گناباد‭ ‬شهری‭ ‬است‭ ‬در‭ ‬جنوب‭ ‬خراسان‭ ‬رضوی‭ ‬كه‭ ‬به‭ ‬قناتش‭ ‬معروف‭ ‬است؛‭ ‬قنات‭ ‬قصبه،‭ ‬عمیق‌ترین‭ ‬و‭ ‬كهن‌ترین‭ ‬قنات‭ ‬جهان‭ ‬كه‭ ‬دو‭ ‬سال‭ ‬پیش‭ ‬در‭ ‬فهرست‭ ‬میراث‭ ‬جهانی‭ ‬یونسكو‭ ‬به‭ ‬ثبت‭ ‬رسیده‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬شگفت‌انگیزترین‭ ‬تاسیسات‭ ‬آبی‭ ‬جهان‭ ‬است‭.  ‬این‭ ‬شهر‭ ‬كوچك‭ ‬اما‭ ‬حالا‭ ‬چند‭ ‬وقتی‭ ‬است‭ ‬برای‭ ‬زعفرانش‭ ‬نیز‭ ‬بر‭ ‬سر‭ ‬زبان‌ها‭ ‬افتاده؛‭ ‬درست‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬آن‌كه‭ ‬نظام‭ ‬تولید‭ ‬زعفران‭ ‬مبتنی‭ ‬بر‭ ‬آبیاری‭ ‬قناتش‭ ‬میان‭ ‬دیگر‭ ‬میراث‭ ‬كشاورزی‭ ‬مهم‭ ‬جهانی‭ ‬به‭ ‬ثبت‭ ‬رسید‭ ‬و‭ ‬امیدها‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬مطرح‭ ‬شدن‭ ‬دوباره‭ ‬زعفران‭ ‬ایرانی‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬بهترین‭ ‬و‭ ‬مرغوب‌ترین‭ ‬زعفران‭ ‬تولید‭ ‬شده‭ ‬در‭ ‬جهان‭ ‬زنده‭ ‬
كرد‭.‬

قنات‭ ‬قصبه،‭ ‬برگ‭ ‬برنده‭ ‬زعفران‭ ‬گناباد

مسؤول‭ ‬واحد‭ ‬زعفران‭ ‬سازمان‭ ‬جهاد‭ ‬كشاورزی‭ ‬خراسان‭ ‬رضوی‭ ‬در‭ ‬پاسخ‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬پرسش‭ ‬جام‌جم‭ ‬كه‭ ‬چرا‭ ‬زعفران‭ ‬گناباد‭ ‬برای‭ ‬این‭ ‬منظور‭ ‬انتخاب‭ ‬شده،‭ ‬می‌گوید‭: ‬پروژه‭ ‬ثبت‭ ‬زعفران‭ ‬گناباد‭ ‬كه‭ ‬از‭ ‬دو‭ ‬سال‭ ‬گذشته‭ ‬كلید‭ ‬خورد،‭ ‬در‌واقع‭ ‬تلاشی‭ ‬بود‭ ‬برای‭ ‬ثبت‭ ‬زعفران‭ ‬ایرانی؛‭ ‬اما‭ ‬از‭ ‬آنجا‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬همان‭ ‬زمان،‭ ‬هند‭ ‬نیز‭ ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬ثبت‭ ‬زعفران‭ ‬كشمیر‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬خود‭ ‬بود،‭ ‬ما‭ ‬باید‭ ‬گزینه‌ای‭ ‬را‭ ‬مطرح‭ ‬می‌كردیم‭ ‬كه‭ ‬شانس‭ ‬ما‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬احراز‭ ‬این‭ ‬عنوان‭ ‬افزایش‭ ‬می‌داد‭. ‬همین‭ ‬شد‭ ‬كه‭ ‬گناباد‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬داشتن‭ ‬3500‭ ‬هكتار‭ ‬زمین‭ ‬زیركشت‭ ‬و‭ ‬تولید‭ ‬حدود‭ ‬14‭ ‬تن‭ ‬زعفران‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬انتخاب‭ ‬كردیم‭ ‬و‭ ‬دلیل‭ ‬این‭ ‬انتخاب‭ ‬هم‭ ‬حضور‭ ‬قنات‭ ‬قصبه‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬شهر‭ ‬بود؛‭ ‬قناتی‭ ‬كه‭ ‬به‭ ‬ثبت‭ ‬جهانی‭ ‬رسیده‭ ‬و‭ ‬تا‭ ‬همین‭ ‬امروز،‭ ‬آب‭ ‬مورد‭ ‬نیاز‭ ‬85‭ ‬تا‭ ‬90‭ ‬درصد‭ ‬این‭ ‬مزارع‭ ‬را‭ ‬تامین‭ ‬می‌كند‭. ‬به‭ ‬گفته‭ ‬رامین‭ ‬اسمی،‭ ‬همجواری‭ ‬این‭ ‬مزارع‭ ‬با‭ ‬قنات‭ ‬و‭ ‬تامین‭ ‬آب‭ ‬آنها‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬طریق،‭ ‬همان‭ ‬برگ‭ ‬برنده‌ای‭ ‬بود‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬كنار‭ ‬قدمت‭ ‬كاشت‭ ‬و‭ ‬كیفیت‭ ‬زعفران‭ ‬ایرانی،‭ ‬پرونده‭ ‬نظام‭ ‬تولید‭ ‬زعفران‭ ‬گناباد‭ ‬مبتنی‭ ‬بر‭ ‬آبیاری‭ ‬قنات‭ ‬را‭ ‬پیروز‭ ‬و‭ ‬هند‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬میدان‭ ‬به‭ ‬در‭ ‬كرد‭.‬

‭ ‬زعفران‭ ‬گناباد،‭ ‬پنجاه‭ ‬و‭ ‬پنجمین‭ ‬میراث‭ ‬كشاورزی‭ ‬جهانی‭ ‬و‭ ‬سومین‭ ‬محصول‭ ‬ثبت‭ ‬شده‭ ‬توسط‭ ‬فائو‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬پرونده‭ ‬آن‭ ‬با‭ ‬هدف‭ ‬افزایش‭ ‬ارزش‭ ‬افزوده‭ ‬تولید‭ ‬این‭ ‬محصول‭ ‬تشكیل‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬حالا‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬كسب‭ ‬این‭ ‬عنوان،‭ ‬ظرفیت‭ ‬حضور‭ ‬و‭ ‬فروش‭ ‬آن‭ ‬در‭ ‬بازارهای‭ ‬جهانی‭ ‬دو‭ ‬چندان‭ ‬شده‭ ‬است‭. ‬مسؤول‭ ‬واحد‭ ‬زعفران‭ ‬سازمان‭ ‬جهاد‭ ‬كشاورزی‭ ‬خراسان‭ ‬رضوی‭ ‬همچنین‭ ‬در‭ ‬این‌باره‭ ‬می‌افزاید‭: ‬با‭ ‬قرار‭ ‬گرفتن‭ ‬آرم‭ ‬فائو‭ ‬بر‭ ‬بسته‌بندی‭ ‬زعفران‌های‭ ‬گناباد،‭ ‬این‭ ‬محصول‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬یك‌برند‭ ‬جهانی‭ ‬منحصر‭ ‬به‌فرد‭ ‬به‭ ‬فروش‭ ‬خواهد‭ ‬رسید‭ ‬و‭ ‬همین‭ ‬موضوع‭ ‬قیمت‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬نیز‭ ‬افزایش‭ ‬خواهد‭ ‬داد؛‭ ‬این‭ ‬نشان‭ ‬همچنین‭ ‬حاوی‭ ‬این‭ ‬پیام‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬زعفران‭ ‬موجود‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬بسته‌بندی‌ها،‭ ‬با‭ ‬آب‭ ‬قناتی‭ ‬آبیاری‭ ‬شده‭ ‬كه‭ ‬برای‭ ‬تولیدش‭ ‬هیچ‌گونه‭ ‬آلاینده‌ای‭ ‬وارد‭ ‬محیط‌زیست‭ ‬نشده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬همین‭ ‬موضوع‭ ‬بر‭ ‬جذابیت‭ ‬و‭ ‬كیفیت‭ ‬این‭ ‬محصول‭ ‬خواهد‭ ‬افزود‭. ‬

رونق‭ ‬گردشگری‭ ‬با‭ ‬زعفران

به‭ ‬گفته‭ ‬رامین‭ ‬اسمی،‭ ‬ثبت‭ ‬زعفران‭ ‬ایرانی‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬گناباد،‭ ‬همچنین‭ ‬سبب‭ ‬رونق‭ ‬گردشگری‭ ‬كشاورزی‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬منطقه‭ ‬خواهد‭ ‬شد؛‭ ‬درست‭ ‬مانند‭ ‬كاشان‭ ‬كه‭ ‬حالا‭ ‬هر‭ ‬ساله‭ ‬گردشگران‭ ‬زیادی‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬فصل‭ ‬چیدن‭ ‬گل‭ ‬و‭ ‬گلابگیری‭ ‬راهی‭ ‬این‭ ‬شهر‭ ‬و‭ ‬روستاهای‭ ‬اطراف‭ ‬آن‭ ‬می‌كند‭. ‬همان‌طور‭ ‬كه‭ ‬این‭ ‬مقام‭ ‬مسؤول‭ ‬خاطرنشان‭ ‬می‌كند،‭ ‬رسم‭ ‬مردم‭ ‬این‭ ‬شهر‭ ‬در‭ ‬برگزاری‭ ‬جشن‭ ‬برداشت،‭ ‬به‭ ‬موقع‭ ‬چیدن‭ ‬گل‌های‭ ‬زعفران‭ ‬در‭ ‬پاییز‭ ‬هر‌سال‭ ‬و‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬هم‭ ‬جشن‭ ‬شكرگزاری‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬برداشت،‌‭ ‬ظرفیتی‭ ‬بزرگ‭ ‬برای‭ ‬جذب‭ ‬گردشگر‭ ‬و‭ ‬تعریف‭ ‬تور‭ ‬برای‭ ‬گردشگران‭ ‬داخلی‭ ‬و‭ ‬نیز‭ ‬خارجی‭ ‬است‭. ‬او‭ ‬با‭ ‬تاكید‭ ‬بر‭ ‬لزوم‭ ‬ترویج‭ ‬گردشگری‭ ‬پایدار‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬منطقه‭ ‬اضافه‭ ‬می‌كند‭: ‬بر‭ ‬همین‭ ‬اساس،‭ ‬در‭ ‬بهمن‭ ‬ماه‭ ‬نشستی‭ ‬با‭ ‬استانداری‭ ‬و‭ ‬فرمانداری‭ ‬استان‭ ‬خراسان‭ ‬رضوی‭ ‬خواهیم‭ ‬داشت‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬آن،‭ ‬ضمن‭ ‬ثبت‭ ‬و‭ ‬رونمایی‭ ‬از‭ ‬لوگوی‭ ‬زعفران‭ ‬گناباد،‭ ‬درخصوص‭ ‬چگونگی‭ ‬بهره‌برداری‭ ‬بهینه‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬فرصت‭ ‬به‭ ‬نفع‭ ‬میراث‭ ‬طبیعی‭ ‬و‭ ‬تاریخی‭ ‬این‭ ‬شهرستان‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬خواهد‭ ‬شد؛‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬این‌كه‭ ‬در‭ ‬مورد‭ ‬سهم‭ ‬برخورداری‭ ‬از‭ ‬عوارض‭ ‬فروش‭ ‬این‭ ‬محصول‭ ‬برای‭ ‬حفظ‭ ‬و‭ ‬مرمت‭ ‬آثار‭ ‬تاریخی‭ ‬این‭ ‬منطقه‭ ‬تصمیم‌گیری‭ ‬می‌شود‭.‬

هنوز‭ ‬در‭ ‬ابتدای‭ ‬راهیم

هرسال‭ ‬پاییز‭ ‬که‭ ‬همه‭ ‬جا‭ ‬رنگ‭ ‬زرد‭ ‬و‭ ‬سرخ‭ ‬و‭ ‬نارنجی‭ ‬به‭ ‬خود‭ ‬می‌گیرد،‭ ‬گناباد‭ ‬با‭ ‬رنگ‭ ‬و‭ ‬رویی‭ ‬متفاوت،‭ ‬به‭ ‬پیشواز‭ ‬برداشت‭ ‬محصول‭ ‬زعفران‭ ‬می‌رود؛‭ ‬زمین‌های‭ ‬به‭ ‬گل‭ ‬نشسته‭ ‬با‭ ‬تركیب‭ ‬زیبای‭ ‬سبز‭ ‬و‭ ‬بنفش،‭ ‬چشم‭ ‬هر‭ ‬بیننده‌ای‭ ‬را‭ ‬خیره‭ ‬و‭ ‬بسیاری‭ ‬را‭ ‬مشتاق‭ ‬دیدن‭ ‬این‭ ‬همه‭ ‬زیبایی‭ ‬خواهد‭ ‬كرد؛‭ ‬موضوعی‭ ‬كه‭ ‬حالا‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬ثبت‭ ‬زعفران‭ ‬گناباد،‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬پیش‭ ‬مورد‭ ‬توجه‭ ‬معاونت‭ ‬گردشگری‭ ‬استان‭ ‬خراسان‭ ‬رضوی‭ ‬قرار‌گرفته‭ ‬است‭. ‬یوسف‭ ‬بیدخوری‭ ‬در‭ ‬این‌باره‭ ‬به‭ ‬خبرنگار‭ ‬ما‭ ‬می‌گوید‭: ‬گردشگری‭ ‬كشاورزی،‭ ‬شكلی‭ ‬تازه‭ ‬از‭ ‬گردشگری‭ ‬در‭ ‬كشور‭ ‬و‭ ‬البته‭ ‬در‭ ‬استان‭ ‬ماست‭ ‬كه‭ ‬حالا‭ ‬با‭ ‬این‭ ‬اتفاق‭ ‬می‌تواند‭ ‬راهی‭ ‬پایدار‭ ‬برای‭ ‬رونق‭ ‬گردشگری‭ ‬در‭ ‬گناباد،‭ ‬روستاها‭ ‬و‭ ‬شهرهای‭ ‬همجوارش‭ ‬باشد‭. ‬او‭ ‬تاكید‭ ‬می‌كند‭ ‬گرچه‭ ‬گناباد‭ ‬در‭ ‬ابتدای‭ ‬راه‭ ‬گردشگری‭ ‬كشاورزی‭ ‬است،‭ ‬اما‭ ‬به‭ ‬دلیل‭ ‬برخورداری‭ ‬از‭ ‬میراث‭ ‬تاریخی‭ ‬جهانی،‭ ‬از‭ ‬زیرساخت‌های‭ ‬خوبی‭ ‬برای‭ ‬توسعه‭ ‬همه‭ ‬اقسام‭ ‬گردشگری‭ ‬برخوردار
‭ ‬است‭.‬