سراوان دوباره پــاک می‌شود

به‌گفته مسؤولان شهرداری رشت، آغاز ساخت زباله‌سوز در دل جنگل‌های هیرکانی تنها معطل اختصاص 10 میلیارد بودجه مصوب است

سراوان دوباره پــاک می‌شود

این روزها هر خبری از سراوان به گوش برسد؛ از كوه زباله سراوان و رود جاری شیرابه‌اش در دل جنگل‌های هیركانی؛ شاخك‌های آدم تیز می‌شود، كه خبر یا منفی است و حكایت از بحرانی‌تر شدن طبیعت هیركانی و حال و روز سراوانی‌ها دارد یا مثبت است و حاوی اطلاعاتی از توجه مسؤولان و تخصیص اعتبارات برای سروسامان دادن به زباله‌های متعفن و بدبو و آلوده است؛ مثل همین خبری كه چند وقت پیش شهردار رشت به آن اشاره كرد؛ تصویب 180 میلیارد تومان از سوی دولت كه اگر مصوب شود و پایش به گیلان برسد، می‌شود با احداث زباله‌سوز فكری به حال سراوان و كوه زباله خانمان سوزش كرد.

شاید اگر تا 35 سال پیش اسم سراوان را می‌آوردید؛ ذهن هر گیلانی و گیلان‌شناسی می‌رفت سمت یك منطقه بكر جنگلی در دل جنگل‌های چند میلیون ساله و باستانی هیركانی، در 20 كیلومتری شهر رشت كه هم طبیعتش زیباست و چشم‌نواز و هم هوایش دلپذیر و فرح بخش. حالا اما سال‌هاست وقتی نام سراوان را بر زبان می‌‌آوری، هنوز واژه به حرف (نون) نرسیده، یك كوه 50 تا 90 متری در گستره 16 هكتاری از زباله‌های بدتركیب كه منظر زیبای طبیعت هیركانی را زشت و بدقواره كرده، به همراه رودی از شیرابه‌های سیاه و متعفن و آلوده و بدبو كه از زیرش جاری و روانه گوهررود و سفره‌های آب زیرزمینی است، به ذهن متبادر می‌شود.
تشكیل كمپین‌ها و زنجیره‌های انسانی اهالی روستای سراوان و فعالان محیط‌زیست برای جمع آوری این سایت زباله هم تاكنون و در عمل راه به جایی نبرده، گرچه مسؤولان گیلانی را به فكر ساخت زباله‌سوزی انداخته كه باوجود قول‌های مكرر ساختش هنوز آغاز نشده.
 اعتباری كه در راه است
خبری كه اما مدتی پیش ناصر حاج‌محمدی، شهردار رشت درخصوص تصویب 180 میلیارد تومان از سوی دولت برای احداث زباله‌سوز در گیلان در جمع خبرنگاران بر زبان راند، اما كمی امیدوارمان كرد كه شاید صدای اهالی روستای سروان و طبیعت‌دوستان كشورمان به گوش مسؤولان كشوری رسیده است.
برای پیگیری صحت این خبر سراغ علیرضا حاجی‌پور، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری رشت رفتیم كه البته وی به ما گفت این اعتبار 180 میلیارد تومانی، مختص استان گیلان نیست و دولت آن را برای رفع مشكل هفت استان ساحلی در نظر گرفته كه طبیعتا بخشی از آن به استان گیلان خواهد رسید.
حاجی‌پور به جام‌جم می‌گوید كه اكنون یك عزم جمعی در استان گیلان از سوی همه ارگان‌ها چون استانداری، فرمانداری و شهرداری رشت برای سروسامان دادن به مشكل زباله‌های سراوان وجود دارد، اما خب باید اعتبار مصوب شده هم به مرحله تخصیص برسد و ما آن را دریافت كنیم.
 حل مشكل شیرابه‌ها
تا سه ماه دیگر
یك كوه زباله یعنی كوه مشكل، اما شاید بدتر از آن، شیرابه‌های متعفن و بدبو و آزاردهنده زباله‌ها باشد كه سرشار از آلودگی است و این آلودگی را به همراه خود روانه سفره‌های آب زیرزمینی (به طور متوسط سالانه بین ۳۰/۵ تا ۳۰/۶ لیتر بر ثانیه) و همچنین گوهررود می‌كند؛ رودی كه زمانی چون گوهر می‌درخشید و امروز در كنار زرجوب جور كش فاضلاب‌ها و زباله‌ها و پسماندهای شهرهای گیلان شده است.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری رشت، اما درخصوص این شیرابه‌ها هم می‌گوید هم‌اكنون در حال احداث تصفیه‌خانه شیرابه‌های سراوان هستیم و اگر شرایط آب و هوایی خوب باشد و بارندگی زیادی نداشته باشیم و كارمان به تعویق نیفتد، امیدواریم كار ساخت تصفیه‌خانه تا سه ماه آینده و دست‌كم پیش از نوروز به پایان برسد.
تصفیه‌خانه البته نمی‌تواند كل شیرابه‌های زباله‌های سراوان را تصفیه كند و حاجی‌پور می‌گوید با بهره‌برداری از آن می‌توانیم 70 تا 80 درصد شیرابه‌ها را تصفیه كنیم و البته برنامه‌هایی هم داریم تا در آینده و با توسعه تصفیه‌خانه بساط كل شیرابه‌های آلوده را از طبیعت هیركانی جمع كنیم.
 به‌روزرسانی
كارخانه كمپوست
مسؤول پسماندهای شهرداری رشت گریزی هم به بحث زباله‌سوز و كارخانه كمپوست می‌زند و می‌گوید ما همزمان با تكمیل تصفیه‌خانه، بحث احداث زباله‌سوز و توسعه ظرفیت كارخانه كمپوست‌مان را هم دنبال می‌كنیم و اعتباراتی هم گرفته ایم و اعتباراتی هم در راه است.
منظور از توسعه كارخانه كمپوست، به‌روز‌رسانی كارخانه كود عالی است كه از ابتدا ظرفیت تولید 500 تن كود عالی را داشته و به خاطر قدیمی و فرسوده شدن ماشین‌آلاتش، اكنون با ظرفیت كمتری كار می‌كند و حاجی‌پور می‌گوید فعلا تلاش می‌كنیم ظرفیت كارخانه را با ساخت دو سوله تخمیر به همان ظرفیت واقعی‌اش یعنی 500 تن برسانیم و در آینده البته برنامه‌هایی برای توسعه ظرفیت آن به 1000 تن داریم كه درنهایت با ساخت تصفیه‌خانه و زباله‌سوز و كارخانه كمپوست دیگر مشكل زباله سراوان برای همیشه رفع خواهد شد.
 راهی دور یا نزدیك؟
گفتنش ساده است، گفتن این جمله كه با ساخت تصفیه‌خانه و زباله‌سوز و كارخانه كمپوست مشكل زباله سراوان حل می‌شود، اما حتی اگر بحث به روز رسانی ظرفیت كارخانه كمپوست و ساخت تصفیه‌خانه را هم پایان یافته بدانیم، ظاهرا احداث زباله‌سوز راه دور و درازی در پیش دارد.
البته رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری رشت می‌گوید اگر مشكل تامین اعتبار نباشد و دولت اعتبار وعده داده شده را سریع تخصیص دهد، تا 27 ماه، یعنی كمتر از سه سال آینده، صاحب زباله‌سوز برای رفع نیمی از زباله‌های گیلان هم می‌شوند، یعنی همان قولی كه پیمانكار پنج سال پیش و هنگام عقد قرارداد به شهرداری داده بود.
آن‌طور كه حاجی‌پور می‌گوید شهرداری رشت سال 92 با یك شركت داخلی قراردادی درباره ساخت زباله‌سوز امضا می‌كند به قیمت 40 میلیون دلار كه پرداخت 26 میلیون دلار آن را دولت برعهده می‌گیرد.
شركت داخلی مذكور البته یك واسطه است و كار را به سازنده چینی سپرده است. و البته شرط آغاز كار دریافت
25 درصد از 40 میلیون دلار بوده كه هنوز و بعد از گذشت پنج سال از سوی دولت تامین نشده.
البته آن‌طور كه این مدیر شهرداری به ما می‌گوید دولت به‌تدریج مبالغی را به حساب شهرداری رشت واریز كرده، اما با طول كشیدن ارزیابی محیط‌زیستی طرح ( از سال 93 تا 96)، مبالغ مذكور بلااستفاده مانده و سال گذشته و با افزایش چندبرابری دلار، مبالغ دریافتی به سقف 25 درصد نمی‌رسد تا كار احداث زباله‌سوز حتی پس از موافقت محیط زیست آغاز شود.
 معطل 10 میلیاردی هستم كه در راه است
حاجی‌پور اما خبر خوشی هم دارد و آن این‌كه اكنون دولت قول پرداخت ده میلیارد تومان به شهرداری رشت بابت اجرای زباله‌سوز را داده كه اگر تخصیص یابد، با مبالغ دریافتی سابق به حدود 20 درصد از 25 درصد مورد توافق با پیمانكار خارجی می‌رسد و پیمانكار هم قبول كرده با همین
20 درصد كار ساخت زباله‌سوز را به‌زودی آغاز كند.