سفر مکرون به چین چه پیام‌هایی دارد؟
فرانسه دست به دامان چین شد
امسال رئیس‌جمهور فرانسه مهمان ویژه نمایشگاه بین‌المللی واردات شانگهای بود. امانوئل مكرون در این سفر با شی جین پینگ، رئیس‌جمهور خلق چین دیدار مفصلی داشت. طرفین درباره مسائل مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی ازجمله خروج آمریكا از پیمان تحولات اقلیمی پاریس و جنگ تجاری واشنگتن و پكن گفت‌وگو كردند. یكی دیگر از محورهای سفر مكرون به چین، پیشبرد برنامه‌های مرتبط با امضای پیمان سرمایه‌گذاری اروپا با چین بود. اگرچه رئیس‌جمهور فرانسه در این سفر خواستار انعقاد پیمان و توافق تجاری جدید بین ایالات‌متحده آمریكا و چین شده است، اما بر همگان مسجل است فرانسوی‌ها به‌خوبی نسبت به آثار و تبعات رویكرد حمایتگرایانه ترامپ در عرصه اقتصادی (كه مغایر با اصول و قواعد تجارت آزاد است) آگاه هستند. فرانسوی‌ها به دنبال آن هستند تا از ظرفیت چین در مواجهه با سیاست‌های یك‌جانبه گرایانه آمریكا در عرصه اقتصادی استفاده كنند. با این حال چین به‌عنوان یك‌قطب نوظهور اقتصادی (در مقابل ایالات‌متحده آمریكا) و فرانسه به‌عنوان یكی از شركای واشنگتن در اتحادیه اروپا، در برخی موارد ازجمله نحوه مواجهه با تحولات بین‌المللی اختلافاتی با یكدیگر دارند كه نمی‌توان آنها را نادیده انگاشت.
تلاش برای حفظ توافق پاریس
یكی از اهداف خاص فرانسوی‌ها در تعامل با چین، تقویت پیمان آب و هوایی پاریس و اجرایی كردن آن است. یكی از اصلی‌ترین اهداف رئیس‌جمهور فرانسه در جریان سفر به چین، تقویت توافق آب و هوایی پاریس بوده است. توافق پاریس در چارچوب پیمان‌نامه سازمان ملل در تغییر اقلیم، در رابطه با كاستن از انتشار گازهای گلخانه‌ای، سازگاری و امور مالی تنظیم شده است. اجرای این پیمان از سال ۲۰۲۰ شروع می‌شود. متن توافق از سوی نمایندگان ۱۹۵ كشور در اجلاس تغییر اقلیم ۲۰۱۵ سازمان ملل متحد در پاریس مذاكره و با اجماع عمومی در دسامبر سال 2015 تنظیم شد. با این حال دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریكا این پیمان را برای واشنگتن هزینه‌بر دانسته و اندكی پس از ورود به كاخ سفید، رسماً از آن خارج شد. این اقدام ترامپ از یك‌سو با واكنش بازیگران بین‌المللی، به‌خصوص بازیگران اصلی دخیل در پیمان پاریس مانند فرانسه و چین روبه‌رو شد. هم‌اكنون چین و فرانسه در صددند این پیمان را به هر نحو ممكن حفظ كرده و رویكرد مشتركی را در تقابل با تضعیف این پیمان از سوی واشنگتن اتخاذ كنند. اگرچه مكرون امیدوار بود در سال 2017 میلادی تصمیم ترامپ مبنی بر خروج از پیمان آب و هوایی پاریس تغییر یابد و حتی آن سال در جریان سفر خود به نیویورك ( برای شركت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد) رایزنی‌های زیادی در این خصوص با ترامپ صورت داد، اما درنهایت رئیس‌جمهور آمریكا بر مواضع تند خود در قبال توافق آب و هوایی پاریس اصرار كرد؛ بنابراین، یكی از اهداف مشترك چین و فرانسه، رایزنی بر سر پیمان آب و هوایی پاریس و چگونگی حفظ آن (با وجود خروج آمریكا) بوده است. اگرچه چین از یك‌سو بیشترین گازهای گلخانه‌ای را تولید می‌كند، اما بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار در بخش فناوری‌های مربوط به انرژی پاك محسوب می‌شود.
پكن، خواهان حضور قوی‌تر در بازارهای اروپاست
یكی از وجوه اشتراك دو كشور چین و فرانسه، تلاش برای مواجهه باسیاست‌های اقتصادی دولت آمریكاست. سیاست‌های حمایتگرایانه دولت ترامپ، مبتنی بر ایجاد موانع دولتی در مسیر تجارت خارجی است. این امر در حالی رخ می‌دهد كه از سویی در تجارت آزاد و اقتصاد لیبرالیستی، موانع دولتی باید در حداقل‌ترین تعداد و وضعیت ممكن قرار داشته باشند و از سوی دیگر آنچه جهانی‌سازی در حوزه اقتصاد تجویز می‌كند، حذف یا كمرنگ كردن موانع دولتی در تجارت آزاد میان كشورهاست. ترامپ قصد دارد از دو طریق، حمایتگرایی یك‌جانبه اقتصادی را در كشور خود به الگویی عملی تبدیل كند: یكی وضع مالیات بر اجناس وارداتی و دیگری وضع مقررات اداری بر ورود كالاهای خارجی به داخل آمریكا. بااین‌حال، حداقل تا سال 2020 میلادی و با استمرار حضور ترامپ در كاخ سفید، سیاست‌های حمایتگرایانه در حوزه اقتصادی آمریكا تشدید خواهد شد. در چنین شرایطی شاهد شكل‌گیری پیوندهای اقتصادی محكم‌تری میان دیگر بازیگران عرصه اقتصادی در نظام بین‌الملل خواهیم بود. یكی از اهداف اعلامی ترامپ در خصوص اعمال سیاست‌های حمایتگرایانه اقتصادی، مهار بازی اقتصادی چین در نظام بین‌الملل است. از این رو پكن نسبت به شكل‌دهی گسترده‌تر ارتباطات تجاری و اقتصادی خود با كشورهای اروپایی بی‌میل نیست. در چنین شرایطی، پكن خواستار حضور قوی‌تر در بازارهای اروپا و دیگر نقاط دنیاست تا به این واسطه، بازی اقتصادی دولت ترامپ علیه خود را مهار كند.
کاهش كسری تجارت جهانی
چنین قاعده‌ای به‌طور طبیعی در قبال فرانسه نیز صادق است. مقامات كاخ الیزه به‌خوبی می‌دانند با وجود حضور رئیس‌جمهوری به نام دونالد ترامپ در كاخ سفید، عملاً امكان تعامل اقتصادی متوازن و قابل پیش‌بینی آنها با آمریكا وجود ندارد. همان‌گونه كه اشاره شد، حمایتگرایی منحصربه‌فرد دونالد ترامپ در حوزه اقتصاد، با قواعد جاری در حوزه تجارت آزاد در تعارض است. ازاین‌رو فرانسه نیز درصدد است با تكیه بر دیگر بازیگران اقتصادی مطرح دنیا و در رأس آنها چین، مانع تأثیرگذاری سلبی بازی اقتصادی دولت جدید آمریكا بر معادلات تجاری خود شود. از سوی دیگر، دغدغه فرانسوی‌ها مبنی بر كاهش كسری تجاری خود در قبال چین همچنان به قوت خود باقی است. مكرون نیز به‌عنوان یك اقتصاددان كه هم‌اكنون ریاست كاخ الیزه را عهده‌دار شده است، سعی دارد در این مسیر گام‌های مؤثری بردارد، هرچند تردیدهایی جدی در موفقیت فرانسوی‌ها در خصوص كاهش كسری تجاری خود در قبال چین وجود دارد.
گسترش سرمایه‌گذاری‌های مشترك
مقامات دو كشور چین و فرانسه در سال 2018 میلادی برنامه‌ریزی كرده بودند تا یك صندوق سرمایه‌گذاری مشترك را نیز به ارزش یك میلیارد یورو باهدف كمك به شركت‌های متوسط ایجاد كنند. امضای قرارداد فروش 184 فروند هواپیمای ایرباس به چین نیز از خروجی‌های سفر امانوئل مكرون (در سال گذشته میلادی) به این كشور آسیایی بوده است. ارزش قرارداد فروش هواپیماهای A320 ایرباس به چین بر مبنای قیمت رسمی ارائه‌شده از سوی ایرباس 18میلیارد دلار برآورد می‌شود. نهایی شدن این قرارداد از سوی رئیس‌جمهور چین نیز مورد تأیید قرارگرفته است. هواپیماهای ایرباس مذكور قرار است در سال 2020 به چین تحویل داده شود.
بدون شك، انعقاد ده‌ها قرارداد تجاری و همكاری اقتصادی میان پكن و پاریس، می‌تواند نقش مؤثری در كاهش كسری تجاری فرانسه در قبال چین باشد، اما این كسری تجاری را به صفر نخواهد رساند! رئیس‌جمهور فرانسه پس از دیدار و گفت‌وگو با رئیس‌جمهور چین، از عقد چند توافق‌نامه ازجمله توافق‌نامه‌ای در خصوص فعالیت شركت آروا (در زمینه تولید برق هسته‌ای) خبر داد. چنانچه منابع خبری گزارش داده‌اند، در این سفر مجموعاً 50 توافق‌نامه و قرارداد تجاری، علمی و بازرگانی میان طرفین منعقدشده است. درهرحال، كاخ الیزه همواره از سوی اقتصاددانان فرانسوی نسبت به عدم ایجاد توازن در روابط بازرگانی با پكن متهم شده است. ازاین‌رو شاید اصلی‌ترین هدف مكرون از سفر به چین، تنظیم مناسبات اقتصادی با این كشور بوده است.
یكی از اهداف خاص فرانسوی‌ها در تعامل با چین، تقویت پیمان آب و هوایی پاریس و اجرایی كردن آن است. یكی از اصلی‌ترین اهداف رئیس‌جمهور فرانسه در جریان سفر به چین، تقویت توافق آب و هوایی پاریس بوده است. توافق پاریس در چارچوب پیمان‌نامه سازمان ملل در تغییر اقلیم، در رابطه با كاستن از انتشار گازهای گلخانه‌ای، سازگاری و امور مالی تنظیم شده است. اجرای این پیمان از سال ۲۰۲۰ شروع می‌شود. متن توافق از سوی نمایندگان ۱۹۵ كشور در اجلاس تغییر اقلیم ۲۰۱۵ سازمان ملل متحد در پاریس مذاكره و با اجماع عمومی در دسامبر سال 2015 تنظیم شد. با این حال دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریكا این پیمان را برای واشنگتن هزینه‌بر دانسته و اندكی پس از ورود به كاخ سفید، رسماً از آن خارج شد. این اقدام ترامپ از یك‌سو با واكنش بازیگران بین‌المللی، به‌خصوص بازیگران اصلی دخیل در پیمان پاریس مانند فرانسه و چین روبه‌رو شد. هم‌اكنون چین و فرانسه در صددند این پیمان را به هر نحو ممكن حفظ كرده و رویكرد مشتركی را در تقابل با تضعیف این پیمان از سوی واشنگتن اتخاذ كنند. اگرچه مكرون امیدوار بود در سال 2017 میلادی تصمیم ترامپ مبنی بر خروج از پیمان آب و هوایی پاریس تغییر یابد و حتی آن سال در جریان سفر خود به نیویورك ( برای شركت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد) رایزنی‌های زیادی در این خصوص با ترامپ صورت داد، اما درنهایت رئیس‌جمهور آمریكا بر مواضع تند خود در قبال توافق آب و هوایی پاریس اصرار كرد؛ بنابراین، یكی از اهداف مشترك چین و فرانسه، رایزنی بر سر پیمان آب و هوایی پاریس و چگونگی حفظ آن (با وجود خروج آمریكا) بوده است. اگرچه چین از یك‌سو بیشترین گازهای گلخانه‌ای را تولید می‌كند، اما بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار در بخش فناوری‌های مربوط به انرژی پاك محسوب می‌شود.
پكن، خواهان حضور قوی‌تر در بازارهای اروپاست
یكی از وجوه اشتراك دو كشور چین و فرانسه، تلاش برای مواجهه باسیاست‌های اقتصادی دولت آمریكاست. سیاست‌های حمایتگرایانه دولت ترامپ، مبتنی بر ایجاد موانع دولتی در مسیر تجارت خارجی است. این امر در حالی رخ می‌دهد كه از سویی در تجارت آزاد و اقتصاد لیبرالیستی، موانع دولتی باید در حداقل‌ترین تعداد و وضعیت ممكن قرار داشته باشند و از سوی دیگر آنچه جهانی‌سازی در حوزه اقتصاد تجویز می‌كند، حذف یا كمرنگ كردن موانع دولتی در تجارت آزاد میان كشورهاست. ترامپ قصد دارد از دو طریق، حمایتگرایی یك‌جانبه اقتصادی را در كشور خود به الگویی عملی تبدیل كند: یكی وضع مالیات بر اجناس وارداتی و دیگری وضع مقررات اداری بر ورود كالاهای خارجی به داخل آمریكا. بااین‌حال، حداقل تا سال 2020 میلادی و با استمرار حضور ترامپ در كاخ سفید، سیاست‌های حمایتگرایانه در حوزه اقتصادی آمریكا تشدید خواهد شد. در چنین شرایطی شاهد شكل‌گیری پیوندهای اقتصادی محكم‌تری میان دیگر بازیگران عرصه اقتصادی در نظام بین‌الملل خواهیم بود. یكی از اهداف اعلامی ترامپ در خصوص اعمال سیاست‌های حمایتگرایانه اقتصادی، مهار بازی اقتصادی چین در نظام بین‌الملل است. از این رو پكن نسبت به شكل‌دهی گسترده‌تر ارتباطات تجاری و اقتصادی خود با كشورهای اروپایی بی‌میل نیست. در چنین شرایطی، پكن خواستار حضور قوی‌تر در بازارهای اروپا و دیگر نقاط دنیاست تا به این واسطه، بازی اقتصادی دولت ترامپ علیه خود را مهار كند.
کاهش كسری تجارت جهانی
چنین قاعده‌ای به‌طور طبیعی در قبال فرانسه نیز صادق است. مقامات كاخ الیزه به‌خوبی می‌دانند با وجود حضور رئیس‌جمهوری به نام دونالد ترامپ در كاخ سفید، عملاً امكان تعامل اقتصادی متوازن و قابل پیش‌بینی آنها با آمریكا وجود ندارد. همان‌گونه كه اشاره شد، حمایتگرایی منحصربه‌فرد دونالد ترامپ در حوزه اقتصاد، با قواعد جاری در حوزه تجارت آزاد در تعارض است. ازاین‌رو فرانسه نیز درصدد است با تكیه بر دیگر بازیگران اقتصادی مطرح دنیا و در رأس آنها چین، مانع تأثیرگذاری سلبی بازی اقتصادی دولت جدید آمریكا بر معادلات تجاری خود شود. از سوی دیگر، دغدغه فرانسوی‌ها مبنی بر كاهش كسری تجاری خود در قبال چین همچنان به قوت خود باقی است. مكرون نیز به‌عنوان یك اقتصاددان كه هم‌اكنون ریاست كاخ الیزه را عهده‌دار شده است، سعی دارد در این مسیر گام‌های مؤثری بردارد، هرچند تردیدهایی جدی در موفقیت فرانسوی‌ها در خصوص كاهش كسری تجاری خود در قبال چین وجود دارد.
گسترش سرمایه‌گذاری‌های مشترك
مقامات دو كشور چین و فرانسه در سال 2018 میلادی برنامه‌ریزی كرده بودند تا یك صندوق سرمایه‌گذاری مشترك را نیز به ارزش یك میلیارد یورو باهدف كمك به شركت‌های متوسط ایجاد كنند. امضای قرارداد فروش 184 فروند هواپیمای ایرباس به چین نیز از خروجی‌های سفر امانوئل مكرون (در سال گذشته میلادی) به این كشور آسیایی بوده است. ارزش قرارداد فروش هواپیماهای A320 ایرباس به چین بر مبنای قیمت رسمی ارائه‌شده از سوی ایرباس 18میلیارد دلار برآورد می‌شود. نهایی شدن این قرارداد از سوی رئیس‌جمهور چین نیز مورد تأیید قرارگرفته است. هواپیماهای ایرباس مذكور قرار است در سال 2020 به چین تحویل داده شود.
بدون شك، انعقاد ده‌ها قرارداد تجاری و همكاری اقتصادی میان پكن و پاریس، می‌تواند نقش مؤثری در كاهش كسری تجاری فرانسه در قبال چین باشد، اما این كسری تجاری را به صفر نخواهد رساند! رئیس‌جمهور فرانسه پس از دیدار و گفت‌وگو با رئیس‌جمهور چین، از عقد چند توافق‌نامه ازجمله توافق‌نامه‌ای در خصوص فعالیت شركت آروا (در زمینه تولید برق هسته‌ای) خبر داد. چنانچه منابع خبری گزارش داده‌اند، در این سفر مجموعاً 50 توافق‌نامه و قرارداد تجاری، علمی و بازرگانی میان طرفین منعقدشده است. درهرحال، كاخ الیزه همواره از سوی اقتصاددانان فرانسوی نسبت به عدم ایجاد توازن در روابط بازرگانی با پكن متهم شده است. ازاین‌رو شاید اصلی‌ترین هدف مكرون از سفر به چین، تنظیم مناسبات اقتصادی با این كشور بوده است.
ضمیمه نوجوانه
