آنچه در مورد قرص برنج باید بدانید
قرصهای حاوی فسفید آلومینیوم كه مردم آن را به اسم قرص برنج میشناسند، اغلب در شمال كشور و برای نگهداری از برنج و سایر غلات در انباری از شر حشرات موذی استفاده میشود. البته بعضی هم برای خودكشی سراغ این قرص میروند. آمار مرگ با مصرف قرص برنج در سالهای اخیر چنان بالا رفته كه برخی نهادها و سازمانها هوش و حواس خود را جمع كردهاند تا راه چارهای برای كنترل دسترسی به قرص برنج پیدا كنند.
برخلاف تصور مردم، مسمومیت با قرص برنج فقط خوراكی نیست و از طریق استنشاقی و پوستی هم رخ میدهد. خیلی از آنهایی كه برای خودكشی سراغ قرص برنج میروند، تصور میكنند بالاخره نجات پیدا میكنند، اما بد نیست بدانند این قرص خطرناك هیچ پادزهر اختصاصی ندارد و به خاطر مسمومیت ذاتی بالای گاز فسفین آزاد شده بر اثر مصرف فسفید آلومینیوم در معده، مرگ و میر آن بالاست.
بعد از مصرف قرص خوراكی، نشانههای مسمومیت پس از گذشت ده تا 15 دقیقه ظاهر میشود و ممكن است بیمار در كمتر از شش ساعت، جام مرگ را سَر بِكشد.
شایعترین علائم و نشانههای بالینی مسمومیت با قرص برنج شامل بیقراری، تحریكپذیری، گیجی، لرزش، دوبینی، سرفه، تنگی نفس، مدفوع سیاه رنگ، ضعف و بیحالی، اختلال و بینظمی در ضربان قلب، اِدِم ریوی، سیانوز، اختلالات كلیوی، زردی، تشنج، افت شدید فشارخون و شوك است و بویی شبیه سیر یا ماهی گندیده از تنفس بیمار نیز ممكن است استشمام شود.
بیشترین مرگ و میرها در خلال 12 تا 24 ساعت اولیه مسمومیت رخ میدهد و معمولا ناشی از ایست قلبی است، اما مرگ بعد از 24 ساعت اغلب به علت نارسایی كبدی است.
از سال 84 و به دنبال گزارش پزشكی قانونی كشور به هیات نظارت بر سموم، با تصویب این هیات، فسفید آلومینیوم از فهرست رسمی سموم كشاورزی كشور حذف و واردات، توزیع و فروش آن ممنوع اعلام شد، اما مصرف آن به طور كامل صفر نشد و هرگونه استفاده كشاورزی از این سم فقط به صورت محدود به شكل سایر فرمولاسیونها و تحت نظارت كارشناسان كشاورزی در مصارف غیرخانگی و بیشتر در موارد صنعتی یا به عنوان جونده كش استفاده میشود.
متاسفانه به دلیل تمایل كشاورزان به مصرف این سم برای نگهداری از برنج به ویژه در مصارف خانگی یا نیمه صنعتی، قاچاق این فرآورده از كشورهای همسایه و ایجاد بازار سیاه این سم در كشور وجود دارد و بسیاری از افرادی كه از این سم برای خودكشی استفاده میكنند، قرص برنج را از بازار سیاه و غیر قانونی تهیه میكنند.