كمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری‌ها، یكی از مراجع اختصاصی خارج از دادگستری است كه شخصیت حقوقی جداگانه‌ای نسبت به شهرداری دارد اما در اداره شهرداری مستقر است. نمایندگان وزارت كشور، دادگستری، نماینده شورای اسلامی و نماینده شهرداری اعضای تشكیل‌دهنده این كمیسیون هستند. طبق ماده100 قانون شهرداری، شهرداری می‌تواند از عملیات ساختمانی كه بدون مجوز شهرداری انجام می‌شود، جلوگیری كند. مالكان اراضی و املاك باید پیش از ساخت بنا از شهرداری‌ها پروانه ساخت ساختمان بگیرند. بنابراین شهرداری وظیفه دارد مانع احداث ساختمان‌های بدون پروانه شود. وقتی نیز شهرداری در جریان این تخلف قرار بگیرد براساس مقررات با متخلف برخورد می‌كند. به این ترتیب اگر بنای ساخته شده بدون رعایت اصول فنی شهرسازی و بهداشتی ساخته شده باشد حكم تخریب صادر می‌شود. علاوه براین، كمیسیون ماده 100 می‌تواند‌ در صورت نبود ضرورت قطع اضافه بنا رای به اخذ جریمه علیه ذی‌نفع بدهد. ‌این در حالی است كه اگر شخص متخلف جریمه را پرداخت نكند‌ كمیسیون مكلف به صدور حكم تخریب است.