وهوایی در جلسه كنگره بازدارد. دفتر اطلاعات و تحقیقات وزارت امورخارجه با ایجاد هرگونه تغییری در اظهاراتی كه بنا بود ارائه شوند موافقت نكرد و در نهایت راد اِسكونووِر، تحلیلگر و استاد دانشگاه جورج‌تاون اجازه یافت در جلسه كمیته اطلاعات مجلس نمایندگان سخنرانی كند؛ اما كاخ سفید در اقدامی بی‌سابقه از تأیید اظهارات مكتوب اِسكونووِر برای ثبت در بایگانی اسناد كنگره خودداری كرد؛ آن هم صرفا به‌دلیل ضدیت با مواضع دولت ترامپ!

در اظهارات ارائه‌شده از جانب اِسكونووِر آمده است: «تغییرات آب‌وهوایی ناشی از فعالیت‌های انسانی می‌تواند تبعات فاجعه‌باری به همراه داشته باشد.» این درحالی است كه كاخ سفید چنین ادعایی را غیرعلمی و نوعی پروپاگاندا می‌داند. در این میان محققانِ تغییرات اقلیمی بر پایه شواهد علمی موجود بر این باورند كه محیط‌زیست سیاره زمین رو به نابودی است و باید در فكر چاره‌ای جدی و فوری بود.
در این شرایط سردمدار بزرگ‌ترین اقتصاد جهان حتی با واضح‌ترین یافته‌های علمی هم سر ناسازگاری دارد! ترامپ دوروبرش را با جماعتی پر كرده است كه منافع بیشترشان به قوت‌گرفتن صنایع ناسازگار با محیط‌زیست ازجمله سوخت‌های فسیلی
بستگی دارد.
مواضع متناقض ترامپ
موضع ترامپ پیرامون تغییرات آب‌وهوایی بارها رنگ عوض كرده‌ است. در سال 1388/ ۲۰۰۹ ترامپ عضو ائتلافی بود كه در نامه‌ای سرگشاده به اوباما و كنگره خواستار اقدام سریع برای نجات زمین و بشر شدند: «اگر اكنون كاری نكنیم، از لحاظ علمی غیرقابل‌انكار است كه تبعاتی فاجعه‌بار و برگشت‌ناپذیر در انتظار بشر و زمین خواهد بود.» بله؛ یكی از امضاكنندگان این نامه همین آقای ترامپ بود!
اما همین فرد در سال 1391/ ۲۰۱۲ تغییرات آب‌وهوایی را كلَك چینی‌ها خواند! سپس در طول مبارزات انتخاباتی‌اش در سال 1395/۲۰۱۶ تا جایی پیش رفت كه گفت پای ایالات متحده را از همه مذاكرات و معاهدات آب‌وهوایی بیرون می‌كشد. اما مدتی بعد احساساتی شد و اعتراف كرد نباید بی‌كله بود! حتی پذیرفت كه به‌هرحال ربط‌هایی بین فعالیت‌های بشر با تغییرات اقلیمی وجود دارد؛ اما حالا دوباره از موضع اخیرش عقب‌نشینی كرده است و می‌گوید: «مطمئن نیستم تغییرات آب‌وهوایی ربطی به فعالیت‌های انسانی داشته باشد.» جالب‌تر این‌كه فكر می‌كند وضعیت موجود بدون نیاز به هیچ دخالتی ‌برگشت‌پذیر است.
از این‌همه تناقض هم كه بگذریم باز روشن است ترامپ علاقه‌ای به جدی‌گرفتن قضیه ندارد. او كابینه‌اش را با كسانی پر كرده است كه منافع اكثریت‌شان به رونق صنایع برانداز محیط‌زیست بستگی دارد و آگاهانه از پذیرفتن اهمیت مستنداتی كه از گرمایش جهانی خبر می‌دهد سر باز می‌زند.
كابینه ضدمحیط‌زیستی ترامپ
نزدیك‌ترین مشاوران ترامپ با تلاش برای جلوگیری از افزایش سرعت گرمایش جهانی سر جنگ دارند. كابینه دولت او از همان ابتدای روی كار آمدنش با وزرا و مشاورانی پر شد كه نفع‌شان در رونق‌گرفتن صنعت سوخت‌های فسیلی بود.
ازجمله این افراد می‌توان به ریك پِری، وزیر انرژی، اشاره كرد كه پیشینه خوبی در حمایت از فعالیت‌های زیست‌محیطی ندارد. رِكس تیلِرسون، دیپلمات ارشد وزارت امورخارجه، هم كه به ترامپ درخصوص عواقب خروج از توافق‌نامه پاریس هشدار داده بود فورا بركنار و مایك پُمپِئو، مدیر سابق سیا، جایگزین او شد. پُمپِئو در همان ابتدای انتصابش از تصمیم ترامپ برای خروج از توافق‌نامه پاریس حمایت كرد.
و اما اِسكات پروئیت كه پیشتر مدیر آژانس حفاظت از محیط‌زیست بود در زمان ریاستش به قوانین آژانس برای ایجاد هوای پاك حمله برد و سعی كرد طرح اوباما برای انرژی پاك را از دستور كار دولت خارج كند. به‌دنبال ادعای جنجالی پروئیت مبنی بر این‌كه فعالیت‌های انسانی عامل تغییرات آب‌وهوایی نیست یك مقام قضایی از آژانس خواست تا برای ادعای مطرح‌شده شواهد علمی ارائه دهد.
پروئیت در تیر 1397/ جولای ۲۰۱۸ بركنار شد، اما مدیر فعلی آژانس، اندرو ویلِر، هم به‌نظر نمی‌رسد كه حامی محیط‌زیست باشد. ویلِر در گذشته برای حفظ تدوام كسب‌وكارهای ضدمحیط‌زیستی‌اش جزو لابی‌گران صنعت زغال‌سنگ و از حامیان مخالفان تغییرات آب‌وهوایی بوده است. ویلِر به صراحت پروئیت از این قضیه صحبت نمی‌كند، اما به‌هرحال او هم با پررنگ‌بودن نقش فعالیت‌های انسانی در تغییرات اقلیمی موافق نیست.
سایر مقامات ارشد آژانس حفاظت از محیط‌زیست نیز منافع‌شان هركدام به‌نوعی در گروی رونق صنعت سوخت‌های فسیلی است. وزیر امور داخلی دولت ترامپ تا اوایل بهار امسال/ آوریل ۲۰۱۹ رایان زینك بود كه صدها هزار دلار از صنعت زغال‌سنگ سود برده و جانشین او، دیوید بِرنهارت، هم از لابی‌گران صنعت نفت است.
سیاست‌های ترامپ درباره انرژی‌های تجدیدپذیر
مواضع ترامپ درخصوص منابع انرژی تجدیدپذیر هم قابل‌تأمل است. ترامپ بارها مخالفتش را با رونق‌ یافتن انرژی‌های تجدیدپذیر علنی كرده است. برای مثال بودجه درنظر گرفته دولت برای اداره بهره‌وری انرژی و انرژی‌های تجدیدپذیر در سال ۲۰۱۸ میلادی به میزان ۷۲ درصد كاهش داشته است. اما در این مورد نیز مواضع ترامپ چند باری چرخش داشته است. عجیب‌ترین نمونه‌اش این‌كه ترامپ گفته است روی دیوار مرزی با مكزیك می‌توانیم صفحات خورشیدی كار بگذاریم تا به این طریق با تولید انرژی، هزینه‌های ساخت دیوار جبران شود!
در حال حاضر اندك پیشرفتی كه در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر در جریان است به تلاش‌های بخش خصوصی در آمریكا برمی‌گردد كه البته آن هم از حمایت‌های دولت فدرال برخوردار نیست. درواقع دولت ترامپ خودخواسته چشمش را بر ظرفیت‌های‌ بسیار گسترده توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر بسته و این چیزی است كه صدای محققان را درآورده است. در آمریكا هزینه سرمایه‌گذاری در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر تنها یك‌سوم هزینه‌ای است كه چینی‌ها به بهره‌برداری از این بخش اختصاص داده‌اند.
اقدامات ترامپ برای رونق سوخت‌های فسیلی
ترامپ از چندی پیش فروش مزایده‌ای زمین‌های وسیعی را برای استخراج سوخت به‌روش فِرَكینگ (شكافت با آب) آغاز كرد و اكنون حجم گسترده‌ای از منابع آبی آمریكا را برای استخراج نفت و گاز به كار گرفته است. درواقع ترامپ از هیچ فرصتی برای رونق‌ دادن صنعت زغال‌سنگ دریغ نمی‌كند. اما به‌نظر نمی‌رسد كه حداقل در این مورد چندان به مقصودش برسد.
صنعت زغال‌سنگ در آمریكا به‌واسطه روی كار آمدن گزینه انرژی‌های تجدیدپذیر دستخوش افت جدی شده است. ترامپ تا زمانی كه سرمایه‌گذاران حاضر به ریختن پول‌ به پای این صنعت نباشند، به‌تنهایی نمی‌تواند كاری از پیش ببرد و از آن‌طرف متقاعد كردن دولت فدرال به اختصاص میلیاردها دلار یارانه مورد نیاز هم اصلا آسان نیست. پیشتر ترامپ برای عملی‌كردن این منظور تصمیم داشت از پول مالیات‌دهندگان برای توسعه صنعت زغال‌سنگ استفاده كند كه با مخالفت قانونگذاران مواجه شد.
حالا هم او نقشه جدیدی در سر دارد و ادعا می‌كند كه برای حمایت از منافع امنیت ملی باید به صنعت زغال‌سنگ كمك مالی دولتی تعلق بگیرد. این درحالی است كه جلوگیری از افزایش گرمایش جهانی با این ادعای ترامپ جور درنمی‌آید. منتقدان بر این باورند در حال حاضر در صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر ظرفیت به‌مراتب بیشتری برای اشتغالزایی و رشد وجود دارد تا در سوخت‌های فسیلی.
فعالان محیط‌زیست معتقدند كه به‌‌رغم تلاش‌های ترامپ برای اولویت ‌بخشیدن به سوخت‌های فسیلی می‌توان خوشحال بود كه رشد انرژی‌های تجدیدپذیر قابل ‌توقف نیست. باوجود همه اینها، هنوز هم برخی كارشناسان معتقدند لابی‌گران سوخت‌های فسیلی درنهایت شكست خواهند خورد.
منابع:: Newyork Times و Friends of the Earth