پیامدهای داخلی و خارجی شكست اردوغان

پیامدهای داخلی و خارجی شكست اردوغان



اداره امور استانبول آن هم به دست اپوزیسیون غیر‌مذهبی، اتفاق مهمی بود. این واقعیت كه اكنون یك سوسیال دموكرات به نام اكرم امام اوغلو اداره مهم‌ترین متروپل تركیه را بر عهده دارد، به معنی آغاز تحولاتی مهم در این كشور است؛ این درحالی است كه اردوغان همچنان شهردار آینده استانبول را به رسمیت نمی‌شناسد.
طرفداران اردوغان از 25 سال پیش بر این شهر 16میلیونی حكومت می‌كردند و اینك پذیرش شكست در انتخابات محلی سه هفته پیش برای آنها بسیار دشوار خواهد بود. شخص اردوغان بارها تاكید كرده بود كه از دست دادن استانبول، یعنی همان شهری كه وی از سال 1994 پیروزی‌های سیاسی خود را در آن آغاز كرد، می‌تواند به معنی پایان دوران حكومتش باشد.
اما این شكست پیامدهای دراماتیكی برای اردوغان و حزب حاكم عدالت و توسعه دارد؛ زیرا یك‌سوم درآمدهای تركیه از استانبول به دست می‌آید و حزب حاكم از پروژه‌های میلیاردی و ساختمان‌سازی‌ها و كنسرسیوم‌های این شهر برای كمپین‌های انتخاباتی و كسب محبوبیت میان فقرا و همین طور برای تامین هزینه‌های ماشین رسانه‌ای و بنیادهای تحت مدیریت خود استفاده می‌كرد.
به دلیل همین اهمیت استانبول است كه امروز اردوغان تحمل شكست در این شهر را ندارد، اما واقعیت انكارناپذیر این است كه اكثریت مردم استانبول و دیگر متروپل‌های تركیه دیگر علاقه‌ای به جناب «رئیس» ندارند و به دلیل بحران‌های متعدد اقتصادی خواهان سیاستی دیگر هستند. البته اردوغان هرگز تصور نمی‌كرد كه اپوزیسیون همیشه چند‌پاره تركیه بتواند روی یك كاندیدای مشترك آن هم از حزب سوسیال دموكرات جمهوریخواه به توافق برسد؛ اما اكرم امام اوغلو توانست بر حملات اردوغان و طرفدارانش غالب شده و با وجود همه تبلیغات هدفمند علیه خودش، پیروز انتخابات استانبول باشد.
انتخاب امام اوغلو برای شهرداری استانبول بی‌تردید قدرتی معنوی برای وی به ارمغان می‌آورد و دیگر نمی‌توان به‌راحتی او را كنار گذاشت. حتی چنانچه فشارهای اردوغان بر شورای عالی انتخابات كارساز شود و انتخاباتی دوباره برگزار شود، بی‌تردید امام اوغلو می‌تواند با كسب آرای بیشتر به عنوان قربانی انتخابات قبلی، باز هم پیروز شود. اردوغان در حال حاضر آشكارا برای پذیرش شكست تردید دارد، اما می‌داند كه هر حركتی از سوی وی می‌تواند به قیمت حیثیت بین‌المللی‌اش تمام شده و پیروزی دوباره رقیب در انتخابات مجدد، مشروعیت او را از بین خواهد برد. پرسش بزرگ‌تر این كه آیا این گروه شكست‌خورده در استانبول در نهایت حاضر می‌شوند به صورتی مسالمت‌آمیز تن به این جابه‌جایی قدرت بدهند یا نه.
در حال حاضر حزب حاكم عدالت و توسعه از درون نیز به شدت درگیر اختلاف‌ها است و به گفته ناظران امور برخی اعضای پر‌سابقه این حزب در انتظار فرصتی مناسب برای تاسیس یك حزب محافظه‌كار جدید به‌سر می‌برند. در همین حال اردوغان به چشم خود شاهد است كه امام اوغلو در كسوت یك رقیب خطرناك سیاسی ظاهر شده است و اپوزیسیون نیز پی برده است كه می‌تواند با اتحاد اردوغان را شكست دهد و البته برای این كار به آرای اقلیت كرد نیاز دارد.
با این حال امكانات اپوزیسیون ناكافی و محدود است زیرا اردوغان همچنان بر سراسر تركیه حكومت می‌كند. امام اوغلو و همكارانش این را نیز می‌دانند كه به هر حال تنها امید نیروهای غیر‌مذهبی برای به اصطلاح بازگشت دموكراسی به تركیه محسوب می‌شوند. بسیاری از نیروهای سیاسی تركیه و اروپا پس از شكست حزب اردوغان در استانبول بار دیگر به تلاش‌های خود افزوده‌اند و تلاش دارند كه یك بار دیگر چشم‌اندازی مثبت از امكان پیوستن تركیه به اتحادیه اروپا نشان دهند. به باور برخی از كارشناسان اروپایی هنوز هم تركیه «از دست نرفته است.»
منبع: فرانكفورتر روندشاو