طرح تحریمهای جدید صرفا برای آمریکا جنبه تبلیغاتی و عملیات روانی دارد
نمایش تحریمی
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریكا از اعمال تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی ایران از امروز خبر داده است. ترامپ هدف از این تحریم‌ها را ممانعت از آنچه دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای می‌خواند، عنوان كرده اما به جزئیات آن اشاره نكرده است.
برایان هوك، نماینده ویژه آمریكا در امور ایران هم گفته واشنگتن تا رسیدن به توافق مدنظر خود با ایران به فشارهای اقتصادی ادامه می‌دهد. برای این‌كه ایران را وادار به تغییر رفتار كنیم، به فشار بسیار زیادی نیاز داریم. پس ما تحریمهای خود علیه ایران را افزایش خواهیم داد و این سیاست خارجه را در پیش خواهیم گرفت.
دونالد ترامپ از زمان خروج از برجام اعلام كرد قصد دارد شدیدترین تحریمهای تاریخ را علیه ایران اعمال كند. كاخ سفید نقطه محوری این تحریم‌ها را به صفر رساندن فروش نفت ایران عنوان كرد؛ موضوعی كه قرار بود 13 آبان سال قبل اتفاق بیفتد اما دولت آمریكا در گام اول به چند كشور معافیت داد و پس از چند ماه این معافیت‌ها را برداشت. با این‌حال توقف صادرات نفت ایران اتفاق نیفتاد و آن‌طور كه شواهد نشان می‌دهد در آینده نیز اتفاق نخواهد افتاد. یكی از تاكتیك‌های دولت آمریكا این است كه پیش از اعمال هر دور از تحریمهای خود جنگ روانی گسترد‌ه‌ای درباره شدت این تحریم‌ها به‌راه می‌اندازد تا جایی كه تحریم‌ها پیش از اعمال، هر اثری را كه بخواهند داشته باشند می‌گذارند و این اتفاقی بود كه در آبان سال قبل مشاهده كردیم به طوری كه از چند هفته قبل از اعمال تحریم‌ها هر كدام از كشورها كه قصد توقف خرید نفت از ایران را داشتند این كار را انجام دادند و در موعد تحریم یعنی در 13 آبان عملا اتفاق خاصی نیفتاد.
پس از این تحریم‌ها نیز كاخ سفید روند افزایش تحریم‌ها را متوقف نكرده و با همان تاكتیك قبلی، هر چند وقت یك‌بار خبر از اعمال دور تازه تحریم‌ها در آینده نزدیك می‌دهد و بعد هم تحریمهای جدیدی علیه برخی نهادها و افراد در كشورمان وضع می‌كند. یكی از آخرین این تحریم‌ها چندی قبل علیه شركت پتروشیمی خلیج‌فارس به دلیل حمایت مالی این شركت از قرارگاه خاتم‌الانبیا وضع شد. وزارت دارایی آمریكا به جز شركت پتروشیمی خلیج فارس، شبكه‌ای از ۳۹ شركت تابعه و شركت‌های عامل فروش ثبت شده در خارج از ایران را هم تحریم كرد.
اكنون هم ترامپ اعلام كرده دور جدیدی از تحریم علیه ایران، امروز اعمال می‌شود و این در حالی است كه تقریبا كمتر مقوله‌ای را در ایران می‌توان یافت كه مشمول تحریم آمریكا واقع نشده باشد و به نظر می‌رسد تحریمهای آمریكا به اوج خود رسیده است. به اعتقاد كارشناسان تحریمهای جدیدی كه از سوی آمریكا علیه ایران وضع می‌شود بیش از آن‌كه اثر اقتصادی داشته باشد به عنوان عاملی برای ایجاد جنگ روانی به كار گرفته می‌شود. این مساله‌ای است كه در اظهارات مقامات آمریكایی هم می‌توان مشاهده كرد. در شرایط فعلی و پس از سرنگونی پهپاد آمریكایی توسط سپاه نیز توسل به ابزار تحریم می‌تواند یكی از شگردهای ترامپ برای حفظ پرستیژ بر باد رفته باشد.
كارشناسان در گفت‌وگو با جام‌جم تاكید دارند تحریمهای جدید آمریكا علیه ایران اگرچه ممكن است خساراتی هم در برداشته باشد اما مقاومت ایران را نخواهد شكست.
تحریمهای سیاسی
عزت ا...یوسفیان ملا
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس
تحریم‌ها دارای دو بعد اقتصادی و سیاسی است. آنچه سریع بر جو عمومی، بازار و ... غالب می‌شود بعد سیاسی تحریم است. بعد سیاسی حد و مرز نمی شناسد و واقعی نیست و به‌طور ناگهانی بسته به خیز تحریم‌کنندگان ناگهان مانند رعد و برقی رخ می دهد اما ماندگار نیست.
در عین حال که تحریم اقتصادی واقعی است و باید در برابر آن مجهز بوده و مقابله کنیم اما تحریم سیاسی غیر واقعی است و ممکن است با یک حرکت بسیار کوچک ابعادش گسترده باشد، بنابراین آنچه قابل اعتبار است تحریم اقتصادی است و نه تحریم سیاسی.
دولت ترامپ تا کنون تحریم های بسیاری علیه کشورمان اعمال کرده است اما آنچه در عمل می توان مشاهده کرد این است که تحریم ها در گذشته تاثیرات خود را گذاشته است و دیگر اعمال تحریمهای جدید تاثیرگذار نبوده و بیشتر تحریم سیاسی است. در مرحله ای شاهد افزایش نرخ دلار حتی تا 20 هزار تومان بودیم اما دیگر مدتی است که نه تنها جهشی نداشته ایم بلکه قیمت کاهش یافته است، بنابراین تحریم‌ها تاثیر جهشی خود را داشته و دیگر اعمال تحریم های اقتصادی بیشتر، صرفا در جهت تحریم سیاسی است و نه اقتصادی. به همین دلیل از این پس حتی اگر جهشی هم صورت بگیرد به ضرر تحریم‌کنندگان خواهد بود تا تحریم شوندگان.ترامپ تحریمهای جدیدی علیه میعانات و صنایع گازی ایران اعمال کرده است اما در عمل اتفاق جدیدی رخ نداد و کشورهایی مانند عراق در این زمینه معافیت گرفتند. تحریم‌ها نهایت تاثیر خود را گذاشته و دیگر تاثیری نخواهد داشت.
تحریم باعث تسلیم مردم ایران نمی‌شود
اكبر تركان
دبیر پیشین شورای هماهنگی مناطق ویژه اقتصادی
بررسی موضوع اثربخشی تحریمهای آمریكا را باید از دو بعد مورد بررسی قرار داد. نكته اول این‌كه آیا تحریم‌ها از نظر اقتصادی خسارت می‌زند كه پاسخ مثبت است و ایران حتما باید بابت تحریمهای اقتصادی و خسارت‌های واردشده به مجامع جهانی شكایت كند. اما نكته دومی كه اهمیت بیشتری دارد این است كه اساس این تحریم‌ها ملت ایران را از تصمیم بر مقاومت و استقامت بازنمی‌دارد. اگر بگوییم تحریم‌ها اثر نمی‌گذارد حرف فنی نیست. بالاخره تحریم صادرات نفت، پتروشیمی، فلزات و عملیات بانكی اثر خود را دارد و طبعا فشار اقتصادی بر كشور وارد می‌آورد. در عین حال این مساله باعث نمی‌شود ما در پی پیدا كردن روش‌های جبرانی نباشیم. اما هرچقدر هم تحریمهای اقتصادی اثرگذار باشد تاثیری روی اراده ما نخواهد گذاشت. اراده و تصمیم ملت ایران این است كه تسلیم فشارهای اقتصادی نشود. در كنار این مساله باید به این نكته هم توجه داشت كه بابت خسارات وارده ناشی از تحریم‌ها باید حتما به مجامع بین‌المللی شكایت كرده تا از ضایع شدن حقوق‌مان جلوگیری كنیم. این هم یك عرصه دیگری از جنگ و رویارویی است و باید در عرصه‌های حقوقی تلاش‌ها و كوشش‌های لازم برای احقاق حقوق ملت و كشور ایران صورت گیرد.
تحریمهای جدید، در گذشته نیز وجود داشت
حشمت ا... فلاحت‌پیشه
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس
واقعیت این است که دولت ترامپ به‌صورت همزمان سیاست جنگ اقتصادی و جنگ روانی را علیه ایران دنبال می‌کند. اما راهبرد جنگ روانی این کشور با سقوط پهپاد دچار شکست جدی شده است، این سقوط همزمان با شکست جنگ روانی علیه کشورمان بود و نشان‌دهنده نوعی اختلاف و ناموزون بودن مواضع مقامات آمریکایی بود. جنگ اقتصادی آمریکا هم علیه ایران با نقصان مواجه شده است چرا که بخشی از تحریم ها به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم در گذشته نیز اعمال شده و تاثیرات خود را گذاشته است. به عنوان مثال تحریم های پتروشیمی که به‌تازگی علیه ایران وضع شد در گذشته به‌عنوان بخشی از تحریم های بانکی اعمال شده بود، لذا در دوره جدید صرفا جنگ روانی است، بنابراین معتقدم که ترامپ نباید بیش از این در درون فضای جنگ روانی بازی کند. این کشور مجبور است واقعیت قدرت ایران را درک کرده و به رسمیت بشناسد.
تحریمهای جدید، نمایشی است
محمدحسن قدیری ابیانه
كارشناس مسائل بین‌الملل
آمریكایی‌ها از سرنگون شدن پهپادشان شوكه شدند. آنها اصلا انتظار دیده شدن این پهپاد از سوی رادارهای پدافندی ایران را نداشتند چه برسد به این‌كه پهپاد آنها سرنگون شده باشد. این رویداد، ابهت آنها را فروریخت و شاهد واكنش منفعلانه ترامپ و حتی تشكر او بابت ساقط نكردن هواپیمای با سرنشین آمریكایی در خلیج‌فارس بودیم. ترامپ البته در ادامه ادعا كرد حمله نظامی منتفی نشده بلكه معلق شده و همچنین از اعلام تحریمهای جدید علیه ایران خبر داد. روشن است كه سخن ترامپ درباره تحریمهای بیشتر نمایشی است و اثرچندانی بر اقتصاد ایران ندارد، چون براساس گزارش بانك جهانی، سال آینده تاثیر تحریم‌ها بر ایران تخلیه خواهد شد و اثر خود را از دست خواهد داد و كشورمان دوران ركود را پشت سر گذاشته و وارد دوران رشد خواهد شد.
بعد روانی تحریم مهم‌تر از تاثیرات فیزیکی
نوذر شفیعی/ استاد دانشگاه
تحریم دارای دو بعد فیزیکی و روانی است، بعد روانی آن مهم‌تر از فیزیکی است، بعد از مدتی که از گذشت تحریم ها می گذرد مردم به آن عادت می کنند در نتیجه دیگر حساسیت زیادی روی تحریم ها صورت نمی‌گیرد و به تعبیری آثار روانی تحریم‌ها خنثی می شود و مردم نسبت به تحریم های جدید خنثی شده‌اند. بخشی از آثار تحریم ها کاذب است و در نتیجه فضای روانی قیمت ها سیر صعوی پیدا می‌کند. اما با بیشتر شدن تحریم ها دیگر آن آثار روانی نیز از بین می رود.
به این معنی که تحریم ها برای بار اول آثار روانی داشته و بر قیمت ها تاثیر می‌گذارد اما با تکرار آن دیگر تاثیر روانی نیز نخواهد داشت.
برایان هوك، نماینده ویژه آمریكا در امور ایران هم گفته واشنگتن تا رسیدن به توافق مدنظر خود با ایران به فشارهای اقتصادی ادامه می‌دهد. برای این‌كه ایران را وادار به تغییر رفتار كنیم، به فشار بسیار زیادی نیاز داریم. پس ما تحریمهای خود علیه ایران را افزایش خواهیم داد و این سیاست خارجه را در پیش خواهیم گرفت.
دونالد ترامپ از زمان خروج از برجام اعلام كرد قصد دارد شدیدترین تحریمهای تاریخ را علیه ایران اعمال كند. كاخ سفید نقطه محوری این تحریم‌ها را به صفر رساندن فروش نفت ایران عنوان كرد؛ موضوعی كه قرار بود 13 آبان سال قبل اتفاق بیفتد اما دولت آمریكا در گام اول به چند كشور معافیت داد و پس از چند ماه این معافیت‌ها را برداشت. با این‌حال توقف صادرات نفت ایران اتفاق نیفتاد و آن‌طور كه شواهد نشان می‌دهد در آینده نیز اتفاق نخواهد افتاد. یكی از تاكتیك‌های دولت آمریكا این است كه پیش از اعمال هر دور از تحریمهای خود جنگ روانی گسترد‌ه‌ای درباره شدت این تحریم‌ها به‌راه می‌اندازد تا جایی كه تحریم‌ها پیش از اعمال، هر اثری را كه بخواهند داشته باشند می‌گذارند و این اتفاقی بود كه در آبان سال قبل مشاهده كردیم به طوری كه از چند هفته قبل از اعمال تحریم‌ها هر كدام از كشورها كه قصد توقف خرید نفت از ایران را داشتند این كار را انجام دادند و در موعد تحریم یعنی در 13 آبان عملا اتفاق خاصی نیفتاد.
پس از این تحریم‌ها نیز كاخ سفید روند افزایش تحریم‌ها را متوقف نكرده و با همان تاكتیك قبلی، هر چند وقت یك‌بار خبر از اعمال دور تازه تحریم‌ها در آینده نزدیك می‌دهد و بعد هم تحریمهای جدیدی علیه برخی نهادها و افراد در كشورمان وضع می‌كند. یكی از آخرین این تحریم‌ها چندی قبل علیه شركت پتروشیمی خلیج‌فارس به دلیل حمایت مالی این شركت از قرارگاه خاتم‌الانبیا وضع شد. وزارت دارایی آمریكا به جز شركت پتروشیمی خلیج فارس، شبكه‌ای از ۳۹ شركت تابعه و شركت‌های عامل فروش ثبت شده در خارج از ایران را هم تحریم كرد.
اكنون هم ترامپ اعلام كرده دور جدیدی از تحریم علیه ایران، امروز اعمال می‌شود و این در حالی است كه تقریبا كمتر مقوله‌ای را در ایران می‌توان یافت كه مشمول تحریم آمریكا واقع نشده باشد و به نظر می‌رسد تحریمهای آمریكا به اوج خود رسیده است. به اعتقاد كارشناسان تحریمهای جدیدی كه از سوی آمریكا علیه ایران وضع می‌شود بیش از آن‌كه اثر اقتصادی داشته باشد به عنوان عاملی برای ایجاد جنگ روانی به كار گرفته می‌شود. این مساله‌ای است كه در اظهارات مقامات آمریكایی هم می‌توان مشاهده كرد. در شرایط فعلی و پس از سرنگونی پهپاد آمریكایی توسط سپاه نیز توسل به ابزار تحریم می‌تواند یكی از شگردهای ترامپ برای حفظ پرستیژ بر باد رفته باشد.
كارشناسان در گفت‌وگو با جام‌جم تاكید دارند تحریمهای جدید آمریكا علیه ایران اگرچه ممكن است خساراتی هم در برداشته باشد اما مقاومت ایران را نخواهد شكست.
تحریمهای سیاسی
عزت ا...یوسفیان ملا
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس
تحریم‌ها دارای دو بعد اقتصادی و سیاسی است. آنچه سریع بر جو عمومی، بازار و ... غالب می‌شود بعد سیاسی تحریم است. بعد سیاسی حد و مرز نمی شناسد و واقعی نیست و به‌طور ناگهانی بسته به خیز تحریم‌کنندگان ناگهان مانند رعد و برقی رخ می دهد اما ماندگار نیست.
در عین حال که تحریم اقتصادی واقعی است و باید در برابر آن مجهز بوده و مقابله کنیم اما تحریم سیاسی غیر واقعی است و ممکن است با یک حرکت بسیار کوچک ابعادش گسترده باشد، بنابراین آنچه قابل اعتبار است تحریم اقتصادی است و نه تحریم سیاسی.
دولت ترامپ تا کنون تحریم های بسیاری علیه کشورمان اعمال کرده است اما آنچه در عمل می توان مشاهده کرد این است که تحریم ها در گذشته تاثیرات خود را گذاشته است و دیگر اعمال تحریمهای جدید تاثیرگذار نبوده و بیشتر تحریم سیاسی است. در مرحله ای شاهد افزایش نرخ دلار حتی تا 20 هزار تومان بودیم اما دیگر مدتی است که نه تنها جهشی نداشته ایم بلکه قیمت کاهش یافته است، بنابراین تحریم‌ها تاثیر جهشی خود را داشته و دیگر اعمال تحریم های اقتصادی بیشتر، صرفا در جهت تحریم سیاسی است و نه اقتصادی. به همین دلیل از این پس حتی اگر جهشی هم صورت بگیرد به ضرر تحریم‌کنندگان خواهد بود تا تحریم شوندگان.ترامپ تحریمهای جدیدی علیه میعانات و صنایع گازی ایران اعمال کرده است اما در عمل اتفاق جدیدی رخ نداد و کشورهایی مانند عراق در این زمینه معافیت گرفتند. تحریم‌ها نهایت تاثیر خود را گذاشته و دیگر تاثیری نخواهد داشت.
تحریم باعث تسلیم مردم ایران نمی‌شود
اكبر تركان
دبیر پیشین شورای هماهنگی مناطق ویژه اقتصادی
بررسی موضوع اثربخشی تحریمهای آمریكا را باید از دو بعد مورد بررسی قرار داد. نكته اول این‌كه آیا تحریم‌ها از نظر اقتصادی خسارت می‌زند كه پاسخ مثبت است و ایران حتما باید بابت تحریمهای اقتصادی و خسارت‌های واردشده به مجامع جهانی شكایت كند. اما نكته دومی كه اهمیت بیشتری دارد این است كه اساس این تحریم‌ها ملت ایران را از تصمیم بر مقاومت و استقامت بازنمی‌دارد. اگر بگوییم تحریم‌ها اثر نمی‌گذارد حرف فنی نیست. بالاخره تحریم صادرات نفت، پتروشیمی، فلزات و عملیات بانكی اثر خود را دارد و طبعا فشار اقتصادی بر كشور وارد می‌آورد. در عین حال این مساله باعث نمی‌شود ما در پی پیدا كردن روش‌های جبرانی نباشیم. اما هرچقدر هم تحریمهای اقتصادی اثرگذار باشد تاثیری روی اراده ما نخواهد گذاشت. اراده و تصمیم ملت ایران این است كه تسلیم فشارهای اقتصادی نشود. در كنار این مساله باید به این نكته هم توجه داشت كه بابت خسارات وارده ناشی از تحریم‌ها باید حتما به مجامع بین‌المللی شكایت كرده تا از ضایع شدن حقوق‌مان جلوگیری كنیم. این هم یك عرصه دیگری از جنگ و رویارویی است و باید در عرصه‌های حقوقی تلاش‌ها و كوشش‌های لازم برای احقاق حقوق ملت و كشور ایران صورت گیرد.
تحریمهای جدید، در گذشته نیز وجود داشت
حشمت ا... فلاحت‌پیشه
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس
واقعیت این است که دولت ترامپ به‌صورت همزمان سیاست جنگ اقتصادی و جنگ روانی را علیه ایران دنبال می‌کند. اما راهبرد جنگ روانی این کشور با سقوط پهپاد دچار شکست جدی شده است، این سقوط همزمان با شکست جنگ روانی علیه کشورمان بود و نشان‌دهنده نوعی اختلاف و ناموزون بودن مواضع مقامات آمریکایی بود. جنگ اقتصادی آمریکا هم علیه ایران با نقصان مواجه شده است چرا که بخشی از تحریم ها به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم در گذشته نیز اعمال شده و تاثیرات خود را گذاشته است. به عنوان مثال تحریم های پتروشیمی که به‌تازگی علیه ایران وضع شد در گذشته به‌عنوان بخشی از تحریم های بانکی اعمال شده بود، لذا در دوره جدید صرفا جنگ روانی است، بنابراین معتقدم که ترامپ نباید بیش از این در درون فضای جنگ روانی بازی کند. این کشور مجبور است واقعیت قدرت ایران را درک کرده و به رسمیت بشناسد.
تحریمهای جدید، نمایشی است
محمدحسن قدیری ابیانه
كارشناس مسائل بین‌الملل
آمریكایی‌ها از سرنگون شدن پهپادشان شوكه شدند. آنها اصلا انتظار دیده شدن این پهپاد از سوی رادارهای پدافندی ایران را نداشتند چه برسد به این‌كه پهپاد آنها سرنگون شده باشد. این رویداد، ابهت آنها را فروریخت و شاهد واكنش منفعلانه ترامپ و حتی تشكر او بابت ساقط نكردن هواپیمای با سرنشین آمریكایی در خلیج‌فارس بودیم. ترامپ البته در ادامه ادعا كرد حمله نظامی منتفی نشده بلكه معلق شده و همچنین از اعلام تحریمهای جدید علیه ایران خبر داد. روشن است كه سخن ترامپ درباره تحریمهای بیشتر نمایشی است و اثرچندانی بر اقتصاد ایران ندارد، چون براساس گزارش بانك جهانی، سال آینده تاثیر تحریم‌ها بر ایران تخلیه خواهد شد و اثر خود را از دست خواهد داد و كشورمان دوران ركود را پشت سر گذاشته و وارد دوران رشد خواهد شد.
بعد روانی تحریم مهم‌تر از تاثیرات فیزیکی
نوذر شفیعی/ استاد دانشگاه
تحریم دارای دو بعد فیزیکی و روانی است، بعد روانی آن مهم‌تر از فیزیکی است، بعد از مدتی که از گذشت تحریم ها می گذرد مردم به آن عادت می کنند در نتیجه دیگر حساسیت زیادی روی تحریم ها صورت نمی‌گیرد و به تعبیری آثار روانی تحریم‌ها خنثی می شود و مردم نسبت به تحریم های جدید خنثی شده‌اند. بخشی از آثار تحریم ها کاذب است و در نتیجه فضای روانی قیمت ها سیر صعوی پیدا می‌کند. اما با بیشتر شدن تحریم ها دیگر آن آثار روانی نیز از بین می رود.
به این معنی که تحریم ها برای بار اول آثار روانی داشته و بر قیمت ها تاثیر می‌گذارد اما با تکرار آن دیگر تاثیر روانی نیز نخواهد داشت.
