باختن به مافیای سیگار
ایران در سال 1384 به كنوانسیون جهانی كنترل دخانیات پیوسته است، كنوانسیونی كه سازمان جهانی بهداشت (WHO) به عنوان متولی آن برنامههای مختلفی را برای تحقق اهدافش تعیین كرده است. از جمله این برنامهها این است كه كشورهای عضو این كنوانسیون باید سعی در كاهش سطح زیر كشت توتون و تنباكو داشته باشند و برای همراهی كشاورزان با این برنامه، كشتهای جایگزینی را برای آنها تعریف كنند. همچنین كشورهای عضو كنوانسیون جهانی كنترل دخانیات باید با بهكارگیری رسانههای دولتی برای فرهنگسازی در جهت كاهش مصرف دخانیات تلاش كنند. ضمن اینكه براساس این كنوانسیون، كشورهای عضو باید برنامههای سختگیرانهای از جمله افزایش مالیات بر خردهفروشی سیگار را در كشور خود اجرا كنند.
اما با وجود عضویت 14 ساله كشورمان در كنوانسیون جهانی كنترل دخانیات، باید اذعان کرد كه ما تقریبا نتوانستهایم به هیچ یك از اهداف تعیینشده در این كنوانسیون دست پیدا كنیم. از جمله این كه ما نه فقط براساس آمارهای اعلامشده از سوی وزارت بهداشت در كاهش مصرف سیگار در كشور موفق نبودهایم، بلكه سطح زیر كشت توتون و تنباكو را نیز كاهش ندادهایم و در زمینه افزایش مالیات بر خردهفروشی سیگار نیز هنوز با شاخصهای تعیینشده از سوی سازمان جهانی بهداشت فاصله بسیاری داریم.صرف نظر از همه دلایلی كه میتوان برای شكست كشور ما در تحقق اهداف گوناگون تعیینشده در كنوانسیون جهانی كنترل دخانیات بیان كرد، درباره بحث افزایش مالیات بر سیگار میتوان با قاطعیت گفت مهمترین عاملی كه باعث جلوگیری از این اتفاق شده، نفوذ مافیای دخانیات در لایههای گوناگون تصمیمگیری است. مافیایی كه امروز به بسیاری از حوزهها رخنه كرده و جلوی هر برنامهای در جهت كاهش مصرف سیگار در كشورمان میایستد.این در حالی است كه اگر امروز ما بر اساس قانون جامع كنترل و مبارزه ملی با دخانیات مالیات دریافت میكردیم، میزان مالیات بر سیگار در كشورمان سالانه به 23 هزار میلیارد تومان میرسید. مبلغی كه به تنهایی بیش از سهچهارم هزینههای لازم برای درمان افراد مصرفكننده دخانیات را پوشش میدهد. زیرا براساس آخرین آمار اعلامشده، امروزه در كشورمان سالانه حدود 30 هزار میلیارد تومان از بودجه دولت صرف درمان افراد سیگاری میشود. این مساله نشان میدهد نخستین گام برای كاهش مصرف دخانیات در كشورمان، ایستادگی در برابر مافیای سیگار است. در گام بعدی نیز ما باید برای كنترل مصرف دخانیات ارادهای ملی داشته باشیم و آن را به یكی از برنامههای اولویتدار كشور تبدیل كنیم. اما در كشور ما در این زمینه معمولا فقط به همان برگزاری جلسات سالی یك بار ستاد ملی كنترل و مبارزه با دخانیات اكتفا میشود و با این وضع نمیتوان انتظار تحقق اهداف كنوانسیون جهانی كنترل دخانیات در كشورمان را داشت.