آمارها نشان میدهد تمایل خانوادهها برای اینكه راننده سرویس مدرسه كودكانشان خانم باشد بیشتر شده است
سرویس خاطرجمع
بهتازگی آماری از سوی مدیرعامل سازمان تاكسیرانی شهر تهران اعلام شده كه نشان میدهد 40درصد رانندگان سرویس مدارس پایتخت، زن هستند. درصد قابل توجهی كه نسبت به سالهای گذشته افزایش چشمگیری داشته است. البته در افزایش این آمار میتوان ردی از مصوبه سال گذشته شورای شهر تهران را هم دید، سال گذشته اعضای شورای شهر تهران مصوب كردند برای تمام دانشآموزان دوره ابتدایی و دبیرستان دخترانه باید از راننده زن به عنوان سرویس مدرسه استفاده شود. مصوبهای كه با رای موافق همه 18 عضو شورای شهر تهران همراه بود. البته آمار ارائه شده توسط علیرضا قنادان، مدیرعامل سازمان تاكسیرانی تهران نكتههای دیگری هم داشت، به عنوان مثال اینكه 73 درصد سرویس مدارس امسال مربوط به ناوگان شخصی است، یكی از آن آمار ارائه شده است. فارغ از همه اینها حتی اگر قانونی هم برای الزام راننده زن برای استفاده در سرویس مدارس نباشد حالا چند سالی است به نظر میرسد خانوادهها رغبت بیشتری برای استفاده از زنان برای دانشآموزانشان دارند. استقبالی كه سعی كردیم در این گزارش جمع و جور دلایلش را واكاوی كنیم.
الگوی رانندگی
معمولا در یكی دو هفته آغازین سال تحصیلی برخی از والدین نسبت به انتخاب سرویس برای مدرسه فرزندان خود اقدام نمیكنند و از این رو تلاش میكنند تا هرچه سریعتر فردی را به عنوان راننده سرویس انتخاب كنند. هر چند در این زمینه پلیس نقشی نظارتی دارد، اما لازم است مدیران مدارس برای بهکارگیری رانندگان دارای صلاحیت و خودروهای مناسب به عنوان سرویس مدارس اقدام كنند و خانوادهها نیز در این مورد حساس باشند. فارغ از همه موارد قانونی اعم از تاهل و عدم سوء پیشینه و دیگر مواردی كه ذكر شد، خانوادهها باید در نظر داشته باشند كه رانندگان سرویسهای مدارس باید دارای برخی ویژگیهای رفتاری و ظاهری هم باشند، چرا كه آنها باید یك الگو برای دانشآموزان باشند و این امر در گرو رعایت قوانین و مقررات است. دانشآموزان و به ویژه دانشآموزان مقاطع ابتدایی شیوه رانندگی را از رانندگان سرویس مدارس یاد میگیرند و به همین دلیل رانندگان باید توجه داشته باشند با رعایت مقررات و حسن رفتار به الگویی خوب برای دانشآموزان بدل شوند.
بانوان قانونمدار
وقتی شرایط احراز صلاحیت رانندگان برای سرویس مدارس را بخوانید و آن را به برخی حسن رفتارهای اشاره شده اضافه كنید، شاید بتوانید دلیل افزایش رانندگان زن سرویس مدارس را در سالهای اخیر متوجه شوید.
فارغ از هر نوع نگاه جنسیتی به گواه بسیاری از آمار ارائه شده میتوان متوجه شد زنها در رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی بسیار پیشروتر از مردان هستند. چرا كه درصد تخلفات راهنمایی و رانندگی زنها طی سالهای اخیر بسیار پایین تر از تخلفات راهنمایی و رانندگی مردان است. همین نكته میتواند دلیلی مهم برای انتخاب زنان برای سرویس مدارس از سوی خانوادهها باشد. البته دلایل دیگری هم وجود دارد. اكرم محمدی یكی از رانندگانی است كه سه سال است در دو مقطع ابتدایی و دبیرستان در این شغل مشغول به كار است. از او درباره محاسن زن بودن رانندگان سرویس زن میپرسیم، البته با همان پیشفرضی كه سایه نگاه جنسیتزده بر این شغل برداشته شود. خود او هم از همین پیشفرض آغاز میكند «خیلی از مشاغل هست كه زنان نمیتوانند در آن فعالیت كنند یا حداقل نمیتوانند در آن موفق باشند. شاید مثالش كارگر ساختمانی باشد اما بدون شك فهرست طولانیتری است. در مقابل آن هم بسیاری از مشاغل هستند كه زنان بهواسطه روحیات متفاوتشان میتوانند در آن موفق باشند كه یكی از آنها همین راننده سرویس مدارس است. این ربطی به زنانگی و مردانگی ندارد.» او هم مثل خیلی از رانندگان دیگر استقبال خانواده دانشآموزان را در استفاده از رانندگان زن بیتاثیر در افزایش زنان در این حرفه نمیداند.
«بهجز چند دانشآموز كه امسال اضافه شدند در این سه سال همه دانشآموزان همانهایی هستند كه بودند. چرا كه خانوادهها از تعهد كاری من راضی هستند و مهمتر از آن با دانشآموزان هم ارتباط عاطفی نزدیكی پیدا كردهام كه این مورد در حیطه این كار خیلی مهم است».
متعهد به مراقبت از كودكان
تجربه سه سال شاید زمان زیادی برای استخراج نظامی ثابت از تجربیات این راننده متعهد زن نباشد، همین است در این رابطه پای حرفهای نفیسه نامور مینشینم.
آنطور كه او میگوید با احتساب مهر امسال حالا 15 سال است كه به عنوان راننده سرویس مدارس مشغول به كار است. خودش هم با این تجربه برخورد اغراقآمیزی دارد و میگوید همه مدیران مدارس مرا میشناسند! از او هم در رابطه با محاسن زن بودنش در این حرفه میپرسیم.
سرراست میرود سراغ اصل مطلب. «مهمترین حسن این كار اتفاقا ریشه در محدودیت كاری زنان دارد؛ به این مفهوم كه چون این شغل تنها شغل من است و نتوانستم جای دیگری كار پیدا كنم همین محدودیت شده است ویژگی كارم.
بسیاری از مردان بهواسطه اینكه رانندگی سرویس مدارس كمك خرج آنهاست شاید خیلی در انجام مسؤولیت كاریشان حساس نباشند. یعنی اگر دانشآموزی مشكل پیدا كرد و بهعنوان مثال پشت در خانهشان ماند، راننده مرد چون بعد از این كار باید به كار دیگری بپردازد، دچار مشكل خواهد شد. اما من چون كاری به غیر از این ندارم، دانشآموز را تا به دست خانوادهاش نسپرم سراغ كار دیگری نمیروم.»
حس مادرانه
تكشغله بودن اغلب زنان مشغول در سرویس مدارس گرچه در ظاهر محدودیت محسوب میشود اما آنطور كه فرشته حسامی، یكی دیگر از رانندگان سرویس مدارس میگوید، برای بسیاری از خانوادهها معیار مهمی در انتخاب است. او از همه این سالها خاطرات بسیاری دارد؛ خاطراتی كه میتوان از آن دلایل استقبال خانوادهها از راننده زن را هم متوجه شد. «حس مادرانهای كه ما نسبت به دانشآموزان داریم از جنس رابطه معلم و شاگرد است با این تفاوت كه واهمه و اضطراب همیشگی دانشآموزان در مواجهه با معلمانشان را ندارد.
ما خیلی زود مثل یكی از خویشاوندان نزدیك دانشآموزان میشویم؛ آنقدر نزدیك كه در در این سالها بارها مشكلات شخصی دانشآموزان را با خانوادههایشان حل كردهام. از سوی دیگر خانوادهها هم ما را به نوعی به خود نزدیكتر احساس میكنند. بدیهی است كه مادر یك دانشآموز ارتباط نزدیك و عمیقتری با راننده زن پیدا میكند تا راننده مرد.»