قهر شهرداری با بهار

شهرداری تهران امسال هم از برنامه‌های استقبال از بهار جا ماند

قهر شهرداری با بهار

روی تقویم فقط 14 روز مانده تا نوروز، تا آغاز سال نو و خداحافظی با سال كهنه؛ 14 روز شلوغ و پرتكاپو! این خاصیت روزهای پایانی سال است، خاصیتی كه رنگ و بوی عید دارد، شتاب و عجله برای نونوار شدن و استقبال از سال جدید كه از روزهای ابتدایی اسفند زیر پوست شهر ریشه می‌كند و تا لحظه‌ای كه سال كهنه نفس‌های آخرش را بكشد ادامه دارد؛ تكاپویی كه پای دستفروش‌های نوروزی را به خیابان‌ها باز می‌كند، گره ترافیك را از همیشه كورتر می‌كند و رنگ و بوی عید روی شهر می‌پاشد! پایتخت اما این وسط هنوز رنگ و بوی عید ندارد، هنوز هیچ نشانی از اكران طرح‌های نوروزی همیشگی مدیریت شهری برای استقبال از بهار در كوچه و خیابان‌های شهر دیده نمی‌شود. بیلبوردهای بزرگ و كوچك شهر هنوز به وقت روز مادری كه گذشت، مانده‌اند و نه خبری از دیوارنگاره‌های مخصوص نوروز است و نه تخم‌مرغ‌های رنگی غول‌پیكر و سفره‌های هفت سین نمادین، به روال همیشه روانه میادین و ...شده‌اند.

تا نوروز فقط 14 روز مانده و این طور كه به نظر می‌رسد شهرداری امسال هم مثل سال گذشته برای پیشواز از بهار خواب مانده و تهران ِ پیش روی تهرانی‌ها، همان است كه در 11 ماه قبلی سال بوده، همان‌قدر خاكستری و همان اندازه بی‌رنگ و رو! گرچه امسال مدیریت شهری‌اش بیش از همیشه روی ضرورت پاشیدن رنگ بر سر و روی شهر مانور می‌دهد و شهردارش در یك توییت كوتاه در فضای مجازی از آخرین تصمیم‌گیری‌ها برای رنگ‌آمیزی شهر می‌نویسد و می‌گوید: پس از برگزاری جلسات متعدد كارگروه رنگ در سازمان زیباسازی «شیوه‌نامه استفاده از رنگ در تهران» تدوین و به مناطق ابلاغ شد و البته اظهار امیدواری می‌كند به‌زودی سیمای تهران به كاربردی درست از رنگ برسد.
با تمام این تفاسیر، تهران هم از نگاه شهروندان عادی‌اش و هم از دید كارشناسان شهری هنوز برای استقبال از بهاری كه خصیصه‌اش تازگی و سرزندگی است، آماده نشده. هنوز از تحول بصری در سطح شهر خبری نیست و این طور كه مشخص است، شهر دوباره از روزشمار تقویم كشور برای سال جدید جا مانده است. این موضوع را البته یكی از اعضای هیات رئیسه شورای شهر هم تایید می‌كند، زهرا نژاد‌بهرام در تذكری به شهردار تهران دوروز پیش گفت: عید نوروز امسال با اعیاد بزرگ مذهبی و ماه رجب متقارن شده است و این انتظار برای برگزاری جشن‌ها و مراسم‌ها در سطح شهر افزایش یافته، اما آثاری از شروع بهار در شهر وجود
ندارد .
این عضو شورا خطاب به شهردار و معاونانش گفته است، رویدادهای فرهنگی و اجتماعی برای ارتقای همبستگی اجتماعی، بازتولید اعتماد و نشاط اجتماعی، از جایگاه بالایی برخوردارند و انتظار می‌رفت از ابتدای اسفندماه شاهد اقدامات شهرداری برای استقبال از بهار باشیم.
این البته اولین بار نیست كه نژاد‌بهرام به آماده نبودن مدیریت شهری پایتخت برای استقبال از بهار اشاره می‌كند، او سال گذشته هم در آستانه بهار در تذكری مشابه به شهردار وقت تهران گفته بود: تنها چند روز به آغاز سال جدید مانده، اما هنوز جشن‌های استقبال از بهار آغاز نشده است، در حالی كه انتظار تحول بصری بیشتری داشتیم!
ما هم منتظریم
مهرداد مال‌عزیزی، كارشناس معماری و شهرسازی هم نبود این تحول بصری را در شهر تهران تایید می‌كند.
 او به ما می‌گوید: قاعدتا باید به واسطه نزدیكی به نوروز و بهار، تغییر چهره شاخصی را در شهر ببینیم، اما هنوز این اتفاق نیفتاده و شهرداری هنوز هیچ اقدامی نكرده است.
مال‌عزیزی می‌گوید: همیشه این انتظار می‌رود كه در آستانه نوروز شهر سرشار از رنگ و انرژی باشد، اما نكته اینجاست كه در طول سال هم باید این انتظار را از مدیریت شهری داشته باشیم و آراسته بودن شهر به اول و آخر سال نیست، شهر همیشه باید پرطراوت و رنگی باشد، همیشه باید این طراوت و سرزندگی در ظاهر شهر نمود پیدا كند.
از دید این كارشناس شهری، دلیل خواب ماندن فعلی شهرداری تهران در آماده سازی شهر برای استقبال از بهار، درگیری مدیریت شهری با بحث درآمدهای پایدار است. مال‌عزیزی با اشاره به این موضوع می‌گوید: این‌كه ما الان این حس را در شهر نداریم كه نوروز در راه است، به خاطر این است كه شهرداری تهران و شورای شهر اساسا درگیر بحث درآمدهای پایدار و عوارض آخر سال هستند و از بخشی از مسؤولیت‌شان كه همین بحث زیباسازی شهر است، غافل مانده‌اند.
علیرضا سرحدی، كارشناس شهری دیگری است كه به جای خالی این سنت قدیمی در خیابان‌های شهر یعنی استقبال از بهار اشاره می‌كند؛ اتفاقی كه به عقیده او یك تصمیم ضروری است‌. سرحدی با اشاره به این موضوع به ما می‌گوید: باید به این نكته توجه كنیم كه آماده‌سازی شهر برای بهار، تاثیرات مثبت زیادی در روح و روان شهروندان دارد و متاسفانه مدیریت شهری به این موضوع توجه نمی‌كند و این اتفاق نظر بین همه وجود دارد كه شهر ما زیبا نیست.
سرحدی هم معتقد است زیباسازی چهره شهر حركتی است كه نباید محدود به نوروز و سال جدید شود و با این حال می‌گوید: رسم استقبال از بهار از سالیان قبل در خانواده‌های ایرانی وجود داشته و همه ما پیش از نوروز دستی به سر و روی خانه می‌كشیم، این موضوع حتی در خانواده‌هایی كه از نظر اقتصادی در وضعیت خوبی نیستند هم صدق می‌كند چراكه از نظر روانی تاثیر مثبتی بر افراد دارد، درست به همین دلیل این ضرورت همیشه حس می‌شود كه شهر هم همانند شهروندانش به استقبال بهار برود.
 شهر باید برای نوروز آماده شود
به باور خیلی‌ها شهر یك موجود زنده است كه همزمان با شهروندانش صبح زود از خواب بیدار می‌شود، همپای آنها در طول روز فعالیت دارد و با سكوت شبانه آنها به خواب می‌رود. موجود زنده‌ای كه حال و هوایش به تناسب ایام تقویم تغییر می‌كند، گاهی رنگ غم به چهره می‌گیرد و گاهی، سرشار از شادی می‌شود. اتفاقی كه به باور مصطفی بهزادفر، استاد شهرسازی و معماری به ارتباط شهر با بُعدی به نام زمان برمی‌گردد. بهزادفر با اشاره به این موضوع به ما می‌گوید: «یكی از ابعاد محیطی‌ای كه شهر با آن متولد می‌شود، زندگی می‌كند و می‌میرد، بُعدی است به نام زمان. ما این بعد زمان را می‌توانیم به اشكال مختلف بشناسیم. مثلا صبح، ظهر، شب یا اول و آخرهفته یا بهار، تابستان، پاییز وزمستان. زمان مراسم‌ها را هم همین جا باید به این بعد زمان اضافه كنیم كه درحقیقت می‌شود زمان بازنمود رسم‌ها، آیین‌ها و رویدادهای ملی و محلی. پس یك شهر اگر خوب طراحی و ساخته شده باشد، باید در زمان‌های مختلف به‌صورت خودكار خودش را معرفی كند، مثلا بگوید من امروز شادم،‌ من امروز غمگینم.»
به گفته بهزادفر، شهرِخوب دقیقا به همین شكل عمل می‌كند و شخصیت و حس و حال خودش را با زبان خودش به مخاطبان نشان می‌دهد. این استاد شهرسازی دانشگاه در ادامه بر ضرورت آماده‌سازی شهرها در آستانه نوروز اشاره می‌كند و می‌گوید: ما باید سنت‌هایمان را از فرهنگ مردم ساكن در شهر وام بگیریم. همان‌طور كه می‌بینیم مردم ما با وجود هزاران مشكل، وقتی به بهار نزدیك می‌شوند، خانه‌هایشان را تمیز می‌كنند. لباس نو می‌پوشند. لباس نو پوشیدن، داستان فشن و مد نیست، درواقع یك نوع نو نوارسازی است كاری مانند شستن خانه و فرش و... این موضوع در شهر هم باید دیده شود.»