روایت دراماتیک یک پرونده امنیتی

نگاهی به فیلم تحسین‌برانگیز جدید نرگس آبیار

روایت دراماتیک یک پرونده امنیتی

 خیلی سخت است بخواهی از یك فیلم خوب و استاندارد حرف بزنی، ولی به‌گونه‌ای كه داستان لو نرود و حقی از عوامل ضایع نشود. «شبی كه ماه كامل شد» تا اینجای جشنواره كه پنج روز از آن می‌گذرد قطعا در صدر است. كارگردان و تهیه‌كننده به مثابه بسیاری از فیلم‌های این سال‌های سینمای ایران دوربین را وسط یك آپارتمان در شمال پایتخت نكاشته‌ و از دغدغه‌های كوچك و محدود سخن نگفته‌اند. دوربین را زده‌اند زیر بغل و یكراست رفته‌اند در یكی از استراتژیك‌ترین مناطق ایران و در دل سیستان و بلوچستان یك فیلم استراتژیك تولید‌ كرده‌اند.
فیلمی با یك داستان واقعی كه نسبت مستقیمی با رنج و درد مردم داشته و برای چند سالی تبدیل به یكی از مهم‌ترین مسائل امنیت ملی شده بود. از این جهت باید آن را یك فیلم استراتژیك دانست كه سمت و سوی دقیق منافع ملی را حس كرده و همراستا با آن قصه خودش را روایت می‌كند. اثری كه با جامعه و بوم و مسائل برخاسته از آنها بیگانه نیست و از دل مساله سراغ تولید اثری هنری رفته است. از این جهت باید به دست‌اندركاران آن خداقوت گفت. 
مهم‌تر از استراتژیك بودن بحث، فرم جذاب و روان فیلم است. سینماگر هرچند دارد یك داستان ملی را روایت می‌كند و از آن مهم‌تر، راوی داستانش نه یك قهرمان نظامی و امنیتی بلكه یك زن جوان است اما به‌خوبی توانسته از پس بندبازی سینمایی برآمده و با حفظ جذابیت‌ها و اقتضائات روایت زنانه از موضوع، درام جذاب و امنیتی خود را هم روایت كند. كاری كه از پس هر كسی بر نمی‌آید و چه بسا كه خیلی‌ها هم وقتی به سمت چنین فضایی می‌روند، حاصل كار نه یك اثر قابل اعتنا بلكه یك كمدی مضحك است. البته این را هم نباید از نظر دور داشت كه آبیار برای روایت قصه جدیدش به سراغ واقعیت رفته است.
بار جذابیت موضوع به دلیل عمق فاجعه‌ای است كه در واقعیت رخ داده است و آبیار، نعل به نعل آن را به پرده سینما كشانده است. با همه اینها و هرچند كه راوی قصه یك زن است و كارگردان پشت دوربین هم یك زن است، اما فیلم خالی از جذابیت‌های مردانه هم نیست. آبیار در بخش‌هایی از فیلم توانسته به خوبی نماهای بازی بگیرد كه دیدن‌شان روی پرده سینما نفس را در سینه مخاطب حبس می‌كند. حال كنار این نماهای باز، سكانس‌های تعقیب و گریز امنیتی و نظامی را هم اضافه كنید تا مشخص شود تركیب این دو با یكدیگر چه هنری لازم دارد؛ هنری كه البته آبیار از پس ایفای آن به خوبی برآمده است. به تعبیر یكی از دوستان، او در این نماها مردانه‌ترین سكانس‌های این سال‌های سینما را در كنار محمدحسین مهدویان و ابراهیم حاتمی‌كیا تولید كرده است.
فیلم از نظر بازی گرفتن از بازیگران هم نمره قابل قبولی دارد. هوتن شكیبا بازی درخشانی دارد. الناز شاكردوست در مقام سوژه اصلی فیلم هرچند بازی خوبی دارد كه قابل مقایسه با فیلم‌ها و نقش‌های سابقش نیست، اما به نظر باز هم كمی از كلیت فیلم عقب‌تر است. شبی كه ماه كامل شد در جشنواره امسال یك استثناست، استثنایی كه شاید در كنار آثاری مانند ماجرای نیمروز 2: رد خون و 23 نفر می‌توانند لحظات خوشی را برای مخاطب دلزده از نماهای بسته آپارتمانی رقم بزنند.