افت نظارت، خیز کرونا
لیلا شوقی جامعه
کرونا رکورد شکست؛ دیروز آمار مبتلایان به 6968 نفر در روز رسید و 346 نفر قربانی کرونا لقب گرفتند. این درحالی است که بهتازگی43 شهرستان مشمول محدودیت شده است. با اعمال محدودیتها، آمار ابتلا حداقل باید فروکش میکرد، این روزها اما خبری از کاهش نیست. احسان مصطفوی، رئیس مرکز تحقیقات بیماریهای نوپدید و بازپدید انستیتو پاستور، مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا و حمید سوری، اپیدمیولوژیست در گفتوگو با ما از دلایل افزایش آمار میگویند. به گفته آنها، مهمترین دلیل افزایش آمار، نبود نظارت بر محدودیتهاست. سیما لاری، سخنگوی وزارت بهداشت نیز در ادامه از دلایل نبود نظارت بر اعمال محدودیتها میگوید.
مصطفوی میگوید که عادیانگاری مواجهه با ویروس برای مردم، نبود انسجام در محدودیتها و نبود نظارت بر اعمال و اجرایی شدن محدودیتها از دلایل اصلی افزایش آمار ابتلا و مرگ و میر ناشی از ویروس کروناست. او اما یکی از دلایل مهم گسترش اپیدمی را سرد شدن هوا میداند. اینکه ویروس کرونا سرمادوست است و در هوای سرد هم بقای بیشتری دارد. به این ترتیب با تراکم بیشتر افراد در محیطهای سربسته و تهویه کمتر، میتواند عاملی برای ابتلای بیشتر به ویروس کرونا بشود. او یکی دیگر از دلایل افزایش آمار در پیک سوم شیوع ویروس را ابتلای خانوادگی میداند و معتقد است که چون مراقبتها درست در منزل انجام نمیشود یعنی سیستم ایزوله کردن و محافظت از بیماران مناسب نیست؛ بنابراین ابتلای خانوادگی، شایع شده است. افزایش آمار ابتلا و مرگ و میر ناشی از کرونا اما میتواند دلایل دیگری هم داشته باشد. مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا، سفرهای مردم در روزهای تعطیل گذشته را دلیل این رکوردشکنی میداند. از نظر او اما بیتوجهی به فاصلهگذاری اجتماعی، متهم اصلی افزایش آمار است. حمید سوری، اپیدمیولوژیست است، او اعمال سیاستهای ناموفق را از دلایل افزایش میداند و به ما میگوید: «باز گشایی مدارس در جریان شیوع اشتباه است و ما تصمیم گرفتیم که این مدارس را باز کنیم.» به نظر او، تداوم تصمیمگیری اشتباه، افزایش آمار را رقم زده است.
تعطیلی تهران، هرگز
حرف متخصصان و مدیران، اعمال محدودیتها و نیز نظارت بر آنهاست؛ شاید به خاطر همین است که محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران درخواست تعطیلی دو هفتهای تهران را دارد. وزارت بهداشت اما مخالف این درخواست است. سیما ساداتلاری، سخنگوی وزارت بهداشت از همان اول به ما میگوید که نه در ایران و نه در هیچ کشور دیگری، نمیتوان شهری را بهخاطر ویروس کرونا تعطیل کرد، بنابراین تعطیل کردن یک شهر، کار منطقی نیست. او درباره برنامهریزی جدید ستاد ملی مبارزه با کرونا میگوید؛ از این که محدودیتهای جدید شامل نقاط حادی میشود که کانونهای بحران استان هستند و در آنجا، آمار ابتلا و مرگ و میر ناشی از کرونا هم بیشتر است. او از 43 شهرستان یا نقاط بحران نام میبرد و توضیح میدهد که در این شهرستانها، بهخاطر آمار ابتلا و مرگ و میر بالا، همه مشاغل رده دو، اجازه فعالیت ندارند. او با اشاره به اعمال محدودیتها، میگوید: «محدودیتهایی ضمانت اجرایی و عملیاتی دارند که به روحیه و اقتصاد مردم ضربه نزند.» لاری از محدودیت جدیدی میگوید که در تهران اعمال شده است، از دورکاری 50 درصد کارکنان. به گفته او اما هر وزارتخانهای میتواند دورکاری کارمندانش را به 30 یا 40 درصد برساند. برای دورکاری کارمندان باید انعطافپذیر بود و درصورتی که دورکاری، به خدماترسانی به مردم ضربه بزند، میتواند توسط وزارتخانه یا سازمان تغییر کند.
حالا دیگر همه عادت کردهاند در کمیته ملی ستاد ملی کرونا، مصوبهای تصویب شود اما بعد نظارتی بر اجرایی شدن آن وجود نداشته باشد. شاید به خاطر همین است که رهبر انقلاب در اینباره انتقاد کردند و از لزوم اجرایی شدن قوانینی که در این ستاد به تصویب میرسد و نیز نظارت بر اجرایی شدن گفتهاند. لاری دلیل بیتوجهی به اجرای مصوبات ستاد را ناهماهنگی بین وزاتخانهها و ادارات میداند و معتقد است تا وزارتخانهها برای اجرا کردن قانون مجاب شوند، زمان میبرد.