ه بهانه جاری شدن دوباره زایندهرود پس از 18 ماه
شهری که زنده شد
زایندهرود یا به قول اصفهانیها زندهرود، قلب تپنده اصفهان است. این رود كه تقریبا از مركز شهر اصفهان میگذرد در سالهای نهچندان دور پرآب و زنده بود و تاثیر زیادی بر زندگی مردم این شهر داشت. این رودخانه كه بزرگترین رودخانه فلات مركزی ایران است و منشأ اصلی آن به كوهرنگِ رشته كوه زاگرس میرسد، باعث شده در طول تاریخ، مردم اصفهان به پشتوانه این رود پرآب به كشاورزی مشغول باشند. هنوز هم كشاورزان زیادی در اصفهان هستند؛ اما كمآبی و خشكشدن زایندهرود دست و بال آنها را حسابی بسته است. در سالهای گذشته هم مسؤولان بهرغم اعتراضات مردم تصمیم گرفتند بخشی از آب این رود را به استانهای دیگر كشور بهخصوص استان كرمان منتقل كنند كه این موضوع باعث خشك شدن تدریجی این رودِ زندگیبخش در اصفهان شد. بیش از یك سال بود كه زمین زایندهرود قطرهای آب به خود ندیده بود؛ اما خبر خوبی به گوش مردم رسید و آن، اینكه در ماه بهمن امسال قرار است آب زایندهرود را موقتا باز كنند... این اتفاق افتاد و الان تقریبا یك هفته میشود زایندهرود پُر از آب است. مردم اصفهان از وقتی كه آب از سد زایندهرود رها شده است در نقاط مختلف خارج و داخل شهر اصفهان مانند منطقه زیبا و گردشگری ناژوان، پل تاریخی سیوسه پل، پل خواجو، پل چوبی و... نظارهگر جریان یافتن زندگی در طول رودخانه زیبا و حیاتآفرین نصفِ جهان هستند و با گرفتن عكسهای سلفی هیجان خود را با دیگران بهاشتراك میگذارند. مهمانی كه قرار است 20 روز دل اصفهانیها را شاد كند و بار دیگر خشك شود...
مشكل از جایی شروع شد كه مسؤولان وقت به دلیل كم آب بودن برخی استانهای جنوبی كشور دست به اقدامات خاصی زدند که اكوسیستم این شهر را بههم ریخت. در اوایل دهه 70 انتقال آب به استان یزد آغاز شد. این نقل و انتقالات تا دو دهه بعد همچنان ادامه داشت و شرایط تقسیم آب این رودخانه را به طور كلی برهم زد. انتقال آب به یزد، كرمان، كاشان و قم، برداشت بیرویه در مسیر آب این رودخانه، استقرار صنایع و كارخانههای پُرمصرف در حاشیه زایندهرود، احداث بیش از 500 سد روی آن و... از جمله عواملی است كه باعث خشك شدن این رودخانه شده است.
هیچكس نمیتواند منكر این موضوع شود كه زایندهرود بخشی از هویت مردم اصفهان است و یكی از مهمترین دلایلی است كه چنین استانی شكل گرفته و حالا خشك شدن آن تاثیرات بسیاری بر سبك زندگیشان گذاشته. انگار نه تنها حیات اصفهان و منطقه شرق این استان، بلكه نشاط اصفهانیها هم با زایندهرود عجین شده و نبودنش آزار دهنده است. زایندهرود همواره حیاتبخشی و مركزیت خاصی برای شهر داشته است. هر وقت زایندهرود خشك است ابعاد دیگر شهر، اعم از اقتصادی، فرهنگ و اجتماعی با آن درگیر میشود. مردم اصفهان نیز هر بار متاثر از این رود زندگیشان را ادامه میدهند.
به طور کلی بررسیها نشان میدهد خُلق اصفهانیها پیوند ناگسستنی با این رود دارد و بعد از خشك شدن این رودخانه، آمارها نشان میدهد درصد افسردگی در این شهر افزایش چشمگیری داشته است.
لبِ آب را تا 28 بهمن از دست ندهید
برای همین هم خبر باز شدن سد رودخانه زایندهرود و رهاسازی مجدد آب در این رودخانه به مدت 20 روز خبری مسرتبخش و خوشحالكننده برای مردم شهر بود. مانند یك تولد دوباره، پیوند دو عاشق، به دنیا آمدن یك كودك و... این اتفاق برای اصفهانیها یك اتفاق مهم و دوستداشتنی است. صبح هشتم بهمن 97 بعد از 18 ماه خشكسالی، به بهانه آبیاری كشت پاییزی كشاورزان اصفهانی آب از سد اصفهان رها شد و چند روزی است كه به شهر اصفهان رسیده و جان دوبارهای به شهر داده است.
آنطور كه مسؤولان شهر اصفهان گفتهاند حجم خروجی آب از سد زایندهرود به مدت 20 روز در آن جریان خواهد داشت. مردم تا 28 بهمن فرصت دارند به اصفهان دوباره زنده شده سفر كنند و از زیباییهای این شهر لذت ببرند. حالا كه تعطیلات زمستانی پیش آمده و زایندهرود هم پس از یك سال و نیم پُر آب شده به اصفهان سفر كنید و شادی این اتفاق را در كنار مردم اصفهان جشن بگیرید.
زایندهرود خوب باشد؛ حال مردمش هم خوب است
مردم اصفهان این روزها خوشحالتر از همیشه هستند. آسمان این شهر رنگیتر از همیشه شده و حال همه هم خوبتر از همیشه است. چرا؟ چون زایندهرود آنها زنده شده. مردم بسیاری برای گرفتن عكسهای یادگاری به لب آب آمدهاند. با آنها كه همكلام میشویم لبخند بر لب دارند و از اینكه باز هم زایندهرود را زنده میبینند خوشحالاند و سراز پا نمیشناسند. زنی كه اصالتا اصفهانی است از زمانهایی میگوید كه به دلیل پُر آبی رودخانه جرات نداشتند لب آب بیایند؛ چون احتمال میدادند درون آن بیفتند. مرد مسن دیگری از فشار آبی میگوید كه با صدای غرش فراوان از زیر پل خواجو عبور میكرد و كسی نمیتوانست روی پلههای آن پا بگذارد. مسافرانی هم هستند كه شاید با هر بار آمدن به اصفهان شاهد زایندهرودی خشك بودند و حالا با لذت به این رودخانه پُر آب نگاه میكنند و عكس میاندازند. بچههای كوچكی هم هستند كه تا به حال تصوری از جریان یافتن رودخانه زیر پلهای تاریخی این رودخانه نداشتهاند و حالا با دیدن این رودخانه هیجانزده شدهاند. بسیاری از كسانی كه ساكن اصفهان هستند بغض در گلویشان گیر كرده و غصه آنها را فرا گرفته كه آب این رودخانه قرار است فقط چند روزی مهمان آنها باشد و خدا خدا میكنند كه این 20 روز تداوم داشته باشد و آب این رودخانه از جریان نیفتد.
اصفهانی كه پُر بیراه نگفتهاند نصف جهان است و در كنار طراوتی كه زایندهرود به آن داده؛ دیدن باقی آثار ماندگار این استان هم خالی از لطف نخواهد بود.