5 تفکر اشتباهی که در مورد سرطان پستان وجود دارد
درباره روبانهای صورتی
نهم مهرماه یا اول اکتبر روز جهانی اطلاعرسانی درباره سرطان پستان است؛ بیماری شایعی که هر سال افراد زیادی را درگیر خودش میکند. در ایران هم سالانه بیش از 25 هزار نفر به سرطان پستان مبتلا میشوند. این نامگذاری باعث شده تا هر سال در زمان مشخصی توجهها به این قضیه معطوف شود. شاید اطلاعرسانی درباره آن، آمار مبتلایان و قربانیان را کاهش دهد. در این روزها که کرونا حواس مردم را از بقیه خطرهایی که در کمینشان است پرت کرده، رفتهایم سراغ این بیماری متاسفانه نامآشنا. در ادامه به 5 باور اشتباهی که درباره سرطان پستان وجود دارد، میپردازیم.
لیلا شوقی روزنامه نگار
همه کیستهای پستان، سرطانیاند
کیستها حاوی کیسههایی پر از مایع سینه هستند. همه کیستهای پستان سرطانی نیستند. حقیقت این است که درصد قابلتوجهی از آنها خوشخیماند. دو نوع کیست پستان، وجود دارد؛ نوع اول کیستهای میکروسکوپی و ماکروسکوپی است و همانطور که از اسمشان بهنظر میآید، به ترتیب، کیستهای کوچک و بزرگ است. نوع دوم هم کیستهای دردناک است؛ یعنی کیستهایی که بعد از مدتی، بزرگ میشوند و به اصطلاح سونوگرافی، طول موج بلندی دارند و میتوانند خطرناک باشند. موضوع مهم این است که شما بهراحتی نمیتوانید تشخیص بدهید کیستتان سرطانی است یا نه. از کیستی که خصوصیات سرطانی دارد باید نمونهبردای یا بیوپسی کرد؛ کاری که برعهده پزشک متخصص است.
شما هم البته میتوانید به پزشک کمک کنید و درصورتی که تغییر شکل، تغییر رنگ یا ترشح غیرعادی از پستان داشتید، به او مراجعه کنید. ترشحهای شیری البته خطرناک نیست و ترشحهایی با رنگ تیره، خونی یا زردرنگ میتواند خطرناک باشد. اگر سابقه کیست پستان دارید، باید هر شش ماه یکبار به پزشک برای سونوگرافی مراجعه کنید.
سرطان مساوی با مرگ است
درست است که براساس آمار، از هر سه نفری که به سرطان پستان مبتلا میشوند، یک نفر جان خود را از دست میدهد؛ این اما دلیل نمیشود که سرطان پستان را مرگآور بدانید. بهراحتی میتوان جلوی این اتفاق را گرفت. هرکس باید وقتی را در هفته یا در هر ماه برای معاینه خودش بگذارد. معاینه روزانه شاید، پنج دقیقه بیشتر از زمانتان را نگیرد اما در پیشگیری از بیماری بسیار موثر است. برای معاینه باید تنها از دو انگشت خود استفاده کنید و از نوک پستان به جهت عقربههای ساعت یا خلاف آن، فرقی ندارد، به صورت دایرهوار، بافت پستان را لمس کنید و تمام سطح آن را معاینه کنید. معاینه را تا زیر بغل هم ادامه دهید. این معاینه را در روزهای قاعدگی انجام ندهید؛ در این روزها، بافت سینه، متراکم است و ممکن است این شما را به اشتباه بیندازد. توجه به درد و علائم دیگر این ناحیه، میتواند به شما کمک کند تا زودتر به پزشک مراجعه کنید و اگر هم مبتلا شدهاید، زود وارد عمل شوید. خجالت نکشید و اگر علامت غیرطبیعی دیدید، به پزشک مراجعه کنید. با این کار هم هزینه بیماری و هم استرستان را کم میکنید.
فقط خانمها سرطان پستان میگیرند
درست است که سرطان پستان، سرطان خانمهاست و سرطان پروستات هم سرطان آقایان؛ این اما دلیل نمیشود که آقایان به سرطان پستان مبتلا نشوند. در آمار جهانی، نسبت ابتلای مردان به سرطان پستان، نسبت به خانمها یک صدم است؛ یعنی بهازای هر صد زن یک مرد هم به این نوع سرطان مبتلا میشود. این آمار اما در ایران متفاوت است. در ایران به ازای هر صد خانم، سه آقا به سرطان پستان مبتلا میشوند. اما چرا مردان هم مبتلا میشوند؟ جواب عامیانه این است که بافت سینه آقایان و خانمها با هم متفاوت است، پس دلیلی برای ابتلا وجود ندارد.
این تفکر اشتباه است. چون ابتلای مردها به این سرطان، کاملا ژنتیک است. یعنی اگر خانمهای یک خانواده، به سرطان پستان مبتلا شدهاند، احتمال ابتلای سرطان پستان در مردهای آن خانواده هم زیاد است. برای اینکه بفهمید ممکن است بیمار میشوید یا نه، تست ژنتیک بدهید. اگر تستتان مثبت بود، شما مستعد ابتلا هستید و با پیشگیری میتوانید خطر را از خودتان دور کنید.
افزایش سن، ارتباط مستقیم با افزایش احتمال ابتلا دارد. خطر ابتلا در کسانی که 40 سالگی را گذراندهاند و تست ژنتیکشان هم مثبت است، بیشتر است.
فقط میانسالان سرطان میگیرند
در سالهای اخیر، سن ابتلای سرطان بهشدت پایین آمدهاست. حالا متوسط ابتلا به سرطان پستان در خانمهای ایرانی، 35 سال است. حتی دختران جوان، با 22 سال هم احتمال ابتلا به سرطان پستان دارند. دلیلش هم به تغییر سبک زندگی، ورزش نکردن و استفاده از غذاهای فستفودی، روغنی و شور برمیگردد. درست است که بعد از 40 سالگی همه خانمها باید سالانه ماموگرافی کنند، این اما دلیل نمیشود که بیخیال تستهای دیگر تشخیصی شوید. با سونوگرافی ماهانه هم میشود به راحتی غدههای سرطانی را تشخیص داد. اگر رادیولوژیست یا تست سونوگرافی، تشخیص داد کیستی در این قسمت جا خوش کرده است، باید شش ماه بعد دوباره تست سونوگرافی بدهید و تست خود معاینگی را هم انجام دهید. در صورتی که کیست شما، تغییری نداشته باشد، جای هیچ نگرانی نیست. در صورتی که تغییر اندازه داشتهباشد، پزشک به شما پیشنهاد میدهد با توجه به تغییراتی که کیست داشته، به پزشک مراجعه کنید یا در فاصله سه ماهه دوباره تست بدهید یا حتی بیوپسی کنید. همه اینها به ماهیت کیست شما بستگی دارد. اگر هم کیست شما، ماهیتی سرطانی داشتهباشد، یکی از راههای مختلف، دارو درمانی، برداشتن عضو، و پرتودرمانی یا شیمیدرمانی انجام میشود. برداشتن بافت پستان یا کل عضو درگیر، یکی از روشهایی است که خیلی کم پیش میآید.
ژن سرطان، خانوادگی است
ژن بیماری سرطان، در کسانی که در خانوادهشان سابقه بیماری سرطان دارند، وجود دارد. این موضوع از نظر پزشکی ثابت شدهاست؛ پس اگر در اعضای خانوادهتان مادر، خواهر، خاله، عمه یا مادربزرگ، به بیماری سرطان مبتلا شدهاند، شما هم ژن بیماری سرطان را دارید. موضوع اما اینجاست که سابقه بیماری خانوادگی، نمیتواند تعیین کننده ابتلا به بیماری باشد. سرطان ممکن است سراغ هر زن یا مردی برود. این فکر که چون شما ژن سرطان ندارید، پس مبتلا هم نمیشوید، اشتباه است. همه باید تست بدهند و مراقب سلامتشان باشند.
کیستها حاوی کیسههایی پر از مایع سینه هستند. همه کیستهای پستان سرطانی نیستند. حقیقت این است که درصد قابلتوجهی از آنها خوشخیماند. دو نوع کیست پستان، وجود دارد؛ نوع اول کیستهای میکروسکوپی و ماکروسکوپی است و همانطور که از اسمشان بهنظر میآید، به ترتیب، کیستهای کوچک و بزرگ است. نوع دوم هم کیستهای دردناک است؛ یعنی کیستهایی که بعد از مدتی، بزرگ میشوند و به اصطلاح سونوگرافی، طول موج بلندی دارند و میتوانند خطرناک باشند. موضوع مهم این است که شما بهراحتی نمیتوانید تشخیص بدهید کیستتان سرطانی است یا نه. از کیستی که خصوصیات سرطانی دارد باید نمونهبردای یا بیوپسی کرد؛ کاری که برعهده پزشک متخصص است.
شما هم البته میتوانید به پزشک کمک کنید و درصورتی که تغییر شکل، تغییر رنگ یا ترشح غیرعادی از پستان داشتید، به او مراجعه کنید. ترشحهای شیری البته خطرناک نیست و ترشحهایی با رنگ تیره، خونی یا زردرنگ میتواند خطرناک باشد. اگر سابقه کیست پستان دارید، باید هر شش ماه یکبار به پزشک برای سونوگرافی مراجعه کنید.
سرطان مساوی با مرگ است
درست است که براساس آمار، از هر سه نفری که به سرطان پستان مبتلا میشوند، یک نفر جان خود را از دست میدهد؛ این اما دلیل نمیشود که سرطان پستان را مرگآور بدانید. بهراحتی میتوان جلوی این اتفاق را گرفت. هرکس باید وقتی را در هفته یا در هر ماه برای معاینه خودش بگذارد. معاینه روزانه شاید، پنج دقیقه بیشتر از زمانتان را نگیرد اما در پیشگیری از بیماری بسیار موثر است. برای معاینه باید تنها از دو انگشت خود استفاده کنید و از نوک پستان به جهت عقربههای ساعت یا خلاف آن، فرقی ندارد، به صورت دایرهوار، بافت پستان را لمس کنید و تمام سطح آن را معاینه کنید. معاینه را تا زیر بغل هم ادامه دهید. این معاینه را در روزهای قاعدگی انجام ندهید؛ در این روزها، بافت سینه، متراکم است و ممکن است این شما را به اشتباه بیندازد. توجه به درد و علائم دیگر این ناحیه، میتواند به شما کمک کند تا زودتر به پزشک مراجعه کنید و اگر هم مبتلا شدهاید، زود وارد عمل شوید. خجالت نکشید و اگر علامت غیرطبیعی دیدید، به پزشک مراجعه کنید. با این کار هم هزینه بیماری و هم استرستان را کم میکنید.
فقط خانمها سرطان پستان میگیرند
درست است که سرطان پستان، سرطان خانمهاست و سرطان پروستات هم سرطان آقایان؛ این اما دلیل نمیشود که آقایان به سرطان پستان مبتلا نشوند. در آمار جهانی، نسبت ابتلای مردان به سرطان پستان، نسبت به خانمها یک صدم است؛ یعنی بهازای هر صد زن یک مرد هم به این نوع سرطان مبتلا میشود. این آمار اما در ایران متفاوت است. در ایران به ازای هر صد خانم، سه آقا به سرطان پستان مبتلا میشوند. اما چرا مردان هم مبتلا میشوند؟ جواب عامیانه این است که بافت سینه آقایان و خانمها با هم متفاوت است، پس دلیلی برای ابتلا وجود ندارد.
این تفکر اشتباه است. چون ابتلای مردها به این سرطان، کاملا ژنتیک است. یعنی اگر خانمهای یک خانواده، به سرطان پستان مبتلا شدهاند، احتمال ابتلای سرطان پستان در مردهای آن خانواده هم زیاد است. برای اینکه بفهمید ممکن است بیمار میشوید یا نه، تست ژنتیک بدهید. اگر تستتان مثبت بود، شما مستعد ابتلا هستید و با پیشگیری میتوانید خطر را از خودتان دور کنید.
افزایش سن، ارتباط مستقیم با افزایش احتمال ابتلا دارد. خطر ابتلا در کسانی که 40 سالگی را گذراندهاند و تست ژنتیکشان هم مثبت است، بیشتر است.
فقط میانسالان سرطان میگیرند
در سالهای اخیر، سن ابتلای سرطان بهشدت پایین آمدهاست. حالا متوسط ابتلا به سرطان پستان در خانمهای ایرانی، 35 سال است. حتی دختران جوان، با 22 سال هم احتمال ابتلا به سرطان پستان دارند. دلیلش هم به تغییر سبک زندگی، ورزش نکردن و استفاده از غذاهای فستفودی، روغنی و شور برمیگردد. درست است که بعد از 40 سالگی همه خانمها باید سالانه ماموگرافی کنند، این اما دلیل نمیشود که بیخیال تستهای دیگر تشخیصی شوید. با سونوگرافی ماهانه هم میشود به راحتی غدههای سرطانی را تشخیص داد. اگر رادیولوژیست یا تست سونوگرافی، تشخیص داد کیستی در این قسمت جا خوش کرده است، باید شش ماه بعد دوباره تست سونوگرافی بدهید و تست خود معاینگی را هم انجام دهید. در صورتی که کیست شما، تغییری نداشته باشد، جای هیچ نگرانی نیست. در صورتی که تغییر اندازه داشتهباشد، پزشک به شما پیشنهاد میدهد با توجه به تغییراتی که کیست داشته، به پزشک مراجعه کنید یا در فاصله سه ماهه دوباره تست بدهید یا حتی بیوپسی کنید. همه اینها به ماهیت کیست شما بستگی دارد. اگر هم کیست شما، ماهیتی سرطانی داشتهباشد، یکی از راههای مختلف، دارو درمانی، برداشتن عضو، و پرتودرمانی یا شیمیدرمانی انجام میشود. برداشتن بافت پستان یا کل عضو درگیر، یکی از روشهایی است که خیلی کم پیش میآید.
ژن سرطان، خانوادگی است
ژن بیماری سرطان، در کسانی که در خانوادهشان سابقه بیماری سرطان دارند، وجود دارد. این موضوع از نظر پزشکی ثابت شدهاست؛ پس اگر در اعضای خانوادهتان مادر، خواهر، خاله، عمه یا مادربزرگ، به بیماری سرطان مبتلا شدهاند، شما هم ژن بیماری سرطان را دارید. موضوع اما اینجاست که سابقه بیماری خانوادگی، نمیتواند تعیین کننده ابتلا به بیماری باشد. سرطان ممکن است سراغ هر زن یا مردی برود. این فکر که چون شما ژن سرطان ندارید، پس مبتلا هم نمیشوید، اشتباه است. همه باید تست بدهند و مراقب سلامتشان باشند.