به مناسبت 23 مهر، روز جهانی عصای سفید
۶ فناوری كه چشم نابینایان شده‌اند
بنابر گزارش امسال سازمان جهانی بهداشت، حدود 2/2 میلیارد نفر در دنیا با نوعی اختلال در بینایی زندگی می‌كنند یا كاملا نابینا هستند. البته این آمار برحسب تخمین بوده و اعلام رقم دقیق آن سخت است. همچنین بنا به گزارش سلامت نیوز به نقل از عباس عظیمی، رئیس كنگره اپتومتری ایران، جمعیت نابینایان ایران حدود ۹۰ هزار نفر و كم‌بینایان دو برابر آن است. از آنجایی‌كه اختلال در بینایی، پیامدهای نامطلوبی برای افراد و جوامع دارد، تحقیقات و بررسی‌های متعددی در زمینه روش‌های درمانی مناسب و همچنین تولید فناوری‌های مختلف، انجام شده است. تاكنون دانشمندان و محققان توانسته‌اند روش‌های مفیدی برای بهبود زندگی افراد نابینا و كم‌بینا پیدا كنند. در ادامه به برخی از این موارد اشاره می‌كنیم.
نقشه سه‌بعدی صوتی
وقتی افراد بینا در خیابان قدم می‌زنند، می‌توانند جزئیات محیط اطراف خود را مشاهده كنند. اكنون مایكروسافت با ارائه نرم‌افزار نقشه سه‌بعدی، این امكان را در اختیار نابینایان یا افراد كم‌بینا قرار داده است. نقشه سه‌بعدی یا منظره صوتی مایكروسافت، یك طرح تحقیقاتی است كه با استفاده از فناوری‌های بر پایه شنیداری به نابینایان یا كم‌بینایان كمك می‌كند تا از محیط اطراف خود آگاهی كامل‌تری داشته باشند. این نرم‌افزار مایكروسافت، به صورت لایه لایه، زمینه و اطلاعات مربوط به مكان و محیطی كه در آن هستید را ذخیره كرده و صداهای سه‌بعدی تولید و لحظه به لحظه نقشه‌ای سه‌بعدی صوتی خلق می‌كند. نابینایان با شنیدن این اصوات می‌توانند اطراف خود را به‌خوبی درك و شناسایی كنند.
دانش روی نوك انگشتان
نزدیك ۲۰۰ سال است كه خط بریل كه روشی هوشمندانه برای خواندن متون با نوك انگشتان است، به‌كار گرفته می‌شود، اما اكنون این امكان از صفحات معمولی كاغذ وارد صفحه نمایشگرهای رایانه‌ای شده است. مایكروسافت، نرم‌افزار صفحه‌خوان Narrator خود را به‌روز كرده و آن، صفحه نمایش و صفحه كلید بریل را پشتیبانی می‌كند. همچنین نوعی كتابخوان بریل ابداع شده كه به اندازه كف دست انسان است و كودكان نابینای پیش‌دبستانی می‌توانند با استفاده از آن خط بریل را یاد بگیرند.
وسایل نقلیه الكتریكی پرصدا
یكی از ویژگی‌های وسایل نقلیه الكتریكی، بی‌صدا بودن آنهاست. اما اتحادیه اروپا نمی‌خواهد این ویژگی امنیت مردم را به خطر اندازد. بنابراین این اتحادیه قوانینی وضع كرده است كه به موجب آن، تمام وسایل نقلیه الكتریكی باید صدایی قابل شنیدن داشته باشند. به همین دلیل برخی از سازندگان خودروهای الكتریكی، به وسایل نقلیه الكتریكی خود، صداهای مصنوعی موتور خودرو اضافه كرده‌اند.
بیكن‌های هدایت‌كننده
بیكن‌ها، دستگاه‌هایی هستند كه قابلیت برقراری ارتباط با دستگاه‌های هوشمند از طریق بلوتوث را دارند. اخیرا با استفاده از بیكن‌های بلوتوث می‌توان افراد نابینا یا كم‌بینا را به‌خوبی راهنمایی كرد. در واقع شركت فورسایت آگمنتد رئالیتی (Foresight Augmented Reality) با استفاده از این بیكن‌ها و فناوری واقعیت افزوده به كمك نابینایان و افراد كم‌بینا آمده است. این افراد با كمك فناوری جی‌پی‌اس (سامانه رهیاب جهانی) مكان‌های مورد نظر خود مانند رستوران‌ها، فروشگاه‌ها و ... را می‌یابند و وقتی وارد آن مكان‌ها شدند، بیكن‌ها می‌توانند آنها را به قسمت‌های مختلف هدایت كنند و وجود موانع را به آنها هشدار دهند.
عینك‌های هوشمند
محققان دانشگاه عجمان در امارات متحده عربی، در حال طراحی عینك‌های هوشمندی هستند كه با استفاده از هوش مصنوعی بتواند متنی را بخواند، رهیابی كند و چهره اشخاص را بشناسد. این عینك‌ها از طریق پردازنده به گوشی هوشمند متصل می‌شوند و كاری می‌كنند كه سیستم بدون اتصال به اینترنت، فعال بماند. این عینك‌های هوشمند هنوز در مراحل اولیه تولید خود قرار دارند، اما گفته می‌شود می‌توانند مطالب را با ۹۵ درصد دقت بخوانند.
توضیح تصاویر در گوگل‌كروم
به‌تازگی به امكانات گوگل‌كروم، مورد جدیدی اضافه شده و آن شرح تصاویر روی كروم است. این ویژگی می‌تواند به نابینایان و افراد كم‌بینا كمك كند تا بفهمند چه چیزی در نمایشگر رایانه به تصویر كشیده شده است. این مزیت تازه، مناسب صفحه‌خوان‌هایی كه می‌توانند خروجی گفتاری و بریل داشته باشند هم هست.
صفحه‌خوان‌های دیجیتالی فقط می‌توانند نام تصاویر قرار گرفته شده در فضای وب را برای نابینایان یا كم‌بینایان بخوانند. اما وقتی تصویری بی‌نام باشد، صفحه‌خوان نمی‌تواند آن تصویر را بخواند یا تنها كاری كه می‌كند، یكسری از اعداد كه نام فایل است را تكرار می‌كند. اما امكان جدید گوگل‌كروم، شرح تصاویر با استفاده از فناوری یادگیری عمیق (هوش مصنوعی) است كه می‌تواند میلیون‌ها تصویر فضای وب را شرح دهد. البته توضیح تصاویر وب فقط به زبان انگلیسی آماده شده‌اند، حتی اگر مرورگر كاربر روی یك زبان دیگر قرار گرفته باشد. سال گذشته، شركت مایكروسافت، برنامه‌ای به نام «هوش مصنوعی برای دسترسی» راه‌اندازی و روی آن ۲۵ میلیون دلار سرمایه‌گذاری كرده است و فناوری مایكروسافت را در دست‌های شركت‌های نوپا، توسعه‌دهنده‌ها و سازمان‌های غیرانتفاعی قرار داده تا آنها با ایده‌ها و نوآوری‌های خود توانایی‌های انسان‌های معلول را افزایش دهند. این برنامه همچنان در جریان است و از تمام پروژه‌های جدید پشتیبانی می‌كند.
منابع:: Microsoft و Techxplore
وقتی افراد بینا در خیابان قدم می‌زنند، می‌توانند جزئیات محیط اطراف خود را مشاهده كنند. اكنون مایكروسافت با ارائه نرم‌افزار نقشه سه‌بعدی، این امكان را در اختیار نابینایان یا افراد كم‌بینا قرار داده است. نقشه سه‌بعدی یا منظره صوتی مایكروسافت، یك طرح تحقیقاتی است كه با استفاده از فناوری‌های بر پایه شنیداری به نابینایان یا كم‌بینایان كمك می‌كند تا از محیط اطراف خود آگاهی كامل‌تری داشته باشند. این نرم‌افزار مایكروسافت، به صورت لایه لایه، زمینه و اطلاعات مربوط به مكان و محیطی كه در آن هستید را ذخیره كرده و صداهای سه‌بعدی تولید و لحظه به لحظه نقشه‌ای سه‌بعدی صوتی خلق می‌كند. نابینایان با شنیدن این اصوات می‌توانند اطراف خود را به‌خوبی درك و شناسایی كنند.
دانش روی نوك انگشتان
نزدیك ۲۰۰ سال است كه خط بریل كه روشی هوشمندانه برای خواندن متون با نوك انگشتان است، به‌كار گرفته می‌شود، اما اكنون این امكان از صفحات معمولی كاغذ وارد صفحه نمایشگرهای رایانه‌ای شده است. مایكروسافت، نرم‌افزار صفحه‌خوان Narrator خود را به‌روز كرده و آن، صفحه نمایش و صفحه كلید بریل را پشتیبانی می‌كند. همچنین نوعی كتابخوان بریل ابداع شده كه به اندازه كف دست انسان است و كودكان نابینای پیش‌دبستانی می‌توانند با استفاده از آن خط بریل را یاد بگیرند.
وسایل نقلیه الكتریكی پرصدا
یكی از ویژگی‌های وسایل نقلیه الكتریكی، بی‌صدا بودن آنهاست. اما اتحادیه اروپا نمی‌خواهد این ویژگی امنیت مردم را به خطر اندازد. بنابراین این اتحادیه قوانینی وضع كرده است كه به موجب آن، تمام وسایل نقلیه الكتریكی باید صدایی قابل شنیدن داشته باشند. به همین دلیل برخی از سازندگان خودروهای الكتریكی، به وسایل نقلیه الكتریكی خود، صداهای مصنوعی موتور خودرو اضافه كرده‌اند.
بیكن‌های هدایت‌كننده
بیكن‌ها، دستگاه‌هایی هستند كه قابلیت برقراری ارتباط با دستگاه‌های هوشمند از طریق بلوتوث را دارند. اخیرا با استفاده از بیكن‌های بلوتوث می‌توان افراد نابینا یا كم‌بینا را به‌خوبی راهنمایی كرد. در واقع شركت فورسایت آگمنتد رئالیتی (Foresight Augmented Reality) با استفاده از این بیكن‌ها و فناوری واقعیت افزوده به كمك نابینایان و افراد كم‌بینا آمده است. این افراد با كمك فناوری جی‌پی‌اس (سامانه رهیاب جهانی) مكان‌های مورد نظر خود مانند رستوران‌ها، فروشگاه‌ها و ... را می‌یابند و وقتی وارد آن مكان‌ها شدند، بیكن‌ها می‌توانند آنها را به قسمت‌های مختلف هدایت كنند و وجود موانع را به آنها هشدار دهند.
عینك‌های هوشمند
محققان دانشگاه عجمان در امارات متحده عربی، در حال طراحی عینك‌های هوشمندی هستند كه با استفاده از هوش مصنوعی بتواند متنی را بخواند، رهیابی كند و چهره اشخاص را بشناسد. این عینك‌ها از طریق پردازنده به گوشی هوشمند متصل می‌شوند و كاری می‌كنند كه سیستم بدون اتصال به اینترنت، فعال بماند. این عینك‌های هوشمند هنوز در مراحل اولیه تولید خود قرار دارند، اما گفته می‌شود می‌توانند مطالب را با ۹۵ درصد دقت بخوانند.
توضیح تصاویر در گوگل‌كروم
به‌تازگی به امكانات گوگل‌كروم، مورد جدیدی اضافه شده و آن شرح تصاویر روی كروم است. این ویژگی می‌تواند به نابینایان و افراد كم‌بینا كمك كند تا بفهمند چه چیزی در نمایشگر رایانه به تصویر كشیده شده است. این مزیت تازه، مناسب صفحه‌خوان‌هایی كه می‌توانند خروجی گفتاری و بریل داشته باشند هم هست.
صفحه‌خوان‌های دیجیتالی فقط می‌توانند نام تصاویر قرار گرفته شده در فضای وب را برای نابینایان یا كم‌بینایان بخوانند. اما وقتی تصویری بی‌نام باشد، صفحه‌خوان نمی‌تواند آن تصویر را بخواند یا تنها كاری كه می‌كند، یكسری از اعداد كه نام فایل است را تكرار می‌كند. اما امكان جدید گوگل‌كروم، شرح تصاویر با استفاده از فناوری یادگیری عمیق (هوش مصنوعی) است كه می‌تواند میلیون‌ها تصویر فضای وب را شرح دهد. البته توضیح تصاویر وب فقط به زبان انگلیسی آماده شده‌اند، حتی اگر مرورگر كاربر روی یك زبان دیگر قرار گرفته باشد. سال گذشته، شركت مایكروسافت، برنامه‌ای به نام «هوش مصنوعی برای دسترسی» راه‌اندازی و روی آن ۲۵ میلیون دلار سرمایه‌گذاری كرده است و فناوری مایكروسافت را در دست‌های شركت‌های نوپا، توسعه‌دهنده‌ها و سازمان‌های غیرانتفاعی قرار داده تا آنها با ایده‌ها و نوآوری‌های خود توانایی‌های انسان‌های معلول را افزایش دهند. این برنامه همچنان در جریان است و از تمام پروژه‌های جدید پشتیبانی می‌كند.
منابع:: Microsoft و Techxplore
