بسیار پیش آمده كه برای حل موضوعی از تجربیات قبلی خود استفاده كنیم. گذشته را نمی‌شود حذف یا فراموش كرد یا حتی نمی‌توان آن را تغییر داد. ناتوانی در حذف تجربیات گذشته، زمینه بررسی علمی آن را فراهم آورده است. به راستی تجربه چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟ آیا در مغز جایی برای ذخیره آن وجود دارد؟ عملكرد مغز برای استفاده از تجربیات به چه صورت است؟ آیا همه اطلاعات صرفا در حافظه نگهداری می‌شود یا عوامل دیگری در آن دخیل است؟
تحقیقات نشان داده‌ درك ما از جهان تحت تأثیر انتظاراتی است كه از آنها داریم. این انتظارات كه به «باورهای پیشین» معروف است كمك می‌كنند تا براساس تجربیات قبلی مشابه، موقعیت‌های كنونی را درك كنیم. برای مثال، تصویر سایه روی صفحه رادیوگرافی (عكسبرداری از بدن با اشعه ایكس)، به راحتی توسط پزشك تازه‌كار نادیده گرفته می‌شود؛ در حالی‌كه همین سایه توجه پزشك ماهر را به خود جلب می‌كند. به عبارتی، تجارب قبلی پزشك به وی كمك می‌كند تا بیشترین تفسیر را از سیگنال ضعیف به دست آورد.
اعتقاد بر این است كه تجارب گذشته به شدت روی درك، افكار و عملكردهای حال‌حاضر و آینده افراد تاثیر می‌گذارد. بر همین اساس، دانشمندان علوم اعصاب سیگنال‌هایی از مغز كشف كرده‌اند كه باورهای قبلی را رمزگذاری می‌كند. همچنین مشخص شده مغز چگونه از این سیگنال‌ها برای تصمیم‌گیری‌های مناسب در موقعیت‌های نامعلوم حال حاضر و آینده استفاده می‌كند.

برای بررسی این موضوع مهرداد جزایری، استاد علوم زیستی و عضو موسسه پژوهشكده تحقیق مغز مك گروهیل و تیم تحقیقاتی وی از حیوانات استفاده كردند. در این آزمایش حیوانات را طوری آموزش دادند كه بتوانند در فواصل زمانی مشخص، تكلیفی را تكرار كنند. در یك تكلیف، فواصل زمانی بین 480 تا 800 صدم‌ثانیه و در تكلیف دیگر فاصله زمانی بین 800 تا 1200 صدم‌ثانیه متغیر بود. ابتدای كار، حیوانات به واسطه نشانه‌های دیداری در مواجهه با موقعیت قرار گرفتند. به‌دنبال آن توانستند فواصل زمانی كوتاه و طولانی را درك كنند. براساس فعالیت نورون‌ها كه وظیفه انتقال پیام را دارند، در منطقه پیشانی مغز (قسمتی كه در تكالیف زمان‌بندی دخیل است) مشخص شد درك زمان در مغز از تجربیات قبلی تاثیر می‌گیرد. تجربیات گذشته قدرت اتصال بین نورون‌ها را تغییر می‌دهند و این اتصالات تعیین می‌كنند چگونه نورون‌ها بر یكدیگر اثر می‌گذارند. بنابراین الگوهای عصبی مرتبط با فواصل زمانی، به سمتی گرایش دارد كه تجربه قبلی از آن موقعیت وجود داشته است. به عبارتی، مغز در مواجهه با موقعیت‌های مختلف رفتار را به سمت باورهای قبلی هدایت می‌كند و پیرو آن در قضاوت‌های آینده از آنها بهره می‌برد.
بنابراین تجربه نعمتی است كه می‌توان براساس آن به‌راحتی و بدون اتلاف زمان و با كمی دقت فعالیت‌های حال حاضر و آینده خود را سامان دهیم. به فرموده امیر مومنان، زندگی چیزی جز تجربه نیست. در نامه 31 نهج‌البلاغه آمده است: اگر كسی از تجارب دیگران بهره بگیرد، عمری به درازای بشریت پیدا می‌كند. گویی از روز اول خلقت حضرت آدم تاكنون زنده بوده است.
منبع: medicalxpress