گفت‌وگو با امیرمهدی پوروزیری، كارگردان سریال مینو:
ممیزی آنگونه که می گویند بزرگ نیست
ادامه از صفحه 5
می‌خواهم شروع گفت‌وگو از نقطه صفر سریال مینو باشد. در اولین قسمت این مجموعه نه تنها شاهد معرفی كاراكترها بودیم، بلكه فضای قصه اواخر دهه 50 می‌گذرد و شما سعی كردید از لنزی برای تصویربرداری استفاده كنید كه با حال و هوای آن روزها هماهنگی داشته باشد و فضای قدیمی احساس شود. شخصا برایم جالب بود كه به جزئی‌ترین مساله هم توجه كرده بودید.واكنش مخاطب عام چطور بود؟ آیا بازخوردهایی در این باره داشتید؟
راستش از قدیمی بودن فضا كه به واسطه لنز قدیمی شكل گرفته شده بود، بازخورد خوبی از سوی مخاطب عام دریافت نكردیم. مخاطبان تلویزیون دوست دارند تصویر شارپ و امروزی ببینند، اما تصور ما حرفه‌ای بود. مخاطب خاص موافق با فضای كار بود، چون به دنبال باورپذیری و خلق فضاهای تجربه نشده است.
ما هم به دنبال چنین فضایی بودیم. به همین دلیل از لنزی قدیمی استفاده كردیم كه 60 سال از عمرش گذشته بود. دلیل قرار دادن چنین تصویری هم به این خاطر بود كه به باورپذیری مخاطب كمك كند. البته مخاطبان تلویزیون بازخوردهای خوبی نسبت به قصه و قهرمانان دارند و برایم جالب است حتی نگران كاراكترها هستند. این نشانه خوبی است.
كارگردان در قدم اول باید كاری كند تا مخاطب گاردش را باز و قصه را باور كند. مثل بچه‌ای كه برایش می‌خواهید قصه تعریف كنید.
پیدا كردن این لنز قدیمی برایتان مشكل نبود؟
مسلماً پیدا كردن تجهیزات قدیمی كه به سادگی پیدا نمی‌شود سخت است، اما با جست‌وجوی فراوان پیدا كردیم. از سوی دیگر چون قبلا با این لنز كار كرده بودم از تاثیر كار این لنز با خبر بودم.
ولی فكر كنم تصور شخصی تان این بود كه بازخورد خوبی از مخاطب عام برای این فضا می‌گیرید؟
به هر حال دو تا سه قسمت ابتدای سریال به نوع قلق‌گیری مخاطب است كه البته كارگردانی سریال مینو برایم تجربه مهمی از این حیث بود. به هر حال انجام یك سری كارها و تجارب جدید، مسلما با خطرهایی همراه است. وقتی چند ساعت تا پخش روی آنتن زمان دارید، نمی‌دانید چه اتفاقی می‌افتد و همین شما را با چالش‌های عجیب و غریب
رو به رو می‌كند كه اتفاقا تجربه ارزشمندی است.
به‌رغم این‌كه از این بخش راضی بودم، اما درباره بازی‌ها نظر دیگری دارم. عباس غزالی بازیگر خوبی است، اما برخی مواقع در بازی اغراق دارد كه این اتفاق هم در قسمت‌های اولیه سریال مینو افتاده است، به ویژه در قسمت‌های ابتدای سریال؛ اما به مرور خیلی بهتر شد. نظر شما چیست و چرا این اتفاق در بازی او رخ داده است؟
من قبول ندارم. اتفاقا عباس غزالی جزو كاراكترهایی از سریال مینوست كه مردم خیلی دوستش دارند و حتی در خیابان او را به نام رضا شكری (كاراكتر سریال مینو) صدا می‌كنند و نه عباس غزالی. این نشان می‌دهد این كاراكتر بین مردم جا باز كرده و مردم قبولش دارند. اگر هم اشكالی به بازی غزالی دارد به من به عنوان كارگردان برمی‌گردد كه البته من نظرم این نیست و معتقدم عباس خیلی خوب نقشش را درآورده است. او كاراكتر را همان طوری كه من برایش تعریف كرده بودم، خلق كرده است و اگر ایرادی در این زمینه دارید باید به خودم بگویید.
خب چرا این جنس بازی اغراق‌آمیز را از او خواستید؟
با این صحبت شما موافق نیستم. جهان قصه با دنیای واقعی فرق می‌كند. خواه ناخواه وقتی یك قهرمان در دنیای نمایش خلق می‌شود تا حدودی اغراق دارد، به همین دلیل مخاطب قهرمان را دوست دارد و علاقه‌مند است در دنیای واقعی این طور
باشد.
این دیدگاه شماست، اما معتقدم عباس غزالی در این سریال بازی متفاوت و خاصی داشته كه برای مخاطب هم ماندگار است و علاقه‌مند است قصه او را در سریال پی بگیرد. ضمن این‌كه تعریف كلاسیك قهرمان یعنی این‌كه او عمل غیرمنتظره‌ای انجام بدهد.
اتفاقی در سریال مینو افتاده و این‌كه ما شاهد مثلث عشقی هستیم. در حالی كه این اتفاق خیلی به‌ندرت در تلویزیون می‌افتد. در این زمینه با واكنشی از سوی مدیران تلویزیون رو‌به‌رو نبودید؟
اعتقاد دارم برای خلق درام باید سراغ تجارب و اتفاقات تازه رفت. امكان دارد یك دختر فقط یك خواستگار داشته باشد و با همان هم ازدواج كند و تمام شود. حتما قبل از ازدواج با ماجراهایی از این دست رو به رو می‌شود.
من هم با این مساله موافق هستم، اما برخی كارگردانان اعتقاد دارند اگر چنین موردی را در قصه سریال قرار بدهند با ممیزی از سوی مدیران رو‌به‌رو می‌شوند. آیا این اتفاق برای شما رخ داد؟
اتفاقاً به هیچ وجه درباره مسائل عشقی قصه هیچ ایرادی از سوی تلویزیون از ما گرفته نشد و خیلی هم باز عمل كرد. تصور ما از ممیزی‌ها خیلی زیاد است، در حالی كه در واقعیت این‌طور نیست. متاسفانه ما قبل از این‌كه با سانسور رو به رو شویم، خودمان دچار خودسانسوری می‌شویم. یعنی از ترس مرگ، خودكشی می‌كنیم.
مثلث عشقی چه ایرادی دارد و تلویزیون هم مشكلی با این مورد نداشت. در این باره هم ما ممیزی نداشتیم. فقط در یك بخش از قصه ممیزی داشتیم كه دو پاسبان بازمانده قبل از انقلاب داشتیم كه كل كل‌های بانمك این دو در قصه جالب بود، اما تلویزیون بخش‌های مربوط به این دو پاسبان را حذف كرد.
در حالی كه این دو پاسبان حتی لباس خاصی هم نپوشیده بودند. دلیل حذف این بخش‌ها به این خاطر بود كه باید تلویزیون جواب نیروی انتظامی را می‌داد. به همین دلیل چهار دقیقه از قصه حذف شد و این برایم آزاردهنده و ناراحت كننده بود. جالب است بگویم در جایی كه تلویزیون خودش متولی است، باز عمل می‌كند؛ اما زمانی كه قرار باشد جواب نهاد دیگری را بدهد كمی تامل دارد.
به نظرتان حذف چهار دقیقه به سریال لطمه زده است؟
بله، مگر می‌شود لطمه نزند. به هر حال تلویزیون در حوزه‌هایی كه مربوط به خودش است باز عمل می‌كند و بسته نیست و ما هم هیچ ممیزی در مثلث عشقی قصه نداریم، اما این اتفاق برای آن دو كاراكتر پاسبان افتاد.
پس شما اعتقاد دارید این خودسانسوری از سوی كارگردانان و نویسندگان رخ می‌دهد؟
بله، از ترس مرگ، خودكشی می‌كنند. اتفاقا ما پلان‌هایی در سریال گذاشته بودیم كه فكر می‌كردیم در می‌آورند، اما صادقانه باید حرف زد كه آن پلان‌هایی كه ما تردید داشتیم، حذف نشد. همان طور كه غر می‌زنیم از اتفاقات خوب هم باید صادقانه حرف بزنیم.
شما در این كار تجربه‌های زیادی داشتید و برای نقش‌های اصلی به سراغ دو تئاتری همچون سلمان فرخنده و مهدیه نساج رفتید كه برای مخاطب ناآشنا بودند. فكر نمی‌كردید ممكن است از سوی مخاطب با پذیرش
رو به رو نشوید؟
به هر حال وقتی فیلم یا سریال می‌خواهیم بسازیم باید خطر كنیم. این اتفاق از كله صبح و شروع بسم‌ا... اتفاق می‌افتد.
ولی همه صبح‌شان را با خطر شروع نمی‌كنند؟
من عافیت‌طلبی را دوست ندارم. دلم می‌خواهد دنبال تجارب زیاد باشم تا این‌كه از داشته‌های بقیه بهره ببرم. عباس غزالی از بازیگران بسیار قهار و حرفه‌ای است كه خیلی هم گزیده بازی می‌كند و هر پیشنهادی هم نمی‌پذیرد. در واقع كارهای مختلف را رد‌می‌كند تا انتخاب‌های عالی داشته باشد. من وقتی آقای فرخنده و خانم نساج را برای شخصیت‌های اصلی انتخاب كردم با چشم‌باز این كار را كردم و می‌دانستم كه مسؤولیت به آنها دادم.
دلم می‌خواست از كلیشه‌های رایج تلویزیون فاصله بگیرم، به همین دلیل در بازی‌ها، پلان‌ها، میزانسن و .... سعی كردم تجربه‌های جدید داشته باشم تا از چنین فضاهایی دور شوم. البته می‌توانستم بازیگران شناخته‌شده تلویزیون را بیاورم، اما این كار را نكردم تا سراغ چهره‌هایی باشم كه برای مخاطب كمتر‌شناخته‌شده و جذاب‌تر هستند.
از سوی دیگر بازیگری همچون سلمان فرخنده با كارگردانان بزرگ كار كرده است. او در فیلم 50 قدم آخر با آقای كیومرث پوراحمد تجربه همكاری داشته است و این نشان می‌دهد كه او بازیگر توانمندی است.
در مجموع از انتخاب‌هایتان راضی بودید؟ آیا برای كاراكترهای عماد و مینو نامزدهایی از میان بازیگران چهره داشتید؟
امكان استفاده از بازیگران چهره پیش آمد، اما همانطور كه تاكید كردم علاقه‌مند بودم مسیر را طوری طی كنم كه دوست دارم تا از این طریق بتوانم مخاطب را جذب كنم. ضمن این‌كه هدفم ساخت یك كار سالم بود. به دنبال حاشیه نبودم و نمی‌خواستم از شتاب‌دهنده‌های غیر واقعی استفاده كنم.
در سریال مینو صحنه‌های قتل و خشونت هم دارید. فكر نمی‌كردید این صحنه‌ها ممكن است برای مخاطب خوشایند نباشد؟
جهان تغییر كرده و مخاطب دائم سریال‌های روز دنیا را می‌بیند یا در گوشی همراهش چیزهایی را تماشا می‌كند. بنابراین بودن صحنه خشن در راستای قصه چه اشكالی دارد.
چند سال پیش معاونت سیما نشان‌دادن صحنه‌های قتل و خشونت را در سریال‌های تلویزیون ممنوع كرده بود. شما مشكلی در این باره نداشتید؟
واقعا مدیران تلویزیون در این بخش با ما همكاری كردند. البته ما هم به خاطر احترام به مخاطب صحنه‌های خشونت را كم كردیم. البته از چند قسمت دیگر صحنه‌های جنگ شروع می‌شود و ما نمی‌توانستیم در جنگ گل و بلبل و درخت نشان بدهیم.
منظورم صحنه‌های جنگی نیست، بلكه صحنه قتل است؟
معاونت سیما نهایت تعامل را با ما داشت و ما هم ناراضی نیستیم. تلویزیون به درك درستی رسیده است و از ما خواسته بودند این صحنه‌ها را تلطیف كنیم كه ما هم این كار را انجام دادیم. در مجموع تعامل خوبی شكل گرفت و در یك فضای باز به نتایج خوب رسیدیم. بعد هم سریال هست و بدون صحنه قتل نمی‌شود.
بازخوردی هم از مخاطبان داشتید؟
بله، خیلی خوب قصه قهرمانان را دنبال می‌كنند. البته تا كار تمام نشود نمی‌توانم نظر قطعی بدهم. با این‌كه سریال دیروقت پخش می‌شود اما بازخوردهای مثبت داشتیم.
همزمان با سریال مینو، بانوی عمارت هم پخش می‌شود، اما مردم بیشتر درباره بانوی عمارت می‌گویند تا مینو. نظرتان چیست؟
طبیعی است، چون پخش این سریال زودتر شده است. ضمن این‌كه جنس شبكه سه این است كه در بهترین ساعت سریال پخش می‌كند، اما شما مطمئن باشید سطح بازی بازیگران سریال مینو بر خلاف نظر شما از بیشتر سریال‌های تلویزیونی بالاتر
است.
این نظر شماست؟
بله. بدون شك.
یعنی براساس نظرسنجی به این نتیجه رسیدید كه سطح بازی بازیگران سریال مینو از بیشتر سریال‌های تلویزیون بالاتر است؟
مخاطبان خاص كه این سریال را دنبال كردند همین نظر را دارند. ضمن این‌كه حجم تبلیغات قبل از سریال و هنگام سریال خیلی نسبت به روزهای اول بیشتر شده و نشان می‌دهد سریال در میان مردم گرفته و می‌بینند. در حالی كه ما شتاب‌دهنده‌های همچون بازیگران چهره نداشتیم و درگیر حاشیه فضاهای مجازی نشدیم. برخی عادت كرده‌اند ایرادهایشان را در فضای مجازی می‌گذارند تا بیشتر مخاطب را جذب كنند و اتفاقا موفق هم هستند.
شما چرا از این كارها نمی‌كنید؟
نه، این جنس كار را دوست ندارم. ضمن این‌كه اهل فضای مجازی نیستم، حتی بعد از دو سال اینستاگرامم را باز كردم، چون این فضا را دوست ندارم و درگیرش نیستم.
