سندرم داونی‌های هنرمند

اولین فروشگاه عرضه دست‌ساخته‌های بچه‌های سندرم داون در تهران آغاز به کار کرد

سندرم داونی‌های هنرمند

خبر افتتاح اولین فروشگاه صنایع دستی تولیدی افراد مبتلا به سندرم داون در فضایی كه حال كسب و كار خوب نیست، خبر امیدواركننده‌ای بود؛ فروشگاهی که در یكی از بهترین و خوشنام‌ترین مراكز تجاری پایتخت قرار دارد. به دنبال یافتن جزئیات بیشتری از این ماجرای خوشایند، همه راه‌ها به یك گروه ده نفره از خوشنام‌ترین فعالان عرصه خیریه ختم شد؛ نام‌هایی چون ابوالفضل كلایی از خیرین باسابقه كشور تا اعضای مصمم كانون سندرم داون كشور، نكونظر، پروین نظرآهاری، بنیادی، دكتر همتی و بهنوش كیانی‌شاد (باوند).

فروشگاهی پر از عشق
 بچه‌ها با لبخندهایی از ته دل و چشم‌هایی امیدوار كلید فروشگاه را در دست می‌گیرند و با شادی وصف‌ناپذیری از مشتریان استقبال می‌كنند. زهرا جعبه شیرینی ای كه خودش آن را پخته، باز می‌كند و اصرار دارد قبل از خرید از آن بچشم. آموزش‌های كیانی‌شاد جواب داده و مقابل من بهترین و مودب‌ترین فروشنده دنیا ایستاده است؛ خرید از این فروشگاه لذتی غیرقابل توصیف دارد. اینجا جنس را با عشق می‌خری و با رضایت هزینه آن را پرداخت می‌كنی و آنچه با خود از فروشگاه بیرون می‌بری تنها یك كالا نیست، بلكه انرژی خالص و خاصی است كه به بركت حضور بچه‌های سندرم داون در هوای مغازه آكنده است.
زهرا شمرده و آرام با شوق دست‌ساخته‌هایش را نشانم می‌دهد. او می‌گوید، شیرینی‌پزی و قالیبافی را در كارگاه‌های كانون یاد گرفته و دوست دارد خیاطی و كار با چرم را نیز یاد بگیرد. مادر زهرا از دخترش خوشحال‌تر است. او در گوشه‌ای از فروشگاه از دور كارهای دخترك را زیر نظر دارد و چشم‌هایش برق می‌زند: «زهرا بركت خانه ماست؛ از دیدن خوشحالی او قلبم گرم می‌شود؛ خانه ما در شرق تهران است. افتتاح فروشگاه و طرح اشتغالزایی باعث شده كه انگیزه و اعتماد به نفس بالایی در بچه‌ها شكل بگیرد، به شكلی كه همه با شوق و رغبت خودشان را در شیفت كاری به فروشگاه می‌رسانند. این طرح امید تازه‌ای به خانواده‌ها تزریق كرده و امیدواریم با استقبال مردم بتوانیم آن را ادامه و توسعه بدهیم.»

 آموزش با صبر و حوصله زیاد
خانواده‌های اعضای كانون سندرم داون در فرآیند اجرایی نمایشگاه، نقش موثری دارند. لیلا سحرخیز، خواهر مونا یكی از بچه‌های سندرم داون، مربی شیرینی‌پزی است. او داوطلبانه مسؤولیت آموزش بچه‌ها را به عهده دارد. مونا به لب‌های خواهرش چشم دوخته و وقتی می‌شنود كه بچه‌ها استعداد بالایی در یادگیری دارند، سرش را بالا می‌گیرد و می‌گوید: آموزش به بچه‌های سندرم داون مستلزم صبر و حوصله است. این بچه‌ها فرآیند متفاوتی در مسیر یادگیری طی می‌كنند و عموما به صورت گروهی بهتر عمل می‌كنند. به شخصه جوانه‌های اعتماد به نفس را در وجود بچه‌ها در كلاس‌های آموزشی می‌بینم و به‌عنوان خانواده سندرم داون این دستاورد برایم بسیار ارزشمند است.

طرحی كه به اشتغال زایی رسید
بهنوش كیانی‌شاد پیش از آن‌كه مدیر اجرایی كارگاه‌های اشتغالزایی كانون سندرم داون و معلم اخلاق آنها باشد، مادر یكی از این فرشته‌هاست؛ فرشته‌ای كه چندی پیش بر اثر بیماری به آسمان رفت. او دلیل و بهانه اصلی حضورش را در كنار بچه‌های سندرم داون، فرزندش محمدحسین می‌داند. كیانی‌شاد به جام‌جم می‌گوید: كانون سندرم داون، بچه‌ها را از بدو تولد تحت پوشش خود قرار می‌دهد و به تناسب وضعیت آنها به كلاس‌های كاردرمانی، گفتاردرمانی، موسیقی درمانی، تئاتر درمانی و سایر كلاس‌های آموزشی لازم تا پیش از دبستان هدایت می‌كند؛ این كانون همه تلاش خود را به كار بسته است كه بچه‌ها پس از عبور از دوره‌های تحصیلی خاص خود، بتوانند به سطحی از استقلال و توانمندی برسند؛ در این جریان خانم نكونظر، همسر رئیس هیات‌مدیره كانون سندرم داون شش سال پیش، پیشنهاد داد برنامه‌ای برای اشتغالزایی و توانمندسازی بچه‌های كانون طراحی شود و در پی طرح این ایده كانون، كلاس‌های حرفه‌آموزی و اشتغالزایی شامل خیاطی، شیرینی‌پزی، سفالگری، چرم و نمددوزی و قالیبافی را تنها با تكیه بر ظرفیت‌های كانون و بدون هیچ‌گونه حمایت دولتی برگزار كرد و خوشبختانه توانستیم به حدی از توانمندی برسیم كه از سوی نمایشگاه‌های مختلف صنایع‌دستی دعوت می‌شویم.»
استقلال مالی، بعد از ایجاد اعتماد به نفس  
به نظر می‌رسد كانون متكی به همت و انگیزه اعضای خود است؛ غالب اعضای كانون به طور مستقیم یا غیرمستقیم با سندرم داون درگیر هستند. كیانی‌شاد هدف اصلی از اشتغالزایی برای بچه‌های سندرم داون را در گام اول، بالا بردن اعتماد به نفس و ایجاد عزت نفس در بچه‌ها عنوان می‌كند. او می‌گوید: «استقلال مالی، دومین هدفی است كه كانون با طرح اشتغالزایی دنبال می‌كند و این اتفاق نمی‌افتد مگر این‌كه از بدو تولد توجه خاص به این بچه‌ها داشته باشیم؛ دستیابی به این هدف به معنای این است كه نه تنها این بچه‌ها سربار نیستند بلكه می‌توانند باری هم از دوش خانواده‌ها بردارند؛ امروز 30 نفر از بچه‌ها در این فروشگاه به صورت شیفتی فعالیت می‌كنند و امیدواریم بتوانیم به لطف استقبال و توجه مردم این آمار را افزایش بدهیم. ناگفته نماند كه تجربه پنج ساله غرفه‌داری در نمایشگاه‌های مختلف و آموزش مشتری‌مداری، ارتباطات و شیوه‌های فروش نیز در پیشبرد اهداف ما بی‌تاثیر نبود.»
بچه‌ها صاحب فروشگاه می‌شوند
سندرم داونی‌ها خودشان محصولات‌شان را تولید می‌كنند و خودشان آنها را به فروش می‌رسانند. كانون كارگاه و متریال لازم را در اختیار بچه‌ها قرار می‌دهد و كیانی شاد می‌گوید برای توسعه كارگاه‌ها برنامه‌های ویژه‌ای داریم كه امیدواریم در آینده عملیاتی شود. اما مهم‌تر از آن، این است كه همیشه آرزو داشتم بچه‌ها روزی در فروشگاه خودشان كار كنند و از آنجا كه باور داشته و دارم كه این بچه‌ها زیر توجه خاص خدا هستند، با كمال شگفتی بچه‌ها صاحب مغازه شدند و از پنج ماه قبل نیز به لطف مسؤول اجرایی برج تجارت جهانی و پیگیری‌های ایشان، این غرفه طی یك قرارداد یك‌ساله در اختیار كانون سندرم داون ایران قرار گرفت.

برنامه‌هایی برای ورود به بازار اروپا
ابوالفضل كلایی، یكی از خیرینی كه در فراهم كردن مكان فروشگاه سهم به سزایی دارد هم در برج حضور دارد. او هدف خود از این كار را كمك به صنایع‌دستی كشور برای حفظ جایگاه خود در بازار داخلی و دنیا عنوان می‌كند و به جام‌جم می‌گوید: بر این باورم كه با حمایت از هنرمندان كشور می‌توانیم در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشیم؛ امروز خیابان فردوسی به عنوان مركز فروش صنایع‌دستی باید قطب صنایع‌دستی داخلی باشد؛ حضور كالای بی‌كیفیت چینی در بازار باعث افسوس است، به همین خاطر تصمیم گرفتم با حمایت از هنرمندان، زمینه را برای حضور پرقدرت هنر ایرانی در جهان آماده كنم. به این منظور در حوزه خارجی نیز برنامه‌هایی برای برگزاری نمایشگاه آثار هنری و صنایع‌دستی ایران داشته و انتظار داریم بستر صادرات صنایع‌دستی به 28 كشور عضو اتحادیه اروپا در آینده‌ای نزدیك فراهم شود.
کلایی در خصوص كمك به كانون سندرم داون هم می‌گوید: معتقدم باید از هر ظرفیتی بهره گرفت؛ هیچ هنری بی‌ارزش نیست و امیدوارم این بچه‌ها هم بتوانند جایگاه خودشان را در حوزه صنایع‌دستی پیدا كنند.

از فروشگاه فرشته‌ها خرید كنید
مدیركل میراث فرهنگی استان تهران یكی از بازدیدكنندگان فروشگاه عرضه محصولات صنایع‌دستی تولیدی افراد مبتلا به سندرم داون است؛ وی با حضور در برج تجارت جهانی میدان فردوسی دوام این حركت را در گرو حمایت بخش دولتی و مهم‌تر از آن استقبال مردم عنوان كرده و از مردم  
می خواهد تا با بازدید و خرید از فروشگاه به تداوم این حركت كمك كنند.
به نظر می‌رسد برنامه خاصی برای حمایت دولتی از صنایع دستی بچه‌های سندرم داون طراحی نشده، اما كانون سندرم داون امیدوار است كه بتواندتوجه دولت را به توانمندی‌های بچه‌های دارای سندرم داون در حوزه صنایع‌دستی جلب كند.