مجید انتظامی قرار است با همراهی اركستر سمفونیك تهران در كتابخانه ملی اجرایی داشته باشد. با یك آهنگساز و منتقد موسیقی درباره فعالیتهای او حرف زدهایم
نتهای امضا دار
این روزها كتابخانه ملی در حال برنامهریزی برای اجرای آیینی با نام «چله عشق» بوده و قصد دارد در این برنامه ویژه از 40 خالق آثار برجسته عاشورایی از جمله استاد محمود فرشچیان خالق آثار متعددی از جمله تابلو «عصر عاشورا»، بهرام بیضایی نویسنده فیلمنامه «روز واقعه»، مرحوم سیدجعفر شهیدی برای كتاب «قیام حسین(ع)» و مجید انتظامی برای ساخت موسیقی فیلم روز واقعه ساخته شهرام اسدی تجلیل كند. آنطور هم كه در رسانهها اعلام شده، انتظامی آهنگساز و رهبر اركستری كه بیشتر با ساخت موسیقی فیلمهای ماندگارش شناخته میشود، بخشی از موسیقی روز واقعه را با همراهی اركستر سمفونیك تهران اجرا خواهد كرد، آن هم بعد از شش سال كه هیچ اجرای صحنهای نداشته است. به همین مناسبت نگاهی انداختیم به فعالیتهای موسیقی انتظامی از ابتدای فعالیتهایش تا امروز و نظر یك آهنگساز و منتقد را هم دربارهاش جویا شدیم.
انتظامی از سال 1356 كه موسیقی فیلم «سفر سنگ» به كارگردانی مسعود كیمیایی را ساخته تا امروز مجموعا برای 81 اثر سینمایی موسیقی نوشته است. شش سمفونی ساخته و همینطور برای شش سریال تلویزیونی موسیقی ساخته و پنج آلبوم موسیقی هم كه دربردارنده موسیقی فیلمهای موفقش است را منتشر كرده است.او در مجموع هشت بار نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین آهنگسازی در جشنواره فجر بوده و با ساخت موسیقی برای فیلمهای دیوانهای از قفس پرید، بایسیكلران، آژانس شیشهای و روز واقعه موفق شده چهار سیمرغ بلورین این جشنواره را از آن خود كند. او دو دیپلم افتخار هم از این جشنواره دارد و در جشنهای سالانه خانه سینما هم پنج بار نامزد دریافت تندیس زرین بهترین موسیقی متن بوده كه دو بار هم موفق به دریافت آن شده است. این اعداد و ارقام فارغ از هر تحلیل و بررسی سایر رقبای آثار این آهنگساز نشان میدهند انتظامی چهار دهه فعالیت مستمر و جدی داشته كه از او چهرهای موفق در عرصه ساخت موسیقی فیلم ساخته است.
آهنگسازی كه سینما را میشناسد
انتظامی فرزند آقای بازیگر ایران است، مجید پسر عزتا... كه بازیهای درخشانش در سینمای ایران ماندگار خواهد بود. طبعا شناخت دقیق پدر از سینما بر پسر هم تاثیر میگذارد و او را به آهنگسازی بدل میكند كه درك درستی از تصویر دارد و آن را به تبحرش از موسیقی گره میزند تا نامش را به عنوان یكی از آهنگسازان موفق عرصه موسیقی فیلم ثبت كند.
رضا مهدوی، آهنگساز و منتقد موسیقی در این باره میگوید: آقای انتظامی قطعا از پدرش تاثیر گرفته و شناخت و تبحر انتظامی بزرگ در سینما را دیده و از او آموخته، اما خودش هم شناخت خوبی از موسیقی و تصویر دارد و موفقیتها و كارهایش را نمیتوان نتیجه این دانست كه فرزند یك بازیگر موفق است. مجید انتظامی خودش از تصویر و موسیقی درك خوبی دارد و به همین دلیل هم در آثارش میتوان امضای خاص و اثر انگشتش را دید.او ادامه میدهد: انتظامی جزو آن دسته از آهنگسازانی است كه در نواختن ساز بادی فاگوت تبحر دارد و سایر سازها را هم خوب میشناسد، به همین دلیل میتواند برای هر اتفاق تصویری هم ساز و به تبع آن صدای مناسب انتخاب كرده و نتیجه كارش برای مخاطب دلنشین و اثرگذار باشد.
موسیقی فیلم با چاشنی تعامل
وقتی آهنگسازی قرار است برای یك فیلم موسیقی بسازد، یعنی باید بتواند در مسیری كه قبلا در قالب تصویر طی شده راه برود و همگام با مسیری كه قبلتر كارگردان همه اجزای فیلم را در آن پیش برده، حركت كند. این ایجاد هماهنگی كار راحتی نیست و طبعا نیاز به تعامل جدی میان آهنگساز و كارگردان دارد.حالا این كه انتظامی موسیقی فیلمهای درخشانی را در كارنامه خود دارد، یعنی توانسته این تعامل را ایجاد كند. مهدوی در این باره میگوید: انتظامی بهخوبی درك میكند كارگردان چه میخواهد و نیاز تصویری كه مقابلش قرار گرفته، چیست. استفادههایش از موسیقی و سكوت بجاست و برای هر فیلمی اعم از تاریخی، مذهبی، جنگی و اجتماعی كه موسیقی ساخته نتیجه ایجاد فهم بهتر میان ما و تصویر بوده است.این آهنگساز میافزاید: به همین دلیل است كه میگویم او با كارگردان ارتباط و تعامل خوبی برقرار میكند. درست مانند آثار موسیقایی قدیمی كه میبینیم در آنها آهنگساز، شاعر و خواننده، همراه و همپای یكدیگر كار میكردند و با هم پیش میرفتند. نتیجه كارشان هم ماندگار میشد.
سوتی كه از فیلم رد شد
موسیقی فیلم نباید از فیلم پررنگتر و برجستهتر شود. این اصل مهمی است، اما گاهی هم اتفاقی میافتد و موسیقی یك اثر خاص یا بخشی ازآن در ذهن مخاطب از فیلم پررنگتر میشود. هر چند گریزی نیست و آهنگسازان برجسته هم چنین اتفاقی در كارهایشان رخ میدهد، اما نباید همیشه هم این اتفاق را منفی دانست.
مهدوی درباره یكی از موسیقی فیلمهای انتظامی هم چنین نظری داشته و میگوید: این اتفاق برای موسیقی فیلم «از كرخه تا راین» ابراهیم حاتمیكیا افتاد. آقایانتظامی برای ساخت موسیقی این فیلم برنده دیپلم افتخار بهترین موسیقی متن در یازدهمین جشنواره فیلم فجر هم شد. جالب بود كه وقتی مردم از سینما بیرون میآمدند سوت قوی و خاص مرحوم خورشیدفر در ذهنشان مانده بود. البته این اتفاق را هم باید به فال نیك گرفت، انتخاب آقای انتظامی برای نواخته شدن این سوت عالی بود، هم در تار و پود فیلم نشسته بود و هم به دل مردم نشست.
دشواریهایی كه برای انتظامی آسان است
ساخت موسیقی فیلم برای آثار مذهبی و تاریخی دشوار است، اما مهدوی معتقد است انتظامی بهخوبی از عهده این كار دشوار برآمده است. او در این باره میگوید: نگاهی به این دسته از آثار انتظامی نشان میدهد او مطالعات تاریخی خوبی دارد و به احتمال زیاد خودش اهل پژوهش درباره موضوعاتی است كه میخواهد دربارهشان كار كند. میتوان گفت مشاوران خوبی هم انتخاب میكند و با درك درست شرایطی كه در تصویر با آن روبهروست، سازبندی خود را تعریف میكند.این آهنگساز اظهار میكند: موسیقی كه شنیده میشود با پوشش بازیگران، گویش، رفتار و سایر اتفاقات اثر ارتباط دارد و این همه نشان میدهد او با درك درست دست به خلق موسیقی برای فیلم میزند. میتوانم بگویم این دسته از آثار انتظامی و فرهاد فخرالدینی بسیار ارزشمند بوده و الگوی خوبی برای جوانانی خواهد بود كه قصد دارند در عرصه موسیقی فعالیت كنند.
كاش به تلویزیون بیاید
منتقد موسیقی كه با او صحبت كردهایم، با همه نكات مثبتی كه درباره انتظامی میگوید، یك گلایه و یك خواسته هم از او دارد. مهدوی بارها از انتظامی درخواست كرده به برنامههای تلویزیونی و رادیویی بیاید، هم به سوالاتی پاسخ دهد و هم مردم او را بیشتر بشناسند، اما نپذیرفته. حالا درخواست مهدوی این است كه انتظامی به صدا و سیما بیاید، ببیند كدام برنامهها جدیتر هستند و گاهی در آنها شركت كند و حتی اگر انتقادی هم به صدا و سیما دارد، از این طریق مطرحش كند، اما فرصت این دیدار و گفتوگوها را از خودش، برنامههای تلویزیونی خوب و مردم نگیرد.
-
نتهای امضا دار
-
چند نکته در مورد یک جوابیه
-
زندگی در شرایط سخت
-
زم ذلیل!
-
باید در روند سریال سازی تجدید نظر کنیم
-
قدرت چشمانم را به دستانم منتقل کردم
-
دفاع قاطع روحانی از کارنامه اقتصادی دولت
-
مروری بر روایتها و سفرنامههای اربعین
-
طرح انتقال کویر به خزر!
-
پدیده بیکارانِ صاحب درآمد
-
سهم بچهها از سینما چقدر است؟
-
یک حمله و چند پرسش
-
دفاع قاطع روحانی از کارنامه اقتصادی دولت