امروز روز جهانی نجوم در بسیاری از كشورهای جهان است. آن‌‌طرف آبی‌ها، شنبه آخر هفته را روز برگزاری تعیین كرده‌اند و ما سال‌هاست كه در ایران، پنجشنبه و جمعه را جشن می‌گیریم. شاید برای‌تان عجیب باشد كه خود روز جهانی نجوم هم در هر سال ثابت نیست. قرار این است كه از نیمه ماه آوریل تا نیمه ماه می ‌(تقریبا اردیبهشت) هر آخر هفته‌ای كه به ماه تربیع اول (همان ماه نیمه‌ خوش‌چهره) ختم شد، همان را روز جهانی نجوم اعلام كنند. چرا ماه تربیع اول؟ چون با غروب آفتاب، ماه معمولا در بهترین وضعیت رصدی قرار می‌گیرد و ده‌ها هزار مروج نجوم در سراسر جهان این فرصت را دارند كه با تلسكوپ‌های خود ماه را نشانه بگیرند و فرصت رصد ماه با تلسكوپ را با میلیون‌ها نفر در جهان به اشتراك بگذارند.
نه سازمان ملل و نه یك سازمان بالادستی، برگزاری مراسم روز نجوم در جهان را برای باقی كشورها تكلیف نكرده است. این روز به همین علت بین‌المللی(Intenational)  نیست و به آن «جهانی»(World)  می‌گویند. ابتكار عمل یك انجمن نجومی به نام اَسترولیگ در ینگه دنیا، دهه‌هاست مرزها را درنوردیده و حال در بسیاری از كشورهای جهان، به واقع خودجوش و با همكاری صدها مراكز نجومی (ترویجی/ پژوهشی) اعم از رصدخانه‌ها، آسمان‌نما‌ها، دانشگاه‌ها، مراكز پژوهشی و... برگزار می‌شود. ریشه و جان كلام روز نجوم در «آوردن نجوم به میان مردم» است.
در ایران هم روز نجوم از ابتدای دهه 80 و با پیش‌قدم شدن مجله نجوم و رصدخانه زعفرانیه در تهران شروع شد و خیلی زود به یكی از پرشورترین رویدادهای ترویجی ایران در هر سال بدل شد. آنقدر كه هر سال در پایتخت و بقیه شهرهای بزرگ ایران، علاقه‌مندان باید میان نقاط مختلف برگزاركننده رویدادهای ترویجی این روز گزینش كنند كه به كدام برنامه ویژه روز جهانی نجوم برسند. پخش زنده و برنامه‌های ویژه رادیویی و تلویزیونی برای پوشش روز نجوم، برگزاری آن در نقاط مختلف كم‌برخوردارتر كشور و انتخاب انجمن‌ها و شایسته دانستن مراكز ایرانی در سال‌های 2004، 2006، 2007 و 2015 برای دریافت جایزه استرولیگ در برگزاری این روز از جمله دستاوردهای برگزاری روز نجوم در ایران است.
امسال اما متاثر از شیوع کووید-19 همه‌چیز تغییر كرد. دیروز روز جهانی نجوم برای ایرانیان بود. این بار در ایران و در هفته جهانی نجوم (هفته منتهی به روز نجوم در ایران و بازه دوشنبه پیشین تا فردا یكشنبه)، صدها برنامه آنلاین به رایگان در حال برگزاری است. از سمینارهای آنلاین (وبینار) در حوزه‌های مختلف نجوم مبتنی بر علاقه یا همان نجوم آماتوری گرفته تا زمینه‌های آشنایی با نجوم حرفه‌ای. از نظم منظومه شمسی تا رازهایی از عالم كه با پسوند «تاریك» همچنان سر به مهر مانده‌اند. امسال علاوه بر وبینارها و ویدئوكنفرانس‌های رایگان ترویج نجوم، رصد آنلاین آسمان شب هم به برنامه‌ها اضافه شده است. این رصدها، جایگزین همان تجربه‌ای است كه اگر با خود فرصت حضور در پشت تلسكوپ را داشتید به دیدار ماه و باقی اجرام منظومه شمسی می‌رفتید. در این میان رویدادهای پرمخاطبی مانند مسابقه‌های نجومی هم آنلاین انجام می‌شوند. همانقدر كه ابتدای دهه 80 برگزاری روز نجوم اتفاق جدیدی بود و استقبال از آن به این حد به هیچ وجه پیش‌بینی نمی‌شد، حالا استقبال از برنامه‌های آنلاین كه در هفته جهانی نجوم با همكاری ده‌ها مركز نجومی در ایران در حال اجراست، فصل جدیدی را پیش روی مروجان علم در ایران قرار داده است. شیوع كووید - 19، با سرعت بالایی موجب آشتی هرچه بیشتر مردم با بسترهای آنلاین شده و می‌شود. از حالا می‌توان مطمئن بود كه پس از شكست كرونا هم هر سال بخشی از برنامه‌های ترویج نجوم به صورت مجازی برگزار خواهد شد تا همه شهروندان فارغ از این‌كه كجا زندگی می‌كنند به یك اندازه از این برنامه‌ها بهره ببرند.