استراتژی بازگشت به شام
چند حادثه سیاسی ونظامی طی هفته‌های اخیر در سوریه رخ داد كه این رخدادها پازل آینده سیاسی این كشور را پس از هشت سال بحران نفسگیر تكمیل كرد.
دستور ناگهانی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریكا مبنی بر خروج نیروهای این كشور از شرق فرات، جامعه جهانی و حتی تیم نظامی آمریكا را غافلگیر كرد تا جایی كه جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریكا در اعتراض به این دستورالعمل از سمت خود استعفا كرد. ماتیس كه یك نظامی حرفه‌ای تلقی می‌شود در اطلاعیه استعفای خود، خروج تفنگداران دریایی آمریكا را از شرق سوریه، شكست سیاست‌های نظامی آمریكا و پیروزی محور ایران، روسیه و حزب‌ا... توصیف كرد.
اما ظاهرا ترامپ در تحلیل سیاسی و امنیتی خود به این نتیجه رسیده كه نمی‌تواند با بهره‌گیری از هژمونی نظامی، شطرنج سیاسی و نظامی سوریه را به سود رژیم صهیونیستی تغییر دهد و از این رو به‌صورتی یكجانبه نیروهای خود را از سوریه خارج كرد. خروج ناگهانی نیروهای زبده آمریكا از منطقه البوكمال سوریه هم‌پیمانان منطقه‌ای آمریكا مانند اسرائیل، عربستان و امارات را بشدت نگران ساخت، زیرا تصور این رژیم‌ها این است كه آمریكا در مورد سوریه تغییر سیاست داده و از سرنگونی دولت بشار اسد ناامید شده است.
حادثه دیگری كه در سوریه رخ داد، دیدار ناگهانی عمر البشیر، رئیس‌جمهور سودان از دمشق بود كه این دیدار در واقع پیام آشكاری از سوی اتحادیه عرب بود كه آماده پذیرش مجدد حاكمیت بشار اسد است. موضوع دیگر اعلام آمادگی عربستان سعودی برای كمك به بازسازی ویرانی‌های سوریه است كه این موضوع نشانه شكست سیاست‌های عربستان در سوریه تلقی می‌شود. عربستان در طول هشت سال بحران سوریه بیش از 60میلیارد دلار كمك مالی در اختیار گروهك‌های تروریستی داعش، جبهه النصره، جیش‌الاسلام، لواء التوحید و ارتش آزاد و فیلق‌الرحمن قرار داد. حجم ویرانی‌های سوریه تاكنون بیش از 500میلیارد دلار برآورد شده كه عربستان سعودی قبول كرده بخشی از هزینه بازسازی سوریه را به دولت بشار اسد پرداخت كند.
حادثه دیگری كه شطرنج نظامی سوریه را تغییر داد، تسلط ارتش این كشور برشهر استراتژیك منبج بود كه این شهر هم‌اكنون پس از شش سال بار دیگر تحت حاكمیت دولت قانونی دمشق قرار گرفت. مساله دیگری كه برای جامعه جهانی كاملا غافلگیركننده بود، اعلام آمادگی امارات، بحرین و كویت برای بازگشایی سفارتخانه‌های خود در دمشق بود. امارات، كویت وبحرین، سه كشور عضو شورای همكاری خلیج‌فارس هستند كه امارات و بحرین به دلیل پیروی مطلق از سیاست‌های ریاض نقشی كاملا تخریبی در بحران سوریه ایفا كردند. بازگشایی سفارتخانه‌های این سه كشور در دمشق نشانه آشكاری از بازگشت آرامش به سوریه وپیروزی محور مقاومت است، زیرا دولت سوریه اكنون حاكمیت خود را بر بیش از 95 درصد اراضی این كشور گسترش داده است. تنها مشكلی كه هم‌اكنون وجود دارد، حضور نظامی تركیه در ادلب است كه نوعی نقض حاكمیت كشور مستقلی مانند سوریه به‌شمار می‌رود كه این امر از سوی روسیه، ایران و تركیه در جریان مذاكرات آستانه و سوچی و ژنو در حال بررسی است. اما سوالی كه اكنون مطرح می‌شود، این‌كه آیا این تغییرات دراماتیكی در حوزه‌های نظامی و سیاسی سوریه، اتفاقی بوده یا یك سناریوی جدید برای آینده سوریه ترسیم شده است؟
قطعا آمریكا تحت هیچ شرایطی نخواهد گذاشت كیك پیروزی دولت سوریه فقط بین روسیه و محور مقاومت تقسیم شود و فضای سیاسی آینده دولت دمشق تحت‌تاثیر سیاست‌های ضدصهیونیستی ایران و حزب‌ا... قرار گیرد. آمریكا از سال 2003 و پس از سرنگونی رژیم بعث عراق تلاش كرد دولت بشار اسد را از محور مقاومت خارج كند و مسیر سازش با رژیم صهیونیستی را دنبال كند. سفرهای متعدد كالین پاول و كاندولیزا رایس، وزرای خارجه سابق آمریكا به دمشق برای تغییر سیاست‌های دولت سوریه وخروج این كشور از دایره محور مقاومت با پاسخ منفی بشار اسد مواجه شد. لذا پس از شكست تلاش‌های آمریكا برای تغییر سیاست‌های ضداسرائیلی سوریه، این كشور در فهرست سیاه آمریكا قرار گرفت. از مارس 2011 آمریكا با كمك رژیم‌صهیونیستی، عربستان، قطر، امارات، اردن و تركیه بیش از 150هزار عنصر تروریستی را برای ایجاد ناامنی وارد سوریه كرد.
اما حضور فعال ایران، روسیه و محور مقاومت در عرصه‌های میدانی سوریه موجب شد تمام طرح‌های آمریكا و هم پیمانانش علیه دولت بشار اسد پس از هشت سال با ناكامی مواجه شود. اكنون آمریكا ظاهرا تلاش دارد بار دیگر از رهگذر همراهی با دولت سوریه این كشور را از حلقه محور مقاومت خارج كند تا در آینده آمریكا، رژیم صهیونیستی و عربستان بتوانند بر حزب‌ا... متمركز شوند. اما بشار اسد كه امروز هجدهمین سال حاكمیت خود را پشت سر می‌گذراند به لحاظ سیاسی پخته تر از آن است كه بخواهد آینده سیاسی خود را براساس وعده‌های فریبنده آمریكا، عربستان و امارات ترسیم كند. وصیت مرحوم حافظ اسد، رئیس‌جمهور سابق سوریه كه به فرزندان خود توصیه كرده بود اایران عمق استراتژیك سوریه است و تحت هیچ شرایطی نباید بین تهران و دمشق گسست ایجاد شودب بخشی از استراتژی سیاسی بشار اسد تلقی می‌شود.
بشار اسد به‌خوبی می‌داند تا زمانی كه پشتوانه ایران و حزب‌ا... را دارد همچنان كلید طلایی خاور میانه را در اختیار خواهد داشت و اگر از محور مقاومت دور شود در آن‌صورت توفان حقیقی، دروازه‌های شام را درهم خواهد كوبید. لذا در تجزیه و تحلیل واقع‌بینانه بحران سوریه این حقیقت روشن می‌شود كه مقاومت دولت وملت سوریه و همكاری‌های ایران،روسیه وحزب ا... پیروزی تاریخی بزرگی برای دولت بشار اسد رقم خواهد زد.
