نسخه Pdf

در خانه می‌سازیم!

گزارشی از تولید سوسیس و کالباس در منزل کسب و کار جدید یک خانم خانه‌دار در روزهای کرونایی

در خانه می‌سازیم!

شاید خیلی‌ها در خانه برای فرزندان و دیگر اعضای خانواده، سوسیس و کالباس خانگی بپزند. سوسیس و کالباس‌هایی که البته خیلی قیافه و مزه‌شان شبیه سوسیس و کالباس‌های کارخانه‌ای نیست. اینجور وقت‌ها اولویت با سلامت و ایمنی در تولید است و به خاطر همین هم افراد سختی‌های چنین کاری را به جان می‌خرند. درست شبیه کاری که زهرا کلهری تا پیش‌ازاین انجام می‌داد. او در خانه برای فرزندانش کالباس خانگی می‌پخت. هرچند سوسیس و کالباس‌های او خیلی متفاوت از آن چیزهایی است که ما در خانه می‌پزیم. سوسیس و کالباس‌های او درست شبیه فرآورده‌های گوشتی کارخانه‌هاست؛ با همان طعم و شکل و قیافه. شاید به همین دلیل است که او به فکر افتاد تا کسب‌وکار خانگی خودش را راه بیندازد و در روزهای کرونایی، سوسیس و کالباس‌های خانگی سالم و بدون مواد نگهدارنده درست کند و به دست مشتری بدهد. کسب‌وکاری که در کرونا متولدشده و کنار بقیه فعالیت‌های او مثل شیرینی‌پزی و کارهای پژوهشی جای خود را بازکرده است.

لیلا شوقی روزنامه نگار

به خاطر بچه‌ها
 زهرا کلهری، 45 سال دارد و کارشناس ارشد شیمی است. معلمی که مادر دو دختر است. یکی از دختران او 21 ساله و دانشجوی رشته داروسازی و دیگری هم 15 ساله و دانش‌آموز است. او از تولیداتش از سوسیس و کالباس‌هایی که تولید می‌کند، با عشق حرف می‌زند اما سؤال این است که خودش هم عاشق سوسیس و کالباس است؟ جواب کلهری کمی دور از انتظار است. 
 او اصلاً سوسیس و کالباس دوست ندارد و می‌گوید اگر مجبور باشد این غذا را می‌خورد، حتی اگر تولیدات خودش هم باشد و مطمئن باشد که چه چیزی در آنها وجود دارد. او براثر گرسنگی و این‌که غذای دیگری وجود ندارد، مجبور به خوردن سوسیس و کالباس می‌شود، شاید البته استنشاق بوی غذا و مراحل خسته‌کننده تولید، دلیلی از بی‌علاقگی باشد. او اما به عشق فرزندانش برای این‌که آنها سوسیس و کالباس دوست دارند و او هم می‌خواسته است غذای سالم به آنها بدهد، سوسیس و کالباس درست می‌کند و حالا هم به‌عنوان یک کسب‌وکار خانگی به آن نگاه می‌کند.

شروع کسب‌وکار خانگی
زهرا یک مادر خانه‌دار است که به خاطر رشته تحصیلی‌اش شیمی به همسر شیمیدان خود در پروژه‌ها کمک می‌کند. او درواقع یک مادر خانه‌دار، با شغل پاره‌وقت است و در خانه هم کارهایی که به آنها علاقه دارد، یعنی دوخت‌ودوز، آشپزی و کیک‌پزی را انجام می‌دهد. این تمام زندگی او، قبل از شیوع ویروس کرونا بود.  همه چیز اما 10 ماه پیش، بعد از شیوع ویروس تغییر کرد. تا قبل از آن دنبال راه انداختن یک کار خانگی نبود اما بعد از شیوع کرونا، او و خانواده‌اش در یک قرنطینه خودساخته گیر کردند و دیگر از خانه خارج نشدند. ماندن در خانه و وقت آزاد بیشتر باعث شد تا او به فکر این بیفتد که یک کسب‌وکار راه بیندازد. کسب‌وکاری که البته در درجه اول قرار نبود کسب‌وکار گسترده‌ای باشد و جامعه هدف آن دوستان و آشنایان بودند.  او با همفکری خواهر و برادرهایش تصمیم می‌گیرد برای اعضای خانواده خودش سوسیس و کالباس درست کند. به خاطر همین از همان توی خانه و به صورت اینترنتی وسایلش را می‌خرد؛ وسایلی که تاکید می‌کند همه آنها ایرانی است؛ چیزهایی مثل سوسیس‌پرکن، دستگاه تولید یخ و دستگاه برش سوسیس و کالباس. 

علاقه به یادگیری
 زهرا کلهری همیشه به خوردن غذای سالم اهمیت می‌داده و بعد از ازدواج و بچه‌دار شدن، این‌که زیاد روغن در غذایش نباشد یا این‌که غذایی با مواد اولیه سالم تهیه کند، برایش در اولویت بوده است.  به خاطر علاقه‌اش به درست کردن غذای سالم، مانند خیلی از خانم‌های دیگر، تصمیم می‌گیرد سوسیس و کالباس درست کند. اما ته ذهنش این که غذای فست‌فودی با طعم و مزه اصیل آن درست کند هم وجود داشته است. به خاطر پیدا کردن چیزی مطابق استانداردهایش زیاد در فضای مجازی گشت و گذار می‌کرده است و در همین گشت و گذارها، با صفحه‌ای آشنا می‌شود که طرز تهیه سوسیس و کالباس صنعتی را آموزش داده است. او به این فکر می‌کند که در کلاس‌های آموزش این صفحه شرکت کند. بعدازآن، زهرا برای خانواده‌اش، سوسیس و کالباس خانگی درست می‌کند. هنری که سال‌ها برای خانواده‌اش خرج می‌کند، اما یک‌جایی در روزهای کرونایی به دردش می‌خورد.

مشکلات خودشان را نشان می‌دهند
 زهرا می‌گوید از ماه رمضان کار تولید سوسیس و کالباس خانگی را شروع کرده است، از زمانی که گوشت و مرغ برایش کیلویی 75 هزار تومان درمی‌آمد. حالا اما در روزهایی که قیمت مرغ و گوشت هر روز بالا می‌رود، کیلویی 110 هزار تومان گوشت و مرغ می‌خرد. او می‌گوید که دوست ندارد هر هفته قیمت محصولی را که تولید می‌کند، بالا ببرد، موضوع اما قیمت تمام‌شده و سود اندکی است که او دریافت می‌کند. تفاوت‌های زیادی به‌جز مزه، در سوسیس و کالباس‌های او و کارخانه وجود دارد. او از گوشت فیله و بدون پوست و استخوان استفاده می‌کند اما کارخانه همه مواد یک مرغ یا گوشت گوساله و گاو را به سوسیس و کالباس تبدیل می‌کند. هرچند قیمت تمام شده او و کارخانه با هم متفاوت است، زمانی که در کارخانه و در تولید انبوه تولیدی انجام می‌شود، ناخودآگاه قیمت پایین‌تر می‌آید. درنهایت اما قیمت تمام‌شده هر دو یکسان است، برای کلهری، کیفیت مهم‌تر است و البته حاضر نیست به خاطر تولید بیشتر، کیفیت را فدای کمیت کند. او می‌گوید مشتری‌های ثابت خودش را دارد، کسانی که هفته‌ای دو سه کیلو از محصولات او را خرید می‌کنند و همین هم برایش کافی است.

 منهای نمک‌های نگه دارنده
سوسیس‌ها و کالباس‌های زهرا اما یک فرق مهم با نمونه کارخانه دارد. درست است که مزه‌شان شبیه هم است و حتی در قیافه هم شبیه‌اند، اما یک ویژگی خاص، سوسیس و کالباس‌های او را با نمونه کارخانه‌ای، متفاوت کرده است. او از نمک‌های فسفات و نیترات استفاده نمی‌کند، همان نمک‌هایی که در کارخانه‌های تولید سوسیس و کالباس برای ماندگاری بیشتر استفاده می‌شود. او می‌گوید که در کارخانه‌ها از نمک‌های فسفات و نیترات استفاده می‌شود، برای این که مشتری‌ها بتوانند سوسیس و کالباس را در مدت زمان طولانی استفاده کنند، ولی سوسیس و کالباس‌های او، به کمک فریزر سه ماه و در یخچال هم یک ماه ماندگاری دارد. او می‌گوید البته بعد از هر برش، سوسیس‌ها و کالباس‌هایش اکسید و یک لایه نازک تیره یا خشک شدگی در آنها دیده می‌شود، اتفاقی که البته در سوسیس‌ها و کالباس‌های کارخانه‌ای نمی‌افتد. زهرا دلیل استفاده نکردن نمک‌های نگه‌دارنده را دلیل سلامتی می‌داند، هرچند نمک‌های نگه‌دارنده را می‌توان با استفاده معین، براساس آنچه سازمان‌های سلامت و تولید غذاهای آماده دستور داده‌اند، در غذا استفاده کرد اما او ترجیح می‌دهد سوسیس و کالباس‌هایی صددرصد سالم تولید کند.

سوسیس و کالباس خانگی کارخانه‌ای
 زهرا می‌گوید ویژگی خاص سوسیس‌ها و کالباس‌هایش این است که مزه و قیافه‌اش درست شبیه به سوسیس و کالباس‌های کارخانه است. این را نه خود او، که مشتری‌هایش می‌گویند اما تولید سوسیس و کالباس در خانه چطور انجام می‌شود؟ کار تولید، از 8 صبح تا 10 شب زمان می‌برد و در تمام مدت، او باید حواسش به غذایش باشد. اول از همه او باید مرغ و گوشت که ماده اولیه تولید است، خریداری کند. کلهری می‌گوید گوشت و مرغش را از یک جای مطمئن خرید می‌کند. گوشت ران مرغ و سینه از خریدهای اول صبح است. چرخ‌کردن گوشت‌ها اولین کاری است که او انجام می‌دهد. بعد از چرخ‌کردن، گوشت‌ها باید در یخچال نگهداری شوند. اضافه کردن ادویه‌های مخصوص و بعد ریختن تمام محتویات در غذاساز و میکس کردن همه مواد با هم از کارهای بعدی است. ریختن آب‌یخ یا یخ در این مرحله مهم است. ریختن مواد در سوسیس یا کالباس‌ساز و بعد درون کاور مخصوص ریختن مراحل بعدی است. بعد اما باید تمام مواد در یک زمان معین بپزند. بعد از پخت اما سوسیس‌ها و کالباس‌ها باید در یخچال بمانند. بعد از این است که می‌توان از سوسیس یا کالباس استفاده کرد. این مراحل همان مراحلی است که در کارخانه هم انجام می‌شود. هرچند که او می‌گوید برای تولید سوسیس و کالباس کارخانه‌ای باید فریزر و یخچالش را خالی کند تا بتواند پروسه طولانی تولید را در یک روز انجام دهد. تولیدی که شاید در یک روز به اندازه 10کیلو هم باشد. او می‌گوید که تولید 10 کیلو سوسیس و کالباس در روز اما خیلی زمانبر است و انرژی زیادی می‌خواهد. او به تنهایی کارهایش را انجام می‌دهد، اما این روزها دوست دارد کسی همراهش باشد، هدفی که البته کرونا باعث شده است به آن فکر نکند.

تبلیغات دهان به دهان
 زهرا می‌گوید حاضر نیست برای سود بیشتر هر کاری کند. همین رویه را از همان ابتدا در تولید به کار گرفت. کارش را با آماده کردن سوسیس و کالباس برای خانواده‌اش شروع کرد. خانواده هم، از محصولاتش خوش‌شان آمد و همین شد که به دوستان، اعضای خانواده خود و حتی همسایه‌هایشان از کیفیت سوسیس‌ها و کالباس‌ها گفتند. دایره کوچک مشتری‌ها کم‌کم بزرگ شد تا امروز که او مشتری‌های ثابت و همیشگی و البته رهگذری خود را دارد؛ کسانی که همچنان با تبلیغ دهان به دهان کار زهرا را گسترش می‌دهند. او می‌گوید می‌توانسته هزینه کند و تبلیغ گسترده راه بیندازد، اما برایش مهم بوده به هر قیمتی تبلیغ نکند و کیفیت محصولاتش، خودشان به عنوان یک تبلیغ عمل کند. درواقع او خواسته است رنگ، بو، مزه و ریخت سوسیس‌ها و کالباس‌هایش در ظرف غذا، معرف خودشان باشند. او از این شیوه از تبلیغ راضی است و می‌گوید تعریف‌ها و تمجیدهای ساختگی برای تولیداتش نکرده و همین هم، راستگویی و صداقتش را نشان داده است. 

محیط فرهنگی با کیک و سوسیس
شاید اگر شرایط اقتصادی، کرونا و ثابت بودن قیمت گوشت و مرغ می‌گذاشت، زهرا حالا در کارگاه بزرگ و مجهز خودش، در جایی دور از خانه کار می‌کرد. اما الان در خانه تولیداتش را به سرانجام می‌رساند. هرچند او آرزوهای بزرگی دارد. دوست دارد یک کافه داشته باشد. داشتن کافه البته زیاد هم عجیب نیست. کافه‌ای که زهرا در فکرش دارد، کمی با کافه‌های دیگر متفاوت است. کافه او خدمات ویژه دارد و البته برای گروه‌های خاصی از جامعه است. او می‌خواهد کافه‌ای برای همه دخترخانم‌های ایرانی راه بیندازد. کافه او محیط مناسبی برای دخترها دارد. امنیت و ایمنی در راه اندازی کافه‌اش مهم‌ترین بخش ماجراست. خارج از هنرنمایی‌هایی که او به عنوان آشپز در کافه‌اش انجام می‌دهد، او نگاه مادرانه تیزبینی دارد که البته از داشتن دو دختر نشات می‌گیرد. تاکسی برای رفت و آمد کردن از کارهایی است که او در لیست خدمات کافه‌اش درنظر گرفته است. او درک می‌کند که دختر 14-15 ساله نوجوان می‌خواهد همراه دوستانش بیرون از خانه باشد و با هم دیداری داشته باشند، اما این که این دیدار در چه محیطی باشد، برای خانواده از همه چیز مهم‌تر است. او می‌خواهد خانه امن دختر خانم‌ها بسازد و آرامش و اطمینان را هم به دل پدر و مادرهایی که نگران فضای نامناسب کافه‌ها و تفریگاه‌ها هستند، باشد. او درواقع به فکر راه‌اندازی یک محیط فرهنگی سالم است که هر تفریحی هم در آن وجود دارد و قشر مذهبی جامعه یا حتی هر خانواده دخترداری آن را تایید می‌کند و با خیال راحت اجازه می‌دهد دخترش آنجا رفت و آمد داشته باشد. فکری که زهرا می‌گوید، حتما عملی‌اش می‌کند. 

یک پیشنهاد
با این که تولید سوسیس و کالباس زحمت زیادی دارد، اما زهرا از این کسب و کار خانگی خیلی راضی است و حتی به خانم‌هایی که فرزند کوچک دارند هم این شغل را پیشنهاد می‌دهد. او می‌گوید اولین حسن این کسب و کار این است که با سرمایه اولیه اندک هم می‌شود آن را شروع کرد. سرمایه‌ای که البته ابتدا صرف کلاس‌های آموزشی و تهیه چند وسیله خاص می‌شود. وسایل دیگر مانند یخدان، یخچال، بخارپز و اجاق گاز و قابلمه در همه خانه‌ها وجود دارد. بنابراین، ابتدا حداقل نیازی به تهیه آنها نیست. بعد از یکی دو بار فروش هم، هزینه وسایل و حتی آموزش‌ها به دست می‌آید. او می‌گوید می‌توان مدیریت کرد و در روزی که قرار است تولیدی در خانه انجام  شود، خانم‌ها یخچال خودشان را خالی یا اجاق گاز خود را برای پخت زیاد آماده کنند. به نظر خانم کلهری و تجربه‌ای که در این مدت به دست آورده تولید سوسیس و کالباس می‌تواند کسب و کار خوبی برای خانم‌هایی که می‌خواهند در خانه بمانند باشد. 
ضمیمه کلیک
تیتر خبرها