ماجرای مجموعه كتابهای كآشوب كه محرم هر سال منتشر میشود چیست؟
روایت زمانه، آشوب دل
بازار روایت همچنان داغ است. از شهرزاد قصهگو تا راویان امروز، نبض تپنده روایتگری را زنده نگه داشتهاند. حتی اگر مردم ادبیات داستانی را آنطور كه پیش از اینها میخواندند، نخوانند و شمارگان كتابها نزول وحشتناكی را تجربه كند، تجربه ثابت كرده كه روایت، ولو روایتهای غیرداستانی، راه خودشان و مخاطب خودشان را پیدا میكنند. مدتهاست بین كتابهای پرفروش دنیا، روایتهای غیرداستانی كه به نانفیكشن معروفند جایگاه بلامنازعی دارند. این ماجرا، در ایران هم رفتهرفته رخ مینماید. چند ناشر، به صورت تخصصی و متمركز دست گذاشتهاند روی انتشار كتابهای روایی. حالا چه در قالب جستار باشد، چه داستان، اما اینجا هم روایتهای غیرداستانی در حال پیشیگرفتن از روایتهای داستانیاند. یكی از این نوع ناشران، نشر اطراف است؛ انتشاراتی خوشسلیقه كه با برنامهریزی مشخص و هدفمند سراغ سوژههایش میرود و مجموعههای درست و درمانی در این چند سال منتشر كرده است. تمركز اصلی اطراف و مسؤولش كه نفیسه مرشدزاده است، بر روایتگری است. حتی چند كتاب تخصصی هم در نظریه روایتگری منتشر كردهاند از جمله ترجمه كتاب «سواد روایت» را كه بسیار مفید است، اما یكی از مجموعههای این نشر در بخش «روایت تجربه»، مجموعهای است با عنوان كآشوب كه تا كنون سه جلد از آن منتشر شده است. این سه كتاب را تورقی كردهایم.
كار كآشوب روایت است؛ روایت تجربههای فردی. تجربههایی كه در عرصه عمومی جاریاند و هر كسی میتواند روایت خود را از آن به دست دهد. در مجموعه كآشوب نسبت تجربههای متفاوت فردی با عزای حسینی ثبت میشود تا قطرهای از گستره وسیع و متنوع این سوگواری شیعی را بچشیم. مجموعهای كه بنا دارد هر سال از منظری دیگر و آدمهایی دیگر به حال و هوای امروز ما و روضهها نگاه كند. عادت شیعه به ثبت عاشورا در شكل موزون و در قالب شعر بوده و ما اغلب ارتباط خودمان با این حماسه را منظوم شرح كردهایم و روایت منثور و قصه كمتر عرضه شده است. مجموعه كآشوب تلاش میكند تا نثر فارسی فرصت از دسترفته خودش در زمینه محرم و روضه را بازیابد و از این طریق هم راه بگشاید. تاكنون از این مجموعه سه كتاب كآشوب، «رستخیز» و «زان تشنگان» منتشر شده است. هر جلد از این مجموعه، در آستانه محرم هر سال به بازار كتاب میآید.
كآشوبِ اول؛ كآشوب
نخستین كتاب از مجموعه كآشوب به همین نام محرم دو سال پیش منتشر شد. كتاب، شامل 23 روایت است از «روضههایی كه زندگی میكنیم» كه به همت نفیسه مرشدزاده جمعآوری شده است؛ روایتهای واقعی و مستند از نسبت نسلهای متفاوت امروز با واقعه سال ۶۱ هجری. این نویسندگان كه شغل و گرایشهای مختلف دارند، قرار بوده با لحن توصیفی، نسبتِ شخصی و زیسته خودشان با مجالس گذشته و امروز را گزارش كنند كه البته، همه، دل از دست دادهاند و اینجا و آنجا، شیفتگی از متنها بیرون زده است .
كآشوبِ دوم؛ رستخیز
جلد دوم، محرم سال گذشته بود كه آمد. اسمش «رستخیز» بود و این بار یك روایت به تعداد روایتها اضافه شده بود و با 24 نفر سر و كار داشتیم. اینجا هم راویها به اتفاقاتی كه برایشان به واسطه محرم رخ داده، پرداختهاند. رستخیز هم، روایتِ كرامتهای بزرگ نیست، شرحِ زندهشدن ذرهای از درون انسان در فراخوانِ هر ساله محرم است. اگر شما هم مثل ما با شنیدن داستانهای احسان عبدیپور، حسابی
سر ذوق آمدهاید، این را بدانید كه او یكی از راویان این جلد است.
كآشوبِ سوم؛ زان تشنگان
جلد سوم هم چندی است به بازار آمده. این با اسمش شده «زانتشنگان» و باز هم شامل 24 روایت است. كتاب درست در روزهایی به بازار آمد كه مهدی شادمانی، خبرنگار ورزشی دوستداشتنی پس از چند سال مباره شكوهمند با سرطان درگذشت و روایت او در این كتاب را خواندنیتر كرد. او البته یكی از نویسندههای جلد اول هم بود. هر ۲۴ نفر از تجربههایی نوشتهاند كه در دل سنت عزا و در همین كوچهها و تكیهها شكل گرفته و دریافت و برداشت تازه با خودش آورده است.