شاهزادگان سعودی دل خوشی از بن سلمان ندارند

گفت‌وگوی اختصاصی جام جم با پروفسور حسین عسکری مشاور پادشاه سابق عربستان:

شاهزادگان سعودی دل خوشی از بن سلمان ندارند

بر اساس اعلام منابع خبری «احمد بن‌عبدالعزیز» برادر شاه سعودی و «محمد بن نایف» ولیعهد سابق این کشور متهم به «خیانت» و «تدارک کودتا» شده و اکنون از سوی دولت ریاض در بازداشت هستند. احمد بن عبدالعزیز و محمد بن نایف به «خیانت بزرگ» متهم شده و در یک اردوگاه نظامی صحرایی در بازداشت هستند.بازداشت این دو شاهزاده برجسته زمانی صورت می‌گیرد که از یک سو بن سلمان طی روزهای اخیر تصمیمات یکجانبه بی‌سابقه‌ای اتخاذ کرده و زیارت و طواف کعبه را با توجه به انتشار ویروس کرونا متوقف کرده که این اقدام در تاریخ اسلام سابقه نداشته و از سویی دیگر شایعاتی درباره وضعیت جسمانی و سلامتی شاه سعودی منتشر شده است. در گفت‌وگوی اختصاصی جام جم با پروفسور «حسین عسکری»- که زمانی مشاور ملک عبدا... پادشاه عربستان سعودی بوده -به بررسی این تحولات پرداخته شده است. حسین عسکری مشاور وزیر دارایی (۱۹۷۸ میلادی) بوده و از او به عنوان معمار اقتصاد عربستان نیز یاد می‌کنند. عسکری استاد تجارت بین‌الملل و امور بین‌الملل دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا و رئیس مؤسسه تحقیقات و مدیریت جهانی و رئیس پیشین دپارتمان تجارت بین‌الملل دانشگاه جورج واشنگتن بوده است. زمینه تخصصی و بحث‌های او در دانشگاه جورج واشنگتن بر اقتصاد، توسعه سیاسی و انسانی در خاورمیانه، اختلافات و جنگ‌ها در خاورمیانه، اقتصاد سیاسی نفت و اقتصاد اسلامی متمرکز است.

  دلایل بازداشت شاهزادگان سعودی از جمله «احمد بن عبدالعزیز» برادر ملک سلمان از سوی دولت عربستان چه بوده است؟محمد بن سلمان دقیقا چه هدفی را از این بازداشت‌های گسترده دنبال می‌کند؟
جواب خیلی ساده است. محمد بن سلمان می‌خواهد قدرت خود را قبل از این‌که پدرش فوت کند و تا زمانی که ترامپ در قدرت است و دوستی چون کوشنر را در کاخ سفید دارد تثبیت کند.به خاطر داشته باشید اگر ملک سلمان امور را می‌خواست بر اساس نظامی که پدرش عبدالعزیز بنیان نهاده بود پیش ببرد ،باید برادر کوچکترش شاهزاده احمد ولیعهد می‌بود و به قدرت می‌رسید.
اما اگر قرار بود قدرت به نسل بعدی واگذار شود در این صورت ملک عبدا... باید آن را به جای محمد بن نایف به پسر خودش واگذار می‌کرد. اما محمد بن سلمان، «بن نایف» را در شرایط زندانی قرار داد تا او از عنوان ولیعهدی خود بگذرد.محمد بن سلمان یک وحشت مطلق است که در نهایت پادشاهی شکننده عربستان سعودی را مضمحل خواهد کرد؛ عربستانی که به سان کیف پولی در دست آمریکاست.
 وضعیت جسمانی ملک سلمان گویا مساعد نیست و این موضوع باعث جنگ قدرت در عربستان شده است. معادلات قدرت بعد از مرگ احتمالی ملک سلمان را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
معادلات آتی قدرت در عربستان با انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در پیوند است. این معادله به مهمان آینده کاخ سفید مرتبط است. اگر آن شخص دموکرات باشد در این صورت تا یک سال دیگر محمد بن سلمان باید از قدرت خداحافظی کند. در حال حاضر مابقی خاندان آل سعود چیز زیادی علیه محمد بن سلمان نمی‌توانند انجام دهند چرا که از حمایت گرم «کوشنر» برخوردار است.
 آیا محمد بن سلمان  از حمایت کشورهای اروپایی نیز برای حضور در راس معادلات قدرت درعربستان سعودی برخوردار است؟یا فقط شاهد حمایت ترامپ و کوشنر از بن سلمان هستیم ؟
نه. محمد بن سلمان یک گزینه وحشتناک برای همه آنها است. اما کشورهای غربی تا زمانی که ترامپ و کوشنر در کاخ سفید حضور دارند نمی‌توانند اقدامی علیه محمد بن سلمان انجام دهند. هیچ طرح و نقشه ای علیه او کارگر نخواهد بود .
کوشنر خواهان حضور محمد بن سلمان در قدرت است. او به دو دلیل خواهان این مسأله است. دلیل اول این است که او در واقع یک کانالی برای ارتباط دادن کشورهای عربی با اسرائیل است. دلیل دوم به قراردادها و پول‌هایی باز می‌گردد که محمد بن سلمان در اختیار آنها قرار می‌دهد. این موضوع زمانی اهمیت بیشتر خواهد یافت که ترامپ در قدرت نباشد و این پول‌ها و قراردادها در آن زمان خیلی مؤثر خواهد بود.
 به نظر شما کاهش قیمت نفت که در اثر رکود اقتصاد جهانی ناشی از ویروس کرونا است چه آثار اقتصادی و اجتماعی بر کشوری مثل عربستان که اقتصاد آن وابسته به نفت است خواهد گذاشت؟
تمام نقشه‌های محمد بن سلمان در صورتی که قیمت نفت به 40 دلار کاهش پیدا کند و این موضوع 2 یا 3 سال نیز زمان ببرد نقش بر آب خواهد شد. من معتقد هستم که ما در حال ورود به رکودی شدید در اقتصاد جهانی هستیم که باعث کاهش قیمت نفت به زیر 30 دلار خواهد شد.
عربستان سعودی برای آرام نگاه داشتن وضعیت داخلی خود به پول نیاز دارد. آنها همچنین برای این‌که حمایت آمریکا و اروپا را پشت خود داشته باشند نیاز به پول دارند و باید برای آنها پول خرج کنند تا در مقابل آمریکا و اروپا نیز از عربستان حمایت کنند.