گفت‌وگو با محمدرضا خالق‌وردی، مسؤول خبر دفتر رسانه ملی در چین
پیوندی به قدمت راه ابریشم
دو کشور ایران و چین هر دو از قدرت‌های مهم و اثرگذار هستند و بی‌تردید همکاری‌های رسانهای و فرهنگی مشترک دو کشور می‌تواند روابط مردم دو کشور و دولت‌ها را تقویت و منافع ملی ایران و چین را تامین کند.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، دفتر نمایندگی سازمان صداوسیما در چین از سال 1388 تأسیس شده و از آن تاریخ با گسترده‌تر شدن روابط دو کشور فعالیت آن توسعه یافته است از این‌رو با محمدرضا خالق‌وردی، مسؤول خبر دفتر رسانه ملی گفت‌وگو کرده‌ایم.
آیا مناسبات و تعاملات فرهنگی و رسانهای ایران و چین همچون روابط تنگاتنگ اقتصادی این دو کشور گسترده و فعال است؟ ضرورت تقویت همکاری‌های رسانهای میان ایران و چین برای چیست؟
جمهوری اسلامی ایران و چین هر دو از تمدن‌های کهن و بزرگ شرق بلکه جهان هستند و هم در ادبیات و فرهنگ ایران، چین و مظاهر هنری و فرهنگی این کشور دارای جایگاه ویژه‌ای بوده و هم فرهنگ و تمدن ایران در نزد چینی‌ها شأن و منزلت والایی داشته و در دوره‌های مختلف تاریخی نیز تعامل و تبادل فرهنگی بین دو کشور در جریان بوده‌است. آکادمی علوم چین از بزرگ‌ترین مراکز علمی و مطالعاتی این کشور است که مطالعات گسترده تاریخی و فرهنگی درباره مناطق مختلف جهان از جمله آسیای غربی و ایران دارد و ایران‌شناسان با سابقه‌ای در این آکادمی در موضوعات مختلف مربوط به ایران‌شناسی از جمله روابط فرهنگی ایران و چین به تحقیق مشغول هستند. از سوی دیگر، برنامه راهبردی ۲۵ ساله دو کشور می‌تواند ظرفیت‌های فراوانی در روابط فرهنگی، هنری و حتی گردشگری بین دو کشور فراهم کند. چین بازار بزرگ کالاهای فرهنگی و هنری ایران است و ایران می‌تواند پذیرای میلیون‌ها جهانگرد از چین باشد. بنابراین تعاملات فرهنگی و رسانهای دو کشور زمینه‌ساز گسترش هرچه بیشتر روابط دوستانه و دوجانبه بین دولت‌ها و نیز مردم دو کشور خواهد شد. دو کشور ایران و چین هر دو از قدرت‌های مهم و اثرگذار هستند. بی‌تردید همکاری‌های رسانهای و فرهنگی مشترک دو کشور می‌تواند روابط مردم دو کشور و دولت‌ها را تقویت و منافع ملی ایران و چین را تامین کند و از سوی دیگر، صلح، امنیت و رفاه ملت‌های منطقه را در پی خواهد داشت. پیشینه عمیق فرهنگی، برخورداری از فرهنگ شرقی، توجه ویژه به نهاد خانواده و توجه به مبانی انسانی، از قرابت عمیق فرهنگی دو کشور ایران و چین حکایت می‌کند. کمرنگ‌شدن نقش دولت‌ها در روابط بین انسان‌ها دلیلی دیگر در حمایت از گسترش همکاری‌های رسانه‌هاست. مردم، محور ارتباطات هستند و رسانه‌ها نقش اصلی را در تعاملات جهانی بازی می‌کنند.
با توجه به گستردگی و پهناوری کشور چین و جمعیت میلیاردی آن، چه حجمی از تولیدات شما صرف تهیه خبر و اطلاع‌رسانی یا تولیدات تلویزیونی می‌شود؟
نظر به این‌که تاکنون مأموریت دفتر به صورت خبری تعریف شده‌است، دفتر تلاش کرده موضوعات و رویدادهایی را که از نظر خبری اهمیت دارد در قالب گزارش خبری پوشش دهد. همچنین قبل از شیوع ویروس کرونا، همزمان با ورود هیات‌هایی که از کشورمان به دیگر شهرهای چین سفر می‌کردند، با اعزام گروه خبری از پایتخت به شهرهای مورد نظر، پوشش خبری انجام می‌گرفت.
استقبال مخاطبان چینی از فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی چقدر است و تا چه حدودی پیگیر اخبار مربوط به ایران و تحولاتش هستند؟
ایران و چین باید در کنار توسعه روابط سیاسی و اقتصادی، پیوندهایشان را نیز در زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی تقویت کنند. حوزه‌های فرهنگی به‌ویژه فیلم، سینما و تولیدات پویانمایی از جمله روزنه‌های فرهنگی هستند که می‌توانند سبب تقویت روابط فرهنگی دو کشور و تبادل تجربه میان جوانان و هنرمندان دو کشور شوند. در سال‌های اخیر، سفر چند نفر از کارگردانان کشورمان به چین و قرارداد تولید فیلم به‌ویژه در بخش کودکان نشان‌دهنده علاقه چینی‌ها به فیلم‌های ایرانی است.
درخصوص قرارداد 25 ساله بین ایران و چین، سهم دفتر خبری رسانه ملی در چین در اطلاع‌رسانی دقیق، به‌جا و شفاف‌سازی قرارداد یادشده چقدر بوده‌است؟
برنامه همکاری‌های جامع ۲۵ ساله در سه بعد سیاست راهبردی، اقتصادی و فرهنگی تنظیم و تصویب شده و گفتنی است که در بعد سیاست راهبردی سند مورد اشاره در پی تحقق اهدافی همچون ارتقای سطح همکاری‌های مشترک در موضوعات مورد علاقه و در نهادهای مهم منطقه‌ای و بین‌المللی است.
در بعد اقتصادی نیز دو کشور به‌دنبال همکاری در حوزه‌های نفت، صنعت و معدن و حوزه‌های مرتبط با انرژی هستند. شایان ذکر است که در سند مذکور بر مشارکت جمهوری اسلامی ایران در مگا پروژه
«یک کمربند ــ یک جاده» چین و همکاری در توسعه مناطق ویژه و آزاد از جمله در سواحل مکران تأکید شده است. دو کشور همچنین قصد دارند همکاری‌های مالی، بانکی، گمرکی و زیرساختی و ارتباطی را با تکیه بر توسعه سرمایه‌گذاری و تأمین مالی پروژه‌ها گسترش دهند.
از جمله ابعاد فرهنگی موجود در توافق‌نامه یاد شده نیز می‌توان به افزایش تبادل گردشگر و مراودات رسانهای، دانشگاهی و سازمان‌های مردم‌نهاد اشاره کرد. البته در خلال برنامه همکاری‌های جامع ۲۵ ساله بر تقویت زیرساخت‌های دفاعی، مقابله با تروریسم و همکاری در عرصه‌های مختلف دفاعی نیز تأکید شده که این امر به‌‌هیچ‌‌وجه نمی‌تواند بیانگر این موضوع باشد که ماهیت توافق صورت پذیرفته نظامی است. به بیان بهتر می‌توان چنین گفت که با توجه به تاکتیکی بودن ماهیت توافق‌نامه تصویب‌شده، پکن و تهران سطح روابط راهبردی‌شان را از مقولات نظامی به مباحث زیرساختی، اقتصادی و مالی ــ بانکی ارتقا داده‌اند.
تولیدات دفتر خبری رسانه ملی در چین بیشتر در چه زمینه‌ای است؟ اگر تولیدات خبری دفتر به تولیدات تلویزیونی ارجحیت دارد این اولویت با چه هدفی مبنای کار دفتر قرار گرفته است؟
رویدادها و اتفاقات خبری که در شبانه‌روز بیشتر هدف بخش‌های خبری است در اولویت قرار می‌گیرد. روزانه رویدادها و اتفاقات چین رصد می‌شود و خبری که اهمیت آن برای بخش‌های خبری بیشترباشد، پوشش داده می‌شود.
عملکرد دفتر خبری چین در بازتاب مناسبت‌های مختلف کشورمان همچون انتخابات ریاست جمهوری، روز جهانی قدس و سایر مناسبت‌ها چگونه است؟
با وجود همه محدودیت‌ها، با توجه به حمایت‌های امور بین‌الملل، دفتر خبری چین در مناسبت‌های مهم همچون انتخابات ریاست جمهوری، روز جهانی قدس و مراسم سالگرد ارتحال حضرت امام (ره) نقشی فعال دارد.
در این زمینه می‌توان به اقدامات گوناگون دفتر اشاره کرد. به عنوان مثال در خصوص انتخابات اخیر ریاست جمهوری، گفت‌وگو با سفیر کشورمان درباره حوزه‌های محل برگزاری انتخابات در شهرهای پکن، گوانجو، شانگهای و هنگکنگ، مصاحبه با ایرانیان مقیم چین درخصوص حضور در انتخابات و ارسال سوالات آنان از نامزدها به شبکه جهانی جام‌جم، مصاحبه با همو‌طنان در شهرهای شانگهای و پکن درباره مناظره‌ها و انتظارات‌شان از برنامه‌ها و رویکرد نامزدهای انتخاباتی برای ایرانیان مقیم خارج و دانشجویان، برقراری ارتباط زنده با رادیو انتخابات و توضیحات در خصوص حوزه‌های انتخابات و اعضای ستاد برگزاری، تهیه بسته‌های انتخاباتی برای رادیو انتخابات با موضوع بازتاب «انتخابات ریاست جمهوری ایران در رسانه‌های چین» در دفتر سازمان در پکن انجام شده است.
در زمینه پوشش خبری مراسم سالروز ارتحال امام خمینی(ره) نیز مصاحبه با حداقل ۱۰ نفر از پژوهشگران مطرح، کارشناسان و سردبیران روزنامه‌های مهم چین در خصوص اندیشه‌های حضرت امام خمینی(ره)، پوشش وبیناری در خصوص ویژگی‌های شخصیتی حضرت امام(ره) و ارسال خبر برگزاری مراسم سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) با حضور تعداد زیادی از صاحب‌نظران و اندیشمندان در پکن، از اقدامات مهم دفتر خبری سازمان در چین است.
تعامل و همکاری دفتر خبری چین با دیگر نهادهای مستقر در چین و نیز سفارت ایران در چین چگونه و در چه زمینه‌هایی است؟ آیا در خصوص پوشش خبری و تلویزیونی با شما همکاری می‌کنند؟
اصولا ارتباطات و تعامل از ملزومات اولیه کارهای رسانهای است و ما باید تلاش کنیم تا این هماهنگی صورت پذیرد. از این رو، با نهادهای مستقر در پکن ارتباط خوبی داریم. سفارت کشورمان در پکن نیز همکاری مناسبی با این دفتر داشته است.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، دفتر نمایندگی سازمان صداوسیما در چین از سال 1388 تأسیس شده و از آن تاریخ با گسترده‌تر شدن روابط دو کشور فعالیت آن توسعه یافته است از این‌رو با محمدرضا خالق‌وردی، مسؤول خبر دفتر رسانه ملی گفت‌وگو کرده‌ایم.
آیا مناسبات و تعاملات فرهنگی و رسانهای ایران و چین همچون روابط تنگاتنگ اقتصادی این دو کشور گسترده و فعال است؟ ضرورت تقویت همکاری‌های رسانهای میان ایران و چین برای چیست؟
جمهوری اسلامی ایران و چین هر دو از تمدن‌های کهن و بزرگ شرق بلکه جهان هستند و هم در ادبیات و فرهنگ ایران، چین و مظاهر هنری و فرهنگی این کشور دارای جایگاه ویژه‌ای بوده و هم فرهنگ و تمدن ایران در نزد چینی‌ها شأن و منزلت والایی داشته و در دوره‌های مختلف تاریخی نیز تعامل و تبادل فرهنگی بین دو کشور در جریان بوده‌است. آکادمی علوم چین از بزرگ‌ترین مراکز علمی و مطالعاتی این کشور است که مطالعات گسترده تاریخی و فرهنگی درباره مناطق مختلف جهان از جمله آسیای غربی و ایران دارد و ایران‌شناسان با سابقه‌ای در این آکادمی در موضوعات مختلف مربوط به ایران‌شناسی از جمله روابط فرهنگی ایران و چین به تحقیق مشغول هستند. از سوی دیگر، برنامه راهبردی ۲۵ ساله دو کشور می‌تواند ظرفیت‌های فراوانی در روابط فرهنگی، هنری و حتی گردشگری بین دو کشور فراهم کند. چین بازار بزرگ کالاهای فرهنگی و هنری ایران است و ایران می‌تواند پذیرای میلیون‌ها جهانگرد از چین باشد. بنابراین تعاملات فرهنگی و رسانهای دو کشور زمینه‌ساز گسترش هرچه بیشتر روابط دوستانه و دوجانبه بین دولت‌ها و نیز مردم دو کشور خواهد شد. دو کشور ایران و چین هر دو از قدرت‌های مهم و اثرگذار هستند. بی‌تردید همکاری‌های رسانهای و فرهنگی مشترک دو کشور می‌تواند روابط مردم دو کشور و دولت‌ها را تقویت و منافع ملی ایران و چین را تامین کند و از سوی دیگر، صلح، امنیت و رفاه ملت‌های منطقه را در پی خواهد داشت. پیشینه عمیق فرهنگی، برخورداری از فرهنگ شرقی، توجه ویژه به نهاد خانواده و توجه به مبانی انسانی، از قرابت عمیق فرهنگی دو کشور ایران و چین حکایت می‌کند. کمرنگ‌شدن نقش دولت‌ها در روابط بین انسان‌ها دلیلی دیگر در حمایت از گسترش همکاری‌های رسانه‌هاست. مردم، محور ارتباطات هستند و رسانه‌ها نقش اصلی را در تعاملات جهانی بازی می‌کنند.
با توجه به گستردگی و پهناوری کشور چین و جمعیت میلیاردی آن، چه حجمی از تولیدات شما صرف تهیه خبر و اطلاع‌رسانی یا تولیدات تلویزیونی می‌شود؟
نظر به این‌که تاکنون مأموریت دفتر به صورت خبری تعریف شده‌است، دفتر تلاش کرده موضوعات و رویدادهایی را که از نظر خبری اهمیت دارد در قالب گزارش خبری پوشش دهد. همچنین قبل از شیوع ویروس کرونا، همزمان با ورود هیات‌هایی که از کشورمان به دیگر شهرهای چین سفر می‌کردند، با اعزام گروه خبری از پایتخت به شهرهای مورد نظر، پوشش خبری انجام می‌گرفت.
استقبال مخاطبان چینی از فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی چقدر است و تا چه حدودی پیگیر اخبار مربوط به ایران و تحولاتش هستند؟
ایران و چین باید در کنار توسعه روابط سیاسی و اقتصادی، پیوندهایشان را نیز در زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی تقویت کنند. حوزه‌های فرهنگی به‌ویژه فیلم، سینما و تولیدات پویانمایی از جمله روزنه‌های فرهنگی هستند که می‌توانند سبب تقویت روابط فرهنگی دو کشور و تبادل تجربه میان جوانان و هنرمندان دو کشور شوند. در سال‌های اخیر، سفر چند نفر از کارگردانان کشورمان به چین و قرارداد تولید فیلم به‌ویژه در بخش کودکان نشان‌دهنده علاقه چینی‌ها به فیلم‌های ایرانی است.
درخصوص قرارداد 25 ساله بین ایران و چین، سهم دفتر خبری رسانه ملی در چین در اطلاع‌رسانی دقیق، به‌جا و شفاف‌سازی قرارداد یادشده چقدر بوده‌است؟
برنامه همکاری‌های جامع ۲۵ ساله در سه بعد سیاست راهبردی، اقتصادی و فرهنگی تنظیم و تصویب شده و گفتنی است که در بعد سیاست راهبردی سند مورد اشاره در پی تحقق اهدافی همچون ارتقای سطح همکاری‌های مشترک در موضوعات مورد علاقه و در نهادهای مهم منطقه‌ای و بین‌المللی است.
در بعد اقتصادی نیز دو کشور به‌دنبال همکاری در حوزه‌های نفت، صنعت و معدن و حوزه‌های مرتبط با انرژی هستند. شایان ذکر است که در سند مذکور بر مشارکت جمهوری اسلامی ایران در مگا پروژه
«یک کمربند ــ یک جاده» چین و همکاری در توسعه مناطق ویژه و آزاد از جمله در سواحل مکران تأکید شده است. دو کشور همچنین قصد دارند همکاری‌های مالی، بانکی، گمرکی و زیرساختی و ارتباطی را با تکیه بر توسعه سرمایه‌گذاری و تأمین مالی پروژه‌ها گسترش دهند.
از جمله ابعاد فرهنگی موجود در توافق‌نامه یاد شده نیز می‌توان به افزایش تبادل گردشگر و مراودات رسانهای، دانشگاهی و سازمان‌های مردم‌نهاد اشاره کرد. البته در خلال برنامه همکاری‌های جامع ۲۵ ساله بر تقویت زیرساخت‌های دفاعی، مقابله با تروریسم و همکاری در عرصه‌های مختلف دفاعی نیز تأکید شده که این امر به‌‌هیچ‌‌وجه نمی‌تواند بیانگر این موضوع باشد که ماهیت توافق صورت پذیرفته نظامی است. به بیان بهتر می‌توان چنین گفت که با توجه به تاکتیکی بودن ماهیت توافق‌نامه تصویب‌شده، پکن و تهران سطح روابط راهبردی‌شان را از مقولات نظامی به مباحث زیرساختی، اقتصادی و مالی ــ بانکی ارتقا داده‌اند.
تولیدات دفتر خبری رسانه ملی در چین بیشتر در چه زمینه‌ای است؟ اگر تولیدات خبری دفتر به تولیدات تلویزیونی ارجحیت دارد این اولویت با چه هدفی مبنای کار دفتر قرار گرفته است؟
رویدادها و اتفاقات خبری که در شبانه‌روز بیشتر هدف بخش‌های خبری است در اولویت قرار می‌گیرد. روزانه رویدادها و اتفاقات چین رصد می‌شود و خبری که اهمیت آن برای بخش‌های خبری بیشترباشد، پوشش داده می‌شود.
عملکرد دفتر خبری چین در بازتاب مناسبت‌های مختلف کشورمان همچون انتخابات ریاست جمهوری، روز جهانی قدس و سایر مناسبت‌ها چگونه است؟
با وجود همه محدودیت‌ها، با توجه به حمایت‌های امور بین‌الملل، دفتر خبری چین در مناسبت‌های مهم همچون انتخابات ریاست جمهوری، روز جهانی قدس و مراسم سالگرد ارتحال حضرت امام (ره) نقشی فعال دارد.
در این زمینه می‌توان به اقدامات گوناگون دفتر اشاره کرد. به عنوان مثال در خصوص انتخابات اخیر ریاست جمهوری، گفت‌وگو با سفیر کشورمان درباره حوزه‌های محل برگزاری انتخابات در شهرهای پکن، گوانجو، شانگهای و هنگکنگ، مصاحبه با ایرانیان مقیم چین درخصوص حضور در انتخابات و ارسال سوالات آنان از نامزدها به شبکه جهانی جام‌جم، مصاحبه با همو‌طنان در شهرهای شانگهای و پکن درباره مناظره‌ها و انتظارات‌شان از برنامه‌ها و رویکرد نامزدهای انتخاباتی برای ایرانیان مقیم خارج و دانشجویان، برقراری ارتباط زنده با رادیو انتخابات و توضیحات در خصوص حوزه‌های انتخابات و اعضای ستاد برگزاری، تهیه بسته‌های انتخاباتی برای رادیو انتخابات با موضوع بازتاب «انتخابات ریاست جمهوری ایران در رسانه‌های چین» در دفتر سازمان در پکن انجام شده است.
در زمینه پوشش خبری مراسم سالروز ارتحال امام خمینی(ره) نیز مصاحبه با حداقل ۱۰ نفر از پژوهشگران مطرح، کارشناسان و سردبیران روزنامه‌های مهم چین در خصوص اندیشه‌های حضرت امام خمینی(ره)، پوشش وبیناری در خصوص ویژگی‌های شخصیتی حضرت امام(ره) و ارسال خبر برگزاری مراسم سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) با حضور تعداد زیادی از صاحب‌نظران و اندیشمندان در پکن، از اقدامات مهم دفتر خبری سازمان در چین است.
تعامل و همکاری دفتر خبری چین با دیگر نهادهای مستقر در چین و نیز سفارت ایران در چین چگونه و در چه زمینه‌هایی است؟ آیا در خصوص پوشش خبری و تلویزیونی با شما همکاری می‌کنند؟
اصولا ارتباطات و تعامل از ملزومات اولیه کارهای رسانهای است و ما باید تلاش کنیم تا این هماهنگی صورت پذیرد. از این رو، با نهادهای مستقر در پکن ارتباط خوبی داریم. سفارت کشورمان در پکن نیز همکاری مناسبی با این دفتر داشته است.
