زور گاندو بیشتر بود!
پر سروصداترین حادثه حمله گاندو، ماجرای دختر 10 سال‌های به‌نام حواست كه 31 تیر همین امسال، تمساح ناغافل او را به دندان گرفت و به زیر آب كشید. ماجرا را از زبان خودش بخوانید: «داشتم كنار رودخانه لباس می‌شستم. یكدفعه روی آب را نگاه كردم. تمساح را دیدم كه دهان بزرگش را باز كرده و به سمتم حمله‌ور شده بود. قصد داشت گردنم را بگیرد و مرا به درون رودخانه بكشد. اگر می‌گرفت، حتما كشته می‌شدم. من هم برای این‌كه پوزه‌اش به گردنم نرسد، روی زمین خوابیدم، طوری كه گردنم به زمین چسبید و تمساح به‌جای آن، دستم را میان دندان‌های تیزش گرفت. با همان حال، با صدای بلند داد زدم و به خواهرانم گفتم تمساح مرا خورد، تمساح مرا خورد. خواهرانم به سمتم آمدند و با سنگ شروع به زدن تمساح كردند و بعد از آن، پاهایم را گرفتند و به سمت ساحل كشیدند. از یك طرف تمساح با دندان‌هایش دستم را می‌كشید و از طرف دیگر، خواهرانم پاهایم را محكم می‌كشیدند تا تمساح نتواند مرا به داخل رودخانه ببرد. در همان حال كه جیغ می‌زدم، علی پسر عمه‌ام به كمكم آمد. 
علی، پسرعمه 14 ساله حوا، علت حمله تمساح را كمبود آب می‌داند. آن‌طور كه او توضیح می‌دهد، در روستای كشاری شهرستان سرباز، میزان دسترسی اهالی به آب سالم بسیار كم است و گاهی حتی تا یكی دو ماه آب ندارند. به‌خاطر همین كمبود آب، مردم مجبور هستند برای برداشت آب، شستن ظروف یا لباس‌های‌شان به حاشیه رودخانه كه زیستگاه گاندوست، بروند.
روز حادثه،زور گاندو خیلی زیاد بود، اما وسط تلاش‌های علی برای نجات حوا، گاندو یكدفعه دست حوا را رها كرد و رفت. دستش به‌شدت آسیب دیده بود و خونریزی داشت. او را به بیمارستان رساندند، اما درمان موثر نبود و دست راست دخترك را قطع كردند و حالا او باید با دست چپ، نوشتن را یاد بگیرد. 

زکریا زیر دندان های گاندو
هنوز یك هفته از حمله گاندو به حوا نگذشته بود كه عصر چهارم مرداد 98، این بار پسر هشت ساله ای به‌نام زكریا اهل روستای كهیربرز بالا از توابع بخش دشتیاری شهرستان چابهار، هدف حمله تمساح پوزه كوتاه ایرانی(گاندو) قرار گرفت.
از قرار معلوم، زكریا همراه با دوستان خود برای شنا و بازی به محل زیست تمساح پوزه كوتاه در حاشیه رودخانه رفته بود كه ناگهان تمساح از آب بیرون آمد و زكریای كوچك را به دندان گرفت. 
مردم روستا و دوستانش با تلاش زیادی او را در حالی‌كه پای چپش به‌شدت زخمی شده بود، از میان دندان‌های گاندو  بیرون كشیدند. زكریا با آمبولانس به نزدیك‌ترین مركز درمانی منتقل شد و پس از انجام اقدامات درمانی بهبود یافت. 

گاندو علیه پیرمرد چوپان
درست یك ماه بعد از حمله گاندو به زكریای هشت ساله، هشتم شهریور، این بار نوبت یك پیرمرد سیستان و بلوچستانی بود تا وحشت حمله گاندو و اسارت میان دندان‌های او را با گوشت و پوستش احساس كند.
 این پیرمرد كه یك چوپان اهل روستای دمپگ از توابع بخش دشتیاری چابهار در جنوب سیستان وبلوچستان بود، تصمیم گرفت برای آبرسانی به گوسفندان خود به رودخانه‌ای كه محل زندگی گاندوها بود، نزدیك شود. سطح آب آرام بود. پیرمرد به آرامی دست خود را درون آب فرو برد تا آب بردارد، اما ناگهان گاندو سطح آرام آب را درید و به پیرمرد حمله‌ور شد.   شدت حمله تمساح به حدی بود كه انگشتان دست راستش به‌شدت آسیب دید. پیرمرد بلافاصله توسط روستاییان به بیمارستان منتقل شد و پس از عمل جراحی، انگشتانش را پیوند زدند.

جدال در دهانه سد
درست یك هفته بعد از حمله گاندو به پیرمرد، 13 شهریور، نوجوان
 15 ساله ای از توابع پیشین شهرستان سرباز در جنوب استان، از ناحیه دست راست و ران مورد حمله تمساح قرار گرفت و آسیب دید. این نوجوان همراه دو نفر از دوستانش به نزدیك دهانه ورودی آب سد پیشین رفته بودند تا تفریح كنند، اما هدف حمله تمساح قرار گرفت. گاندو پسرك را به درون آب دریاچه كشید، اما دو نفر از دوستانش بدون ترس از حمله گاندو به خودشان، جلو رفتند و پسر نوجوان را از چنگال تمساح نجات دادند.

علاقه مردم به گاندوها
گاندوها از نظر عده‌ای، شاید حیوان جالبی نباشد، اما به اعتقاد مردم سیستان و بلوچستان، خزنده‌ای بسیار دوست داشتنی است كه وجودش باعث بركت این استان شده است. مردم این دیار، آن‌قدر گاندو را دوست دارند كه با این‌كه می‌دانند خطرناك است، اما به گفته اهالی، هیچ‌كس آسیبی به آنها نمی‌زند، حتی اگر به آنان حمله كند. 
 گاندوی سیستان و بلوچستان، تنها گونه‌‎ای است كه به گفته یكی از 
پرورش دهندگان این خزنده زیبا، فقط در ایران، هند و پاكستان زندگی می‌كند و زیستگاه عمده‌اش در ایران، جنوب سیستان وبلوچستان است. عمر مفید گاندو، 60 تا 80 سال بوده و حداكثر عمرش بین صد تا 120 سال است. تمساح‌های بالغ بین 80 تا صد كیلوگرم وزن دارند و بیشترین اندازه طول این حیوان چهارمتر گزارش شده است. گاندو سالانه بین 15 تا 30 تخم می‌گذارد كه حدود ده تا 12 عدد از آنها به نوزاد تبدیل می‌شود و باقیمانده تخم‌ها از بین می‌رود. 
به گفته وحید پورمردان، مدیركل حفاظت محیط زیست استان سیستان و بلوچستان، سطح پراكندگی تمساح بسیار وسیع است و علاوه بر پشت 
سد پیشین، گاندوها تك و توك در مسیر رودخانه باهوكلات كه شاید نزدیك به
 50 كیلومتر باشد، زندگی می‌كنند. 
آن‌طور كه او به تپش توضیح می‌دهد، مردم سیستان و بلوچستان علاقه عجیبی به گاندو دارند. پورمردان در مورد دلیل این علاقه می‌گوید: «تمساح در بستر رودخانه، اقدام به حفر انشعابات كرده و آب را منحرف می‌كند. با انحراف آب، میزان تبخیر آب كاهش پیدا كرده و ماندگاری آب در این كانال‌ها بیشتر می‌شود، به همین علت، مردم تصور می‌كنند به‌خاطر وجود تمساح، آب زیادی در این نقاط وجود دارد، بنابراین تضادی با گاندو ندارند. زمانی كه حوا دچار حادثه شد، در اولین ساعات وقوع این اتفاقات، خانواده این دختر بچه به ما گفتند قبل از آمدن ما هم گاندو اینجا حضور داشت و این ما هستیم كه به زیستگاه گاندو نزدیك شده‌ایم؛ بنابراین نباید این رابطه تنش آلود شود و خدا را شكر كه تنشی وجود ندارد و مردم نیز به تمساح‌ها احترام می‌گذارند.»
حمایت از گاندوها
برای جلوگیری از رویارویی مردم و كودكان با گاندوها، سازمان محیط زیست استان سیستان و بلوچستان، تصمیم گرفت اقدامات حمایتی انجام دهد. 
یكی از اقداماتی‌كه پورمردان در مورد آن توضیح می‌دهد، آموزش‌هایی است كه به مردم داده شد: «31 نفر از محیط بانان سراسر استان را همراه با بنرها و بروشورهای آموزشی به منطقه اعزام كردیم كه این افراد به تك‌تك خانه‌های روستاهای مجاور با زیستگاه‌های گاندو مراجعه و به‌طور حضوری با مردم صحبت كردند وگفتند تمساح‌ها در فصول تخم‌ریزی و زادآوری مهاجم هستند و در چنین مواقعی نباید به زیستگاه آنها نزدیك شوند. گاندوها از نیمه‌های شهریور و مهر و آبان زادآوری داشته و چون حالت تهاجمی دارند، به هر جنبنده‌ای كه به بركه نزدیك شود 
به عنوان مخرب زیستگاه نگاه و به آن حمله می‌كنند. در كنار اینها، فیلم‌های آموزشی نیز به زبان بلوچی آماده و در فضای مجازی منتشر شد. همچنین از پتانسیل خیریه‌ها نیز استفاده و 11 تانكر ده هزار لیتری آب به این مناطق ارسال كردیم كه از این تانكرها به عنوان منبع آب استفاده كنند. بحث به‌روز رسانی و افزایش تابلوهای هشداردهنده حضور تمساح‌ها را نیز داریم كه تعدادی نصب شده و تعدادی دیگر نیز به فواصل نصب خواهد شد. با تمام اینها، معتقدم بهترین‌ اقدام، آموزش و یادگیری نحوه برخورد با تمساح‌هاست كه هیچ تنشی بین آنان و مردم ایجاد نشود و این گونه باارزش همچنان با آرامش به حیات خود ادامه دهد.»
جداسازی گاندو نشدنی است
یكی از بحث‌هایی كه بعد از حمله گاندو به حوا در فضای مجازی مطرح شد و برخی نیز با آن موافق بودند، جمع‌آوری گاندوها و متمركز كردن آنها در یك زیستگاه بود. موضوعی كه به اعتقاد رئیس محیط‌زیست سیستان و بلوچستان نه شدنی است و نه علمی است: «نمی‌توان گونه‌ها را از زیستگاه خود جمع‌آوری و 
در یك نقطه تلنبار كرد. در هیچ جای دنیا نیز زیستگاه حیوان را نابود نكرده و آنها را جمع‌آوری نمی‌كنند، زیرا چنین اقدامی، چرخه زیستی و اكولوژیك منطقه را به  هم می‌زند و از لحاظ لجستیكی و امكانات نیز یك كار زمان‌بر و نشدنی است چون منطقه بسیار وسیع است و تنها با انجام برخی تمهیدات جانبی می‌توان ازسطح استرس‌كاست.» او در ادامه صحبت‌های خود از روستایی به‌نام ریكوكش نام می‌برد كه هم محلی برای نگهداری تمساح‌هاست و هم برای بیومتری و اقدامات تحقیقاتی و علمی از آن استفاده می‌شود: «در بخش نگهداری، همیاران زیادی در روستا حضور دارند كه با همكاران ما تماس می‌گیرند و به آنها اعلام می‌كنند تمساح یا تمساح‌هایی از زیستگاه خود خارج و وارد نقطه‌ای به‌نام هوتك (مخزن جمع‌آوری آب) شده است. همكاران‌مان به آن نقطه رفته و تمساح یا تمساح‌ها را جمع‌آوری كرده و مدتی نگهداری می‌كنند. بعد از این‌كه استرس‌شان كاهش پیدا كرد، آنها را پشت سد پیشین، رهاسازی می‌كنند.» 
درد بی‌آبی سیستانی‌ها
مهم‌ترین دلیلی كه به اعتقاد خیلی‌ها باعث شده تمساح‌های پوزه كوتاه به بچه‌ها یا برخی افراد بزرگسال در سیستان و بلوچستان حمله‌ور شود، دسترسی نداشتن آنان به آب است كه مجبور می‌شوند برای تهیه آب به بركه‌ها بروند. پورمردان پاسخ این سوال را كه بالاخره بحث تامین آب مردم سیستان و بلوچستان به‌خصوص نقاط درگیر با گاندو به كجا كشید، این‌طور 
می‌گوید:« این موضوع به دوستان آب روستایی مربوط است و آنها می‌توانند در این زمینه پاسخگو باشند، اما ما در حوزه محیط زیست، نهایت تلاش‌مان را كرده‌ایم تا این وابستگی را كاهش دهیم یا از نظر علمی و فنی به مردم بگوییم از چه مكان‌هایی برای برداشت آب استفاده كنند. برنامه‌ای داریم كه بر اساس آن قرار است اگر مقدور شد، آب را با استفاده از لوله و پمپاژ به نقاط امن منتقل كنیم. تاكید می‌كنم اگر روستایی آب نداشت، چون دوستان‌مان در آب روستایی دلخور می‌شوند ما در مورد آب صحبت كنیم، البته حرجی نیست، چون وابسته به قضیه آب هستیم. این موضوع را برای اولین بار در روزنامه شما مطرح می‌كنم و قصد طرح آن را نداشتم، زیرا ممكن است تنش‌هایی میان ما و دوستان‌مان ایجاد شود، با وجود این، در حال برنامه ریزی، برآورد اعتبار و نقطه‌سنجی هستیم تا برای روستاییان و افرادی كه در مجاور زیستگاه‌های تمساح زندگی می‌كنند، محل امنی برای برداشت آب فراهم‌كنیم.»