ویکی پدیا 10 سال است که یادمانهای جهان را در یک مسابقه بینالمللی معرفی میکند
تصویر ایران در بزرگترین دانشنامه جهان
درباره هر چیز که فکرش را بکنید با گوگل مشورت میکنیم؛ از غذایی که میخوریم تا سفری که قرار است برویم و حتی سلامت جسم و روحمان. گوگل هم معمولا ما را به یکی از دستیاران همهچیزدان خود، یعنی ویکیپدیا معرفی میکند. ویکیپدیا یک دانشنامه آزاد و همگانی است. یعنی هر کسی از هر جای جهان میتواند به رایگان از آن استفاده کند و حتی این امکان را دارد که به اطلاعات این دانشنامه اضافه کند. البته که اساسنامه و قاعده دارد اما این همگانی بودن، مزیتی داده که میتوان درباره همه چیز در آن اطلاعاتی به دست آورد و البته که این اطلاعات به متن مکتوب یا حتی صوتی خلاصه نمیشود و برای هر موردی دستکم میتوان یک تصویر در ویکیپدیا یافت. ویکیپدیا بخشهای مختلف دارد و از ده سال پیش برای گسترش بخش عکس و فیلم یک مسابقه راهاندازی کرده است که «ویکی دوستدار یادمانها» نام دارد و این روزها یازدهمین دورهاش در حال برگزاری است. در این مسابقه جهانی هر کسی از هر جای جهان شرکت میکند و عکسها و تصاویری از سراسر جهان به این دانشنامه اضافه میشود و البته هر سال کسانی هم برنده میشوند. بنابراین به نظر میرسد شرکت در این مسابقه هم فال است و هم تماشا و بهجز شانس برنده شدن، این امکان را میدهد که تصاویر بیشتری از ایران زیبا به بزرگترین دانشنامه جهان بفرستیم.
دانشنامه ویکیپدیا با این مسابقه به صدها تصویر از میراث فرهنگی کشورهای مختلف دسترسی پیدا میکند اما کشورهایی که بهترین عکسها را ارسال کنند، این شانس را دارند که تعداد سندهای تصویری بیشتری در ویکیپدیا از خودشان ثبت کنند.
از سال 2015 از ایران هم عکاسانی در این رقابت جهانی شرکت میکنند یا دستکم از این سال مرحله اول مسابقه به صورت ملی در ایران برگزار میشود و برگزیدگان به مسابقه جهانی راه پیدا میکنند. در تمام این سالها عکسهای زیبایی از عکاسان ایرانی به مسابقه ویکی دوستدار یادمانها ارسال شده و دو عکس از بناهای تاریخی ایران به فهرست 15 عکس برتر چهان هم راه پیدا کرده و البته ما برگزیده جهانی هم داشتهایم. در سال 2018 میلادی جایزه اول این مسابقه بینالمللی به یک ایرانی تعلق گرفته است؛ جوانی به نام علیرضا اخلاقی که عکس متفاوتی از مسجد شیخ لطفا... گرفته و با برنده شدن در این مسابقه هم خودش و هم میراث کشورش را در معرض توجه قرار داده و جایزه 1500 یورویی مسابقه را به دست آورده است. چهارم دی 1397 در صفحه 10 روزنامه گفتوگویی با این عکاس برگزیده داشتیم که برایمان تعریف کرده بود چطور عکس برگزیده را گرفت.
علیرضا اخلاقی در رشته دندانپزشکی درس خوانده و به اخترشناسی علاقهمند است. علاقهاش به اجرام از هر نوعی، قویتر از آن است که او را یک عکاس بدانیم، اما حالا دیگر با دریافت جوایز متعدد از جشنوارهها و مسابقات ملی و بینالمللی از جمله ماراتن مسیه در سال 95 و مسابقه ویکیپدیا، خواسته یا ناخواسته به عنوان عکاس هم شناخته میشود. اخلاقی عکسهای زیادی از آسمان دارد؛ چه در شب و چه در روز. از شهرها و بناهای تاریخی هم عکاسی میکند، اما معمولا سهم قابلتوجهی از عکسهایش به آسمان میرسد و کنجکاویهای او را درباره کهکشان فاش میکند. البته او جایزه مسابقه ویکیپدیا را برای عکسی گرفته که آسمان در آن دیده نمیشود، اما سقف مسجد شیخ لطفا... را نمایش میدهد که در زیر گنبد این بنای تاریخی حکم آسمان را دارد و زیباییاش دستکمی از گنبد آسمان ندارد.
اخلاقی برای گرفتن این عکس ماجرای جالبی را پشتسر گذاشت؛ طبق قوانین میراث فرهنگی عکاسی با سهپایه در بناهای تاریخی نیازمند مجوز است و او با همکاری یکی از دوستان راه و چاه بلدش، توانست این مجوز را بگیرد، اما چند دقیقه قبل از اذان ظهر وارد مسجد شد و به دلیل شلوغی نتوانست عکاسی کند. قانون این است که گنبدخانه مسجد مدت دو ساعت تعطیل و پلمب میشود و اخلاقی چارهای نداشت جز ترک مسجد اما با اصرار او در نهایت قرار شد در مسجد بماند به این شرط که درها را پشت سرش پلمب کنند، چراغها را خاموش کنند و تا دو ساعت در همین شرایط بماند و هیچ ارتباطی با بیرون برقرار نکند، حتی اگر حضرت عزرائیل سراغش آمد. برای یک عکاس علاقهمند و مشتاق چه نعمتی بهتر از اینکه دو ساعت زیر گنبد زیبای مسجد شیخ لطفا... تنها بماند و از هر زاویه ممکن عکس بگیرد؟ مزید بر اینکه در این زمان چراغهای مسجد خاموش بودند و اخلاقی توانست بدون هیچ نور رنگی یا مزاحمی، کارش را بکند و چنین عکسی را با نورهای طبیعی به ثبت برساند.
چند نمونه از عکسهای برگزیده سال 2019 یا سال 1398
کاخ عالیقاپو، اصفهان عکاس: امیرحسین پاشایی
پنجرهای در عالی قاپو، اصفهان عکاس: الکساندر پوپکوف
غار ایوب، شهربابک عکاس:مرتضی صالحی
سقف بازار قم عکاس:امیرحسین پاشایی
مسجد شاه عباس (امام)، اصفهان عکاس:امیرحسین پاشایی
مسجد جامع، اصفهان عکاس:امیرحسین پاشایی
آرامگاه حافظ، شیراز عکاس:محمدصادق حیاتی
مسابقه عکاسی ویکیپدیا چیست؟
مسابقات زیادی در سراسر جهان برگزار شده، اما شاید بزرگترین مسابقه عکاسی جهان همین مسابقه ویکیپدیا باشد که با نام ویکی دوستدار یادمانها منتشر میشود. این مسابقه در سال ۲۰۱۰ در کشور هلند برگزار شد، به دنبال آن در سال ۲۰۱۱ به بسیاری از کشورهای اروپایی گسترش یافت و از سال ۲۰۱۲ این مسابقه در سطح جهانی برگزار میشود. هدف از این مسابقه گردهم آوردن عموم خوانندهها، کاربران ویکیپدیا، عکاسان و فرهنگدوستان برای گرفتن عکس از یادمانهای فرهنگی و بارگذاری آن در ویکیانبار برای استفاده در ویکیپدیا و بالا بردن دانش و آگاهی همه مردم جهان است.
در دومین دوره برگزاری این مسابقه، یعنی در سال 2011 که هنوز حتی کاملا جهانی نشده بود؛ بیش از 168 هزار عکس از سراسر جهان دریافت کرده است. تعدد شرکتکنندگان سبب شده این مسابقه در دو مرحله برگزار شود:
مرحله اول: هر کشوری برای خودش مسابقه را برگزار میکند و ده عکس برتر مسابقه ملی ویکی به مرحله دوم راه پیدا میکنند.
مرحله دوم: از میان عکسهای رسیده از سراسر جهان 15 عکس برتر برگزیده میشوند.
داوران: هیات انتخاب این مسابقه از چند کاربر فعال ویکیپدیا، تعدادی از کارشناسان میراث فرهنگی و عکاسان حرفهای تشکیل شده که به هر عکس امتیاز میدهند و از مجموع امتیازها، 15 عکس برتر انتخاب میشود.
موارد داوری:
تکنیک عکاسی: ژرفانمایی یا همان پرسپکتیو صحیح به طوری که یادمان بهدرستی نشان داده شود، درجه وضوح عکس و سایر تکنیکهای عکاسی مورد توجه داوران خواهند بود. به عنوان یک اصل کلی، در اکثر موارد از اصول تکنیکی نگارههای برگزیده پیروی میکنند. لیست کامل اصول تکنیکی عکسها در فراخوان ویکیپدیا 2020 در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است.
کاربرد در ویکیپدیا: یکی از هدفهای اصلی برگذاری مسابقه ویکی دوستدار یادمانها جمعآوری و ثبت یادمانهای ملی در ویکیپدیاست. به همین جهت، عکسها از لحاظ کاربرد آنها در دانشنامه ویکیپدیا ارزیابی میشود و مثلا نمای یادمان نباید غیرواقعی جلوه داده شود، جزئیاتی که توجه را از یادمان سلب میکند نباید در عکسها باشد، و مواردی از این دست.
اصالت: هزاران هزار عکس از برخی از یادمانهای ایران، در وبسایتهای مختلف وجود دارد. هیات داوری به دنبال عکسهایی است که نگاهی تازه به یادمان موردنظر داشته باشند. نگاه تازه میتواند عکسی از یادمان در فصلی متفاوت از سال، در زمانی از روز با نور متفاوت، زاویهای خاص از یادمان و... باشد.
فراخوان ویکی برای سال 2020
امسال ایران برای ششمین بار به جمع کشورهای شرکتکننده در مسابقه جهانی ویکی دوستدار یادمانها میپیوندد. هر کسی که علاقهمند به عکاسی از یادمانهای تاریخی و فرهنگی ایران است، میتواند از فهرست یادمانها به سراغ یکی از مکانهای دیدنی کشورمان برود، عکاسی کند و بهترین عکسهایش را در ویکی انبار بارگزاری کند. تمام راهکارها را میتوانید در ویکیپدیا به زبان فارسی پیدا کنید. اصلا کار سختی نیست فقط لازم است به عکاسی علاقهمند و البته در این باره خلاق و توانا باشید.
شرکت در این مسابقه قواعدی دارد از جمله اینکه همه عکسها را باید خودتان گرفته و آنها را در فاصله زمانی شهریور ۱۳۹۹ تا مهر ۱۳۹۹ بارگذاری کرده باشید. امکان بارگذاری عکسها برای شرکت در مسابقه در ساعت 23 و 59 دقیقه به وقت تهران در روز ۱۵ مهرماه متوقف خواهد شد و این زمان تغییرپذیر نیست.
عکس یا عکسهایی که بارگذاری میکنید باید روی ویکیانبار در دسترس باشد و اجازه استفاده عمومی از آن توسط شما داده شده باشد. برای گرفتن این عکسها بیشتر از 26 هزار یادمان در شهرهای مختلف ایران نامبرده شده است.
جزئیات بیشتر درباره چگونگی شرکت در این مسابقه را هم میتوانید از خود ویکیپدیا بپرسید. کافی است یک صفحه ویکی درباره هر موضوعی باز کنید تا اعلان را ببینید و متوجه جزئیات بشوید.
چند نکته درباره ویکی پدیا
80 میلیون : این تعداد تقریبی بازدیدکنندگان ویکیپدیا در ماه است البته کمی هم بیشتر
90000 نفر: کاربران فعال ویکی در حال حاضر این تعداد است اما بیشتر هم خواهد شد
18 میلیون : تعداد مقاله در ویکی است که به تعداد آنها اضافه هم میشود
270 : زبان اطلاعات روی ویکیپدیا به این تعداد زبان در دسترس است
750 هزار : مقالات فارسی روی ویکیپدیا با کمی همت کاربران میتواند به یک میلیون نزدیک شود
-
مروری بر سریالسازی درباره جنگ و شهدا
-
دوران پروپاگاندای ادبی گذشتــــه است
-
اقدام قضایی علیه حراج دشت مغان
-
حسرت دنبالهدار یک واكســــن
-
تا دو سال با كرونا درگیر خواهیم بود
-
در ستایش دشمن ضعیفشده
-
هنوز هیچ واکسنی با ایمنی صد درصد در جهان تولید نشده
-
تصویر ایران در بزرگترین دانشنامه جهان
-
معمای واكسن آنفلوآنزا
-
علیار در وضعیت سفید
-
مرگ دستهجمعی، عروسی نشد !
-
بازی اروپا در پازل «فشار حداکثری»
-
حساسیت اروپا نشانه درستی کار ایران است
-
رقص کرونا مقابل چشمان بسته ناظران